Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Zbigniew Kapiński

Sędziowie: SA – Anna Zdziarska (spr.)

SO (del.) – Ewa Jethon

Protokolant: st. sekr. sąd. – Marzena Brzozowska

przy udziale prokuratora Leszka Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2014 r.

sprawy D. C.

oskarżonego o czyn z art. 280 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 30 kwietnia 2014 r., sygn. akt XII K 191/13

1.  utrzymuje w mocy wyrok w zaskarżonej części wobec oskarżonego D. C.;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. E. A. z Kancelarii Adwokackiej w W. 600 (sześćset) złotych oraz 23 % podatku VAT od tej kwoty tytułem wynagrodzenia za obronę pełnioną z urzędu przed Sądem Apelacyjnym;

3.  zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

D. C. został oskarżony o to, że:

W dniu 23 września 2013 r. w W., dokonał kradzieży pieniędzy w kwocie 10 złotych na szkodę S. K., używając przemocy w postaci przytrzymywania za kark i grożąc posługując się nożem, natychmiastowym użyciem przemocy w postaci zranienia, pokrzywdzonemu

tj. o czyn za art. 280 § 2 k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie , wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2014 r., w sprawie XII K 191/13 w ramach zarzuconego D. C. czynu uznał go za winnego tego, że w dniu 23 września 2013 r. w W. w okolicach (...)użył w stosunku do małoletniego S. K. przemocy polegającej na chwyceniu go ręką za szyję i przytrzymywaniu oraz grożąc pokrzywdzonemu natychmiastowym użyciem przemocy, dokonał kradzieży pieniędzy w kwocie 10 złotych, na szkodę małoletniego S. K. tj. czynu opisanego w art. 280 § 1 k.k.i za to na podst. art. art. 280 § 1 k.k., skazał oskarżonego D. C. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

- na podst. art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności, zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia zatrzymania 23 września 2013 r. do dnia wyroku 30 kwietnia 2014 r. Zawarł orzeczenie o dowodach rzeczowych , kosztach postępowania i wynagrodzeniu na rzecz obrońcy z urzędu.

Apelacją wyrok zaskarżył obrońca oskarżonego.

Na podst. art. 444 k.p.k. i art. 425 § 1 i 2 k.p.k. zaskarżył go w części orzeczenia o karze.

Na podst. art. 438 pkt 4 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- naruszenie art. 115 § 2 k.k. poprzez pominięcie przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu motywów, które doprowadziły oskarżonego do popełnienia przypisanego mu czynu oraz przez przypisanie nadmiernej wagi okolicznościom sposobu popełnienia przestępstwa i wysokości wyrządzonej przestępstwem szkody,

- naruszenie art. 53 § 2 k.k. poprzez niedostateczne uwzględnienie wynikających z opinii biegłych cech osobowości oskarżonego D. C., w szczególności wobec stwierdzonego upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim i uzależnienie od alkoholu, które to cechy w ocenie biegłych, przy braku pełnej abstynencji, mogą być powodem dalszego wchodzenia w kolizję z prawem.

W oparciu o powyższe zarzuty, na podst. art. 437 k.p.k. obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie wobec oskarżonego D. C. kary znacznie złagodzonej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Nadto o zasądzenie wynagrodzenia z tytułu obrony pełnionej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelację obrońcy oraz wnioski w niej zawarte uznać należało za niezasadną.

Nietrafny jest zarzut obrazy art. 53 k.k., bowiem przepis nie stanowi normy o charakterze stanowczym, a jedynie zawiera dyrektywy sądowego wymiaru kary.

Orzekanie o karze ma charakter indywidualny i jest procesem do pewnego stopnia subiektywnym, obejmującym dokonanie wyboru i zastosowanie odpowiedniej represji karnej właściwej dla konkretnej sytuacji i konkretnego sprawcy. Z tych powodów zasady i dyrektywy orzekania w przedmiocie kary zawarte w art. 53 k.k. pozostawiają organowi orzekającemu pewien zakres swobody w procesie jej wymierzania a granice tej swobody zakreśla wskazana w przepisie art. 438 pkt 4 k.p.k. "rażąca niewspółmierność kary".

Zgodnie z art. 53 § 1k.k. istotnymi wyznacznikami tego czy dana kara jest sprawiedliwa jest to, czy była orzeczona w granicach przewidzianych przez ustawę, a jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy. Ponadto winna uwzględniać stopień społecznej szkodliwości czynu oraz brać pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Z § 2 powyższego przepisu wynika, że wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego.

Art. 115 § 2 k.k. określa elementy, które bierze się pod uwagę przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu, a zatem ich podniesienie mieści się w zarzucie „rażącej niewspółmierności kary”.

W kontekście oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu, w rozumieniu obrońcy nie uwzględniono motywacji sprawcy, upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim.

Obrońca pomija jednak fakt, że oskarżony miał zachowaną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Porównanie ilości skradzionych nieletniemu pieniędzy z zabezpieczonymi u D. C. nie świadczy o tym, że działał z motywacji, jaką był głód pożywienia, co zresztą trafnie i zgodnie z treścią art. 7 k.p.k. ocenił Sąd Okręgowy. Co się zaś tyczy opinii biegłych, którzy wskazali, że brak abstynencji alkoholowej może sprzyjać popełnieniu kolejnego czynu zabronionego przez D. C., to obrońca powinien mieć świadomość, że w takiej sytuacji winien on zostać poddany szczególnie wnikliwej resocjalizacji.

Z pola uwagi Sądu I instancji nie umknął fakt, że oskarżony ma 29 lat, nie ma pracy i stałego miejsca zamieszkania, wcześniej zaś był karany sądownie. Pamiętać też należy, że dokonał przestępstwa na szkodę nieletniego, co spowodowało konieczność leczenia pokrzywdzonego w związku z przebytym stresem, nadto czynu dokonał w miejscu publicznym. Przestępstwo rozboju ma podwójny przedmiot ochrony –życie i mienie i jest z samego założenia uważane za posiadające znaczny ładunek szkodliwości społecznej. Nie zawsze zatem wartość skradzionego mienia ma decydujące znaczenie dla wymiaru kary, jak podnosi skarżący.

Z drugiej strony Sąd Okręgowy uwzględnił okoliczności łagodzące takie jak wyrażenie skruchy przez oskarżonego, opisanie przebiegu zdarzenia.

Niewspółmierność kary to pojęcie ocenne. Ponieważ w treści art. 438 pkt 4 k.p.k. mowa jest o niewspółmierności rażącej, uznać należy, że chodzi tu o dysproporcję znaczną, bijącą wręcz w oczy, a nie o ewentualne drobne różnice w ocenach sądu pierwszej i drugiej instancji.

Wbrew twierdzeniu skarżącego, w przedmiotowej sprawie orzeczono karę równą dolnemu progowi ustawowego zagrożenia, w związku z czym jawi się ona jako łagodna, a nie rażąco niewspółmiernie surowa, zwłaszcza że nie istniały podstawy do nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Nie można się też zgodzić z autorem apelacji, że pomimo warunkowego zawieszenia kary jej cele zostałyby osiągnięte, a w szczególności zapobiegłoby to powrotowi D. C. na drogę przestępstwa.

Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny, w oparciu
o dyspozycję art. 437 § 1 k.p.k. orzekł jak w wyroku.