Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Powód P. W. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w Ś. domagał się zasądzenia od pozwanego J. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwa (...) na jego rzecz kwoty 38.745 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lutego 2011 r. do dnia zapłaty. Ponadto żądał zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powód wskazał, iż w dniu 5 sierpnia 2009 r. zawarł z pozwanym umowę na wykonanie i montaż konstrukcji stalowej hali magazynowej w miejscowości S.. Za wykonaną usługę pozwany zapłacił kwotę 388.402,50 zł brutto, a na brakującą kwotę 38.745 zł brutto została wystawiona faktura VAT nr (...) z dnia 29 marca 2010 r. z terminem płatności do dnia 30 marca 2010 r. Pozwany odmówił zapłaty wskazanej powyżej kwoty i odesłał wystawioną fakturę. Po wystawieniu w dniu 31 sierpnia 2010 r. faktury korygującej nr (...) powód wystawił ponownie fakturę VAT nr (...) z dnia 15 lutego 2011 r. za montaż konstrukcji hali opiewającą na kwotę 38.745 zł brutto. Pozwany nie uregulował należności wynikających z wystawionych faktur. Pismem z dnia 12 kwietnia 2011 r. powód wezwał pozwanego do zapłacenia kwoty wynikającej z wystawionej faktury. Do dnia wniesienia pozwu należność ta nie została uregulowana.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym w dniu 24 kwietnia 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w sprawie o sygn. akt VIII GNc 1674/12 orzekł zgodnie z żądaniem powoda wyrażonym w pozwie oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości, a także wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym, kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zaprzeczył wszelkim nie przyznanym twierdzeniom strony powodowej. Pozwany potwierdził fakt zawarcia przez strony w dniu 5 sierpnia 2009 r. umowy na wykonanie konstrukcji stalowej hali magazynowej i montaż tej konstrukcji w miejscowości S. oraz ustaloną kwotę za wykonaną usługę w wysokości 350.000 zł powiększoną o należność z tytułu podatku od towarów i usług. Pozwany zakwestionował okoliczność otrzymania od powoda faktury korygującej nr (...) z dnia 31 sierpnia 2010 r. Potwierdził otrzymanie faktury VAT o nr (...) z dnia 29 marca 2010 r. na kwotę 38.745 zł, jednak nie zgadzając się z efektem prac wykonanych przez powoda w piśmie z dnia 6 maja 2010 r. sygnalizował liczne odstępstwa w prowadzonych przez powoda pracach przede wszystkim wskazywał na fakt samowolnego dokonania przez powoda istotnej zmiany wymiarów gabarytowych hali, co było niezgodne z projektem architektonicznym, przerwanie realizacji montażu konstrukcji pod pretekstem braku końcowej zapłaty tj. 34.800 zł, czteromiesięczne opóźnienie w chwili zaniechania inwestycji oraz szkody wyrządzone w mieszkaniu udostępnionym pracownikom firmy (...). Pozwany wskazał także, iż powód wykonał prace polegające na montażu konstrukcji stalowej hali magazynowej w miejscowości S. niestarannie i w sposób sprzeczny zasadami sztuki budowlanej konstrukcji stalowych. W ocenie pozwanego elementy zostały zespawane niestarannie, pozostawiono miejsca bez spawu, spawania dokonywano punktowo, w wielu miejscach zdarto lakier ze stalowych belek, pozostawiono liczne ogniska i ślady rdzy na elementach konstrukcji. Ponadto zdaniem pozwanego przeprowadzone przez powoda prace zostały wykonane w sposób całkowicie niezgodny z zawartą umową oraz zasadami sztuki i techniki budowlanej konstrukcji stalowych, co w konsekwencji spowodowało powstanie licznych wad i usterek z wyłącznej winy wykonawcy tj. powoda. Pozwany wskazał także, iż powód wielokrotnie zapewniał, że wykonywane prace są prowadzone zgodnie ze sztuką budowlaną konstrukcji stalowych, a on sam oraz zatrudnieni przez niego pracownicy mają wszelkie uprawnienia do prowadzenia takich prac. Pozwany wskazał ponadto, iż podczas prac prowadzonych przez powoda uwidoczniły się liczne błędy i usterki, a powód niespodziewanie niezwłocznie po zakończeniu prac opuścił teren budowy. W związku z tym pozwany zmuszony był na własny koszt usunąć usterki i w związku z tym zatrudnić innego wykonawcę tj. firmę (...)”. Na potwierdzenie powyższych okoliczności podnoszonych w sprzeciwie pozwany zgłosił wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron oraz świadków.

