Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2014 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z powództwa D. G.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna w S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S.

od wyroku Sądu Rejonowego w Ełku

z dnia 27 czerwca 2014r., sygn. akt I C 630/12

I.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  w punkcie 1 w miejsce kwoty „5422,96 zł (pięć tysięcy czterysta dwadzieścia dwa złote dziewięćdziesiąt sześć groszy)” wpisuje kwotę 4937,02 zł (cztery tysiące dziewięćset trzydzieści siedem złotych dwa grosze)” oraz w miejsce daty „1-05-2012r.” wpisuje datę „24-05-2012r.”

b)  punktowi 3 nadaje treść: „zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda D. G. kwotę 1526 zł (jeden tysiąc pięćset dwadzieścia sześć złotych) tytułem zwrotu stosunkowo rozdzielonych kosztów procesu”;

II.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 187 zł (sto osiemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu przed Sądem II – giej instancji, zaś koszty zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt: I. Ca. 300/14

UZASADNIENIE

Powód D. G. wystąpił z pozwem przeciwko (...) Towarzystwu (...) o zapłatę kwoty 7.476,05 zł wraz z odsetkami i kosztami postępowania w sprawie z tytułu kosztów naprawy samochodu uszkodzonego na skutek wjechania w wyrwę w jezdni na trasie Ś.- N. w dniu 18 grudnia 2010 r.

Pozwany (...) Towarzystwo (...) nie uznało powództwa i wniosło o jego oddalenie. W odpowiedzi na pozew potwierdził, iż miał zawartą umowę z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej z (...) Sp. z o.o. w Ś. obowiązującą w dniu zdarzenia, jednak odmówiono powodowi wypłaty odszkodowania, ponieważ nie przedstawił dowodów, że do takiego zdarzenia doszło , a (...) Sp. z o.o. w Ś. nie wykonało umowy należycie, co doprowadziło do uszkodzenia pojazdu.

Wyrokiem z dnia 27 czerwca 2014 r. w sprawie o sygn. akt: I. C. 630/12 Sąd Rejonowy w Ełku zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz powoda D. G. kwotę 5.422,96 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 maja 2012 r. do dnia zapłaty i w pozostałym zakresie oddalił powództwo. Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd ten zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.291,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.200,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz pobrał od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - kasy Sądu Rejonowego w Ełku kwotę 38,00 zł tytułem brakującej części zaliczki na biegłego.

Z poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń wynikało, że dnia 17 lutego 2010 r. Autostrada W. II zawarła z (...) Sp. z o.o. w Ś. umowę o świadczenie usług utrzymania odcinka drogi krajowej nr (...) Ś.-R.. Na mocy tej umowy zleceniobiorca (...) Sp. z o.o. w Ś. miał w okresie zimowym przeprowadzać dziennie jeden patrol na całym odcinku drogi, zapewnić całodobowy dyżur w dni powszednie i święta, łatać dziury i doraźnie zabezpieczać miejsca niebezpieczne.

(...) Sp. z o. o. w Ś. posiadało ubezpieczenie OC działalności gospodarczej w (...) Towarzystwie (...).

Dnia 18 grudnia powód wraz z R. G. i K. O. wracali z (...) do domu na święta. Na trasie Ś.-R. około trzeciej nad ranem wpadli w dziurę w jezdni, choć jechali bardzo wolno, bo był korek. Na skutek tego w samochodzie pękły dwie opony, felgi aluminiowe zostały zgięte i w związku z tym konieczna była pomoc drogowa, która odholowała pojazd do warsztatu. W tym warsztacie została dokonana tymczasowa naprawa, zaś kompleksową naprawę pojazdu powód wykonał w warsztacie samochodowym w B..

Koszt naprawy uszkodzonego pojazdu Sąd Rejonowy oszacował na kwotę 5.422,96 zł.

W świetle powyższych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy zważył, że do przedmiotowego zdarzenia i szkody będącej jego konsekwencją doszło na skutek nienależytego wykonywania obowiązków przez pracowników (...) Sp. z o.o. w Ś., którzy nie objeżdżali przedmiotowej drogi codziennie, a co należało do ich obowiązków, ale też nie zwracali uwagi na dziury i wyrwy w jezdni. Zaniedbania te doprowadziły do uszkodzenia kilku samochodów, w tym powoda i poniesieniu kosztu naprawy na kwotę 5.422,96 zł. O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 817 § 1 i 2 k.c.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy postanowił na podstawie art. 98 k.p.c.

