Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Muszyński

Protokolant: Anna Konieczna

w obecności Prokuratora Beaty Fedyk

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 11 września 2014 r., sprawy

J. B. (1) , syna J. i A. z domu K., urodzonego w dniu (...) we W.

oskarżonego o to, że:

I.  w dniu 20 marca 2012 roku we W. reprezentując firmę (...) z siedzibą w W. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził firmę (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, że zawarł umowę przewłaszczenia rzeczy oznaczonych co do tożsamości w postaci kafar model 500 nr seryjny (...) o wartości 50 tys. zł oraz kafar model 700 nr seryjny (...) o wartości 100 tys. zł, przenosząc prawo własności tych rzeczy na spółkę (...), wprowadzając w błąd co do rzeczywistego posiadania przez niego tych przedmiotów, które w styczniu 2012 r., sprzedał J. B. (2), jak wynika z faktur nr (...), działając na szkodę (...) S.A. o łącznej wartości 150 tys. zł

to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k.

II.  w dniu 27 czerwca 2012 roku we W. reprezentując firmę (...) z siedzibą w W. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził firmę (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, że zawarł umowę przewłaszczenia rzeczy oznaczonych co do tożsamości w postaci maszyny do znakowania dróg (...) 350-2 nr seryjny (...) o wartości 145 tys. zł, kotła na przyczepie BM TR 2600 nr seryjny (...) o wartości 35 tys. zł, kotłów podwójnych BM ID 800 nr seryjny (...) o wartości 60 tys. zł, przenosząc prawo własności tych rzeczy na spółkę (...), wprowadzając w błąd co do rzeczywistego posiadania przez niego tych przedmiotów, które w styczniu 2012 r., sprzedał J. B. (2), jak wynika z faktur nr (...), działając na szkodę (...) S.A. o łącznej wartości 240 tys. zł

to jest o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

* * * * *

I.  oskarżonego J. B. (1) uznaje winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie I części wstępnej wyroku tj. przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. oraz art. 33 § 1-3 k.k. wymierza mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w liczbie 100 (stu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych;

II.  oskarżonego J. B. (1) uznaje za winnego popełnienia czynu opisanego w punkcie II części wstępnej wyroku tj. przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 294 § 1 k.k. wymierza karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. łączy wymierzone oskarżonemu kary jednostkowe i orzeka karę łączną w wymiarze 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej łącznej kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego warunkowo zawiesza na okres próby 3 (trzech) lat;

V.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalnia oskarżonego J. B. (1) od ponoszenia kosztów sądowych, w tym opłaty, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa

Sygn. akt III K 209/14

UZASADNIENIE

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił, co następuje:

J. B. (1) prowadził od 2000 roku działalność gospodarczą w zakresie robót związanych z budową dróg i autostrad pod firmą (...) sp. z o.o., z siedzibą w W.. Był właścicielem 200 udziałów spółki, o łącznej wartości 100.000 zł, a także pełnił funkcję jej prezesa. W okresie od 2010 do 2011 r., spółka zakupiła sprzęt do wykonywania robót drogowych, w tym: kafar model 500 nr seryjny (...), kafar model 700, nr seryjny (...), maszyny (...)-2, nr seryjny (...), kocioł na przyczepie BM TR 2600, nr seryjny (...) oraz kotły podwójne BM ID 800, nr seryjny (...).

(...) sp. z o.o., występowała, jako podwykonawca kontraktu przy budowie Mostu P. w W.. J. B. (3), jako prezes nawiązał w okresie 2011-2012 r., współpracę gospodarczą ze spółką (...) S.A. W ramach tej współpracy spółka (...) S.A., na zamówienie K. dostarczała towary w postaci barier energochłonnych oraz wykonywała na rzecz spółki usługi transportowe i montaż barier. Oskarżony w okresie od stycznia do marca 2012 r., kilkakrotnie zamówił u spółki (...) S.A., montaż barier, na łączną kwotę 851.850,92 zł.

Z uwagi na problemy finansowe (...) sp. z o.o., spowodowane brakiem zapłaty za wykonywane roboty, przez wiodących jej kontrahentów, J. B. (1), jako prezes sprzedał w dniu 30 stycznia 2012 r., maszyny, stanowiące mienie ruchome spółki, swojemu ojcu – J. B. (2). W ich skład wchodziły: kafar model 500 nr seryjny (...), kafar model 700, nr seryjny (...), maszyny (...)-2, nr seryjny (...), kocioł na przyczepie BM TR 2600, nr seryjny (...) oraz kotły podwójne BM ID 800, nr seryjny (...). Strony ustaliły, że sprzęt pomimo przeniesienia prawa własności, nadal będzie znajdował się w posiadaniu spółki (...), by mogła ona w dalszym ciągu wykonywać zawarte umowy. Ponadto ojciec regulował niektóre zobowiązania spółki, przekazując synowi gotówkę lub dokonując przelewów, bezpośrednio na rachunki bankowe wierzycieli.