W odpowiedzi na sprzeciw, w piśmie z dnia 19 października 2012 r. powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie i ponadto wniósł o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron, świadków oraz powołania biegłego do spraw budownictwa ze specjalizacji: konstrukcje stalowe na okoliczność prawidłowości, jakości, kosztów wykonania oraz zgodności z projektem budowlanym prac wykonanych przez powoda w hali magazynowej zlokalizowanej w S.. Ponadto wniósł o zobowiązanie pozwanego do złożenia dokumentacji architektonicznej projektu hali magazynowej.

W kolejnym piśmie procesowym z dnia 4 lutego 2013 r. pozwany podniósł zarzut prekluzji, co do wniosków zgłoszonych przez pełnomocnika powoda w pkt 2 (zobowiązanie powoda do złożenia dokumentacji architektonicznej projektu hali magazynowej) i 3 (zobowiązanie powoda do złożenia dziennika budowy) petitum pisma pełnomocnika powoda z dnia 19 października 2012 r. i wniósł o ich oddalenie. Zdaniem pozwanego powód nie wykazał i nie uzasadnił w jakikolwiek sposób, że powołanie w/w wniosków dowodowych w pozwie nie było możliwe. Ponadto pozwany wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu w postaci „Protokołu komisji w sprawie zakończenia robót inwestycji budowy i montażu konstrukcji hali magazynowej” z dnia 31 marca 2010 r. na okoliczność przerwania prac budowlanych przez powoda, niezakończenia całości prac w ustalonym umową terminie, niepowiadomienia pozwanego o terminie odbioru wykonanych prac, stwierdzenia wad i usterek w ostatnim etapie wykonania inwestycji wskazując, że potrzeba powołania tego dowodu wyniknęła później, po zapoznaniu się z treścią pisma pełnomocnika powoda dnia 19 października 2012 r. i zgłoszonymi w nim wnioskami dowodowymi.

W piśmie procesowym z dnia 18 lutego 2013 r. powód poparł w całości powództwo oraz podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, a ponadto złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadków na okoliczność prawidłowości, jakości, kosztów, zgodności z projektem oraz rozszerzenia prac wykonanych przez powoda w hali magazynowej zlokalizowanej w S. oraz zakresu prac za które została wystawiona faktura VAT nr (...) z dnia 11 maja 2011 r.

W kolejnym piśmie procesowym z dnia 18 lutego 2013 r. pozwany podtrzymywał dotychczasowe stanowisko w sprawie, a ponadto wniósł o przeprowadzenie dowodów z korespondencji e – mail poczty elektronicznej z dnia 26 marca 2010 r. skierowanej przez powoda do pozwanego na okoliczność nieprawidłowości w montażu konstrukcji hali magazynowej w S., korespondencji e – mail poczty elektronicznej z dnia 1 lutego 2010 r. skierowanej przez projektanta P. Ł. do pozwanego na okoliczność wystąpienia nieprawidłowości w montażu konstrukcji hali magazynowej w S., w szczególności wynikającej z braku odpowiedniej kadry i zaplecza technicznego do przeprowadzenia montażu konstrukcji stalowej hali magazynowej po stronie powoda.

W odniesieniu do sporządzonej przez biegłego opinii powód w piśmie z dnia 31 października 2013 r. wniósł o zobowiązanie biegłego do sporządzenia opinii uzupełniającej celem udzielenia odpowiedzi na pytania dotyczące nieuwzględnienia wagi poszczególnych elementów konstrukcji, powodów uwzględnienia cen czynników produkcji z 2013 r. a nie z 2010 r. przy wycenie kosztów usunięcia usterek. Ponadto pozwany wniósł o wskazanie kosztów montażu rygli ściennych, których montaż nie został przewidziany w projekcie wykonawczym, a co zostało wykonane i stanowi prace dodatkowe, a także wniósł o wycenę prac dodatkowych .

