Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2013r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Joanna Żelazny

Sędziowie SSO Agata Regulska

SSR del do SO Anna Borkowska (spr.)

Protokolant Justyna Gdula

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Bogdana Myrny

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2013r.

sprawy Ł. B.

oskarżonego z art. 280 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Fabrycznej

z dnia 27 sierpnia 2012r. sygn. akt II K 514/12

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zasądza od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego dla Wrocławia - F.) na rzecz adwokat B. C. kwotę 516,60 złotych (pięciuset szesnastu i ⁶⁰/100, w tym VAT), tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt IV Ka 1319/12

UZASADNIENIE

Ł. B. został oskarżony o to, że w dniu 8 lipca 2011 r. we W. wspólnie i w porozumieniu z inną nieustaloną osobą dokonał rozboju na osobie J. O. w ten sposób, że doprowadził go do stanu bezbronności poprzez popchnięcie rękami z tyłu w plecy i przewrócenie na ziemię oraz przytrzymywanie, a następnie zabrał w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki S. o wartości 150 zł, prawo jazdy na nazwisko J. O., dowód rejestracyjny pojazdu marki T. (...) o nr rej. (...), portfel skórzany o wartości 20 zł to jest mienie o łącznej wartości 170 zł, czym działał na szkodę J. O., przy czym czynu dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zakopanem II Wydział Karny, sygn. akt II K 254/06 z dnia 06.02.2007 r. za czyn z art. 280 § 1 k.k. na karę 1 roku pozbawienia wolności, którą oskarżony odbył w okresie od 11.10.2006 r. do dnia 11.10.2007 r. z zaliczeniem okresu rzeczywistego pozbawienia wolności od 11.10.2006 r. do 06.02.2007 r., tj. o czyn z art. 280 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. i art. 276 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2012 r. sygn. akt II K 514/12 Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej:

I.  uznał oskarżonego Ł. B. za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu, tj. przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za ten czyn na podstawie art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności

II.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet kary pozbawienia wolności zaliczył okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania oskarżonego od dnia 16 maja 2012 r. do dnia 27 czerwca 2012 r.

III.  na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. zwrócił M. K. dowody rzeczowe opisane w wykazie dowodów rzeczowych na k. 101 poz. 1-4

IV.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. C. kwotę 621,92 zł tytułem poniesionych kosztów obrony

V.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 801,92 zł i wymierzył opłatę w kwocie 400 zł.

Powyższy wyrok został w całości zaskarżony przez obrońcę oskarżonego, który zarzucił orzeczeniu:

I.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie treści tych przepisów, wynikającą z dowolnej oceny materiału dowodowego i pominięcia dowodów świadczących na korzyść oskarżonego

II.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść przez ustalenie, na podstawie nieprawidłowej oceny dowodów, iż czyn oskarżonego charakteryzuje się znacznym stopniem społecznej szkodliwości, w konsekwencji niezastosowanie art. 283 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. i zaniechanie przyjęcia wypadku mniejszej wagi, mimo, że czyn oskarżonego zasługuje na łagodniejsze potraktowanie

III.  rażącą surowość wymierzonej oskarżonemu kary

IV.  błędne ustalenie daty zatrzymania i tymczasowego aresztowania oskarżonego co skutkowało naruszeniem art. 63 § 1 k.k. poprzez niezaliczenie oskarżonemu na poczet kary pozbawienia wolności rzeczywistego okresu jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 24.03.2012 r.

Podnosząc przytoczone powyżej zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uznanie, że czyn oskarżonego stanowi uprzywilejowany typ przestępstwa rozboju z art. 280 § 1 k.k. tj. wypadek mniejszej wagi z art. 283 k.k. oraz wymierzenie oskarżonemu złagodzonej kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jako bezzasadna nie zasługuje na uwzględnienie. Kontrola odwoławcza przedmiotowej sprawy, a zwłaszcza argumentów zawartych w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia, pozwoliła Sądowi Okręgowemu na stwierdzenie, iż zarzuty podniesione przez obrońcę oskarżonego nie mogą zostać uznane za słuszne.

Analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób prawidłowy (ograniczając je na podstawie art. 388 k.p.k. za zgodą stron do wyjaśnień oskarżonego i zeznań pokrzywdzonego J. O. oraz dowodów z dokumentów), rozważył wszystkie okoliczności ujawnione w toku rozprawy, na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz trafnie przypisał oskarżonemu sprawstwo i winę w zakresie zarzuconego mu czynu. Swoje stanowisko Sąd Rejonowy przekonująco, logicznie i wyczerpująco uzasadnił, nie naruszając przy tym granic swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.), ani też zasady in dubio pro reo (art. 5 § 2 k.p.k.). Wnioski Sądu I instancji wyprowadzone zostały z całokształtu okoliczności ujawnionych podczas przewodu sądowego, zgodnie z dyrektywą prawdy zawartą w art. 2 § 2 k.p.k. i obiektywizmu zawartą w art. 4 k.p.k.