Spółka (...) regulowała należności wynikające z faktur wystawionych przez spółkę (...) z opóźnieniem. W tej sytuacji spółka (...) reprezentowana przez W. W. i S. K. zawarła w dniu 20 marca 2012r. ze spółką (...), reprezentowaną przez oskarżonego, w celu zabezpieczenia roszczeń o zapłatę, umowę przewłaszczenia rzeczy oznaczonych, co do tożsamości, której przedmiotem był kafar model 500 nr seryjny (...), o wartości 50.000 zł, oraz kafar model 700, nr seryjny (...), o wartości 100.000 zł. Wartości przedmiotu umowy została przez strony oszacowana w oparciu o cenę pierwotnego zakupu maszyn przez J. B. (1).

Na podstawie § 4 umowy przewłaszczenia, maszyny zostały nadal we władaniu zbywającej spółki (...) sp. z o.o., która mogła ich nieodpłatnie używać. Zgodnie z § 3 umowy J. B. (1), jako prezes spółki oświadczył, że przedmiot przewłaszczenia stanowi wyłączną własność prowadzonej przez niego spółki, nie jest obciążony prawami osób trzecich oraz znajduje się w jego wyłącznym użytkowaniu.

Dowody:

⚫

wyjaśnienia oskarżonego, k. 112-114, 206-208

⚫

zeznania J. B. (2), k. 173-175

⚫

odpis (...) sp. z o.o., k. 90-98

⚫

zestawienie operacji bankowych J. B. (2), k. 178-180

⚫

kopie faktur zakupu maszyn, k. 6-9

⚫

potwierdzenia przelewów, k. 175-177

⚫

umowa przewłaszczenia z dnia 20.03.2012 r., k. 37-39

⚫

dokumentacja współpracy gospodarczej (...) S.A. i K., k. 51-84

⚫

kopie faktur sprzedaży rzeczy, stanowiących przedmiot umów przewłaszczenia, k. 181-185

W wyniku dalszej współpracy, (...) S.A., po zabezpieczeniu roszczeń o zapłatę, dostarczyła J. B. (3) towary i usługi, za które wystawiono faktury, w dniach: 21 marca 2012 r., 12 maja 2012 r., 13 maja 2012 r., 22 czerwca 2012 r. Oskarżony nie uiścił jednak należności z nich wynikających, w związku z czym w dniu 27 czerwca 2012 r., (...) S.A. zawarł z (...) sp. z o.o., kolejną umowę przewłaszczenia rzeczy oznaczonych co do tożsamości, której przedmiotem były maszyny (...)-2, nr seryjny (...), o wartości 145.000 zł, kocioł na przyczepie BM TR 2600, nr seryjny (...), o wartości 35.000 zł oraz kotły podwójne BM ID 800, nr seryjny (...), o wartości 60.000 zł. Umowa ta analogicznie do poprzednio zawartej, wskazywała w § 4, że (...) S.A. przejmuje na własność przewłaszczone rzeczy, jednakże (...) sp. z o.o., jest upoważniona do dalszego bezpłatnego ich używania. J. B. (1) ponownie oświadczył w § 3 umowy, że przedmiot przywłaszczenia stanowi wyłączną własność spółki (...) sp. z o.o., i nie jest obciążony prawami osób trzecich oraz znajduje się w wyłącznym użytkowaniu spółki.

Dowody:

⚫

umowa przewłaszczenia z dnia 27.06.2012 r., k. 44-46

⚫

kopie faktur zakupu rzeczy będących przedmiotem umów przewłaszczenia, k. 6-9

⚫

wyjaśnienia oskarżonego, k. 112-114, 206-208

J. B. (2), dokonał dalszej odsprzedaży maszyn, stanowiących jego własność, w dniu 27 grudnia 2012 r., na rzecz (...) sp. z o.o., oraz (...) M. K..

Dowody:

⚫

kopia umowy sprzedaży maszyn D. oraz (...) sp. z o.o., k. 186-194

⚫

zeznania J. B. (2), k. 173-175

Spółka (...), nie uregulowała należności wynikających z zawartych umów sprzedaży, znajdujących potwierdzenie w wystawionych fakturach VAT. W związku z powyższym (...) S.A., wniosła w dniu 17 sierpnia 2012 r., pozew do sądu przeciwko wymienionej spółce, o wydanie nakazu zapłaty i zasądzenie na swoją rzecz kwoty 908.193,65 zł, a także wezwała spółkę do wydania przedmiotów przewłaszczenia z zawartych umów.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu, w postępowaniu o sygn. akt X GNc 657/12, uwzględnił powództwo (...) S.A., wynikające z wystawionych faktur w całości, zasądzając na jej rzecz kwotę 908.193,65 zł, wraz z odsetkami ustawowymi.

Wydany nakaz zapłaty uprawomocnił się z dniem 9 października 2013r. (...) S.A. wystąpiła pismem z dnia 6 grudnia 2012 r., o nadanie nakazowi klauzuli wykonalności.

Dowody:

⚫

spis należności (...) S.A., przysługujących wobec (...), k. 16,49, 50

⚫

pismo (...) S.A. o częściowe uregulowanie należności, k. 48

⚫

kopia pozwu o zapłatę przeciwko K., wraz z pismami sądowymi, k. 30, 31-36,

⚫

nakaz zapłaty wydany przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu, z dnia 29.08.2012 r., k. 239

⚫

pismo stwierdzające prawomocność nakazu zapłaty z 29.08.2012 r., k. 238

Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2013 r., Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej, sygn. akt VIII GU 270/12, ogłosił upadłość spółki (...) S.A., z możliwością zawarcia układu.

