Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2013 r. w Gdańsku

sprawy M. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji M. G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 21 maja 2012 r., sygn. akt VII U 3568/11

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Sygn. akt III AUa 1391/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 października 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu M. G. prawa
do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, tj. wobec nieudowodnienia wymaganego 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz wobec nieudokumentowania rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem ustalania prawa
do emerytury.

Ubezpieczony M. G. odwołał się od powyższej decyzji organu rentowego wnosząc o jej zmianę i uznanie okresu od dnia 3 października 1985 r.
do dnia 31 grudnia 1993 r. jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wyrokiem
z dnia 21 maja 2012 r. oddalił odwołanie.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu pierwszej instancji.

Wnioskodawca M. G., urodzony dnia (...), w dniu 14 września 2011 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w G. wniosek o emeryturę.

Ubezpieczony pracuje w ramach stosunku pracy od dnia 15 lipca 2009 r.
do chwili obecnej w Przedsiębiorstwie Usług (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. na stanowisku operatora urządzeń przeładunkowych w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił 26 lat, 3 miesiące i 6 dni okresów składkowych
i nieskładkowych, w tym 12 lat, 6 miesięcy i 10 dni pracy w szczególnych warunkach.

Organ rentowy w dniu 26 października 2011 r. wydał zaskarżoną decyzję.

W okresie od dnia 3 października 1985 r. do dnia 31 grudnia 1993 r. wnioskodawca zatrudniony był w Spółdzielni Pracy Usług (...) na stanowisku pracownika wysokościowego.

Ubezpieczony domagał się uwzględnienia powyższego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych podnosząc, iż pracował na stanowisku, o którym mowa
w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze dział V, poz. 6.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia istnienia prawa
do emerytury. Wnioskodawca domagał się ustalenia prawa do emerytury
w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach, gdzie podstawę dochodzenia takiego świadczenia stanowi przepis art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009, Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Sąd Okręgowy odwołał się również
do treści § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Sąd pierwszej instancji wskazał, że okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie był fakt, iż ubezpieczony od dnia 15 lipca 2009 r. do chwili obecnej pracuje w ramach stosunku pracy w Przedsiębiorstwie Usług (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. na stanowisku operatora urządzeń przeładunkowych.

Tymczasem ustawa o emeryturach i rentach z FUS w cytowanym art. 184 wymaga nie tylko spełnienia przesłanek w postaci osiągnięcia odpowiedniego wieku oraz wykazania okresu składkowego i nieskładkowego, w tym w odpowiednim wymiarze wykonywanego zatrudnienia w szczególnych warunkach, ale i stawia równorzędny co do swej wagi warunek rozwiązania stosunku pracy (art. 184 ust.
2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Powyższa okoliczność - pozostawanie w stosunku pracy - uniemożliwia pozytywne rozpoznanie złożonego przez ubezpieczonego odwołania i zmianę zaskarżonej decyzji. W związku z tym organ rentowy zasadnie odmówił M. G. prawa do świadczenia. Powyższa okoliczność nie uległa zmianie także w dacie rozstrzygania niniejszej sprawy, ubezpieczony nadal kontynuuje stosunek pracy, a więc nie spełnia warunku do przyznania emerytury w wieku obniżonym.

Sąd Okręgowy podkreślił, że prawo do emerytury określone w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ma charakter wyjątkowy - przede wszystkim z uwagi na możność nabycia świadczenia z tego tytułu we wcześniejszym aniżeli podstawowy wiek emerytalny. Skoro zaś jest to prawo o charakterze wyjątkowym, przesłanek jego nabycia nie można interpretować zawężająco ani rozszerzająco. Ustawa zaś wyraźnie stanowi, że prawo do świadczenia przysługuje pod warunkiem rozwiązania stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego, będącego pracownikiem. Zdaniem Sądu oznacza to, że nabycie świadczenia wyklucza jednoczesne pozostawanie w zatrudnieniu, tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie.