W apelacji wywiedzionej przez pozwanego (...) S.A. w S., zaskarżającej wyrok w zakresie pkt I (ponad kwotę 4.437,02 zł), III i IV, zarzucono:

1)  naruszenie prawa materialnego, w tym zwłaszcza:

a)  art. 805 § 1 k.c., art. 353', art. 384 k.c. i art. 65 § 1 k.c. w zw. z § 27 ust. 2 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia o symbolu (...) (dalej jako: OWU) przez ich niewłaściwe zastosowanie;

b)  art. 361 k.c. i art. 362 k.c. przez ich niewłaściwe zastosowanie;

c)  art. 817 k.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie;

d)  art. 9 ust. 1 w zw. z art. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) przez ich zastosowanie;

2)  istotne naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść wyroku, w tym zwłaszcza:

a)  art. 233 k.p.c. przez dowolną i wybiórczą ocenę materiału dowodowego sprawy, skutkującą sprzecznością ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, ich niezupełnością, a w szczególności: pominięcie ustalenia w przedmiocie wprowadzonej do umowy ubezpieczenia OC działalności gospodarczej, łączącej pozwanego z odpowiedzialną za szkodę (...) Sp. z o.o. ,franszyzy redukcyjnej (udziału własnego) w wysokości 500zł., która pomniejsza wysokość zobowiązania pozwanego z tytułu tej umowy; pominięcie ustalenia, że zgodnie z niezakwestionowaną opinią uzupełniającą biegłego rzeczywisty koszt naprawy pojazdu powoda wynosi 3.657,66 zł.; błędne ustalenie wysokości szkody w pojeździe powoda; pominiecie ustalenia, że pozwany dochowując należytej staranności był w stanie ustalić okoliczności konieczne do ustalenia swej odpowiedzialności dopiero dnia 23 maja 2012 r. na podstawie pisma otrzymanego od ubezpieczonego (...) Sp. z o.o. z dnia 22.05.2012 r.;

b)  naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sprzeczne uzasadnienie wyroku z treścią samego rozstrzygnięcia, uniemożliwiające pełną weryfikację podstawy faktycznej oraz prawnej orzeczenia.

Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 4.437,02 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 6 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty oraz oddalenie powództwa w pozostałym zakresie; zmianę zawartego w punkcie 3 i 4 wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego i orzeczenie w tym przedmiocie zgodnie z zasadą ich stosunkowego rozdzielenia, z uwzględnieniem zmiany wynikającej z niniejszej apelacji oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, na podzielenie zasługuje ocena prawna dokonana przez Sąd Rejonowy dotycząca odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń za szkodę, jak też fakt, że winien on zrekompensować stratę poniesioną przez powoda. Tym niemniej Sąd Okręgowy nie podziela ustaleń faktycznych Sądu I instancji odnośnie wysokości szkody, jak też terminu naliczania odsetek.

Stosownie do treści art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Szkoda powstaje w chwili zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową i podlega naprawieniu na podstawie art. 415 i nast. k.c. oraz według zasad określonych w art. 363 k.c., a w wypadku odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń – według zasad określonych w § 2 tego przepisu. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje w chwili wyrządzenia szkody, odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie. Suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń nie może być jednak wyższa od poniesionej szkody (art. 824 ¹ § 1 k.c.). Świadczenie zobowiązanego nie powinno przekraczać kosztów celowych, ekonomicznie uzasadnionych.

W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd Rejonowy ustalił, że powód poniósł szkodę w wysokości 5.422,96 zł, opierając się na głównej opinii biegłego S. W.. Tymczasem skarżący w wywiedzionej przez siebie apelacji, ale też zarzutach do tej opinii w postępowaniu pierwszoinstancyjnym podważał powyższą wartość. Podniósł m. in., że biegły w kalkulacji naprawy uwzględnił tarcze aluminiowe o średnicy 16˝, podczas gdy powód miał założone tarcze o średnicy 17˝. Na skutek tych zarzutów biegły w opinii uzupełniającej wyliczył wartość naprawy na kwotę 3.657,66 zł i tak poczynionym przez biegłego ustaleniom powód nie oponował.

W ocenie Sądu Okręgowego, skarżący słusznie zarzucił Sądowi Rejonowemu błędne ustalenie kosztów naprawy pojazdu. Należy zgodzić się, że w opinii głównej biegły uwzględnił tarcze koła w wyposażeniu fabrycznym o rozmiarze 16˝, zaś w opinii uzupełniającej wskazał, że do naprawy samochodu powoda należało użyć tarcz o wymiarze 17˝, zgodnie z jego wyposażeniem w dniu zdarzenia. W tych warunkach biegły wskazał, że zastosowanie innego rozmiaru tarcz skutkowało zmniejszeniem kosztów naprawy pojazdu powoda. W konsekwencji powyższego Sąd Okręgowy uznał, że szkoda, jaką poniósł powód w związku z przywróceniem swojego pojazdu do stanu sprzed wypadku wynosiła 4.937,02 zł, obejmująca koszt naprawy pojazdu - 2.517,02 zł, usługę wulkanizacyjną – 320,00 zł, naprawę felg – 300,00 zł, dojazd do miejscowości R. – 300,00 zł oraz zakup dwóch opon - 1.500,00 zł.