Następnie postanowieniem z dnia 1 lipca 2014 r., Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej, sygn. akt VIII GUp 5/13, zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego na postępowanie obejmujące likwidację majątku upadłej spółki (...) S.A., a także ustanowił syndyka masy upadłości w postaci Kancelarii (...), (...) Spółka Jawna we W..

Dowody:

⚫

postanowienie z 23.01.2013 r., sygn. akt VIII GU 270/12, k. 234

⚫

postanowienie z 1.07.2014 r., sygn. akt VIII GUp 5/13, k. 235

⚫

odpis KRS Kancelarii (...), (...) Spółka Jawna , k. 236-237

W dniu 10 lipca 2013 r., J. B. (1) sprzedał G. K. 200 udziałów w spółce (...), o łącznej wartości 100.000 zł. Umowa została zawarta w formie pisemnej, z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Przesłuchany w toku postępowania przygotowawczego G. K., zaprzeczył, jakoby nabywał udziały w spółce (...). Zeznał, że nie posiadał na to wystarczających środków finansowych, zgubił dokumenty tożsamości, a od listopada 2013 r., przebywa w Areszcie Śledczym.

Odpis KRS, na dzień 10 września 2014 r., nadal wskazywał J. B. (1), jako jedynego udziałowca K., posiadającego 200 udziałów o łącznej wartości 100.000 zł, pełniącego jednocześnie funkcje prezesa zarządu.

Dowody:

⚫

kopia umowy sprzedaży udziałów G. K., k. 197 -199

⚫

kopia rep. A, w przedmiocie notarialnego poświadczonego podpisu, k. 200

⚫

zeznania G. K., k. 168-169

⚫

odpis KRS na dzień 11.09.2014 r., k. 240-242

Oskarżony J. B. (1) ma (...). Jest rozwiedziony. Ma jedno dziecko, wobec którego ciąży na nim obowiązek alimentacyjny w wysokości 500 zł miesięcznie. Nie był wcześniej karany. Posiada wykształcenie wyższe. Z zawodu jest inżynierem komunikacyjnym. Nie był leczony neurologicznie, psychiatrycznie ani odwykowo. Utrzymuje się z prac dorywczych, (...), uzyskując dochód miesięczny w wysokości ok. 1.500 zł.

Dowód:

⚫

dane osobopoznawcze k. 206-207

⚫

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego k. 203

Oskarżony w toku śledztwa przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i wyjaśnił, że od 2000 r., był udziałowcem oraz początkowo v-ce prezesem, następnie prezesem w spółce (...), która zajmowała się oznakowaniem dróg i inżynierią ruchu. Spółka współpracowała w latach 2011/2012 z (...) S.A., od której nabywała stalowe bariery energochłonne. Przyznał, że był podwykonawcą robót przy budowie Mostu P. w W.. W trakcie realizacji prac (...) S.A. zażądała płatności za kupowane przez niego towary. Ze względu na opóźnienia w pracach, generalny wykonawca - (...) S.A.- wstrzymał płatności, przez co prowadzona przez niego spółka wpadła w problemy finansowe. W celu ich rozwiązania, oskarżony przyznał, że zawarł dwie umowy przewłaszczenia, w zamian za (...) spółka (...) wznowiła dostawę materiałów. W momencie zawierania umów, maszyny nie stanowiły własności (...) sp. z o.o., jednakże dysponował nimi w celu kontynuowania prac. Przyznał, że stanowiły własność ojca J. B. (2), który pożyczył mu znaczną kwotę pieniędzy, a także spłacił niektóre zobowiązania. Poświadczył nieprawdę, co do posiadania praw własności do tych maszyn, sądził bowiem, że sytuacja finansowa spółki się poprawi. Jednakże nowy właściciel J. B. (2), wiosną 2013 r., zabrał je i sprzedał. Oskarżony wyjaśnił, że w lipcu 2013 r., sprzedał wszystkie udziały w K., G. K. (k. 112-114).

Przechodząc do oceny materiału dowodowego wskazać należy, że kluczowe dla Sądu okazały się wyjaśnienia oskarżonego złożone w toku postępowania przygotowawczego, zeznania W. W., J. B. (2) oraz dokumenty dołączone do aktu oskarżenia. Sąd nie znalazł podstaw by je zakwestionować. Należy podkreślić, że wyjaśnienia oskarżonego miały walor obiektywizmu, gdyż mimo zarzutu popełnionych przestępstw, nie starał się minimalizować swojej roli, a jedynie w sposób pełny przedstawił okoliczności ich popełnienia. Opisał zarówno przyczynę podjęcia przez siebie przestępnego działania, jak i wykazał pełną świadomość popełnianych czynów. Wyjaśnienia J. B. (1), korespondują z szeregiem dokumentacji związanej ze sprzedażą pierwotnie maszyn jego ojcu, a następnie zawarciem umów przewłaszczenia tych samych rzeczy ze spółką (...).

