Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 267/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2014r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie Wydział I Cywilny

Przewodniczący – SSO Juliusz Ciejek

Protokolant – p.o. sekr. sąd. Natalia Anielska

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2014r. w Olsztynie,

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K. i E. K.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w G.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 47.250 zł 89 gr (czterdzieści siedem tysięcy dwieście pięćdziesiąt złotych osiemdziesiąt dziewięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 września 2014r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  znosi wzajemnie między stronami koszty procesu;

IV.  nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Olsztynie) od powodów z zasądzonego roszczenia kwotę 1.934 zł 52 gr (jeden tysiąc trzydzieści cztery złote pięćdziesiąt dwa grosze), a od pozwanej kwotę 1.504 zł 62 gr (jeden tysiąc pięćset cztery złote sześćdziesiąt dwa grosze) tytułem brakującej zaliczki na wynagrodzenie biegłego, tymczasowo pokrytej ze Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Powodowie A. K. i E. K. wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od pozwanej (...) S.A z siedzibą w G. kwoty 108.000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 19 sierpnia 2010r. do dnia zapłaty, stanowiącej wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez pozwaną z nieruchomości powodów w okresie od 1 lutego 2001r. do 31 stycznia 2009r. oraz od 1 lutego 2010r. do 31 stycznia 2011r. Jednocześnie domagali się zasądzenia na ich rzecz od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie, wskazali, że w okresie objętym powództwem przez teren działek nr (...)w obrębie J.przebiegała napowietrzna linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia (...)z przewodami gołymi. Okoliczność, że pozwana korzysta z gruntu powodów bez istnienia ważnego tytułu prawnego, przesądzona została wyrokiem Sądu Okręgowego w (...)z dnia 19 lutego 2013r. w sprawie (...)(wywołanej analogicznym pozwem, który dotyczył okresu od 1 lutego 2009r. do 31 stycznia 2010r.), w której na skutek wniesionej apelacji Sąd II instancji uznał, że decyzje administracyjne, na które powoływała się pozwana, nie przesądzają o tytule prawnym do nieruchomości powodów (k. 2-7).

Pozwana (...) S.A. z siedzibą w G. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz od powodów kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podniosła, że przez działki nr (...)przebiega linia wysokiego napięcia (...), która została wybudowana w roku 1982r. na podstawie decyzji z art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości. Wskazała, że nigdy ani pozwana ani jej poprzednicy prawni nie byli zobowiązani przepisami prawa do doręczenia osobom fizycznym decyzji wywłaszczeniowych czy innych decyzji wydawanych w trakcie realizacji inwestycji budowlanych. To do organów administracji architektoniczno-budowlanej należało wykonywanie obowiązków nałożonych przez k.p.a. oraz ustawy. Ponadto dodała, że do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z cudzej rzeczy bez podstawy prawnej obowiązany jest posiadacz w złej wierze. Na posiadaczu w dobrej wierze taki obowiązek ciąży dopiero od chwili, w której dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Tym samym skoro powodowie umożliwili budowę urządzeń oraz godzili się na jej istnienie przez ponad 30 lat to nie można mówić o złej wierze pozwanej. Pozwana z ostrożności procesowej zakwestionowała również samą wysokość roszczenia, jak i powierzchnię na podstawie, której powodowie dochodzą przedmiotowego wynagrodzenia, która zdaniem pozwanej, jest znacznie zawyżona. Przedmiotowe nieruchomości w okresie dochodzonego roszczenia miały charakter nieruchomości rolnych, niezagospodarowanych. Stan ten istnieje do dnia dzisiejszego. Przyjmując jedynie zasady doświadczenia życiowego i logiki życiowej należy zauważyć, iż ograniczenia związane z produkcją rolną występują jedynie na powierzchni, jaką zajmują słupy energetyczne. Powszechną praktyką jest prowadzenie gospodarki rolnej pod przewodami linii energetycznych, co ma miejsce na terenie całego kraju. (k. 193-196).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie A. K. i E. K. są współwłaścicielami, na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej, nieruchomości gruntowej położonej w J.:

- stanowiącej działkę gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy w (...)prowadzi księgę wieczystą (...),

- stanowiącej działkę gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy w (...)prowadzi księgę wieczystą (...),

- stanowiącej działkę gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy w (...)prowadzi księgę wieczystą (...).

(dowód: odpisy ksiąg wieczystych, k. 11-75)

W dniu 14 maja 1979r. Wojewódzki Zarząd Rozbudowy Miast i Osiedli (...)w O.wydał na rzecz Zakładu (...)w G.decyzję o pozwoleniu na przebudowę linii energetycznej (...) na odcinku O.M., prowadzonej przez tereny stanowiące własność osób fizycznych i prawnych wyszczególnionych w załączonym wykazie.

(dowód: decyzja nr (...), k. 205)

Decyzją z dnia 13 sierpnia 1979r., wydaną na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości, po rozpatrzeniu wniosku Zakładu (...)z dnia 11 lipca 1979r., Naczelnik Gminy w J.zezwolił na budowę linii energetycznej napowietrznej (...) E.-B., zgodnie z zatwierdzonym planem realizacyjnym, postawienie słupów energetycznych i wyłącznego z nich korzystania oraz rozciągnięcie na słupach przewodów energetycznych. Na mocy powyższej decyzji zezwolono pracownikom resortu energetyki na wykonywanie czynności związanych z przebudową, konserwacją i eksploatacją w/w linii (...).