Pozwany w piśmie z dnia 15 listopada 2012 r. nie zgłosił zastrzeżeń do sporządzonej opinii biegłego, podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz wniósł o nieuwzględnienie wniosku powoda o sporządzenie uzupełniającej opinii przez biegłego z uwagi na jego bezzasadność.

Dnia 28 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 4.937 zł. tytułem kosztów procesu. Nakazał także ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 616,66 zł. tytułem zwrotu wydatków.

Sąd Rejonowy ustalił, iż w dniu 5 sierpnia 2009 r. strony zawarły umowę na wykonanie konstrukcji stalowej hali magazynowej i montaż tej konstrukcji w miejscowości S.. Zgodnie z § 1 przywołanej wyżej umowy strony ustaliły, iż konstrukcja zbudowana zostanie zgodnie z dokumentacją techniczną projektu wykonawczego dostarczonego przez Zleceniodawcę. Wykonawca zapoznał się z doręczoną dokumentacją techniczną przedmiotu umowy, warunkami robót oraz dokonał ich szczegółowej analizy. Wykonawca oświadczył także, iż posiada uprawnienia, możliwości, środki i doświadczenie, które pozwolą na realizację robót. W § 3 w/w umowy strony ustaliły wynagrodzenie na poziomie średnich cen rynkowych obowiązujących w momencie rozpoczęcia prac nad konstrukcją. W odniesieniu do kwestii płatności i rozliczeń strony ustaliły, że płatność za montaż konstrukcji nastąpi w 100% po zamontowaniu konstrukcji i odebraniu przez inspektora nadzoru (§ 4 umowy). Na podstawie § 5 umowy o roboty budowlane wykonawca – powód był zobowiązany do powiadomienia Zamawiającego – pozwanego o terminie zakończenia prac i gotowości do odbioru, natomiast przez gotowość do odbioru końcowego strony ustaliły zakończenie wszelkich robót będących przedmiotem umowy. Ponadto zgodnie z § 6 umowy strony zastrzegły, że zmiana umowy może nastąpić za zgodą obu Stron w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Zgodnie z pismem powoda z dnia 14 września 2009 r., zaakceptowanym przez pozwanego, stanowiącym uzupełnienie umowy zasadniczej strony ustaliły całkowity koszt za wykonanie konstrukcji stalowej hali magazynowej i jej montażu na kwotę 350.000 zł powiększonej o należność z tytułu podatku od towarów i usług, a termin postawienia konstrukcji określono na dzień 15 listopada 2009 r. Wykonanie konstrukcji stalowej obejmowało:

*

koszt zakupu 53 ton stali, śrub, drutu spawalniczego, 500 litrów farby,

*

transport stali z huty do wytwórni: cięcie, spawanie, szlifowanie, śrutowanie, lakierowanie do grubości 120 μm powłoki lakierniczej (dwukrotne), gwarancja powłoki lakierniczej 10 lat),

*

transport kompletnej konstrukcji na plac budowy do S.,

*

kompletny montaż konstrukcji (szkieletu hali),

*

odbiór przez inspektora nadzoru,

*

dźwigi i zwyżki do montażu po stronie wykonawcy.

Kwestią sporną było w ocenie Sądu I instancji ustalenie zakresu wykonanych przez powoda prac, które wynikały z zawartej z pozwanym umowy o roboty budowlane oraz ustalenie wzajemnych rozliczeń z tytułu wykonania robót dodatkowych.

Sad ustalił, iż budowa hali magazynowej z częścią biurowo – socjalną na nieruchomości należącej do pozwanego, położonej w miejscowości S. B. realizowana była na podstawie projektu budowlanego stanowiącego załącznik do Decyzji nr (...) o pozwoleniu na budowę wydanej przez (...) w O. w dniu 10 marca 2009 r.