Walor wiarygodności należało także przypisać zeznaniom J. B. (2). Świadek ten wskazał, bowiem na problemy finansowe spółki prowadzonej przez syna, jak i przeniesienie na niego prawa własności maszyn już w styczniu 2012 r., a zatem 2 miesiące przed zawarciem pierwszej z dwóch umów przewłaszczenia. J. B. (2) zeznał, że (...) sp. z o.o., miała problemy finansowe, dlatego pozostawił jej maszyny do dalszego używania, w celu kontynuowania działalności gospodarczej. Stanowiły one jego wyłączną własność, o czym syn wiedział i nie miał prawa nimi dysponować w inny sposób, aniżeli poprzez nieodpłatne używanie. Nie budziły także wątpliwości zeznania świadka W. W.. Przedstawił on okoliczności nawiązania współpracy z (...) sp. z o.o., a także powody podpisania dwóch umów przewłaszczenia rzeczy z tą spółką. Za wiarygodne Sąd uznał dowody z dokumentów załączone z aktem oskarżenia.

Opisane wyżej dowody są spójne wewnętrznie, wzajemnie ze sobą korespondują, przez co Sad uznał, że w pełni zasługują na uwzględnienie.

Nie wnosiły istotnych informacji do sprawy zeznania G. K., który zaprzeczył, co prawda temu by kiedykolwiek nabywał udziały w spółce (...) sp. z o.o., od J. B. (1), jednakże fakt ten nie miał znaczenia dla oceny czynu, którego dopuścił się oskarżony, co najwyżej podważyć mógł informacje na temat stanu majątkowego oskarżonego, po popełnieniu przestępstwa, jak i dalszego ewentualnego występowania J. B. (1) w zarządzie K., jako prezesa.

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie Sąd wyrokował w konsekwencji wniosku prokuratora, złożonego na podstawie art. 335 § 1 k.p.k. W świetle dyspozycji przepisów art. 343 § 1 i 6 k.p.k. oczywiste jest, że uwzględnienie umieszczonego przez prokuratora w akcie oskarżenia wniosku o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kary lub środków karnych (art. 335 § 1 k.p.k.), obliguje sąd do wydania orzeczenia zgodnego z tym wnioskiem, co do wszystkich zawartych w nim rozstrzygnięć, a więc zarówno w zakresie kar (rodzaj, wymiar, sposób wykonania), jak i środków karnych. Należy podkreślić, że związanie sądu wnioskiem prokuratora nie jest bezwzględne jedynie o tyle, że sąd dostrzegając potrzebę zmiany bądź uzupełnienia tego wniosku może wystąpić do stron ze stosowną inicjatywą, uprzedzając je, w jakim kształcie wniosek ten może zaaprobować.

W przedmiotowej sprawie Sąd dostrzegł potrzebę modyfikacji wniosku prokuratora i na posiedzeniu w dniu 11 września 2014 r., przedstawił stronom jej zakres. W wyniku takiego działania Sądu, prokurator zmodyfikował wniosek o skazanie, a obecny oskarżony wyraził zgodę na dokonanie stosownej modyfikacji. To uprawniało Sąd do uwzględnienia wniosku w tak zmodyfikowanym kształcie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2007r., sygn. akt IV KK 334/07, LEX nr 323645, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2008r., sygn. akt IV KK 140/08, LEX nr 471037).

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych, zarówno sprawstwo, jak i wina oskarżonego J. B. (1) nie budzą najmniejszych wątpliwości. Oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu zarzutu, a materiał dowodowy w sprawie, w tym zeznania świadków J. B. (4) oraz W. W. i dokumentacja zawieranych umów pozostają w pełni spójne.

Sąd uznał, że zarówno w przypadku zawierania pierwszej chronologicznie umowy przewłaszczenia w dniu 20 marca 2012 r., jak i drugiej w dniu 27 czerwca 2012 r., zostały wyczerpane znamiona art. 286 § 1 k.k. Po stronie oskarżonego istniał bezpośredni zamiar kierunkowy popełnienia przestępstwa oszustwa - działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej chciał doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie w błąd. Działanie sprawcy, określone w art. 286 § 1 k.k. jako doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem, sprowadza się do trzech wymienionych w tym przepisie sposobów: wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu, wyzyskanie niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Jeżeli chodzi o dwa pierwsze sposoby działania, to zawsze przy ich stosowaniu warunkiem zrealizowania skutku jest błąd po stronie pokrzywdzonego. Może to być błąd co do osoby, błąd co do rzeczy, błąd co do zjawiska lub zdarzenia. W sytuacji wprowadzenia w błąd sprawca wywołuje w świadomości pokrzywdzonego fałszywe wyobrażenie (rozbieżność między rzeczywistością), zaś w przypadku wyzyskania błędu ta rozbieżność już istnieje, a sprawca nie koryguje jej, lecz korzysta z tego błędu dla uzyskania przez siebie, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, niekorzystnej dla pokrzywdzonego decyzji majątkowej (por. wyrok SN z 2 grudnia 2002 roku, IV KKN 135/00). Odnosząc powyższe na realia niniejszej sprawy należy stwierdzić, że na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, istnieją jednoznaczne podstawy do przyjęcia, że oskarżony działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w postaci uzyskania towarów i usług od spółki (...) S.A., doprowadzając tym samym do niekorzystnego rozporządzenia przez nią własnym mieniem. Analiza materiału dowodowego dała niezbite podstawy do uznania, iż oskarżony w dacie zawierania umów przewłaszczenia, według jego zdania, a także w oparciu o obiektywną ocenę sytuacji finansowej spółki (...) sp. z o.o. oraz pierwotną sprzedaż przedmiotów przewłaszczonych nie był zdolny do spłaty zobowiązania, a jego zabezpieczenie oparte zostało na poświadczeniu nieprawdy, znajdujące odzwierciedlenie w § 3 obu umów. Wynika to w sposób nie budzący żadnych wątpliwości nie tylko zebranej w sprawie dokumentacji w postaci umów i faktur ale również z wyjaśnień oskarżonego. Wskazał, że sprzedał maszyny ojcu, który był ich właścicielem w momencie zawierania obu umów. Zeznania świadka J. B. (2), potwierdzają po pierwsze trudną sytuację finansową K., a po drugie faktu nabycia własności maszyn przez niego jeszcze 2 miesiące przed zabezpieczeniem ich na rzecz (...) S.A.