(dowód: decyzja nr (...), k 204)

Zarządzeniem z dnia 16 stycznia 1989r. powstało przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w O.. Aktem z dnia 12 lipca 1993r. przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w O. zostało przekształcone w (...) Spółkę Akcyjną Skarbu Państwa. W dniu 26 listopada 2004r. Zakład (...) S.A. w O. połączył się ze spółką (...) S.A. w G. i nosił nazwę (...) S.A. w G.. W lipcu 2007r. nastąpiła zmiana nazwy na (...) S.A. w G., która obowiązuje do dnia dzisiejszego.

(niekwestionowane)

Przez teren nieruchomości obejmującej działki gruntu nr (...)przebiega napowietrzna linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia (...)z przewodami gołymi. Przebiega ona pomiędzy słupami energetycznymi wysokiego napięcia o symbolu (...). Odległość między skrajnymi przewodami wynosi 6,40m. Długość osi tej linii napowietrznej wysokiego napięcia na działce nr (...)wynosi 81,10m, na działce nr (...)m, na działce nr (...)m, na działce nr (...)m. Wewnątrz działek nr (...)stoją słupy energetyczne wysokiego napięcia ((...)). Są to słupy stalowe czworonożne o wysokości 23,10m i wymiarach podstawy 3,13m x 2,19m.

(dowód: opinia biegłego J. K.sporządzona w postępowaniu (...), k. 83-123, 134-182)

Znajdująca na nieruchomościach powodów linia elektroenergetyczna nie ogranicza możliwości korzystania z urządzeń rolniczych. Odległość linii napowietrznej od ziemi wynosi 6,5 m w najniższym punkcie zwisu, a wysokość najwyższego sprzętu rolniczego 4,5 m.

(dowód: ustna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu sieci i instalacji elektrycznych J. K., k. 378-379, płyta CD, k. 380)

Powodowie wystąpili do Sądu Rejonowego w (...) z pozwem, w którym domagali się zapłaty kwoty 9.125 złotych tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości w okresie od 1 stycznia do 31 stycznia 2010r. W toku procesu powodowie sprecyzowali żądanie pozwu, domagając się ostatecznie kwoty 13.104 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 marca 2010r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od dnia 1 lutego 2009r. do dnia 31 stycznia 2010r.

Wyrokiem z dnia 27 września 2012r. w sprawie (...) Sąd Rejonowy w (...)oddalił powództwo. Sąd ten przyjął, że powodowie nie obalili w toku postępowania domniemania dobrej wiary. Na mocy decyzji administracyjnej poprzednicy prawni pozwanej byli uprawnieni do posadowienia urządzeń przesyłowych, a powodom ograniczono przysługujące im prawo własności. Wydana decyzja administracyjna usprawiedliwiała przekonanie pozwanej o służącym jej prawie do posadowienia słupów i linii napowietrznych.

(dowód: wyrok wraz z uzasadnieniem, k. 315-319v.)

W następstwie wniesienia środka odwoławczego wyrokiem z dnia 19 lutego 2013r. w sprawie (...) Sąd Okręgowy w (...)zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził na rzecz powodów od pozwanej kwotę 12.727 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 sierpnia 2010r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

W uzasadnieniu swojego stanowiska Sąd II instancji wskazał, że zajęcie cudzej nieruchomości przez umieszczenie na niej urządzeń energetycznych, bez uzyskania tytułu prawnego, jest równoznaczne z istnieniem złej wiary. Sąd zauważył, że posadowienie urządzeń przesyłowych pozwanego zostało oparte na prawie, a mianowicie decyzji odpowiednich organów państwowych, przy czym zgoda powodów dotyczyła jedynie działek (...). Jednakże nie wykazano, aby powodowie otrzymali odpis decyzji administracyjnej, a zdaniem Sądu Odwoławczego, decyzja, która nie została skutecznie doręczona, jest decyzją nieistniejącą. Powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, Sąd ten przyjął, że stałe korzystanie z linii przesyłowej, polegające na prowadzeniu prac o charakterze konserwacyjnym lub naprawczym zakłada konieczność swobodnego dostępu do tych urządzeń, a tych uprawnień nie gwarantuje uzyskanie pozwolenia na budowę urządzeń przesyłowych. W oparciu o dowód z opinii biegłego ustalono, że należne powodom wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu za okres od 1 lutego 2009r. do 31 stycznia 2010r. wynosi łącznie 12.727 złotych.

(dowód: wyrok wraz z uzasadnieniem, k. 79-82v.)

Zgodnie z zapisami studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy J.z dnia 29 stycznia 2002r. działki gruntu oznaczone numerami ewidencyjnymi (...)były położone na postulowanym obszarze rozwoju funkcji mieszkaniowej. Stosownie do zmiany studium uchwaloną w dniu 28 grudnia 2009r. wymienione działki znajdują się na obszarze oznaczonym symbolem (...)postulowana strefa wielofunkcyjna.

(dowód: pismo z Urzędu Gminy J. z dnia 7 maja 2014r., k. 590-591)

W dniu 5 marca 2009r. wydano decyzję o warunkach zabudowy (...) dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego z garażem wbudowanym w bryłę budynku wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną w zabudowie zagrodowej na działce nr (...)(podzielonej na działki (...)).

W dniu 7 września 2010r. została wydana decyzja o warunkach zabudowy nr (...)dla inwestycji polegającej na budowie dwóch budynków mieszkalnych jednorodzinnych w garażami wbudowanymi w bryłę budynku na działce nr (...)wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną z działki (...)poprzez (...).

Stosownie do zapisów studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy J.z dnia 29 stycznia 2002r. teren działki gruntu oznaczonej (...)był położony częściowo na postulowanym obszarze rozwoju funkcji mieszkaniowej, a częściowo na terenach rolnych. Zgodnie ze zmianą studium uchwaloną w dniu 28 stycznia 2009r. jest to teren rolny.