Sąd pierwszej instancji nadmienił, że podobne warunki nabycia prawa do świadczenia emerytalnego w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na wykonywanie pracy w szczególnych warunkach statuuje ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2008 r., Nr 237, poz.1656) w art. 4. Również przepisy tej ustawy wymagają rozwiązania stosunku pracy celem nabycia prawa do świadczenia.

Z uwagi więc na pozostawanie przez ubezpieczonego w stosunku pracy odwołanie od zaskarżonej decyzji podlegało oddaleniu.

Zważywszy na powyższe, Sąd Okręgowy uznał za bezprzedmiotowe rozstrzyganie kwestii, czy ubezpieczony w spornych okresach zatrudnienia wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w szczególnych warunkach. Ustalenie tej kwestii nie mogło bowiem w jakikolwiek sposób wpłynąć
na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.

Apelację od wyroku wywiódł ubezpieczony M. G. zaskarżając
go w całości i zarzucając mu:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 184 ust. 2 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. z. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w związku z § 2, § 3 oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) wobec bezpodstawnego przyjęcia, iż wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków do przyznania prawa do emerytury, jako że w dniu
30 czerwca 2012 r. rozwiązał stosunek pracy z dotychczasowym pracodawcą i tym samym spełnił warunek wymieniony w art. 184 ust. 2 in fine ustawy o emeryturach
i rentach z FUS;

2) naruszenie przepisów prawa procesowego poprzez nierozważenie wszechstronnie całokształtu zebranego materiału, jak tego wymaga art. 233 k.p.c. poprzez nie dopuszczenie dowodu z zeznań świadków wymienionych przez wnioskodawcę w odwołaniu od decyzji organu rentowego na okoliczność spełnienia warunku 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w okresie od 3 października 1985 r. do 31 grudnia 1993 r. na stanowiskach wymienionych: w wykazie A dział V, pkt 2: budowa i remont chłodni kominowych i kominów przemysłowych, w wykazie A dział V pkt 6: prace malarskie konstrukcji na wysokości, w wykazie A Dział XIV pkt 25: prace budowlano - montażowe i budowlano -remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
w całości, po rozpoznaniu sprawy w postępowaniu apelacyjnym zgodnie z art. 382 k.p.c. i uwzględnienie odwołania ubezpieczonego od decyzji organu rentowego poprzez przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury z tytułu pracy
w szczególnych warunkach począwszy od 1 lipca 2012 r., tj. od dnia spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym z tytułu pracy w szczególnych warunkach, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji
do ponownego rozpatrzenia zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c.

Skarżący złożył świadectwo pracy na okoliczność spełnienia warunku wymienionego w art. 184 ust. 2 in fine ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Rozwiązanie stosunku pracy na mocy art. 30 § 1 pkt 2 k.p. nastąpiło z dniem
30 czerwca 2012 r.

Wnioskodawca wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków, powołanych przed sądem pierwszej instancji, a którego przeprowadzenia Sąd pierwszej instancji zaniechał z uwagi na niespełnienie przez wnioskodawcę, zarówno na dzień wydania zaskarżonej decyzji przez organ rentowy, jak i na dzień wydania wyroku przez Sąd pierwszej instancji, warunku rozwiązania stosunku pracy
z dotychczasowym pracodawcą.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja M. G. zasługuje na uwzględnienie skutkując uchyleniem zaskarżonego orzeczenia i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gdańsku.

Stosownie do treści art. 386 § 4 k.p.c. Sąd drugiej instancji może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy, albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. W orzeczeniu
z dnia 11 marca 1998 r. (III CKN 411/97, niepubl.) Sąd Najwyższy przyjął,
że nierozpoznanie istoty sprawy w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. oznacza niewyjaśnienie i pozostawienie poza oceną okoliczności faktycznych, stanowiących przesłanki zastosowania normy prawa materialnego, będącej podstawą roszczenia. Nierozpoznanie istoty sprawy oznacza również zaniechanie przez sąd pierwszej instancji zbadania materialnej podstawy żądania pozwu albo pominięcie merytorycznych zarzutów pozwanego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
23 września 1998 r., II CKN 897/97, Lex Polonica nr 333025). Sąd Apelacyjny podziela powyższe twierdzenia Sądu Najwyższego.