Wprowadzenie w błąd, o którym stanowi art. 286 § 1 k.k. może przejawiać się w najrozmaitszych formach. Może zostać dokonane słowem, pismem, gestem lub w jakikolwiek inny sposób. Może polegać na wprowadzeniu nabywcę w błąd, tylko co do tego, że zbywca jest właścicielem mienia, które zbywa, a także przez sprawcę określonego działania, na przykład złożeniu określonego oświadczenia stwierdzającego nieprawdę. Takie też działanie podjął oskarżony, deklarując w § 3 obu umów, że przedmiot przewłaszczenia stanowi jego wyłączną własność, wprowadzał w błąd członków zarządu spółki (...) S.A.

Sąd uwzględnił, że oskarżony, zawierając drugą z umów w dniu 27 czerwca 2012 r., swoim działaniem wypełnił także znamiona kwalifikowanej postaci oszustwa w zw. z art. 294 § 1 k.k., ponieważ dopuścił się tego przestępstwa w stosunku do mienia znacznej wartości, limitowanego w przedmiotowej sprawie wartością rzeczy, stanowiących przedmiot przewłaszczenia, wynosząca 240.000 zł i kwalifikowaną na podstawie art. 115 § 5 k.k., jako mienie znacznej wartości. Z uwagi zatem na łączną wartość przedmiotów umowy zawartej w dniu 27 czerwca 2012 r., których suma w zakresie zachowania oskarżonego przekroczyła mienie znacznej wartości, o którym mowa w art. 294 § 1 k.k., koniecznym było przyjęcie typu kwalifikowanego, co do drugiego z przypisanych oskarżonemu czynów.

Zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie pozostawia najmniejszych wątpliwości co do tego, iż zachowanie oskarżonego sprowadzało się do wytworzenia w świadomości członków zarządu spółki (...) S.A. obrazu wycinka rzeczywistości i rozporządzenia mieniem w oparciu o tenże uświadomiony i zarazem nieprawdziwy obraz rzeczywistości. Rola oskarżonego polegała na oświadczeniu, że przedmioty przewłaszczenia stanowią własność spółki (...), której był prezesem w momencie zawierania obu umów. Tym samym działając wypełnił znamiona przestępstw z art. 286 § 1 k.k. oraz z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. Działania te bez wątpienia doprowadziły pokrzywdzoną spółkę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, które to polegały na dalszej sprzedaży (...) sp. z o.o., materiałów i świadczenia usług ich montażu, na podstawie uzyskanego zabezpieczenia w postaci umów przewłaszczenia. Skutkiem działań podjętych przez oskarżonego było zmniejszenie stanu majątkowego spółki (...) S.A. rozporządzającej swoim mieniem. Wprowadzenie w błąd dotyczyło przy tym okoliczności istotnej, która miała wpływ na decyzję pokrzywdzonej o rozporządzeniu mieniem i okoliczność ta decydowała o tym, że rozporządzenie to miało charakter niekorzystny. Postępowanie oskarżonego uznać należało za świadomie zmierzające do wprowadzenia w błąd pokrzywdzoną spółkę, która realizowała dalsze zamówienia, w przekonaniu, że posiada gwarancję zaspokojenia ewentualnego roszczenia o zapłatę na wypadek braku zdolności finansowej K..

Użyte przy przestępstwie oszustwa sformułowanie „doprowadza” zwraca uwagę na konieczność istnienia związku przyczynowego między wprowadzeniem w błąd a niekorzystnym rozporządzeniem mieniem. W niniejszej sprawie istnienie takiego związku nie budzi jakichkolwiek wątpliwości Sądu. Gdyby bowiem przedstawiciele (...) S.A. nie pozostawali w błędzie i mieli świadomość, że maszyny, stanowiące przedmiot przewłaszczenia, nie stanowią własności spółki (...) sp. z o.o., na pewno nie zawarliby umów zabezpieczających i nie kontynuowali dalszej współpracy z J. B. (1). Brak zaś takich informacji skutkowałby z pewnością odmową sprzedaży i świadczenia usług przez (...) S.A.