Zgodnie z zapisami studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy J.z dnia 29 stycznia 2002r. teren działki gruntu oznaczonej (...) był położony na terenach rolnych i po zmianie studium uchwalonej w dniu 28 grudnia 2009r. dalej jest to teren rolny.

(dowód: pismo z Urzędu Gminy J. z dnia 7 maja 2014r., k. 590-591)

Obszar gruntu trwale wyłączonego spod użytkowania wynosi:

- w odniesieniu do działki gruntu nr (...)m 2,

- w odniesieniu do działki gruntu nr (...)m 2.

Obszar gruntu ograniczonego korzystania wynosi:

- w odniesieniu do działki gruntu nr (...)m 2,

- w odniesieniu do działki gruntu nr (...).806m 2,

- w odniesieniu do działki gruntu nr (...).130m 2,

- w odniesieniu do działki gruntu nr (...).817m 2,

- w odniesieniu do działki gruntu nr (...)m 2.

(dowód: opinia J. K.sporządzona na potrzeby postępowania (...), k. 83-83-123-, 124-149)

Należność za 1m 2 z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, przy uwzględnieniu współczynnika 7,35% (jako wysokości czynszu dzierżawy rocznej obliczonego od wartości gruntu), w przypadku nieruchomości stanowiącej działkę gruntu oznaczoną (...)(działka rolna) wynosiła:

- od 1 lutego do 31 grudnia 2001r. – 0,05 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2002r. – 0,06 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2003r. – 0,04 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2004r. – 0,08 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2005r. – 0,12 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2006r. – 0,20 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2007r. – 0,27zł/m 2,

- od 1 stycznia 2008r. do 31 stycznia 2009r. – 0,28 zł/m 2,

- od 1 lutego 2010r. do 31 stycznia 2011r. – 0,32 zł/m 2.

Należność za 1m 2 z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, przy uwzględnieniu współczynnika 7,35%, w przypadku nieruchomości stanowiącej działkę gruntu oznaczoną (...) (niezabudowana działka rolna stanowiąca użytki) wynosiła:

- od 1 lutego do 31 grudnia 2001r. – 0,03 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2002r. – 0,06 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2003r. – 0,03 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2004r. – 0,06 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2005r. – 0,10 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2006r. – 0,11 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2007r. – 0,18 zł/m 2,

- od 1 stycznia 2008r. do 31 stycznia 2009r. – 0,15 zł/m 2,

- od 1 lutego 2010r. do 31 stycznia 2011r. – 0,21 zł/m 2.

(dowód: uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu wyceny nieruchomości, D. K., k. 548-591)

Różnice w wartościach za 1m 2 gruntu w odniesieniu do nieruchomości obejmujących działki oznaczone nr (...)wynikają z różnych ich lokalizacji. Działka gruntu nr (...)jest zlokalizowana znacznie mniej korzystnie w stosunku do działki gruntu nr (...). Działka gruntu nr (...)ma podobną lokalizację jak działki gruntu nr (...).

(dowód: ustna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu wyceny nieruchomości, D. K., k. 621-621v., płyta CD, k. 622)

Należność za 1m 2 z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w przypadku nieruchomości przeznaczonych na cele budowlane wynosiła:

- od 1 lutego do 31 grudnia 2001r. – 0,59 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2002r. – 1,19 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2003r. – 1,21 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2004r. – 1,14 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2005r. – 1,29 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2006r. – 1,85 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2007r. – 2,75 zł/m 2,

- od 1 stycznia do 31 grudnia 2008r. – 3,67 zł/m 2,

- od 1 do 31 stycznia 2009r. – 0,26 zł/m 2,

- od 1 lutego 2010r. do 31 grudnia 2010r. – 2,96 zł/m 2,

- od 1 do 31 stycznia 2011r. – 0,32 zł/m 2.

(dowód: pisemna opinia biegłego z zakresu wyceny nieruchomości, D. K., k. 403-427)

W dniu 11 marca 2010r. powodowie złożyli w Sądzie Rejonowym w (...) wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, wzywając pozwaną spółkę do zapłaty kwoty 2.000.000 złotych stanowiącej wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie od lutego 2000r. do lutego 2010r. wraz z odsetkami od dnia wniesienia niniejszego wniosku do dnia zapłaty.

(dowód: wniosek z dnia 8 marca 2010r., k. 76-78)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle ustalonych okoliczności faktycznych sprawy powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie, aczkolwiek nie w wysokości, w jakiej domagała się strona powodowa.

Na wstępie rozważań należy podkreślić, że przy ocenie zgłoszonego roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu, należało mieć na uwadze fakt, że między stronami niniejszego procesu toczyło się już przed Sądem Rejonowym w (...)postępowanie o sygn. (...). Wprawdzie Sąd Rejonowy oddalił powództwo w zakresie żądania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od 1 lutego 2009r. do dnia 31 stycznia 2010r., niemniej na skutek apelacji strony powodowej zaskarżony wyrok został zmieniony i Sąd Okręgowy w (...)w sprawie (...) prawomocnie zasądził na rzecz powodów kwotę 12.727 złotych.

