Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 720/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 stycznia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił J. D. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, podnosząc, że Komisja Lekarska ZUS, orzeczeniem z dnia 4 stycznia 2012 roku, uznała wnioskodawczynię za zdolną do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła J. D. wskazując, iż powyższa decyzja jest niezgodna z prawem, gdyż stan jej zdrowia uzasadnia uznanie, iż jest całkowicie niezdolna do pracy.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. D., urodzona (...), posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe, z zawodu jest operatorem przetwórstwa mięsnego. Pracowała w wyuczonym zawodzie, a ostatnio w charakterze sprzedawcy (wywiad zawodowy k. 14 dok. lek. ZUS).

Wnioskodawczyni od 1 grudnia 1995 r. do 30 listopada 2011 r. pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, ostatnio z powodu zaburzeń konwersyjno-depresyjnych i zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa w odcinku lędźwiowym (orzeczenie lekarskie k. 20 dok. lek. ZUS).

W dniu 04 listopada 2011 r. J. D. złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek k. 62 dok. lek. ZUS).

Badaniem z dnia 24 listopada 2011 r. lekarz orzecznik rozpoznał u wnioskodawczyni: organiczne zaburzenia nastroju, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z okresowym zespołem bólowym, stan po usunięciu polipa dwunastnicy i uznał badaną za zdolną do pracy zarobkowej (orzeczenie k.18 dok. lek. ZUS). .

Komisja Lekarska rozpoznając sprzeciw od powyższego orzeczenia, stwierdziła u J. D.: organiczne zaburzenia nastroju, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z okresowymi zespołami bólowymi , polip dwunastnicy usunięty endoskopowo, żylaki kończyn dolnych, stan po leczeniu operacyjnym lewej kończyny dolnej i uznała, że brak jest u badanej naruszenia sprawności organizmu uzasadniającego niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów ustawy rentowej (orzeczenie k. 36-41 dok. lek. ZUS)..

Biegły sądowy chirurg naczyń rozpoznał u wnioskodawczyni stan po operacji żylaków lewej kończyny dolnej, nawrotowe żylaki kończyny lewej dolnej, żylaki prawej kończyny dolnej w stopniu zaawansowania C3 w sześciostopniowej skali (...) i uznał, że stwierdzone schorzenia nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym niezdolność do pracy zarobkowej (opinia k. 14).

Rozpoznane w badaniu ortopedycznym u ubezpieczonej zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów bez istotnego upośledzenia funkcji narządu ruchu z subiektywnym zespołem bólowym oraz płaskostopie poprzeczne, nie powodują istotnego upośledzenia funkcji, w stopniu uzasadniającym uznanie częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy (opinia k. 20-21).

W badaniu neurologicznym u J. D. rozpoznaje się zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z wielopoziomowymi dyskopatiami z okresowym zespołem bólowym bez powikłań korzeniowych. Obecnie nie stwierdza się u badanej objawów ogniskowego uszkodzenia układu nerwowego, w szczególności objawów powikłań korzeniowych zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. Powikłań o takim charakterze nie opisywano również w karcie Poradni Neurologicznej zgodnie z wpisami z dnia : 25.01, 25.04 i 11.07. 2012 r. , brak jest więc podstaw do orzekania o długotrwałej niezdolności do pracy zgodnej z posiadanymi przez ubezpieczoną kwalifikacjami. Przy obecnych dolegliwościach bólowych wnioskodawczyni jest wstanie wykonywać prace fizyczne, nie stwierdza się u niej żadnych objawów ubytkowych mogących powodować ograniczenie sprawności ruchowej. Drętwienie zgłaszane przez wnioskodawczynię jest objawem subiektywnym, nie można go stwierdzić w żadnym badaniu (opinia k.26-27, opinia uzupełniająca k. 100-101).

W badaniu neuropsychologicznym stwierdzono u wnioskodawczyni obniżoną pojemność bezpośredniej pamięci, zwłaszcza werbalnej, obniżoną plastyczność procesów intelektualnych, osłabienie koncentracji uwagi, osłabienie koncentracji wzrokowo-ruchowej, osłabienie sprawności procesów poznawczych mogące wskazywać na rozpoczynające się zmiany organiczne w o.u.n., aktualnie w niewielkim stopniu zakłócające codzienne funkcjonowanie, cechy osobowości histrionicznej z tendencjami do reakcji lękowo-depresyjnych na skutek aktualnie trudnej sytuacji życiowej, nasilone tendencje agrawacyjne (opinia k. 47).

Biegła psychiatra po zapoznaniu się z opinią biegłego neuropsychologa rozpoznała u wnioskodawczyni organiczne zaburzenia nastroju i cechy osobowości histronicznej, które nie powodują niezdolności do pracy. Wnioskodawczyni zorientowana jest prawidłowo we wszystkich kierunkach, nastrój ma nieznacznie obniżony, bez zaburzeń psychotycznych. W badaniu psychologicznym potwierdzono rozpoczynające się zmiany organiczne, w niewielkim stopniu zakłócające codzienne funkcjonowanie (opinia k. 49-50).