Sąd drugiej instancji zwraca uwagę, że prawidłowe rozstrzygnięcie każdej sprawy uzależnione jest od spełnienia przez Sąd orzekający dwóch naczelnych obowiązków procesowych, tj. przeprowadzenia postępowania dowodowego w sposób określony przepisami kodeksu postępowania cywilnego oraz dokonania wszechstronnej oceny całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Rozstrzygnięcie to winno również znajdować oparcie w przepisach prawa materialnego adekwatnych do poczynionych ustaleń faktycznych. Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia ma natomiast na celu ustalenie, czy w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania Sąd pierwszej instancji sprostał tym wymogom. Istotą postępowania apelacyjnego jest zbadanie zasadności zarzutów skierowanych przeciwko orzeczeniu sądu pierwszej instancji. Sąd odwoławczy orzeka jednak w oparciu o całokształt zgromadzonego materiału dowodowego, dokonując na nowo jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych w postępowaniu przed sądami obu instancji dowodów. Jako Sąd merytoryczny, bazując na tym samym materiale dowodowym, co Sąd pierwszej instancji, Sąd odwoławczy może czynić własne, odmienne ustalenia. W sytuacji jednak, gdy wydanie wyroku przez Sąd odwoławczy wymagałoby przeprowadzenia postępowania dowodowego
w całości, Sąd ten, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c., uchyla zaskarżony wyrok
i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

W ocenie Sądu Odwoławczego zachodzą przesłanki do uchylenia zaskarżonego wyroku celem ponownego rozpoznania sprawy przez Sąd I instancji,
a w szczególności przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości
na okoliczność spełnienia przez wnioskodawcę wszystkich przesłanek do przyznania mu prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczony urodzony dnia (...) udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 r. 26 lat, 3 miesiące i 6 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 12 lat, 6 miesięcy i 10 dni pracy w szczególnych warunkach. Nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. W okresie od dnia
3 października 1985 r. do dnia 31 grudnia 1993 r. zatrudniony był w Spółdzielni Pracy Usług (...) na stanowisku pracownika wysokościowego, jednakże okres ten nie został uznany przez organ rentowy za pracę wykonywaną
w warunkach szczególnych. Ubezpieczony jest zatrudniony od dnia 15 lipca 2009 r. do chwili obecnej w Przedsiębiorstwie Usług (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. na stanowisku operatora urządzeń przeładunkowych w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd pierwszej instancji uznał, że skoro wnioskodawca nie rozwiązał stosunku pracy, to zbędnym pozostaje rozstrzyganie kwestii, czy w spornych okresach zatrudnienia wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w warunkach szczególnych.

Ubezpieczony w celu wykazania, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych do wniosku o emeryturę w wieku obniżonym załączył świadectwo pracy z dnia 31 grudnia 1993 r., w którym wskazano, że był on zatrudniony
w Spółdzielni Pracy Usług (...) w G. w okresie
od 3 października 1985 r. do 31 grudnia 1993 r. w pełnym wymiarze godzin
na stanowisku pracownika wysokościowego (k.17 a.r. plik III). Do odwołania
od przedmiotowej decyzji skarżący załączył pismo Archiwum (...) sp. z o.o.
w G. z dnia 12 lipca 2007 r. (k. 4 a.s.) i zaświadczenie z dnia 6 stycznia
1994 r. wystawione przez Spółdzielnię Pracy Usług (...)
w G. (k. 5 a.s.). W odwołaniu wskazał również, że „w razie potrzeby” okres pracy od 3 października 1985 r. do 31 grudnia 1993 r. mogą potwierdzić świadkowie. Wnioskodawca złożył do akt sprawy „oświadczenia świadków”: J. C., M. K. i M. R., którzy oświadczyli, że skarżący w spornym okresie wykonywał pracę w warunkach szczególnych (k. 19-21 a.s.).

