Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 września 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bohdan Bieniek (spr.)

Sędziowie: SO del. Marzanna Rogowska

SA Bożena Szponar - Jarocka

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 września 2014 r. w B.

sprawy z odwołania S. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek apelacji wnioskodawcy S. O.

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 13 stycznia 2014 r. sygn. akt V U 1843/13

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

Sygn. akt III AUa 458/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z 16 września 2013r. wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 170) odmówił S. O. prawa do świadczenia przedemerytalnego, gdyż organ rentowy uznał, że wnioskodawca legitymuje się okresem ubezpieczenia wynoszącym łącznie 39 lat, 7 miesięcy i 9 dni zamiast wymaganych 40 lat.

Z powyższą decyzją nie zgodził się wnioskodawca, domagając się jej zmiany i przyznania świadczenia przedemerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację z uzasadnienia decyzji.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 13 stycznia 2014 roku oddalił odwołanie. Sąd ten ustalił, iż S. O. urodzony (...) legitymuje się uznanym przez organ rentowy okresem uprawniającym do emerytury wynoszącym 39 lat, 7 miesięcy i 9 dni. Ubezpieczony w okresie od 3 lutego 1975 r. r. do 31 stycznia 2013 r. zatrudniony był na podstawie umowy o pracę w Urzędzie Pocztowym w S.. Rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło na mocy porozumienia stron. Z dalszych ustaleń Sądu Okręgowego wynikało, że od dnia 6 lutego 2013 r. S. O. jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w S. jako osoba bezrobotna. W dniu 22 sierpnia 2013 r. ubezpieczony wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o przyznanie świadczenia przedemerytalnego, które decyzją z dnia 16 września 2013 r. nie zostało przyznane.

Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Ponadto Sąd wyjaśnił, że za okres uprawniający do emerytury, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.). W dalszej kolejności Sąd Okręgowy wskazał, na warunki nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego wskazane art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30.04.2004r. o świadczeniach przedemerytalnych.

Następnie Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na treść art. 2 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 ze zm.) zawierający definicję rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Sąd Okręgowy podkreślił, że definiując częściowo termin "przyczyny dotyczące zakładu pracy" zamieszczono odesłanie do "rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników". Tego rodzaju przepisy zawiera ustawa z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.).

Sąd pierwszej instancji zwrócił również uwagę, że podstawą likwidacji przez pracodawcę stanowiska pracy, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 29 lit. b ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia powinny być względy natury ekonomicznej, organizacyjnej, produkcyjnej albo technologicznej. Sąd Okręgowy ustalił, że z załączonych akt osobowych ubezpieczonego wynika, że umowa o pracę łącząca S. O. z (...) S. A. została rozwiązana na mocy porozumienia stron na wniosek pracownika w ramach programu dobrowolnych odejść realizowanego w (...) S. A. Wystawione 31 stycznia 2013 r. świadectwo pracy stwierdza, że stosunek pracy ustał w wyniku porozumienia stron – art. 30 § 1 pkt 1 kp, z przyczyn leżących po stronie pracodawcy określonych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Sąd również ustalił, iż stan zatrudnienia w Urzędzie Pocztowym w S. w okresie od 31 grudnia 2012 r. do 01 lutego 2013 r. nie uległ zmianie i wynosił 55 osób.

Zdaniem Sądu I instancji przyczyna rozwiązania stosunku pracy określona w świadectwie pracy z 31 stycznia 2013 r. nie była uzasadniona i miała charakter pozorny. Sąd wskazał, że niezależnie od charakteru prawnego i skutków prawnych zawartego porozumienia świadectwo pracy jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 kpc, który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Świadectwo pracy nie jest oświadczeniem woli i nie zawiera oświadczeń woli, lecz jedynie oświadczeniem wiedzy. Nie jest też dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 kpc nawet wtedy, gdy zostaje wydane przez urząd administracji państwowej, ale jedynie dokumentem prywatnym, o którym mowa w art. 245 kpc (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2012 r., II PK 238/11, LEX nr 1216861).

Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania na okoliczność przyczyn rozwiązania stosunku pracy z ubezpieczonym doszedł do przekonania, że przedmiotowa umowa o pracę nie została rozwiązana wyłącznie z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynikało bowiem, że w okresie rozwiązania stosunku pracy ubezpieczonego liczba stanowisk pracy w Urzędzie Pocztowym w S. pozostała taka sama. Brak było również przyczyn ekonomicznych i organizacyjnych występujących po stronie zakładu pracy, które zainicjowałyby rozwiązywanie umowy o pracę z wnioskodawcą. Ponadto występująca rotacja pracowników, jest zjawiskiem powszechnych, szczególnie w dużych zakładach pracy. Sąd I instancji podkreślił, że ubezpieczony sam przyznał, że nie groziło mu zwolnienie z jakichkolwiek przyczyn.