W ocenie Sądu, w realiach niniejszej sprawy powinien mieć zastosowanie art. 365 § 1 k.p.c., zgodnie z którym orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Powołany przepis wskazuje na to, że inne sądy i organy państwowe muszą brać pod uwagę nie tylko fakt istnienia, ale także treść prawomocnego orzeczenia sądu. Oznacza to, że inne sądy i organy państwowe są obowiązane uwzględniać treść prawomocnego orzeczenia sądu w wydawanych przez nie rozstrzygnięciach. R. legis art. 365 § 1 k.p.c. polega na tym, że gwarantuje on zachowanie spójności logiki działania organów państwowych, zapobiegając funkcjonowaniu w obrocie prawnym rozstrzygnięć nie do pogodzenia w całym systemie sprawowania władzy (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 16 listopada 2011r., sygn. akt I ACa 528/11, niepubl.). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 marca 2014r. w sprawie V CSK 203/13 (LEX nr 1446456), regulacje przewidziane w art. 365 § 1 i art. 366 k.p.c. gwarantują stabilność określonej orzeczeniem sądowym sytuacji prawnej, uniemożliwiając jej podważenie przez stronę niezadowoloną z rozstrzygnięcia i zobowiązując do jej respektowania inne sądy oraz inne organy państwa w określonych przez ustawę granicach. Należy podkreślić, że tym samym regulacje te realizują jedną z najistotniejszych gwarancji konstytucyjnych jaką jest prawo do rozstrzygnięcia sprawy przez niezawisły sąd (art. 45 ust. 1 Konstytucji), która nie byłaby możliwa do osiągnięcia bez stabilności, pewności i niewzruszalności rozstrzygnięć sądowych. Są także jedną z gwarancji powagi wymiaru sprawiedliwości. Sąd Najwyższy w powołanym orzeczeniu stwierdził, że zasada odpowiedzialności pozwanego, przesądzona w prawomocnym wyroku uwzględniającym część roszczenia, jest wiążąca w sprawie o zasądzenie pozostałej jego części.

Związanie treścią prawomocnego orzeczenia oznacza nakaz przyjmowania przez podmioty wymienione w art. 365 § 1 k.p.c., że w objętej orzeczeniem sytuacji faktycznej stan prawny przedstawia się tak, jak to wynika z sentencji wiążącego orzeczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2011r., sygn. akt IV CSK 563/10, LEX 864020). W szczególności nie jest dopuszczalne prowadzenie ponownego sporu co do okoliczności faktycznych stanowiących podstawę rozstrzygnięcia zakończonego sporu sądowego. Inaczej ujmując, nie jest dopuszczalne w świetle art. 365 § 1 k.p.c. odmienne ustalenie zaistnienia, przebiegu i oceny istotnych dla danego stosunku prawnego zdarzeń faktycznych w kolejnych procesach sądowych między tymi samymi stronami, chociażby przedmiot tych spraw się różnił (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2011r., sygn. akt PK 225/10, LEX 896456). Na podstawie art. 365 § 1 k.p.c. moc wiążącą ma, co do zasady, sentencja orzeczenia sądu wydana w innej sprawie, jednak nie w każdym przypadku. W wyroku z dnia 29 września 2011r. w sprawie o sygn. IV CSK 652/10 (LEX nr 1129162) Sąd Najwyższy uznał, że moc wiążącą na podstawie art. 365 § 1 k.p.c. ma wprawdzie jedynie sentencja orzeczenia, niemniej jednak w niektórych przypadkach, jak np. w razie oddalenia powództwa, ze względu na ogólność rozstrzygnięcia, doniosłość przy ustalaniu zakresu mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia, czyli granic prawomocności materialnej orzeczenia, mogą mieć moc wiążącą także zawarte w uzasadnieniu orzeczenia motywy rozstrzygnięcia.

Określony w art. 365 k.p.c. zakres związania sądu treścią prawomocnego orzeczenia oznacza także zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią, a nawet niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego. Moc wiążąca jest przedmiotem rozpoznania wtedy, gdy rozpoznawana jest inna sprawa, a kwestia rozstrzygnięta wcześniejszym wyrokiem stanowi zagadnienie wstępne. Odnosi się ona do faktu istnienia prawomocnego orzeczenia oraz do waloru prawnego rozstrzygnięcia zawartego w treści orzeczenia. Skutkiem pozytywnym (materialnym) jest to, że rozstrzygnięcie zawarte w orzeczeniu stwarza taki stan prawny, jaki z niego wynika, czyli sądy rozpoznające spór muszą przyjmować, że dana kwestia kształtuje się tak, jak to przyjęto we wcześniejszym, prawomocnym orzeczeniu. Związanie dotyczy sentencji wyroku i motywów w tych granicach, jakie stanowią konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia. W konsekwencji nikt nie może kwestionować faktu istnienia prawomocnego wyroku i jego treści oraz motywów rozstrzygnięcia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2012r., sygn. akt III PK 53/11, OSNP 2013/1-2/11).

Z powyżej przedstawionych orzeczeń można wyciągnąć jeden bardzo istotny z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy wniosek – w sytuacji prawomocnego uwzględnienia części roszczenia o spełnienie świadczenia wynikającego z tego samego stosunku prawnego w kolejnym procesie, którego przedmiot dotyczy spełnienia reszty świadczenia, sąd nie może w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych orzec odmiennie o zasadzie odpowiedzialności strony pozwanej niż to przyjęto we wcześniej wydanym już wyroku.

