Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Anna Kicman

Protokolant st. sekr. sądowy Katarzyna Maziarczyk - Kotwica

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2014 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy M. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania M. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 10 lipca 2014 r., znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy M. S. prawo do emerytury, począwszy od dnia 7 lipca 2014 r.

Sygn. akt III U 902/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 22 października 2014 r.

Decyzją z dnia 10 lipca 2014 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy M. S. prawa do emerytury.

W podstawie prawnej powołano art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2013, poz. 1440 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazano, że Zakład odmówił przyznania emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy
w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 7 miesięcy i 20 dni; składkowe – 28 lat, 6 miesięcy i 15 dni; łącznie 29 lat, 2 miesiące i 5 dni; w tym w szczególnych warunkach 3 lata, 8 miesięcy i 29 dni.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył wnioskodawca M. S..

Na uzasadnienie swojego stanowiska podał, że od 3 lipca 1973 r. do 30 września 1993 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku spawacza.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu wskazano, że wnioskodawca we wniosku o emeryturę zawarł oświadczenie, że nie jest członkiem OFE, na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił staż zatrudnienia w wymiarze 29 lat, 2 miesiące i 5 dni. Wnioskodawca przedstawił dokumenty potwierdzające zatrudnienie
w szczególnych warunkach na okres zatrudnienia w (...)
Sp. z o.o. od 1 kwietnia 1995 r. do 31 grudnia 1998 r., który to okres został uznany przez organ rentowy za pracę w szczególnych warunkach w wymiarze 3 lata, 8 miesięcy i 29 dni. Ponieważ na pozostałe okresy zatrudnienia wnioskodawca nie przedłożył żadnych dokumentów potwierdzających zatrudnienie w szczególnych warunkach, organ rentowy nie miał podstaw
do uznania, że w jakichkolwiek innych okresach wnioskodawca również wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy w Przemyślu – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. S., ur. dnia (...), w dniu 25 czerwca 2014 r. złożył wniosek o emeryturę, zaznaczając w nim,
iż nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Do wniosku dołączył m.in. zaświadczenie z dnia 27 czerwca 2014 r. wydane przez (...)
(...) Sp. z o.o. w P. Zakłady (...) w P., z którego wynika, że wnioskodawca jest zatrudniony w tym zakładzie pracy od 5 kwietnia 1994 r. do nadal, gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w okresie od 1 kwietnia 1995 r. przy produkcji i przetwórstwie wyrobów gumowych, ebonitowych oraz półproduktów i środków pomocniczych do tych wyrobów; produkcja sadzy, a zakład nie był zobowiązany do stosowania przepisów branżowych.

W aktach organu rentowego zalega również m.in.: świadectwo pracy
z dnia 23 września 1997 r. wydane przez Urząd Wojewódzki w P.,
z którego wynika, że wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w P.
w okresie od 3 lipca 1973 r. do 30 września 1993 r., w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowiskach monter wodno-kanalizacyjny, spawacz,
z tym że w okresie od 13 lutego 1989 r. do 31 grudnia 1989 r. korzystał
z urlopu bezpłatnego z tytułu pracy na budowie eksportowej; zaświadczenie
z dnia 26 czerwca 2003 r. wydane przez (...) Sp. z o.o. Archiwum
w N., z którego wynika, że wnioskodawca był zatrudniony przez (...) (...) Oddział w R. na budowie eksportowej w (...) w okresie od 13 lutego 1989 r. do 31 grudnia 1989 r.
na stanowisku spawacza, w okresie od 1 stycznia 1990 r. do 5 lutego 1990 r. korzystał z 22 dni urlopu wypoczynkowego, ekwiwalent z tego tytułu był wypłacany w dewizach.

Na podstawie całości zgromadzonej w aktach rentowych dokumentacji, ZUS wydał zaskarżoną decyzję z dnia 10 lipca 2014 r., na podstawie której odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, ponieważ nie został udowodniony wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

ZUS przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 7 miesięcy i 20 dni; składkowe – 28 lat, 6 miesięcy i 15 dni; łącznie 29 lat, 2 miesiące i 5 dni; w tym w szczególnych warunkach 3 lata, 8 miesięcy i 29 dni.