W ocenie Sądu pierwszej materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie pozwolił przyjąć, że rozwiązanie stosunku pracy S. O. nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Nie mogło być również mowy o rozwiązaniu stosunku pracy z wnioskodawcą z powodu likwidacji jego stanowiska pracy, ponieważ jego obowiązki przejął inni pracownik. Zdaniem Sądu Okręgowego rzeczywistą przyczyną rozwiązania stosunku pracy była chęć uzyskania przez S. O. odszkodowania z tytułu przystąpienia do programu dobrowolnych odejść realizowanego w (...) S. A. oraz uzyskanie świadczenia przedemerytalnego.

Sąd Okręgowy stwierdził, że skoro rozwiązanie stosunku pracy z wnioskodawcą nie nastąpiło z wyłącznych przyczyn dotyczących zakładu pracy, to ubezpieczony nie spełnił jednej z przesłanek warunkujących prawo do świadczenia emerytalnego określonej w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych. Jego żądanie dotyczące przyznania świadczenia przedemerytalnego na podstawie wymienionej ustawy podlega więc oddaleniu bez potrzeby badania pozostałych warunków.

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Od powyższego wyroku apelację wniósł pełnomocnik S. O., zaskarżając w całości rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji i zarzucając:

-nierozpoznanie istoty sprawy wynikające z niewyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych do rozstrzygnięcia sprawy dotyczących przyczyn rozwiązania stosunku pracy w wyniku pominięcia wniosków dowodowych zgłoszonych przez stronę.

-sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegające na stwierdzeniu, że przyczyna ustania stosunku pracy wskazana w świadectwie pracy nie była uzasadniona i miała charakter pozorny, co pozostaje w sprzeczności z regulaminem programu dobrowolnych odejść (...)SA w związku z planowaną redukcją zatrudnienia w 2013r.

-uchybienie procesowe polegające na zaniechaniu rozważenia całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w tym regulaminu programu dobrowolnych odejść z (...) SA.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący domagał się dopuszczenia dowodu z zeznań wnioskowanych w apelacji świadków na okoliczność pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym oraz przeprowadzenia dowodów zgłaszanych w pismach procesowych. W konsekwencji skarżący domagał się zmiany zaskarżonego orzeczenia i przyznania ubezpieczonemu prawa do świadczenia przedemerytalnego.

W uzasadnieniu swego stanowiska skarżący wskazał, że Sąd pierwszej instancji ograniczył się do analizy zatrudnienia w Urzędzie Pocztowym w S., w którym pracował ubezpieczony. Faktycznie w tej jednostce stan zatrudnienia nie uległ zmianie. Jednak oceny wymaga szersza perspektywa. Otóż istotny pozostaje stan zatrudnienia w ramach jednostki organizacyjnej sieci B., a nie poszczególnego urzędu pocztowego. Tymczasem redukcja w sieci B. sięga 146 etatu i potwierdza istnienie zmian organizacyjnych

Apelację złożył również sam ubezpieczony, domagając się przyznania świadczenia przedemerytalnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacje zasługują na uwzględnienie. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zakres postępowania wyznacza treść zaskarżonej decyzji. Powyższe stanowisko poparte jest utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, w którym przyjmuje się, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie (por. postanowienia z dnia 20 stycznia 2010 r., II UZ 49/09, LEX nr 583831 i z dnia 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNAPiUS 2000 nr 15, poz. 601 oraz wyrok z dnia 23 kwietnia 2010 r., II UK 309/09, LEX nr 604210, wyrok z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie II UK 360/10, LEX 901610). W niniejszej sprawie oznacza to konieczność odpowiedzi na pytanie, czy wnioskodawca jest osobą uprawnioną do uzyskania świadczenia przedemerytalnego.