Nie wymaga również szerszego uzasadnienia pogląd, że kontynuowanie współpracy handlowej ze spółką udzielająca zabezpieczenia na rzeczach nie stanowiących jej własności było dla poszkodowanej niekorzystne, tak z uwagi na dalsze dostarczanie materiałów na teren budowy (...) sp. z o.o., jak i również z uwagi na brak realnej gwarancji zapłaty za sprzedane towary i wykonane usługi. Stanowisko to znajduje swoje potwierdzenie w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 2000 r. ( V KKN 267/00 OSNKW 2000/9-10/85), w którym wyrażono pogląd, że ustawowe znamię, stanowiące skutek przestępstwa oszustwa, określonego w art. 286 § 1 k.k., wypełnione zostaje wtedy, gdy sprawca działając w sposób opisany w tym przepisie, doprowadza inną osobę do rozporządzenia mieniem, które jest niekorzystne z punktu widzenia interesów tej osoby lub innej osoby pokrzywdzonej. Powstanie szkody w mieniu nie jest koniecznym warunkiem do przyjęcia, że doszło do tak pojmowanego niekorzystnego rozporządzenia.

Oskarżony wypełnił znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. Oskarżony przyjął, że pomimo braku przysługującego mu prawa własności maszyn, przeniesie je na rzecz pokrzywdzonej spółki w celu uzyskania materiałów, do dalszego prowadzenia i wykonywania kontraktów handlowych. Działał przy tym umyślnie, w zamiarze bezpośrednim mając pełną świadomość podejmowanych czynności oraz ich konsekwencji.

Z tych przyczyn Sąd uznał, że czyny, których dopuścił się oskarżony cechują się znaczną społeczną szkodliwością, za którą to oceną przemawiają wspomniane wyżej elementy podmiotowe(postać zamiaru) oraz przedmiotowe w tym rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej szkody oraz sposób i okoliczności popełnionych czynów.

Zachowanie oskarżonego było naganne ze względu na fakt, iż godziło pośrednio w pewność i bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i ma tym samym szerszy zasięg negatywnego oddziaływania, przez co było jednoznacznie i istotnie społecznie szkodliwe. Przestępstwa tego typu mogą skutkować tym, że zamiast zakładania dobrej woli kontrahentów, w obrocie gospodarczym przyjmowana jest zasada co najmniej umiarkowanej ostrożności, ograniczonego zaufania, co z kolei przekłada się na utrudnienia i zwiększony formalizm w kontaktach handlowych. Z drugiej strony Sad miał na uwadze także i to, że trudna sytuacja finansowa (...) sp. z o.o. powstała wskutek wstrzymania płatności za wykonanie robót przez firmę (...).

Wymierzając oskarżonemu karę, Sąd brał pod uwagę wniosek o skazanie bez rozprawy złożony przez prokuratora i oskarżonego. Sąd miał przy tym na względzie z jednej strony aby kara spełniła związane z nią cele społeczne, z drugiej zaś strony aby była ona karą zindywidualizowaną, to jest taką, która w odniesieniu konkretnego sprawcy popełniającego czyn przestępny, będzie zgodna z zasadami wskazanymi przez ustawodawcę w treści przepisu art. 53 k.k. Kara winna stanowić sprawiedliwościową odpłatę, która spełniać będzie (gdy jest to niezbędne) funkcję zabezpieczającą, która będzie spełniać funkcję właściwego kształtowania prawnej świadomości społeczeństwa, funkcję wychowawczą i funkcje prewencyjne, a zarazem jej rodzaj i stopień surowości będzie uwzględniał rozmiary winy sprawcy czynu zabronionego i stopień społecznej szkodliwości czynu jemu przypisanego (ocenianej przez pryzmat wskazań zawartych w art. 115 § 2 k.k.). Przy ocenie orzeczenia o karze, Sąd ma powinność uwzględniania również tzw. ogólnoustrojowych zasad odnoszących się do sądowego wymiaru kary, a w szczególności zasady sprawiedliwości społecznej i zasady równości wobec prawa.

Oskarżony jest osobą zdrową, dojrzałą, z odpowiednim do wieku bagażem doświadczeń, zaradną, działająca w obrocie gospodarczym od 14 lat, jako profesjonalista, powinien zatem znać normy prawne i w należyty sposób je rozumieć postępując w zgodzie z porządkiem prawnym i zasadami obrotu gospodarczego. W pełni świadomie przyjął jednak negatywną postawę życiową, traktując drogę przestępczą, jako sposób wyprowadzenia lub zniwelowania problemów finansowych prowadzonej przez niego spółki.

Sąd jednak miał także na uwadze to, że oskarżony wyjaśnił motywy swego działania, przyznał się do winy i poddał się dobrowolnie karze. Wskazać należy, że nie był dotychczas karany sądownie. Wypadkowa tych wszystkich okoliczności przemawiała za zaakceptowaniem wniosku prokuratora o wydanie wyroku skazującego pod warunkiem dokonania w nim pewnej modyfikacji w zakresie kary. Mając na uwadze zgodę oskarżonego na zaproponowaną przez Sąd modyfikację wniosku, Sąd zaakceptował nowy wniosek prokuratora i wymierzył oskarżonemu za czyn przypisany w pkt I części dyspozytywnej wyroku karę 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywnę w liczbie 100 stawek dziennych, w wysokości po 10 zł każda, i kary 2 lat pozbawienia wolności, za przestępstwo przypisane mu w punkcie II części dyspozytywnej wyroku.