Sąd Okręgowy ograniczył postępowanie dowodowe do zwrócenia się
do Archiwum (...) sp. z o.o. o nadesłanie akt osobowych wnioskodawcy
i dopuszczenia dowodu z akt rentowych. Nie poczynił żadnych ustaleń w zakresie wykonywania przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych uznając,
że skoro na dzień wydania wyroku nie spełnił jednej z kumulatywnych przesłanek warunkujących przyznanie emerytury – nie rozwiązał stosunku pracy - to nie
ma prawa do tego świadczenia.

Skarżący załączył do apelacji świadectwo pracy, w którym wskazano,
że ubezpieczony rozwiązał stosunek pracy z Przedsiębiorstwem Usług (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. z dniem 30 czerwca 2012 r. (k. 41 a.s.).

Sąd Apelacyjny miał na względzie art. 316 § 1 k.p.c., który ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu apelacyjnym (art. 391 § 1 k.p.c.), co oznacza, że sąd drugiej instancji obowiązany jest - przy uwzględnieniu unormowań zawartych w art. 381 i 382 k.p.c. - brać pod uwagę zmiany w stanie faktycznym i prawnym sprawy, wpływające na treść orzeczenia (por. postanowienia Sądu Najwyższego
z 10 listopada 1998 r., III CKN 259/98, OSNC 1999, Nr 4, poz. 82; z 29 lipca 1998 r., II CKN 748/97, niepubl., oraz wyroki Sądu Najwyższego z 10 października 2000 r.,
V CKN 108/00, niepubl.; z 30 lipca 2003 r., II CKN 414/01, niepubl.) – tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 października 2012 r., IV CSK 166/12, LEX nr 1228619.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 stycznia 2012 r., II UK 117/11, LEX
nr 1130393 wskazał, że w art. 316 § 1 k.p.c. chodzi o zasady dotyczące czasu orzekania, które mają za zadanie określenie momentu właściwego dla oceny stanu sprawy przez sąd przy wydaniu wyroku (zasada aktualności), stan sprawy może bowiem w toku procesu ulegać zmianom. „Stanem rzeczy” w rozumieniu tego przepisu są więc zarówno okoliczności faktyczne sprawy, jak i przepisy prawa,
na podstawie których ma być wydane rozstrzygnięcie (ich zmiana pomiędzy wytoczeniem powództwa lub złożeniem odwołania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych a zamknięciem rozprawy). Ponieważ art. 316 § 1 k.p.c.
ma również zastosowanie w postępowaniu odwoławczym, to sąd drugiej instancji obowiązany jest brać pod uwagę zmiany w stanie faktycznym i prawnym sprawy, wpływające na treść rozstrzygnięcia.

Artykułem 1 pkt 20 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r., poz. 637) zmieniono art. 184 ust. 2 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Zmiana, która weszła w życie
1 stycznia 2013 r. polega na tym, że nie trzeba spełnić warunku „rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem”.

Powyższe oznacza, że wnioskodawca musi nadal spełniać pozostałe warunki określone w art. 184 w/w ustawy, który stanowi, że ubezpieczonym urodzonym
po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).

Ponadto emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego (ust. 2 art. 184 cytowanej ustawy).

Niewątpliwie art. 184 ustawy emerytalnej ma charakter przejściowy, bowiem zawarty został w rozdziale 2 działu X tej ustawy zawierającym przepisy intertemporalne. Dotyczy on wyłącznie tych ubezpieczonych, którzy w dniu wejścia
w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych już legitymowali się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym, a w tym wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, lecz nie osiągnęli wieku emerytalnego.