Biegły gastroenterolog rozpoznał u J. D. zespół jelita wrażliwego oraz stan po polipektomii opuszki dwunastnicy w 2010 i 2011 r. W ostatnio wykonanej gastroskopii nie stwierdzono zmian w zakresie przełyku i żołądka, usg jamy brzusznej z VI 2013 r. bez zmian patologicznych. Schorzenia przewodu pokarmowego przebiegają bez powikłań, nie upośledzają stanu odżywienia badanej. Wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy z powodu schorzeń gastrologicznych (opinia k. 118-119).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie w szczególności załączone do akt sprawy akta rentowe ubezpieczonej oraz wydane w sprawie opinie biegłych lekarzy sądowych, których specjalizacje odpowiadały głównym schorzeniom występującym u wnioskodawczyni. Biegli wydali opinie po zapoznaniu się z pełną dokumentacją lekarską wnioskodawczyni i przeprowadzeniu badania przedmiotowego. Wydane w sprawie opinie są jasne, spójne i logicznie uzasadniają, iż obecnie stan naruszenia sprawności organizmu wnioskodawczyni, nie uzasadnia uznania, iż jest ona osobą całkowicie niezdolną do pracy, jak i niezdolną do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, a tym samym stanowią wiarygodne źródło dowodowe.

Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z opinii biegłej psychiatry H. K. (1), na okoliczność aktualnego stanu zdrowia wnioskodawczyni oraz odpowiedzi na pytanie czy stan zdrowia wnioskodawczyni pozwala jej w chwili obecnej na podjęcie pracy zarobkowej oraz pominął wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłej psychiatry dr J. K.. Wskazać należy, iż pełnomocnik wnioskodawczyni została zobowiązana na rozprawie w dniu 13 maja 2014 r. do pisemnego sprecyzowania pytań do biegłej psychiatry, które mają być przedmiotem opinii uzupełniającej, w terminie 14 dni, pod rygorem pominięcia dowodu z opinii uzupełniającej tego biegłego (postanowienie k. 141). Pomimo upływu zakreślonego terminu, pełnomocnik nie sprecyzował pytań do biegłej, złożył natomiast wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłej H. K. na okoliczności wskazane powyżej. W tych okolicznościach wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej należało pominąć. Z uwagi na to, iż wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłej psychiatry dr H. K. zmierzał do ustalenia czy wnioskodawczyni obecnie jest osobą niezdolną do pracy, podlegał oddaleniu jako bezprzedmiotowy, gdyż istotą niniejszego postępowania było ustalenie czy wnioskodawczyni, na datę wydania zaskarżonej decyzji była osobą niezdolną do pracy, a jeżeli tak to w jakim stopniu i przez jaki okres.

Oddaleniu podlegał również wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań wnioskodawczyni , gdyż jej subiektywne odczucia co do stanu zdrowia i niezdolności do pracy, nie mają w sprawie istotnego znaczenia. Ocena czy ubezpieczony spełnia przesłankę niezdolności do pracy w rozumieniu ustawy, zależy od okoliczności obiektywnych, które są ustalane na podstawie opinii biegłych lekarzy specjalistów posiadających w tym zakresie niezbędną wiedzę specjalną.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz. U. Nr 162 poz. 1118 ze zm./ osobą całkowicie niezdolną do pracy, jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, jest osobą częściowo niezdolną do pracy / art. 12 ust. 3 ustawy/.

Ocenę zdolności do pracy wnioskodawczyni należy odnieść do posiadanych przez nią kwalifikacji zawodowych.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, za częściowo niezdolną do pracy, uznaję się osobę, która wobec naruszenia sprawności organizmu nie jest w stanie wykonywać prawidłowo czynności związanych z zawodem (por. wyrok z dnia 2 lutego 2006 r., I UK 188/05, LEX nr 272573), gdy zachowała zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (np. wymagającej niższych albo niewymagającej żadnych kwalifikacji), lecz jednocześnie utraciła w znacznym stopniu zdolność do wykonywania pracy, do której posiada kwalifikacje, przy czym dla oceny poziomu tych kwalifikacji znaczenie ma także uzyskanie rzeczywistych umiejętności, mających wpływ na karierę zawodową, np. decydujących o uzyskaniu wyższych zarobków niż pracownicy mający takie same kwalifikacje formalne, przesądzających o awansach lub możliwości znajdowania nowego miejsca pracy (por. wyroki z dnia 17 listopada 2000 r., II UKN 59/00, (...)wkł. 2001 nr 10, poz. 8; z dnia 15 września 2006 r., I UK 103/06, OSNP 2007 nr 17-18, poz. 261; z dnia 17 kwietnia 2008 r., II UK 192/07, OSNP 2009 nr 15-16, poz. 206). Przyjmuje się także , iż przy powyższej ocenie bardziej istotne są kwalifikacje rzeczywiste, gdyż ocena niezdolności do pracy dla celów rentowych sprowadza się do stwierdzenia, w jakim stopniu wiedza i umiejętności, którymi dysponuje ubezpieczony, mogą być wykorzystane przez niego w pracy pomimo zaistniałych ograniczeń sprawności organizmu /tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 r., I UK 103/06 /.

Pojęcie "niezdolność do wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji" należy rozumieć jako rzeczywistą utratę zdolności do pracy lub znaczne jej ograniczenie, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy. Rozważać zatem należy potencjalną możliwość wykonywania zatrudnienia przy uwzględnieniu stopnia naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz celowość przekwalifikowania zawodowego z uwagi na rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Z poczynionych w sprawie ustaleń wynika, że wnioskodawczyni, która z zawodu jest operatorem przetwórstwa mięsnego, a pracowała zarówno w wyuczonym zawodzie jak i w charakterze sprzedawcy, w obecnym stanie zdrowia, bez żadnych ograniczeń może wykonywać pracę zgodną z posiadanymi kwalifikacjami .

Skoro zatem wnioskodawczyni nie jest chociażby osobą częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust 3 ustawy emerytalno-rentowej, brak jest podstaw do przyznania jej świadczenia z art. 57 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 1 kpc oddalił odwołanie J. D., uznając je za niezasadne.

O zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni orzeczono na podstawie § 2 ust. 1 i 2, § 12 ust. 2 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. 2013 poz.461).