Sąd na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k., wymierzone oskarżonemu kary pozbawienia wolności połączył i jako karę łączną orzekł przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji, 2 lata pozbawienia wolności. W tym względzie, Sad odwołał się do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 2003 r., w którym to stwierdził, iż całkowitą absorpcję można zastosować albo wtedy, gdy wszystkie czyny wykazują bardzo bliską więź podmiotową i przedmiotową, albo orzeczone za niektóre z czynów kary są tak minimalne, że w żadnym stopniu nie mogłyby rzutować na karę łączną, albo też istnieją jakieś inne szczególne okoliczności dotyczące osoby oskarżonego. Z kolei w wyroku z dnia 2 grudnia 1975 r., Sąd Najwyższy przyjął zaś, że im większe jest powiązanie pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami, tym pełniej wymiar kary powinien uwzględniać zasadę absorpcji (Rw 628/75, OSNKW 1976/2/23). Z orzeczenia tego płynie wniosek, że im bliższy związek pomiędzy przestępstwami pozostającymi w zbiegu realnym tym większe znaczenie zyskuje zasada absorpcji, im mniejszy – zasada kumulacji. Należy jednocześnie dodać, iż decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma również wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej. Podkreślić należy, że oskarżony dopuścił się przypisanych mu przestępstw w ścisłym związku czasowym, podmiotowym i przedmiotowym. Te względy zadecydowały zatem o tym, że Sąd zastosował zasadę pełnej absorpcji.

Sąd przyjmując pozytywną prognozę kryminologiczną wobec oskarżonego na mocy art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił wykonanie kary pozbawienia wolności. Zdaniem Sądu nie ma obecnie przesłanek (wbrew stanowisku pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego) by przypuszczać, że umieszczenie oskarżonego w zakładzie karnym byłoby adekwatne do potrzeb w zakresie prewencji indywidualnej i ogólnej. W przypadku oskarżonego zasadne było przekonanie, że już samo zagrożenie wykonania kary pozbawienia wolności będzie wystarczającą dolegliwością dla oskarżonego i skutecznie posłuży osiągnięciu jej celów. Podkreślić należy, że bezwzględna kara pozbawienia wolności stanowi środek ostateczny (ultima ratio), po który można sięgnąć tylko wtedy, gdy żadna z wymienionych kar lub żaden środek karny nie spełni celów kary. W ocenie Sądu nie ma obecnie przesłanek świadczących o konieczności umieszczenia oskarżonego w Zakładzie Karnym. Oskarżony nie był dotychczas karany sądownie. Nie jest osobą zdemoralizowaną, wymagającą zachowań resocjalizacyjnych i reedukacyjnych w zakładzie zamkniętym. Sąd uznał, że mimo skorzystania z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności - kara ta osiągnie cel wychowawczy i społeczną readaptację oskarżonego, a także zapobiegnie powrotowi do przestępstwa. Ustalony zaś okres próby, w wysokości 3 lat, umożliwi weryfikację postawionej względem oskarżonego prognozy kryminologicznej, a ponadto może przyczynić się do ugruntowania jego pozytywnej postawy. Sąd przyjął, że samo zagrożenie wykonania kary pozbawienia wolności istniejące przez taki okres próby zapobiegnie powrotowi oskarżonego do przestępstwa.

Na podstawie art. 415 § 5 k.p.k. Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika pokrzywdzonej spółki (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej, o naprawienie szkody, złożonego na podstawie art. 46 § 1 k.k.

Pokrzywdzona, złożyła wniosek o naprawienie szkody w trybie art. art. 46 k.k., w kwocie 390.000 złotych wskazując, że jest to wartość poniesionej przez nią szkody, odpowiadająca zarzutom stawianym oskarżonemu (k. 231-232).

Zgodnie z treścią art. 415 § 5 zd. 2 k.p.k., sąd nie może orzec obowiązku zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, jeżeli to samo roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. Treść normatywną tego przepisu podkreśla także orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok SN – Izba Karna z 23 listopada 2010 r., IV KK 282/10, publikacja: Legalis).

W niniejszej sprawie, z uwagi na prawomocne orzeczenie, wydane przed sądem cywilnym, niedopuszczalne było uwzględnienie wniosku pokrzywdzonego o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 46 § 1 k.k.