Odnosząc się do kosztów związanych z zakupem opon, Sąd Okręgowy podzielił argumentację pozwanego, że skoro powód zaraz po zdarzeniu dokonał zakupu opon na kwotę 1.500,00 zł, to tym samym kwota ta winna rekompensować w całości jego roszczenie w zakresie naprawienia szkody polegającej na uszkodzeniu dwóch opon. Nawet więc jeśli później powód ponownie wymienił te same opony, to nie udowodnił, że wcześniej zakupione opony były wadliwe. W związku z powyższym podwójne odszkodowanie za uszkodzone opony nie pozostaje w normalnym związku przyczynowo-skutkowym ze szkodą, a więc z sumy odszkodowania należało odjąć koszt zakupu opon objęty opinią biegłego, tj. 1.140,64 zł, co w konsekwencji prowadziło do ustalenia kosztów naprawy pojazdu na poziomie 2.517,02 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego, nie zasługiwał na aprobatę zarzut skarżącego dotyczący nieuwzględnienia franszyzy redukcyjnej przy ustalaniu odszkodowania. Podkreślić bowiem należy, że zgodnie z treścią § 27 ust. 2 OWU, odszkodowanie pomniejszone jest o franszyzę redukcyjną, jeżeli została ona wprowadzona do umowy. Załączone do akt sprawy przepisy OWU wskazują jedynie na możliwość zawarcia w umowie takiej klauzuli, natomiast nie ma dowodu, że między firmą drogową a ubezpieczycielem wprowadzono taki zapis.

Zdaniem Sądu Okręgowego, skarżący częściowo słusznie podniósł zarzut błędnego ustalenia daty początkowej naliczania odsetek ustawowych. Nie ulega wątpliwości, że ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (art. 817 § 1 k.c., art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.). Świadczenie ubezpieczyciela ma zatem charakter terminowy. Gdy wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okaże się niemożliwe, świadczenie powinno zostać spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe (art. 817 § 2 k.c.). Treść art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych …, stanowi dodatkowo, że wypłata następuję nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.

Oznacza to, że spełnienie świadczenia w terminie późniejszym może być usprawiedliwione jedynie wówczas, gdy ubezpieczyciel wykaże istnienie przeszkód w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia, mimo działań podejmowanych z wymaganą od niego starannością profesjonalisty, według standardu, którego reguły wyznacza przepis art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 z późn. zm.). Istnienie okoliczności usprawiedliwiających przekroczenie trzydziestodniowego terminu podlega indywidualnej ocenie w realiach konkretnej sprawy. Niewykazanie ich świadczy o popadnięciu ubezpieczyciela w opóźnienie ze spełnieniem świadczenia. Skutki opóźnienia określone są m.in. w art. 481 § 1 k.c. i obligują dłużnika do zapłaty odsetek (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 17 maja 2013 r., I. ACa. 145/13, Lex nr 1315631).

Odnosząc się do stanu faktycznego niniejszej sprawy, nie ulega wątpliwości, że pozwany ubezpieczyciel w dniu 23 kwietnia 2012 r. (k. 282) otrzymał zawiadomienie o poniesionej przez powoda szkodzie, której zakres przedmiotowy i okoliczności jej powstania był tożsamy z zakresem przytoczonym w toku procesu. W świetle powyższego, Sąd Okręgowy uznał, że po stronie pozwanego ubezpieczyciela nie istniały obiektywne przeszkody do ustalenia odpowiedzialności i wysokości odszkodowania, a więc obowiązek swój winien spełnić w terminie 30 dni od daty uzyskania zawiadomienia o szkodzie. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, że termin naliczania odsetek winien biec od dnia 24 maja 2012 r.

W wyniku częściowego uwzględnienia apelacji pozwanego, powód wygrał proces tylko w 66 % (co do 4.937,02 zł z kwoty 7.476,05 zł, niewielka różnica w dacie początkowej odsetek ustawowych za opóźnienie nie wpływa na ustalenie kosztów), a tym samym na podstawie art. 100 k.p.c. w tej proporcji należało rozliczyć pomiędzy stronami koszty procesu przed Sądem I instancji. Koszty te po stronie powodowej wyniosły 2.291,00 zł (wynagrodzenie pełnomocnika – 1.200,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17,00 zł zaliczka na opinię biegłego – 700,00 zł), zaś po stronie pozwanej – 1.217,00 zł (wynagrodzenie pełnomocnika – 1.200,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa -17,00 zł). W świetle powyższego pozwany winien zwrócić powodowi kwotę 1.526,00 zł tytułem zwrotu stosunkowo rozdzielonych kosztów procesu.

Kierując się powyższymi względami na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie I wyroku, zaś na podstawie art. 385 k.p.c. jak w punkcie II.

O kosztach postępowania odwoławczego orzekł na mocy art. 98 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.