Sąd pierwszej instancji zasadnie zwrócił uwagę, że spór w sprawie nie koncentruje się wyłącznie wokół okoliczności negowanych przez pozwanego [łącza liczba okresów ubezpieczenia społecznego], lecz zachodzi potrzeba zweryfikowania wszelkich przesłanek otwierających drogę do dochodzonego świadczenia. W judykaturze za utrwalony należy uznać pogląd, że sąd ubezpieczeń społecznych przyznając prawo do świadczenia z ubezpieczenia społecznego jest zobowiązany do samodzielnej weryfikacji przesłanek do uzyskania tego prawa. Problem taki wynika często z tego, że organ rentowy lub sąd odmawia prawa do świadczenia z uwagi na jedną z przesłanek i nie weryfikuje pozostałych (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2007 r., I UK 195/05, OSNP 2007 nr 3-4, poz. 55 oraz wyrok z dnia 15 grudnia 2009 r., II UK 138/08, niepubl.).

Stąd też Sąd Okręgowy prawidłowo przystąpił do weryfikacji poszczególnych przesłanek do świadczenia przedemerytalnego. W celu krótkiego przypomnienia prawo do tego świadczenia jest regulowane przez ustawę z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych [Dz. U z 2013r. poz.170 t.j.]. Warunki brzegowe do uzyskania świadczenia określa art. 2 ustawy, który wyznacza przesłanki związane z rozwiązaniem stosunku pracy, wiekiem oraz ilością okresów ubezpieczenia. Z uwagi na okoliczności faktyczne w sprawie w grę wchodzi jedynie sytuacja opisana w art. 2 ust.1 pkt 5, a mianowicie do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym osoba była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Kluczowe zatem zagadnienie dla rozstrzygnięcia sporu ma odpowiedź na pytanie, czy wnioskodawca rozwiązał stosunek pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, a następnie czy legitymuje się okresem ubezpieczenia w wymiarze 40 lat.

Odpowiedź na pierwsze pytanie powinna uwzględniać treść art. 2 ust.1 pkt 29 lit. a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. [Dz. U z 2013r. poz.674 t.j.], który zawiera legalną definicję rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Zgodnie z powołanym przepisem rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników. Kaskadowe odesłanie obliguje uwzględnienie także treści postanowień ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników ]Dz. U. z 2003r. nr 90 poz.844]. Zasadniczo regulacje ostatnio przywołanej ustawy obejmują sytuację, gdy pracodawca dokonuje wypowiedzenia stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników albo rozwiązuje stosunek pracy na mocy porozumienia stron. [art.1 ustawy]. Treść tego przepisu nie posługuje się unormowaniem obligującym do stwierdzenia, że rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników stanowi wyłączną przyczynę takiego działania. Wymóg wyłączności pojawia się dopiero w treści art. 10 ustawy o zwolnieniach grupowych.

W pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga, jaka była przyczyna rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia zawartego między stronami w dniu 14 stycznia 2013 r.

Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracownika następuje w wyniku złożenia zgodnych oświadczeń woli stron, czyli de facto stanowi jeden z wypadków uregulowanych w kodeksie pracy [vide art. 30 § 1 pkt 1]. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono stanowisko, iż oświadczenia woli stron porozumienia obejmują rozwiązanie stosunku pracy, ale nie przyczyny, z powodu których do rozwiązania doszło. Podanie zatem tej przyczyny w porozumieniu rozwiązującym może mieć jedynie znaczenie w sferze dowodowej. Nie można zatem oceniać treści porozumienia dotyczącego tej kwestii w oparciu o przepis art. 65 k.c., który odnosi się do oświadczeń woli. Innymi słowy, przepis ten ma zastosowanie wyłącznie przy ocenie samego rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 k.p., w konsekwencji zatem strony nie mogą objąć porozumieniem przyczyn rozwiązania stosunku pracy. Przyczyny niedotyczące pracownika, o jakich mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, istnieją bowiem obiektywnie i wywołują skutki prawne niezależnie od woli i zamiaru stron czynności prawnej [por. wyrok Sądu Najwyższego 4 listopada 2010r. II PK 190/10 i podane tam orzecznictwo]

W rozważaniach Sądu Okręgowego pojawia się stwierdzenie, że wskazana przyczyna ustania zatrudnienia była pozorna, a faktycznym powodem rozwiązania umowy o pracę była chęć uzyskania świadczenia przedemerytalnego. Z kolei w dalszej części uzasadnienia pada stwierdzenie, iż rozwiązanie stosunku pracy nie nastąpiło z przyczyn wyłącznie dotyczących zakładu pracy.