Okoliczność, że w ramach postępowania toczącego się przed Sądem Okręgowym w (...)w sprawie o sygn. (...) ostatecznie uwzględniono powództwo o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, nakazuje zbadać, czy ta część roszczenia, o której już prawomocnie rozstrzygnięto, jak i pozostała jego część aktualnie dochodzona w niniejszym postępowaniu, są oparte na identycznej podstawie faktycznej i prawnej. Analiza zgromadzonego w obu sprawach materiału dowodowego pozwala przyjąć, że roszczenia w obu postępowaniach opierają się na tych samych podstawach, zarówno pod względem stanu faktycznego (żądanie odnosi się do tych samych działek gruntu, na których znajdują się urządzenia elektroenergetyczne pozwanej spółki), jak i stanu prawnego, a różnica między roszczeniami dotyczy wyłącznie okresu, za jaki powodowie dochodzą wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości (we wcześniejszym postępowaniu dochodzili jedynie za okres od 1 lutego 2009r. do dnia 31 stycznia 2010r., a aktualnie za okres od 1 lutego 2001r. do 31 stycznia 2009r. oraz od 1 lutego 2010r. do 31 stycznia 2011r.). Sąd rozpoznający niniejszą sprawę był związany zakresem wyroku wydanego przez Sąd Okręgowy w (...)w sprawie (...) i był obowiązany przyjąć istnienie po stronie pozwanej obowiązku zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości powodów w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu. Stąd też argumentacja przytoczona w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew, a zmierzająca do wykazania, iż strona pozwana i jej poprzednicy prawni dysponowali decyzją administracyjną ograniczającą prawo własności nieruchomości i tym samym tytułem prawnym uprawniającym do korzystania z gruntów powodów, nie mogła odnieść zamierzonego skutku. Kwestia związana z istnieniem decyzji administracyjnej została już przesądzona w postępowaniu (...) na niekorzyść strony pozwanej – po pierwsze, Sąd Okręgowy w (...)przyjął, że decyzja administracyjna nie została doręczona powodom i w konsekwencji jest decyzją nieistniejącą w obrocie prawnym, a po drugie, uznano, że zgoda powodów na posadowienie urządzeń elektroenergetycznych odnosiła się wyłącznie do działek gruntu oznaczonych numerami 378 i 68/4, a nie wszystkich nieruchomości objętych sporem.

Skoro Sąd Okręgowy w (...)w sprawie (...) przyjął, że pozwana korzystała z nieruchomości powodów bez tytułu prawnego, to zdaniem Sądu zakres związania treścią prawomocnego orzeczenia obejmował nie tylko samą zasadę odpowiedzialności pozwanej spółki sprowadzający się do przesądzenia obowiązku zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z gruntów powodów bez podstawy prawnej, ale także ustalony w drodze dowodu z opinii biegłego J. K. (3)obszar nieruchomości, na którym są posadowione urządzenia i linie elektroenergetyczne należące do pozwanej spółki. W ramach postępowania (...) Sąd Okręgowy w (...)zajął się kwestią określenia powierzchni, która na skutek posadowienia urządzeń elektroenergetycznych jest trwale wyłączona spod użytkowania lub z której korzystanie jest ograniczone. Powierzchnia zajęta przez urządzenia elektroenergetyczne już raz została ustalona i Sąd rozpoznający niniejszą sprawę jest związany tymi ustaleniami. Dopóki ta powierzchnia nie ulegnie zmianie (choćby wskutek wybudowania na gruntach powodów nowych urządzeń lub linii elektroenergetycznych lub usunięcia z nieruchomości powodów poszczególnych elementów sieci elektroenergetycznej) i tym samym nie dojdzie do zmiany okoliczności faktycznych będących podstawą roszczenia, dopóty Sąd w realiach niniejszej sprawy nie może dokonywać samodzielnych ustaleń dotyczących zakresu korzystania przez pozwaną z nieruchomości powodów bez tytułu prawnego. Wobec braku zmian w stanie faktycznym jest to element mający stały charakter, który decyduje o wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Zaakceptowanie przeciwnego poglądu oznaczałaby, że każdy sąd, który orzekałby w przedmiocie określenia wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, mógłby dochodzić do innych wniosków i na nowo ustalać obszar gruntu, z którego korzystanie jest wyłączone lub ograniczone, w zależności od metodologii przyjętej przez biegłego, a to z punktu widzenia jednolitości i stabilności orzecznictwa nie byłoby pożądane.

Sąd w niniejszym postępowaniu przyjął więc powierzchnię trwale wyłączoną oraz strefę ograniczonego korzystania w oparciu o ustalenia poczynione przez biegłego J. K. (3), które następnie stanowiły podstawę wyliczenia przez Sąd Okręgowy w (...)w sprawie (...) należnego powodom wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Zważywszy na to, że w poprzednio prawomocnie zakończonym postępowaniu powodowie domagali się wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości jedynie za okres od 1 lutego 2009r. do dnia 31 stycznia 2010r., a pozew w niniejszym postępowaniu dotyczy zupełnie innego okresu, który nie był objęty przedmiotem opiniowania przez biegłego J. K. (3), należało dopuścić dowód z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości na okoliczność wysokości należności za 1 m 2 gruntów z tytułu bezumownego korzystania z gruntów w poszczególnych okresach wskazanych w pozwie.

Zdaniem Sądu, oceniona całościowo opinia biegłego D. K. (2) zasługiwała na uwzględnienie, aczkolwiek w zakresie stopnia ingerencji w prawo własności Sąd nie podzielił stanowiska biegłego i poczynił własne ustalenia. Co do zasady opinia odpowiada na wszystkie istotne z punktu widzenia pytania, przez co mogła stanowić podstawę czynienia wiążących ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Biegły wyliczył stawki wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w odniesieniu do każdego z gruntów, w zależności od rodzaju gruntu i jego przeznaczenia oraz możliwości jego wykorzystania, uzupełniając pisemną opinię o ustalenie stawek dla nieruchomości stanowiących grunty rolne.