Sąd odwoławczy uznaje za zbędne powielanie argumentów przedstawionych w uzasadnieniu Sądu I instancji. Wskazać jednakże należy, że zarzuty apelującego co do dokonania przez Sąd błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i dowolnej oceny dowodów są chybione, zaś tezy skarżącego w tym zakresie należy uznać wyłącznie za polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu I instancji co do sprawstwa i winy oskarżonego. Dokonana przez Sąd odwoławczy analiza materiału dowodowego zgromadzonego w toku niniejszego postępowania oraz wyczerpującego i precyzyjnego pisemnego uzasadnienia rozstrzygnięcia w żaden sposób nie pozwala na przypisanie Sądowi Rejonowemu błędów i dowolności w ustalaniu stanu faktycznego, jak również nieprawidłowości przy ocenie poszczególnych dowodów. Należy podkreślić, że Sąd I instancji starannie przeprowadził postępowanie w niniejszej sprawie, wszechstronnie ocenił całość materiału dowodowego oraz prawidłowo ustalił przebieg krytycznego zdarzenia.

Z uzasadnienia apelacji można wywieść wniosek, iż skarżący kwestionuje zasadniczo wyłącznie te ustalenia Sądu Rejonowego, które prowadzą do przypisania oskarżonemu sprawstwa czynu z art. 280 § 1 k.k., nie zaś typu uprzywilejowanego tego przestępstwa, tj. wypadku mniejszej wagi w rozumieniu art. 283 k.k. Analiza przeprowadzonych w przedmiotowej sprawie dowodów pozwala na stwierdzenie, iż dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zachowania oskarżonego Ł. B. jest trafna. Za chybioną należy uznać podniesioną w apelacji argumentację mającą na celu wykazanie, iż popełniony przez oskarżonego występek rozboju powinien zostać zakwalifikowany jako wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art. 283 k.k. Za wypadek mniejszej wagi może zostać uznane zachowanie, które wprawdzie formalnie wyczerpuje znamiona ustawowe, lecz szkoda wyrządzona lub zamierzona jest niewielka, sprawca działa z niewielką winą, nagle, przypadkowo, bez zastanowienia, czasem motywowany wyzywającym zachowaniem pokrzywdzonego. Koniecznym jest zatem ustalenie, iż stopień społecznej szkodliwości oraz wina sprawcy rozboju typu uprzywilejowanego są znacznie niższe niż w przypadku typu podstawowego (por. m. in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 listopada 2003 r. II AKa 276/03, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 5 czerwca 2002 r., II Aka 128/02). W przedmiotowej sprawie zachowanie Ł. B. z całą pewnością nie może zostać uznane za wypadek mniejszej wagi. Oskarżony działał wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, wybierając wcześniej oczekującego na autobus pokrzywdzonego jako potencjalną ofiarę z uwagi na jego stan nietrzeźwości. Do zaatakowania pokrzywdzonego doszło poprzez popchnięcie i przewrócenie go od tyłu, w porze wieczorowej, w miejscu nieuczęszczanym przez inne osoby, na terenie znajdującej się w pobliżu przystanku budowy, co skutecznie zminimalizowało ryzyko zaobserwowania napaści przez przypadkowych świadków i jednocześnie uniemożliwiło pokrzywdzonemu zarówno obronę, jak i zaobserwowanie napastników. Taki sposób działania świadczy o tym, iż nie był to czyn przypadkowy, podjęty pod wpływem impulsu, lecz przeciwnie – czyn przemyślany i świadczący o rażącym lekceważeniu przez oskarżonego i towarzyszącą mu osobę porządku prawnego. Wartość skradzionego pokrzywdzonemu mienia nie była znaczna, jednakże było to wynikiem wyłącznie tego, iż pokrzywdzony nie posiadał przy sobie innych wartościowych przedmiotów. Znajdujące się w portfelu pokrzywdzonego pieniądze zostały niemal natychmiast po zdarzeniu wydane przez oskarżonego na zakup alkoholu. W tej sytuacji stopień zawinienia oskarżonego oraz stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu muszą zostać uznane za wysokie. Kwalifikacja prawna czynu zarzuconego oskarżonemu w akcie oskarżenia jako występku rozboju z art. 280 § 1 k.k., a następnie przypisana mu przez Sąd nie może zatem budzić żadnych wątpliwości. Wątpliwości Sądu Okręgowego budziło wprawdzie wyeliminowanie z kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu art. 276 k.k., jako, że skradziony pokrzywdzonemu dowód rejestracyjny (odmiennie niż prawo jazdy) z całą pewnością nie może być uznany za dokument stwierdzający tożsamość osoby, jego zabór nie wyczerpuje zatem znamion przestępstwa z art. 275 § 1 k.k. Z uwagi jednak na fakt, iż przedmiotowy wyrok został zaskarżony wyłącznie na korzyść oskarżonego, niemożliwym było uzupełnienie przez Sąd Okręgowy kwalifikacji prawnej czynu w trybie art. 455 k.p.k. poprzez dodanie art. 276 k.k. do kwalifikacji przyjętej przez Sąd I instancji.