W związku z tym wypada zauważyć, że czynność prawna [porozumienie stron] nie może być jednocześnie pozorna i podjęta równocześnie z innych przyczyn, niż leżące po stronie pracodawcy. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniono, iż oświadczenie woli jest złożone dla pozoru, jeżeli jest symulowane. Ma to miejsce gdy, strony które dokonują symulowanej czynności prawnej, próbują wywołać wobec osób trzecich przeświadczenie (niezgodne z rzeczywistością), że ich zamiarem jest wywołanie skutków prawnych, objętych treścią ich oświadczeń woli. Po drugie, musi między stronami istnieć tajne, niedostępne osobom trzecim porozumienie, że te oświadczenia woli nie mają wywołać zwykłych skutków prawnych (akt konfidencji); jest to porozumienie co do tego, że zamiar wyrażony w treści symulowanych oświadczeń woli nie istnieje lub że zamiar ten jest inny niż ujawniony w symulowanych oświadczeniach. Niezgodność rzeczywistego zamiaru stron z treścią czynności prawnej musi odnosić się do jej skuteczności prawnej, woli powołania do życia określonego stosunku prawnego. Nie powoduje pozorności wskazanie przez strony fałszywych pobudek, daty lub miejsca zawarcia umowy, powołanie się na nieprawdziwe fakty, wadliwe nazwanie umowy lub poszczególnych praw i obowiązków. Przepis art. 83 § 1 k.c. opisuje dwie różne postaci pozorności. Pierwsza z nich (zdanie pierwsze) dotyczy sytuacji, gdy strony dokonują czynności prawnej dla pozoru i jej dokonanie nie służy ukryciu innej czynności prawnej. Można tu mówić o pozorności zwykłej, bezwzględnej lub o symulacji absolutnej, bezwzględnej. Druga (zdanie drugie) dotyczy sytuacji, gdy strony dokonują czynności prawnej pozornej w celu ukrycia innej czynności prawnej (dysymulowanej), której skutki prawne rzeczywiście chcą wywołać [por. szerzej wyrok SN z dnia 10 czerwca 2013r. w sprawie II PK 299/12 lex 1393828].

Natomiast w przypadku, gdy strony zamierzają wywołać skutek w postaci rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron w ramach programu dobrowolnych, a uzewnętrznione w tej mierze oświadczenia woli wywołują skutek w sferze prawa pracy [ustanie zatrudnienia], to takie czynności nie mogą być uznane za pozorne, a tym samym za nieważne również w perspektywie świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Zamiar uzyskania odszkodowania przez pracownika w ramach programu dobrowolnych odejść nie może być uznany z negatywną przesłankę w kontekście uzyskania prawa do świadczenia przedemerytalnego, gdyż oznacza jedynie skorzystanie przez pracownika ze specjalnej procedury zmierzającej do ustania zatrudnienia, która sama w sobie nie niweczy podstawowej okoliczności związanej z reorganizacją pracodawcy. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje na obiektywnie istniejące przesłanki związane z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Po pierwsze, w sprawie trzeba mieć na uwadze treść regulaminu programu dobrowolnych odejść w (...) SA. Ów regulamin został zawarty w związku z planowaną reedukacją zatrudnienia u pracodawcy w 2013r. Nie trzeba wiadomości specjalnych do stwierdzenia, że redukcja zatrudnienia stanowi przyczynę rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, choć obecnie obowiązująca ustawa nie wymaga takiego warunku by doszło w zakładzie pracy do zmniejszenia zatrudnienia, czy też likwidacji konkretnego stanowiska. Po wtóre, należy zwrócić uwagę na status pracowniczy skarżącego. Otóż z akt osobowych wynika [k-160], że od 2005r. w związku z uchwaleniem zmian w Statucie państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej „(...)” skarżący został pracownikiem PPUP (...), a miejscem wykonywania pracy zostało wyznaczone w Urzędzie Pocztowym w S.. Z pisma (...) [k-31] wynika, iż w całej jednostce organizacyjnej Regionu Sieci B. doszło do redukcji zatrudnienia na poziomie 146,13 etatu. Tego rodzaju informacja przekonuje o istnieniu przyczyn niedotyczących pracownika w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Oceny tej nie zmienia fakt, że w Urzędzie Pocztowym w S. na koniec 2012r. i na dzień 1 lutego 2013r. stan zatrudnienia wynosił 55 osób. Brak zmniejszenia zatrudnienia w przypadku stanu osobowego Urzędu Pocztowego w S. nie prowadzi do pozorności przyczyny rozwiązania stosunku pracy, jak też nie wskazuje na istnienie innych przyczyn do rozwiązania umowy. Zresztą wyłączność przyczyny rozwiązania stosunku pracy jest wymieniona tylko w art. 10 ustawy o zwolnieniach grupowych, zaś w świadectwie pracy wskazano art. 1 ust.1 ustawy o zwolnieniach grupowych.