Kierownikiem budowy był W. K.. Zgodnie z zawartą przez strony umową powód przystąpił do prac budowlanych. W dniu 17 listopada 2009 r. zakończono montaż konstrukcji hali (str. 5 dziennika budowy). Zapłata za wykonanie konstrukcji stalowej hali nastąpiła po przywiezieniu konstrukcji na nieruchomość pozwanego na kwotę 388.402,50 zł brutto.

Sąd Rejonowy poczynił ustalenia, iż montaż konstrukcji hali przeprowadzony został przez powoda niezgodnie z projektem wykonawczym, co skutkowało wykonaniem przez powoda dodatkowych wsporników pod rygle, a w efekcie doprowadziło zwiększenia powierzchni hali, co było niezgodnie z pozwoleniem na budowę.

W związku ze złymi warunki atmosferycznymi, które przypadały w okresie zimowym tj. od miesiąca grudnia 2009 r. do przełomu miesięcy lutego i marca 2010 r. prace powoda zostały wstrzymane. Po wznowieniu prac budowlanych w miesiącu marcu 2010 r. powód wykonywał prace związane z instalacją dodatkowych wsporników ścian. Konstrukcja drugorzędna (konstrukcja ścian) wykonana została wiosną 2010 r. tj. cztery miesiące po umówionym terminie. Powód zażądał od pozwanego zapłaty za montaż konstrukcji stalowej hali i za dodatkowe prace, które nie były objęte umową, twierdząc, iż zakres prac się zmienił. Na powyższą okoliczność powód wystawił fakturę VAT nr (...) z dnia 29 marca 2010 r. opiewająca na kwotę 38.745 zł z terminem płatności do dnia 30 marca 2010 r. Pozwany odmówił zapłaty za wystawioną fakturę i odesłał ją powodowi. W związku z brakiem zapłaty oraz środków finansowych na rozpoczęcie i prowadzenie prac konserwatorskich stalowej konstrukcji powód bez uzgodnienia z inwestorem przerwał prace budowlane i samowolnie opuścił budowę, nie zawiadamiając pozwanego o zakończeniu prac i gotowości do odbioru przez inspektora nadzoru budowlanego. Już podczas prac prowadzonych przez powoda uwidoczniły się liczne błędy i usterki, a powód został zmuszony zlecić usunięcie usterek nowemu wykonawcy A. K. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...). Za wykonane prace świadek A. K. wystawił pozwanemu fakturę nr (...) z dnia 11 maja 2011 r. na kwotę 40.590 zł brutto.

Po wystawieniu w dniu 31 sierpnia 2010 r. faktury korygującej nr (...) powód wystawił ponownie fakturę VAT nr (...) z dnia 15 lutego 2011 r. za montaż konstrukcji hali na kwotę 38.745 zł brutto. Pozwany nie zapłacił powodowi żądanej kwoty.

Ostatecznie Sąd ustalił, iż powód nie wykonał w całości prac, do których był zobligowany na podstawie umowy zawartej z pozwanym, albowiem wykonał konstrukcję stalową hali magazynowej, jednakże nie przygotował konstrukcji hali do przykrycia panelami tj. nie wykonał „końcowego malowania konstrukcji” i samowolnie odstąpił od umowy. Prace objęte umową z dnia 5 sierpnia 2009 r., która łączyła strony nie zostały wykonane prawidłowo. Wady dotyczą zabezpieczenia powłokami malarskimi konstrukcji przed korozją w szczególności nie zachowanie warunków określonych w pkt 2. 10 (...). W odniesieniu do jakości wykonanych przez pozwanego prac Sąd uznał, zgodnie z opinią biegłego, iż zostały one wykonane przeciętnie i niestarannie z uwagi na niepokrycie jej powłokami malarskimi. Na postawionej konstrukcji istnieją ogniska korozji (o różnej wielkości), niedomalowania, braki oczyszczeń i malowania powierzchni w obszarze połączeń spawanych, braki oczyszczeń i malowania wystających śrub i nakrętek oraz elementów złącznych konstrukcji. Powód wykonał prace objęte umową w zakresie dostawy i montażu konstrukcji stalowej hali magazynowej, jednakże z opinii biegłego wynika, iż ciężar konstrukcji opisanej w projekcie budowlanym wraz ze zmianami wykonawczymi wynosi 43,628 Mg i jest mniejszy od założeń umownych 53 Mg. Koszt usunięcia wad prac wykonanych przez powoda biegły wycenił na kwotę 37.929,30 zł netto (46.653, zł brutto). Do kosztów tych zaliczono oczyszczenie powierzchni pokrytych korozją, malowania podkładowego, malowania nawierzchniowego 50 % konstrukcji i montażu rusztowań w całej hali.