W oparciu o opinię biegłego D. K. (2)Sąd uznał, że dwie działki gruntu oznaczone (...)i (...)są gruntami rolnymi. Tak ostatecznie przyjął biegły D. K. (2)w opinii pisemnej uzupełniającej, a wnioski w tym przedmiocie pokrywają się z treścią opinii biegłego J. K. (3)sporządzonej na potrzeby postępowania przed Sądem Rejonowym w (...)o sygn. (...), który obie wymienione działki zaliczył do gruntów położonych wśród gruntów rolnych (vide: k. 86, 87 i 88). Wprawdzie zgodnie z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy J. działka gruntu nr (...)była położona na postulowanym obszarze rozwoju funkcji mieszkaniowej, ale wyłącznie częściowo (część obszaru znajdowała się na terenach rolnych), zaś zgodnie ze zmianą studium uchwaloną w dniu 28 grudnia 2009r. nieruchomość ta jest znowu całkowicie terenem rolnym. Ta działka była wykorzystywana cały czas jako grunt rolny i co do niej powodowie nie podejmowali jakichkolwiek działań zmierzających do zmiany przeznaczenia i zmiany sposobu korzystania, tak jak w przypadku działek gruntu nr (...).

Biegły D. K. (2) ustalił wartość rynkową 1m 2 gruntów rolnych w odniesieniu do każdej z tych działek, przy czym nie można zapominać, że w pisemnej opinii biegły wytłumaczył mechanizm obliczania należności obejmującej wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości, odwołując się do wskaźnika „u”, który określa relację stawki czynszu dzierżawy do wartości rynkowej gruntów, użytkowanych przez dzierżawcę w całości wyłącznie do swoich celów gospodarczych. Trzeba bowiem pamiętać, że cena za 1m 2 jest wartością gruntu (odpowiadającą cenie sprzedaży/zakupu gruntu), który nie jest obciążany prawem osoby trzeciej, a wysokość wynagrodzenia, o którym mowa w art. 224 § 2 k.c., powinna odpowiadać stawkom za korzystanie z nieruchomości, biorąc pod uwagę ceny występujące na rynku.

Jak wyjaśnił biegły w pisemnej opinii, wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości powinno być określone na podstawie czynszów dzierżawnych gruntów przeznaczonych pod strefy ochronne sieci energetycznej lub w przypadku braku notowań takich czynszów, w sposób pośredni jako suma ułamkowych wartości gruntów w strefie ochronnej, określonych na podstawie wartości gruntu nieobciążonego. Z analizy rynku lokalnego wynika, że brak jest notowań stawek czynszu dzierżawnego. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z gruntu za okres objęty żądaniem pozwu jest określane jako wskaźnik procentowy wartości rynkowej gruntu, ustalany za każdy rok oddzielnie, w okresie od 1 lutego 2001r. do 31 stycznia 2009r. i od 1 lutego 2010r. do 31 stycznia 2011r. Przy ustaleniu współczynnika wykorzystano wyniki analizy przeprowadzonej w opracowaniu A. T. „Wartościowy wymiar dzierżawy wieloletniej terenów zurbanizowanych”, opublikowanym w (...). W opracowaniu został określony wiarygodny przedział stawek dzierżawy wieloletniej od 6,4% do 8,3% wartości rynkowej gruntu. Mając na uwadze położenie spornych działek na obrzeżach zwartej strefy zabudowy miejscowości J. (atrakcyjnej ze względu na niewielką odległość od O. i dobre z nim skomunikowanie), biegły przyjął współczynnik 7,35%.

W tej sytuacji wyliczoną przez biegłego cenę za 1m 2 gruntów rolnych (wartość rynkową) należało przemnożyć przez opisany wyżej współczynnik 7,35%. Dopiero wówczas otrzymany wynik będzie stanowił należność za 1m 2 gruntów z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości. Tym samym wynagrodzenie za korzystanie z gruntów bez podstawy prawnej wynosi:

1. w odniesieniu do działki gruntu nr (...):

a. od 1 lutego do 31 grudnia 2001r. – 0,05 zł/m 2,

b. od 1 stycznia do 31 grudnia 2002r. – 0,06 zł/m 2,

c. od 1 stycznia do 31 grudnia 2003r. – 0,04 zł/m 2,

d. od 1 stycznia do 31 grudnia 2004r. – 0,08 zł/m 2,

e. od 1 stycznia do 31 grudnia 2005r. – 0,12 zł/m 2,

f. od 1 stycznia do 31 grudnia 2006r. – 0,20 zł/m 2,

g. od 1 stycznia do 31 grudnia 2007r. – 0,27 zł/m 2,

h. od 1 stycznia 2008r. do 31 stycznia 2009r. – 0,28 zł/m 2,

i. od 1 lutego 2010r. do 31 stycznia 2011r. – 0,32 zł/m 2,

czyli łącznie 1,42 złotych za cały okres dochodzony pozwem,

2. w odniesieniu do działki gruntu nr (...):

a. od 1 lutego do 31 grudnia 2001r. – 0,03 zł/m 2,

b. od 1 stycznia do 31 grudnia 2002r. – 0,06 zł/m 2,

c. od 1 stycznia do 31 grudnia 2003r. – 0,03 zł/m 2,

d. od 1 stycznia do 31 grudnia 2004r. – 0,06 zł/m 2,

e. od 1 stycznia do 31 grudnia 2005r. – 0,10 zł/m 2,

f. od 1 stycznia do 31 grudnia 2006r. – 0,11 zł/m 2,

g. od 1 stycznia do 31 grudnia 2007r. – 0,18 zł/m 2,

h. od 1 stycznia 2008r. do 31 stycznia 2009r. – 0,15 zł/m 2,

i. od 1 lutego 2010r. do 31 stycznia 2011r. – 0,21 zł/m 2,

czyli łącznie 0,93 złotych za cały okres dochodzony pozwem.

Z uwagi na posadowienie urządzeń elektroenergetycznych działka gruntu nr (...)ma obszar, który jest całkowicie wyłączony z użytkowania, oraz obszar, z którego korzystanie jest ograniczone. Z wyliczeń biegłego J. K. (3)wynika, że obszar trwale wyłączony wynosi 100m 2, a obszar ograniczonego korzystania – 1.817m 2. Z kolei na działce gruntu oznaczonej (...) znajduje się jedynie obszar ograniczonego korzystania i wynosi on 652m 2.