Oczywiście Sąd Okręgowy ma rację wywodząc, że świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym nawet wtedy, gdy zostaje wydane przez urząd administracji państwowej.(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2012 r., II PK 238/11, LEX nr 1216861). Stąd też istniała oczywiście możliwość weryfikacji przyczyn rozwiązania umowy o pracę, zwłaszcza czy zwolnienie z pracy nastąpiło w trybie art. 1 ust.1 ustawy, czy też w trybie art. 10 ustawy o zwolnieniach grupowych. Odwołujący dążył do wyjaśnienia tej kwestii, lecz jego wnioski w tym zakresie zostały oddalone.[vide k 34 i 47 akt sprawy].

Wprowadzenie w życie w zakładzie pracy regulaminu dobrowolnych odejść w związku z planowaną redukcją zatrudnienia należy uznać za obiektywną przyczynę rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Tego rodzaju program stanowi złagodzenie skutków związanych z utratą pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, a jednocześnie zapobiega konfliktom związanym z rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem, gdyż wówczas pojawia się możliwość negowania przyjętych kryteriów wyboru osób do zwolnienia, powoływania się na szczególną ochronę stosunku pracy. Stąd też w § 4 ust.2 regulaminu przewidziano, iż rozwiązanie umowy o pracę w ramach programu dobrowolnych odejść następuje w trybie porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracownika. Zatem to nie wola pracownika i pracodawcy zadecydowały o przyczynie i sposobie ustania stosunku pracy, lecz obowiązujący w zakładzie regulamin. Uczestnictwo w programie dobrowolnych odejść wymaga wystąpienia uprawnionego pracownika z wnioskiem o przystąpienie do programu, a następnie wyrażenia przez pracodawcę zgody na rozwiązanie stosunku pracy. W konsekwencji osobie, która korzysta z tego prawa nie można czynić zarzutu o rozwiązaniu umowy o pracę z innych przyczyn, niż wskazanie w porozumieniu.

W konsekwencji należy uznać, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracownika. W związku z tym zachodzi konieczność zbadania pozostałych przesłanek do świadczenia przedemerytalnego. W szczególności weryfikacji wymaga łączny staż zatrudnienia ubezpieczonego. Skarżący podniósł, iż zaliczenie pracy w gospodarstwie rolnym w okresie od 10 stycznia 1971r. do 29 maja 1973r. pozwoli na wykazanie wymaganego stażu pracy w wymiarze 40 lat. Tego rodzaju okres aktywności zawodowej podlega uwzględnieniu przy obliczaniu sumy okresów pracy. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych za okres uprawniający do emerytury uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 i art. 11 ustawy emerytalnej. Stosując ten przepis organ emerytalno-rentowy obowiązany jest uwzględnić przy ustalaniu wymiaru okresu uprawniającego do emerytury nie tylko okresy zatrudnienia, pobierania zasiłku dla bezrobotnych i zasiłku chorobowego, ale także z mocy art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia. [vide wyrok SA w Rzeszowie z dnia 14 lutego 2013r. w sprawie III AUa1124/12 lex 1281028]. Ustalenie tej przesłanki wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, co uzasadnia uchylenie zaskarżonego wyroku w całości stosownie do treści art. 386 § 4 kpc.

Przy ponownym rozpoznaniu spawy Sąd Okręgowy ustali, czy ubezpieczony legitymuje się wymaganym do uzyskania świadczenia przedemerytalnego stażem pracy. W tym celu zrealizować powinien wnioski dowodowe zgłoszone przez odwołującego, w szczególności z zeznań świadków. Oceniając przedstawione dowody Sąd powinien mieć także na uwadze, że w czasie pracy w gospodarstwie rolnym wnioskodawca jednocześnie uczył się w B.. Ze stanowiska skarżącego wynika, że odległość do szkoły wynosiła 25 kilometrów, a ów dystans pokonywał środkami komunikacji publicznej, a także motocyklem ojca. Konieczna zatem wydaje się analiza możliwości dojazdu do szkoły na określoną godzinę, jak i powrotu z tej placówki oświatowej. Nie można też pominąć wielkości gospodarstwa rolnego, jak i jego profilu, a także osób które w nim miały pracować w spornym okresie. W szczególności skarżący zwraca uwagę na okresy wakacyjne, podczas których również świadczył pracę, co też obliguje Sąd pierwszej instancji do zajęcia stanowiska w tej kwestii.

O kosztach procesu orzeczono w myśl art. 108 § 2 kpc.