W ocenie Sądu Okręgowego podniesione w pisemnych motywach orzeczenia argumenty wskazujące powody orzeczenia wobec oskarżonego kary o charakterze izolacyjnym są w pełni zasadne. Sąd I instancji trafnie uznał, że właściwości osobiste Ł. B. nie pozwalały na wysnucie wobec niego pozytywnej prognozy kryminologicznej i skorzystanie z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności. Sąd Rejonowy wyczerpująco uzasadnił swoje stanowisko w tej kwestii, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności dotyczących oskarżonego, a ujawnionych w toku postępowania. Na szczególne uwzględnienie zasługuje tutaj niewątpliwie fakt, iż oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc wcześniej karanym przez Sąd Rejonowy w Zakopanem za tożsame przestępstwo. Nawet odbycie przez oskarżonego kary pozbawienia wolności za przestępstwo rozboju nie powstrzymało Ł. B. od popełnienia kolejnego występku o dużym stopniu społecznej szkodliwości. Powoływane przez apelującego okoliczności w postaci przyznania się przez oskarżonego do popełnienia zarzuconego mu czynu oraz wykonywania pracy zarobkowej nie mogą skutkować pobłażliwym potraktowaniem Ł. B., któremu wyrok o charakterze nieizolacyjnym z całą pewnością nie uzmysłowi naganności jego postępowania, a wręcz przeciwnie – może wywołać w oskarżonym oraz w opinii publicznej przekonanie o nadmiernie łagodnym podejściu wymiaru sprawiedliwości co sprawców przestępstw rozboju. W ocenie Sądu Okręgowego wymierzona oskarżonemu kara nie nosi cech nadmiernej surowości, gdyż pomimo znacznej społecznej szkodliwości czynu i działania oskarżonego w warunkach recydywy orzeczona została w wymiarze nieznacznie tylko przekraczającym dolną granicę ustawowego zagrożenia za czyn z art. 280 § 1 k.k.

Wbrew twierdzeniom obrońcy Sąd I instancji prawidłowo zaliczył okres tymczasowego aresztowania Ł. B. od dnia 16.05.2012 r. do dnia 27.06.2012 r. na poczet kary pozbawienia wolności. Nie ulega wątpliwości, iż oskarżony został zatrzymany w dniu 24.03.2012 r., zaś tymczasowe aresztowanie zastosowano wobec niego postanowieniem z dnia 27.03.2012 r. W aktach sprawy znajdują się zawiadomienia nadesłane przez Administrację Aresztu Śledczego we W. (k. 93, 94), z których wynika, iż w dniu zatrzymania, tj. w dniu 24.03.2012 r., wprowadzono oskarżonemu do wykonania 15 dni zastępczej kary aresztu za karę ograniczenia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia w sprawie VI W 1078/11 i karę tę oskarżony odbywał do dnia 08.04.2012 r. Następnie od dnia 08.04.2012 r. do dnia 16.05.2012 r. oskarżony odbywał karę 40 dni zastępczej kary pozbawienia wolności za grzywnę orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w sprawie VIII K 794/10. Zgodnie z niekwestionowaną wykładnią art. 63 § 1 k.k. zaliczeniu na poczet kary pozbawienia wolności podlega okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, czyli okres pozbawienia wolności realizowanego wyłącznie na podstawie orzeczeń wydanych w toku postępowania w tejże sprawie. W sytuacji, w której tymczasowo aresztowany oskarżony jest w tym samym czasie pozbawiony wolności na innej podstawie prawnej, w innej, już prawomocnie zakończonej sprawie, okres tymczasowego aresztowania nie podlega zaliczeniu na poczet orzeczonej kary. Odmienne rozstrzygnięcie prowadziłoby do niedopuszczalnej sytuacji, w której ten sam okres faktycznego pozbawienia wolności zostałby zaliczony oskarżonemu na poczet odbywania kar orzeczonych w dwóch różnych sprawach. Kwestia ta jest przy tym unormowana wprost w § 52 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 02.10.2012 r. w sprawie czynności administracyjnych związanych z wykonywaniem tymczasowego aresztowania oraz kar i środków przymusu skutkujących pozbawienie wolności oraz dokumentowania tych czynności (Dz.U. z 2012 r. poz. 1153). Mając zatem na uwadze fakt, iż od dnia 24.03.2012 r. do dnia 16.05.2012 r. Ł. B. odbywał kary pozbawienia wolności w innych sprawach, brak było podstaw do zaliczenia tego okresu na poczet kary pozbawienia wolności w sprawie II K 514/12. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji w tym zakresie zasługiwało zatem na pełną aprobatę.

Mając na uwadze powyższe argumenty, Sąd Okręgowy orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.

Wysokość wynagrodzenia dla obrońcy z urzędu ustalono na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09. (...). w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Z uwagi na trudną sytuację materialną oskarżonego, Sąd Okręgowy zwolnił Ł. B. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.