Sąd nie podziela poglądu biegłego D. K. (2), że przy obliczaniu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w strefie ograniczonego użytkowania współczynnik współkorzystania z nieruchomości (określony jako zmienna k) powinien wynosić 0,7. Powodowie nie zostali przecież zupełnie pozbawieni fizycznego władztwa nad nieruchomościami (za wyjątkiem gruntu bezpośrednio zajętego pod słupami i wokół nich). Biegły wskazał, że współczynnik ten nie ma bezpośredniego odniesienia do weryfikowalnych danych porównawczych i jest wypadkową bliżej nieokreślonej praktyki. Dla ustalenia jego wysokości trzeba mieć zatem na względzie stopień zakłócenia możliwości korzystania z nieruchomości w stosunku do korzystania z nieruchomości nieobciążonej urządzeniem elektroenergetycznym.

Posadowienie urządzeń elektroenergetycznych stanowi przejaw ograniczenia korzystania z nieruchomości, ale słupy i elementy sieci nie przeszkadzają w dotychczasowym sposobie korzystania z nieruchomości (jak wynika z ustnej opinii biegłego J. K. (4), najwyższy sprzęt rolniczy ma 4,5m wysokości i nie ma przeszkód w swobodnym z niego korzystaniu) i możliwe jest wybudowanie na części nieruchomości budynków mieszkalnych (dla działek gruntu oznaczonych nr (...)wydano warunki zabudowy), co oznacza, że ingerencja w prawo własności jest niewielka, a wręcz znikoma. Niemniej jednak należy podkreślić, że powodowie są zmuszeni znosić fakt istnienia tych urządzeń na swoich gruntach i tolerować obecność pracowników pozwanej spółki, którzy od czasu do czasu muszą przeprowadzać prace konserwacyjne czy naprawcze urządzeń elektroenergetycznych. Ograniczenia te nie są duże i dlatego Sąd przyjął wysokość „współczynnika zakłócania” na 0,2.

W przypadku działki gruntu nr (...) należność z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od 1 lutego 2001r. do 31 stycznia 2009r. i od 1 lutego 2010r. do 31 stycznia 2011r. wynosi łącznie 121,27 złotych (0,93 złotych x 652m 2 x 0,2). Natomiast w odniesieniu do działki gruntu nr (...) należność z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości wynosi:

- w zakresie strefy wyłączonego korzystania – 142 złotych,

- w zakresie strefy ograniczonego korzystania – 516,03 złotych (1.817 m 2 x 1,42 złotych x 0,2),

czyli razem 658,03 złotych, a łącznie z działką gruntu nr (...) 779,30 złotych .

Począwszy od 2002r., kiedy uchwalono studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy J., w ocenie Sądu, należność obejmująca wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości powinna uwzględniać fakt położenia powyższych działek na obszarze rozwoju funkcji mieszkaniowej, tj. fakt możliwości użytkowania i przeznaczenia nieruchomości na cele budowlane (zresztą w odniesieniu do wszystkich trzech działek wydano decyzję o warunkach zabudowy, z tym tylko że w różnych okresach czasu). Ta właśnie okoliczność była przesądzająca z punktu widzenia wyboru stawek cen za 1m 2 gruntów i za podstawę obliczenia należnego wynagrodzenia ostatecznie przyjęto stawki z tabeli jak na k. 425.

Uwzględniając, że powierzchnia, która w związku z posadowieniem urządzeń sieci elektroenergetycznej na działkach gruntu oznaczonych nr (...)jest ograniczona, wynosi łącznie 13.817m 2, a współczynnik współkorzystania z nieruchomości – 0,2, to wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości kształtuje się:

a. od 1 stycznia do 31 grudnia 2002r. – 3.288,44 złotych,

b. od 1 stycznia do 31 grudnia 2003r. – 3.343,71 złotych,

c. od 1 stycznia do 31 grudnia 2004r. – 3.150,27 złotych,

d. od 1 stycznia do 31 grudnia 2005r. – 3.564,78 złotych,

e. od 1 stycznia do 31 grudnia 2006r. – 5.112,29 złotych,

f. od 1 stycznia do 31 grudnia 2007r. – 7.599,35 złotych,

g. od 1 stycznia 31 grudnia 2008r. – 10.141,67 złotych,

h. od 1 do 31 stycznia 2009r. – 718,48 złotych,

i. od 1 lutego 2010r. do 31 grudnia 2010r. – 8.179,66 złotych,

j. od 1 do 31 stycznia 2011r. – 884,28 złotych,

czyli razem 45.982,93 złotych za cały okres dochodzony pozwem.

Z kolei wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie powierzchni trwale wyłączonej na działce gruntu oznaczonej nr (...) (21m 2) wynosi:

a. od 1 stycznia do 31 grudnia 2002r. – 24,99 złotych,

b. od 1 stycznia do 31 grudnia 2003r. –25,41 złotych,

c. od 1 stycznia do 31 grudnia 2004r. – 23,94 złotych,

d. od 1 stycznia do 31 grudnia 2005r. – 27,09 złotych,

e. od 1 stycznia do 31 grudnia 2006r. – 38,85 złotych,

f. od 1 stycznia do 31 grudnia 2007r. – 57,75 złotych,

g. od 1 stycznia 31 grudnia 2008r. – 77,07 złotych,

h. od 1 do 31 stycznia 2009r. – 5,46 złotych,

i. od 1 lutego 2010r. do 31 grudnia 2010r. – 62,16 złotych,

j. od 1 do 31 stycznia 2011r. – 6,72 złotych,

czyli razem 349,44 złotych za cały okres dochodzony pozwem.