Stan faktyczny Sąd I instancji ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedstawionych przez powoda oraz pozwanego, które nie budziły wątpliwości, co do swej autentyczności, na podstawie zeznań świadków: M. Ż., M. W., W. K., A. K., P. S., W. B., J. Z., P. Ł.. Sąd dał wiarę zeznaniom wszystkim świadków, albowiem były rzeczowe, logiczne oraz korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym ujawnionym w sprawie. W ocenie Sądu świadkowie nie kwestionowali faktu wykonania przez powoda prac objętych umową o roboty budowlane, montażu wsporników (rygli) niezgodnie z projektem, odstąpienia przez powoda od wykonania prac konserwatorskich, opuszczenia budowy bez wcześniejszego powiadomienia inwestora o zakończeniu prac oraz zgłoszeniu do odbioru, a drobne nieścisłości nie wpłynęły na ocenę waloru ich wiarygodności.

Sąd zaaprobował opinię biegłego sądowego z dziedziny budownictwa mgr inż. M. Ś. (1) jako pełną i logiczną, w której biegły odpowiada na wszystkie pytania postawione przez Sąd oraz strony. Biegły podtrzymał ustalenia przedstawione w opinii składając wyjaśnienia przed Sądem. W odniesieniu do wniosków powoda o sporządzenie opinii uzupełniającej Sąd stwierdził, iż nie ma takiej konieczności, gdyż opinia biegłego jest kompletna. Sad Rejonowy nadto powołał się na wyrok z dnia 12 lutego 2013 r. gdzie Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, iż jeżeli opinia biegłego jest tak kategoryczna i przekonywająca, że Sąd określoną okoliczność uznaje za wyjaśnioną, to nie ma obowiązku dopuszczania dowodu z dalszej opinii biegłych (sygn. I Aca 980/12), ponadto w orzeczeniu wydanym przez Sąd Apelacyjny w Łodzi z dnia 18 lipca 2013 r. wskazano, iż wnioski środka dowodowego w postaci opinii biegłego mają być jasne, kategoryczne i przekonywujące dla sądu jako bezstronnego arbitra w sprawie, dlatego gdy opinia biegłego czyni zadość tym wymogom, co pozwala uznać znaczącą dla istoty sprawy okoliczność za wyjaśnioną, to nie zachodzi potrzeba dopuszczania dowodu z dalszej opinii biegłych (sygn. akt I Aca 232/13). Wobec powyższego Sąd oddalił wnioski powoda o sporządzenie przez biegłego opinii uzupełniającej – na podstawie art. 217 § 3 kpc. Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony do Sądu w dniu 16 marca 2012 r. dlatego też Sąd rozpoznał sprawę zgodnie z przepisami działu IVa postępowanie w sprawach gospodarczych – Części pierwszej Księgi pierwszej Tytułu VII kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 3 maja 2012 r. (art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw). W myśl powyższego do zgłaszanych przez powoda wniosków dowodowych zawartych w pismach procesowych, które wpłynęły do Sądu po złożeniu pozwu, a których potrzeba powołania wynikła później - zastosowanie znajduje art. art. 479 ¹² § 1 k.p.c. w brzmieniu sprzed nowelizacji. Termin tam określony rozpoczął bieg od dnia doręczenia pisemnej opinii biegłego.