Zgodnie z przepisami dotychczasowymi, do których odsyła art. 32 ust.
4 ustawy o emeryturach i rentach, tj. art. § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia
7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (t. j. Dz.U. z 1983 r.,
Nr 8, poz. 43) wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych wynosi dla mężczyzny 15 lat. Niezbędne jest spełnienie przez ubezpieczonego wszystkich ustawowych warunków łącznie. Niespełnienie któregokolwiek z nich uniemożliwia przyznanie mu prawa do dochodzonego świadczenia.

Podkreślić należy, że skorzystanie z możliwości przejścia na emeryturę przy obniżonym wieku jest wyjątkiem od zasady wyrażonej w art. 27 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS, dlatego wymagana jest ścisła interpretacja przepisów w tym zakresie, przy czym jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 grudnia 1997 r., II UKN 417/97 (OSNP 1998 r. nr 21, poz. 638) tylko praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze na stanowiskach wymienionych
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. wykonywana stale
i w pełnym wymiarze uzasadnia skorzystanie z uprawnienia do wcześniejszej emerytury.

Oceniając charakter wykonywanej przez wnioskodawcę pracy należy mieć
na uwadze, że jedynie okresy wykonywania zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Taki sam warunek odnosi się do wymagania stałego wykonywania takich prac, co oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) lub periodyczne, a nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia (postanowienie SN z dnia 3 października 2008 r., II UK 133/08, LEX
nr 736734).

Zatem zadaniem Sądu Okręgowego jest ocena, czy w sytuacji zmiany stanu prawnego i zmiany okoliczności faktycznych (z dniem 30 czerwca 2012 r. ziściła się jedna z przesłanek do nabycia prawa z dniem 1 lipca 2012 r. – rozwiązanie stosunku pracy) wnioskodawca posiada wymagany prawem staż pracy ogólny i szczególny oraz w jakiej dacie (ewentualnie) spełnił on warunki do przyznania tego świadczenia.

Sąd drugiej instancji mimo, że jest sądem kontrolnym, jest również sądem merytorycznym, który orzeka na podstawie materiału zgromadzonego
w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, jak i apelacyjnym. Jednakże Sąd Apelacyjnym nie mógł wydać rozstrzygnięcia w sprawie, gdyż zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

Skoro tak, to Sąd Okręgowy ponownie rozpoznając sprawę powinien przeprowadzić postępowanie dowodowe na okoliczność charakteru zatrudnienia wnioskodawcy w okresie od dnia 3 października 1985 r. do dnia 31 grudnia 1993 r.
w Spółdzielni Pracy Usług (...) na stanowisku pracownika wysokościowego, a następnie dokonać ustaleń faktycznych, czy ubezpieczony
w/w okresie zatrudnienia wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę wymienioną w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (t. j. Dz.U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43). Przy czym Sąd I instancji powinien ustalić, jaki był zakres obowiązków ubezpieczonego na tym stanowisku pracy i jakie rzeczywiście czynności wykonywał, w jakim konkretnie wymiarze czasu pracy.

Nadto Sąd Okręgowy powinien wziąć pod uwagę również ewentualne wnioski dowodowe stron i w razie potrzeby, korzystając z uprawnienia przyznanego sądowi
w art. 232 zdanie drugie k.p.c. , dopuści dowody z urzędu, następnie dokonać całościowej oceny zgromadzonych dowodów i w konsekwencji oceny prawnej,
co umożliwi wydanie końcowego orzeczenia.

Reasumując, Sąd Apelacyjny uznał, że z uwagi na zmianę okoliczności faktycznych (rozwiązanie stosunku pracy przez ubezpieczonego) oraz zmianę stanu prawnego (art. 184 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ) zachodzi konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku i ponownego rozpoznania sprawy, ponieważ Sąd I instancji nie rozpoznając istoty sprawy nie przeprowadził postępowania dowodowego w całości.

Mając na uwadze powyższe Sąd Odwoławczy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.