W świetle dyspozycji w art. 415 § 5 zd. 2 k.p.k., przesłankami klauzuli zakazującej orzeczenia w procesie karnym obowiązku naprawienia szkody, zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub nawiązki na rzecz pokrzywdzonego są zarówno powaga rzeczy osądzonej ( res iudicata), jak i zawisłość sporu ( lis pendens). Pierwsza z tych przesłanek zachodzi, gdy o roszczeniu prawomocnie orzeczono. Wskazana regulacja przewiduje tzw. klauzulę antykumulacyjną, która wymaga dla swego zastosowania tożsamości wskazanych roszczeń, zarówno w płaszczyźnie przedmiotowej, jak i podmiotowej (wyrok SN z dnia 3 lutego 2012 r., V KK 9/12, LEX nr 1119576). W ten sposób art. 415 § 5 zd. 2 k.p.k. eliminuje sytuacje istnienia w obrocie gospodarczym dwóch tytułów egzekucyjnych opartych na tym samym roszczeniu. O tożsamości roszczenia decyduje bezpośrednie źródło jego powstania, którym jest „popełnienie przestępstwa” oraz osoba uprawniona (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 2012 r., V KK 9/12, LEX nr 1119576). Na mocy nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu, w postępowaniu o sygn. akt X GNc 657/12, (...) sp. z o.o., została zobowiązana do zapłaty na rzecz (...) S.A. kwoty 908.193,65 zł, z odsetkami ustawowymi. Wydany nakaz zapłaty uprawomocnił się z dniem 9 października 2013 r. Źródłem roszczenia objętego wskazanym nakazem zapłaty były zawarte umowy sprzedaży zarówno towarów, jak i usług, znajdujące potwierdzenie w wystawionych przez (...) S.A. fakturach. Z kolei źródłem szkody, na którą powołuje się pełnomocnik pokrzywdzonej są umowy przewłaszczenia zabezpieczające, wierzytelności z tychże faktur. W związku z powyższym wskazać należy, że zarówno roszczenie o zapłatę zaspokojone w wydanym nakazie zapłaty, jak i roszczenie o naprawienie szkody wynikające z braku uregulowania należności za zakupione towary i usługi, zabezpieczające je, są tożsame. Jak wynika, bowiem z akt sprawy zakończonej wydaniem przez Sąd Okręgowy nakazu zapłaty, wierzytelność wynikająca z faktur odpowiada w pełni wierzytelności, którą zabezpieczały zawarte przez oskarżonego umowy przewłaszczenia.

Należy zatem w tym przypadku przyjąć, że wspomniany nakaz zapłaty jest „prawomocnym orzeczeniem” o „roszczeniu wynikającym z popełnienia przestępstwa” w rozumieniu art. 415 § 5 zd. 2 k.p.k., bowiem identyczne jest źródło roszczenia objętego tym nakazem, jak i obowiązku naprawienia szkody, na które powołuje się pokrzywdzona spółka. W szczególności źródłem tym są umowy sprzedaży, potwierdzone fakturami VAT i następnie zabezpieczone w wyniku podpisania umów przewłaszczenia.

Zupełnie odmiennym zagadnieniem jest pytanie, czy w dacie wyrokowania faktycznie szkoda po stronie pokrzywdzonej występowała, skoro spółka (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej w istocie zaspokoiła interes prawny i uzyskała zabezpieczenie majątkowe w postaci wydanego nakazu zapłaty, obejmujące zobowiązania z tytułu dostarczonych przez pokrzywdzoną towarów. Natomiast orzeczenie obowiązku naprawienia szkody wówczas, gdy realnie szkoda taka po stronie pokrzywdzonego już nie występuje, nie jest dopuszczalne.

Ustosunkowując się natomiast do zmiany formy prawnej pokrzywdzonej – wszczęcie postępowania upadłościowego wobec (...) S.A.- wskazać należy, że w żaden sposób okoliczność ta nie wpływa na skutki prawne wydanego prawomocnego nakazu zapłaty, a co za tym idzie przesłankę res iudicata. Zakaz wynikający bowiem z dyspozycji art. 415 § 5 zdanie 2 k.p.k. odnosi się do każdego określonego w ustawie wypadku orzekania karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody i to niezależnie od tego, czy roszczenie zasądzone w postępowaniu cywilnym zostało skutecznie wyegzekwowane (zob. wyrok SN z dnia 7 maja 2013 r., II KK 268/12, LEX nr 1313135). W tej sprawie na powyższą ocenę nie ma istotnego wpływu wskazania w tytule egzekucyjnym, jako wierzyciela (...) S.A, która obecnie znajduje się w upadłości likwidacyjnej, co znacząco uwypukla jej pełnomocnik. Należy zauważyć, że w przepisie art. 415 § 5 k.p.k., chodzi przede wszystkim o roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa, które jest przedmiotem innego postępowania lub prawomocnego orzeczenia i ta przesłanka w sprawie niniejszej została spełniona. Niezależnie od tego, że pokrzywdzona zmieniła formę prawną i obecnie prowadzone jest wobec niej postępowanie upadłościowe nadal może prowadzić postępowanie egzekucyjne wobec K.. Z całą pewnością bowiem nadal aktualna pozostaje tożsamość podmiotowa zarówno spółki zobowiązanej do zapłaty zasądzonego roszczenia, jak i pokrzywdzonej, na poziomie wystarczającym do przyjęcia tożsamości roszczenia. W tym kontekście trzeba wskazać, że pokrzywdzona spółka może egzekwować roszczenie także z osobistego majątku oskarżonego według reguł określonych w art. 299 § 1 k.s.h., bez konieczności uzyskiwania kolejnego tytułu egzekucyjnego w sprawie karnej (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 1 sierpnia 2012 r. II AKa 198/12, LEX nr 1217812). W tej sytuacji, przy uwzględnieniu możliwości egzekwowania przedmiotowego roszczenia na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego i wydanego nakazu zapłaty oraz Kodeksu spółek handlowych, mnożenie tytułów egzekucyjnych dotyczących tego samego roszczenia, przez nakładanie na oskarżonych w postępowaniu karnym obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 46 § 1 k.k., w kontekście zadań jakie realizuje przepis art. 415 § 5 k.p.k., było niedopuszczalne.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd mając na względzie sytuację majątkową i zarobkową oskarżonego, zwolnił go od ponoszenia kosztów postępowania, w tym od uiszczenia opłaty, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.