Sąd Rejonowy zważył, iż powód był głównym wykonawcą inwestycji dotyczącej budowy i montażu konstrukcji stalowej hali magazynowej na nieruchomości należącej do pozwanego, położonej w miejscowości S.. Na podstawie umowy z dnia 5 sierpnia 2009 r. oraz oferty z dnia 14 września 2009 r. przedstawionej i zaakceptowanej przez strony ustalono przedmiot umowy, zakres wykonywanych prac, ramowy kosztorys oraz termin zakończenia prac budowlanych. Umowa stanowiła ponadto, iż wykonawca zapoznał się z doręczoną dokumentacja techniczną przedmiotu umowy, warunkami realizacji robót, dokonał ich szczegółowej analizy, ponadto wykonawca oświadczył, iż posiada uprawnienia, możliwości, środki i doświadczenie, które pozwolą na realizację robót. Wszystkie prace miały być wykonywane z najwyższą starannością, dokumentacją techniczną, przepisami techniczno – budowlanymi, obowiązującymi przepisami prawa, normami, zasadami wiedzy technicznej i konstrukcyjnej. W § 4 w/w umowy strony ustaliły, iż płatność za montaż konstrukcji nastąpi w 100% po zamontowaniu konstrukcji i odebraniu przez inspektora nadzoru, ponadto wykonawca był zobowiązany do powiadomienia zamawiającego o terminie zakończenia prac i gotowości odbioru, które nastąpią z momentem zakończenia wszelkich robót będących przedmiotem umowy (§ 5). Strony ponadto zastrzegły, iż zmiana umowy może nastąpić za zgodą obu stron w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie w ocenie Sądu Rejonowego wskazał, iż powód jako główny wykonawca budynku wprowadził istotne zmiany, które nie zostały zatwierdzone przez projektanta w projekcie wykonawczym. Strony nie ustaliły na piśmie zakresu prac związanych z poszerzeniem konstrukcji hali magazynowej i wykonaniem wsporników do ryglówki. W związku z tym tylko zakres prac wynikający z zawartej pomiędzy stronami umowy (tj. umowy z dnia 5 sierpnia 2009 r. oraz jej uzupełnienia zawartego w ofercie z dnia 14 września 2009 r.) może być brany pod uwagę przy rozliczeniach stron. Powód w zasadzie się z tym zgodził co wynika z jego oświadczenia na rozprawie z dnia 11 kwietnia 2013 r. na k. 190.