Dowód – akta organu rentowego:

- wniosek emerytalny z dnia 25.06.2014 r.,

- świadectwa pracy, zaświadczenia dotyczące zatrudnienia,

- zaskarżona decyzja ZUS z dnia 10.07.2014 r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca został w dniu 3 lipca 1973 r. zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w P. początkowo jako pomocnik spawacza, pomimo, że jego stanowisko formalnie określono jako monter wodno-kanalizacyjny (czy też monter instalacji wentylacyjnych, monter instalacji sanitarnej). Praca odbywała się na hali, gdzie pracowało około 20 spawaczy. Przygotowywano tam różne detale potrzebne przy budowie
PGR-ów, typu grzejniki, kryzy, kołnierze. Początkowo wnioskodawca jako pomocnik spawacza przygotowywał spawaczowi materiały do spawania.
Po jakimś czasie wnioskodawca już wykonywał samodzielnie prace spawalnicze, pomimo braku do tego formalnych uprawnień, z uwagi na dużą liczbę zamówień.

Wnioskodawca kurs spawania gazowego ukończył w dniu 13 maja 1980 r. Od tego czasu, aż do końca zatrudnienia w tym przedsiębiorstwie pracował w charakterze spawacza.

Wnioskodawca w charakterze spawacza pracował w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dowód:

- akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w P.,

- książeczka spawacza z dnia 13.05.1980 r. – k. 18-19,

- zeznania świadka T. D.,

- zeznania świadka T. P.,

- przesłuchanie wnioskodawcy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów
z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego, w aktach osobowych wnioskodawcy, a także na podstawie książeczki spawacza wnioskodawcy, których domniemanie prawdziwości wynika z art. 244 i nast. k.p.c., a ponadto ich wiarygodność nie została obalona przez żadną ze stron.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków T. D. i T. P. oraz wnioskodawcy M. S., jako spójnym, logicznym, wzajemnie się uzupełniającym. Wynika z nich jednoznacznie, w jakim charakterze, przy jakich pracach i w jakich warunkach był zatrudniony wnioskodawca w spornym okresie w Przedsiębiorstwie (...) w P..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy M. S. należy uznać za uzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U.
z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego
w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa
(ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa
w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1a pkt 1).

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1,
za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32).

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43
ze zm.) - pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach określonych w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeśli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Ponadto według § 2 ust. 1 cyt. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych
w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy
na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat
dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi
do okresów zatrudnienia.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia ustalenia,
czy wnioskodawca był zatrudniony, co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych.

Poza sporem pozostaje w przedmiotowej sprawie, że wnioskodawca
w dniu (...)r. ukończył 60 lat, nie przystąpił do OFE, wykazał
na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany okres zatrudnienia wynoszący
co najmniej 25 lat dla mężczyzn.

ZUS przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy nieskładkowe w wymiarze 7 miesięcy i 20 dni; składkowe – 28 lat, 6 miesięcy i 15 dni; łącznie 29 lat, 2 miesiące i 5 dni; w tym w szczególnych warunkach 3 lata, 8 miesięcy i 29 dni. Organ rentowy uwzględnił jako pracę
w szczególnych warunkach okres zatrudnienia wnioskodawcy w (...)
(...) Sp. z o.o. od dnia 1 kwietnia 1995 r. do dnia 31 grudnia 1998 r.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało ponadto, że wnioskodawca był zatrudniony w warunkach szczególnych
w Przedsiębiorstwie (...) w P. w okresie od dnia 13 maja 1980 r. (a więc od ukończenia kursu spawacza) do 30 września 1993 r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku spawacza (w łącznym wymiarze 12 lat i 6 miesięcy). Sąd wyłączył bowiem z okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach okres pracy wnioskodawcy na budowie eksportowej od dnia 13 lutego 1989 r. do dnia 31 grudnia 1989 r., jako że w tym zakresie nie prowadził postępowania dowodowego, z uwagi na fakt, iż pozostały już uwzględniony okres daje podstawy do przyjęcia, że wnioskodawca legitymuje się ponad 15-letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Wskazane wyżej stanowisko wymienione zostało w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) w wykazie A, Dziale XIV – „Prace różne”, poz. 12– „Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym” oraz w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w wykazie A, Dziale XIV, poz. 12, pkt 1 – „spawacz”.

Istotnym jest, iż w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi
w kodeksie postępowania cywilnego, w tym również zeznaniami świadków
i stron.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd kieruje się regułami dowodzenia określonymi w art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. Przeciwnie, art. 473 § 1 k.p.c. stanowi,
że w sprawach z tego zakresu nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron, co oznacza, że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi,
w tym także zeznaniami świadków i stron.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał łącznie ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a tym samym spełnił wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania mu prawa do emerytury w świetle wyżej powołanych przepisów.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca,
w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W niniejszej sprawie wnioskodawca wszystkie przesłanki do nabycia świadczenia spełnił od dnia 7 lipca 2014 r., a więc z dniem ukończenia 60 roku życia.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w zw.
z powołanymi wyżej przepisami prawa orzeczono, jak w sentencji wyroku.