Podsumowując powyższe rozważania, Sąd uznał, że żądanie zapłaty jest zasadne co do kwoty 47.250,89 złotych , którą zasądzono na rzecz powodów od pozwanej spółki na podstawie art. 224 § 2 k.c. w zw. z art. 225 k.c. i art. 230 k.c. W pozostałym zakresie powództwo oddalono jako pozbawione usprawiedliwionych podstaw (vide: pkt I i II sentencji wyroku).

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. Sąd nie znalazł podstaw do zasądzenia odsetek zgodnie z żądaniem pozwu. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, że żądanie odsetkowe nie zostało w żaden sposób uzasadnione i w świetle przedstawionych w pozwie okoliczności faktycznych trudno ustalić, z jakim zdarzeniem powiązana jest data początkowa odsetek, zwłaszcza że do pozwu dołączono wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, który mógłby być traktowany jako wezwanie do zapłaty, jednakże wniosek ten został złożony w dniu 11 marca 2010r., a powodowie żądali odsetek od dnia 19 sierpnia 2010r. Powodowie nie przedstawili żadnego pisma, na podstawie którego przed wszczęciem niniejszego procesu wzywaliby pozwaną do spełnienia świadczenia z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości. To strona powodowa powinna udowodnić zasadność żądania odsetkowego, a biorąc pod uwagę brak uzasadnienia w tym przedmiocie oraz dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, nie można przyjąć wymagalności roszczenia, tak jak to zostało określone w pozwie. Wprawdzie Sąd Okręgowy w (...)w sprawie (...) zasądził odsetki od dnia 19 sierpnia 2010r., to z uzasadnienia orzeczenia nie wynika, na jakiej podstawie przyznano odsetki w takiej właśnie dacie. Po drugie, strona powodowa domagała się odsetek od dnia 19 sierpnia 2010r. w sytuacji, gdy żądaniem pozwu objęto wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości także za okres od 1 lutego 2010r. do 31 stycznia 2011r., a więc powodowie częściowo żądali odsetek za okres, w którym roszczenie o zapłatę jeszcze nie powstało i nie mogło się stać wymagalne.

Ponadto trzeba podkreślić, że uwzględnienie powództwa w niniejszej sprawie było wynikiem związania treścią wyroku Sądu Okręgowego w (...)z dnia 19 lutego 2013r. w sprawie (...). Sąd rozpoznający niniejszą sprawę nie podziela zapatrywania tego Sądu, ale ze względu na wymóg respektowania rozstrzygnięć innych sądów, które zapadły w tym samym stanie faktycznym i prawnym, nie mógł inaczej orzec o zasadzie odpowiedzialności strony pozwanej. Orzeczenie z dnia 19 lutego 2013r. przesądziło o obowiązku uiszczania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, chociaż Sąd I instancji przyjął zupełnie inne ustalenia i wnioski z nich wynikające. W przypadku istnienia takiej rozbieżności między stanowiskiem obu Sądów trudno przyjąć, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości stało się wymagalne w dacie wcześniejszej.

Z uwagi na to, że sporna była wysokość należnego powodom wynagrodzenia, a jego ustalenie wymagało zasięgnięcia opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości, która była w toku postępowania przez powodów kwestionowana i wymagała uzupełnienia na skutek zastrzeżeń strony powodowej, Sąd uznał, mając na względzie także inne okoliczności, o jakich wspomniano wyżej, że odsetki należą się od daty wyrokowania, tj. od dnia 30 września 2014r.

W tej sytuacji dalej idące roszczenie odsetkowe oddalono, o czym orzeczono jak w pkt. II sentencji wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując ich wzajemnego zniesienia. Za powyższym rozstrzygnięciem przemawiały dwie okoliczności: zbliżony stopień, w jakim strony postępowania wygrały i przegrały proces, oraz porównywalne poniesione przez strony koszty sądowe.

W niniejszym procesie powodowie dochodzili kwoty 108.000 złotych, a ostatecznie utrzymali się z żądaniem w kwocie 47.250,89 złotych, co oznacza, że wygrali sprawę w 43,75%, a pozwana spółka – 56,25%.

Do kosztów poniesionych przez stronę powodową w łącznej wysokości 10.517 złotych zaliczono: uiszczoną w całości opłatę sądową od pozwu w wysokości 5.400 złotych, koszt zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 złotych, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych oraz uiszczoną i wykorzystaną zaliczkę na wynagrodzenie biegłego w kwocie 1.500 złotych.

Z kolei pozwana poniosła koszty procesu w łącznej wysokości 10.171,96 złotych, w skład których wchodziły: kwota 3.600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, kwota 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i kwota 6.554,96 złotych tytułem uiszczonej i wykorzystanej zaliczki na wynagrodzenie biegłego.

O brakującej zaliczce na wynagrodzenie biegłego D. K. (2), które wypłacono tymczasowo ze Skarbu Państwa, orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, a brakującą kwotę rozdzielono stosownie do wyniku sprawy. Łącznie wynagrodzenie wszystkich powołanych w sprawie biegłych wyniosło 11.494,10 złotych, przy czym obie strony postępowania wpłaciły zaliczki w łącznej wysokości 8.054,96 złotych. Tym samym do rozliczenia pozostała kwota 3.439,14 złotych, którą nakazano ściągnąć od stron postępowania. I tak:

- od powodów z zasądzonego roszczenia nakazano ściągnąć kwotę 1.934,52 złotych (56,25% - część, w jakiej powodowie przegrali proces x 3.439,14 złotych),

- od pozwanej nakazano ściągnąć kwotę 1.504,62 złotych (43,75% część, w jakiej pozwana przegrała proces x 3.439,14 złotych).