Zgodnie z art. 647 k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Sąd Rejonowy wskazał, iż art. 656 § 1 k.c. stanowi, iż do skutków opóźnienia się przez wykonawcę z rozpoczęciem robót lub wykończeniem obiektu albo wykonania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu, jak również do uprawnienia inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło. W związku z powyższym w niniejszej sprawie znajdzie zastosowanie art. 642 § 1 k.c. zgodnie z którym w braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła, jeżeli dzieło ma być oddawane częściami, a wynagrodzenie zostało obliczone za każdą część z osobno, wynagrodzenie należy się z chwilą spełnienia każdego ze świadczeń częściowych (art. 642 § 2 k.c). Powyższe oznacza, że jeżeli umowa o dzieło nie stanowi inaczej, przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie od chwili „oddania” dzieła co jest równoznaczne z odebraniem dzieła, a w konsekwencji uznaje się, iż należność przyjmującego zamówienie powstaje dopiero z chwilą odebrania dzieła lub powstania zwłoki w odbiorze spowodowanej zachowaniem się zamawiającego. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 sierpnia 2012 r. wydanym w sprawie o sygn. II CSK 21/12 wskazał, iż oddanie i odebranie dzieła stanowią czynności ekwiwalentne, jednak nie są to czynności tożsame. Oddanie dzieła nie oznacza jego odbioru, nie wymaga zachowania szczególnej formy, może nastąpić także przez czynności faktyczne. Ponadto Sąd Najwyższy wskazał, iż przepis art. 643 k.c. nie nakłada na zamawiającego obowiązku odebrania dzieła, jeżeli jest ono dotknięte wadą istotną czyniąca je niezdatną do zwykłego użytku lub sprzeciwiającą się wyraźnie umowie. Jeżeli pomimo istnienia wady dzieło odbiera, ciąży na nim obowiązek zapłaty wynagrodzenia, co nie pozbawia go możliwości wykazywania, ze doszło do nienależytego wykonania umowy, w związku z czym obowiązek wyraża się niższą kwotą, a nawet, że w ogóle nie istnieje.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Rejonowy uznał, iż powód nie wykonał warunków umowy, albowiem nie wykonał całości prac ustalonych umową w zakresie końcowego pomalowania konstrukcji, nie zawiadomił pozwanego o gotowości do dokonania odbioru, a w konsekwencji nie doszło do odbioru z udziałem powoda i pozwanego. Ponadto prace wykonał wadliwie, albowiem wybudowany przez niego obiekt nie jest zgodny z projektem wykonawczym, co przejawia się powiększeniem powierzchni hali. Wprowadzone zmiany zostały dokonane bez akceptacji projektanta i naniesienia przez niego zmian na projekcie wykonawczym. Odstąpienie od prac przez wykonawcę i nie dokończenie konserwacji szkieletu hali, zła jakość wykonanych prac związanych z montażem części lekkiej konstrukcji spowodowała opóźnienie zakończenia inwestycji przez zamawiającego a w efekcie konieczność usunięcia usterek przez pozwanego na własny rachunek. Ponadto Sąd podkreślił, iż sam powód zeznając na rozprawie w dniu 21 listopada 2013 r. stwierdził, iż jego dodatkowe prace kompensują się z tymi stratami pozwanego, które biegły wyliczył. Sąd uznał, iż powód za wykonane prace otrzymał od pozwanego zapłatę, a ostateczne rozliczenie za całość prac objętych umową nie może nastąpić z uwagi na odstąpienie przez powoda od prac budowlanych w trakcie realizacji projektu i niezakończenia prac. Ponadto niedopuszczalnym byłoby zasądzenie wynagrodzenia za prace, które w rzeczywistości nie zostały wykonane lub wykonane w sposób wadliwy.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo na podstawie art. 656 w zw. z art. 642 § 1 a contrario ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), (pkt 1 sentencji).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. W myśl tego artykułu strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy ustalił koszty poniesione przez pozwanego łącznie w kwocie 4.937 zł. Na powyższą wartość składają się; kwota 17 zł stanowiąca opłatę skarbową od pełnomocnictwa i kwota 4.920 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego na podstawie § 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 461). Dla oceny wysokości wynagrodzenia pełnomocnika Sąd wziął pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, charakter sprawy, wkład pracy adwokata do przyczynienia się do jej wyjaśnienie, rodzaj i stopień zawiłości sprawy oraz wymagany nakład pracy przez adwokata. Sąd przyznał wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego zgodnie z przedłożonym spisem kosztów na k. 317 (pkt 2 sentencji).

Na podstawie art. 83 ust. 2 i art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa wydatki poniesione tymczasowo wyłożone przez Skarb Państwa (pkt 3 sentencji).

Apelację od przedmiotowego wyroku wywiódł powód, zaskarżając go w całości.

Przedmiotowemu orzeczeniu zarzucił ;

1. naruszenie art.233 § 1 k.p.c. poprzez zaniechanie obowiązku wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, które wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, przejawiające się w uznaniu przez Sąd, że materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że to powód wprowadził istotne zmiany w projekcie wykonawczym prowadzące do poszerzenia konstrukcji hali oraz, że montaż konstrukcji hali przeprowadzony został przez powoda niezgodnie z projektem wykonawczym, co skutkowało wykonaniem przez powoda dodatkowych wsporników pod rygle, a w efekcie doprowadziło do zwiększenia powierzchni hali, podczas gdy powód w zeznaniach oraz miedzy innymi świadek P. S. wskazali, iż zostało to ustalone z pozwanym i zmienione na jego wyraźne żądanie - za logiczną, pełną i prawidłową opinię biegłego sądowego z dziedziny budownictwa M. Ś. podczas gdy biegły wskazuje na istnienie widocznych otarć powłoki malarskiej, ogniska korozji pod powłokami, „niedomalowania powierzchni”, braki oczyszczeń i malowania powierzchni w obszarze połączeń spawanych, braki oczyszczeń i malowania wystających śrub i nakrętek, braki oczyszczeń i malowania elementów złącznych konstrukcji podczas gdy prace te były wykonywane na zlecenie pozwanego przez firmę (...) po zejściu z budowy powoda, iż powód nie wykonał prac dodatkowych to jest miedzy innymi wykonanie bramy wjazdowej (zeznania Świadka J. Z.), przeróbki drzwi, górne świetliki, wysunięcie dachu (zeznania świadka W. B.), których to wartość prac nie została rozliczona między stronami

2.naruszenie prawa procesowego tj;

-art. 479 ¹² § 1 k.p.c. w zw. z art. 165 k.p.c. w zw. z art. 112 k.c. poprzez uznanie, ze wnioski dowodowe zgłoszone w związku z otrzymaną opinią biegłego zostały zgłoszone po terminie dwutygodniowym od jej doręczenia, podczas gdy opinia biegłego została doręczona w dniu 25 października 2013 r. natomiast pismo procesowe powoda z dnia 31 października 2013 r. zostało nadane w dniu 7 listopada 2013 r. co miedzy innymi doprowadziło do oddalenia wniosku o przeprowadzenie ponownych oględzin z udziałem powoda oraz uzupełnienia opinii o ustalenie kosztów montażu rygli ściennych, a także wycenę prac dodatkowych polegającą na montażu bram oraz płatwi dachowych

-art. 98 § 1 k.p.c. i art. 99 k.p.c. oraz § 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez przyznanie pozwanemu kwoty 4.937 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu uzasadniając nakładem pracy pełnomocnika pozwanego, charakterem sprawy, wkładem pracy adwokata do wyjaśnienia sprawy, rodzajem i stopniem zawiłości sprawy podczas gdy niniejsza sprawa nie jest „sprawa skomplikowaną” w stopniu ponadprzeciętnym. Nie wskazują na to ani zagadnienia faktyczne ani prawne z jakimi zetknął się sąd orzekający i z którymi przyszło się zmierzyć pełnomocnikowi strony pozwanej

3.naruszenia prawa materialnego tj;

art. 656 w zw. z art. 642 k.c. poprzez jego zastosowanie i uznanie, iż w przedmiotowej sprawie nie ma odmiennej umowy, regulującej czas zapłaty wynagrodzenia za oddane dzieło, podczas gdy stronny ustaliły inaczej –pozwany pierwszą transzę zapłaty przekazał stronie powodowej natomiast zapłaty pozostałej kwoty, która jest dochodzona w niniejszym postępowaniu odmówił.

W konsekwencji apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu za postępowanie przed Sadem I i II instancji ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za postępowanie odwoławcze .

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Apelacja powoda jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutów dotyczących naruszenia zarówno prawa procesowego jak i prawa materialnego, które zostały podniesione w apelacji przez powoda.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie ocena zgromadzonego materiału dowodowego i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne zostały dokonane przez Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy i zgodny z wytycznymi art. 233 § 1 k.p.c. i brak jest podstaw do podzielenia stanowiska apelującego odnośnie przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów poprzez przyjęcie w stanie faktycznym sprawy, że strony nie zmieniły skutecznie pisemnej umowy w zakresie jej przedmiotu oraz ,że umowa nie została wykonana w całości a nadto została wykonana wadliwie. W konsekwencji za nieuzasadniony uznać należy zarzut obrazy art. 233 § 1 k.p.c. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, który Sąd Okręgowy podziela, iż dla skuteczności zarzutu naruszenia tego przepisu konieczne jest wykazanie, że sąd pierwszej instancji uchybił podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych dowodów, tj. zasadom logicznego myślenia, doświadczenia życiowego, właściwego kojarzenia faktów lub też nie uwzględnił całokształtu zebranego materiału dowodowego bądź przeprowadził dowody z naruszeniem przepisów procedury cywilnej (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05,Lex nr 172176 i z dnia 13 października 2004 r., III CK 245/04, Lex nr 174185). Należy przy tym podkreślić, że kwestionowanie dokonanej przez sąd oceny dowodów nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla skarżącego oceny materiału dowodowego (zob.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 czerwca 2013 r., I ACa 221/13, LEX nr 1353604 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r. sygn. II CKN 572/99, Lex nr 53136).

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy w sposób należyty ustosunkował się do całego materiału dowodowego w sprawie, nie pomijając żadnego z dowodów przedstawionych przez strony, a jego ocena w tej mierze zasługuje na akceptację.

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, aby zakwestionować prawidłowość oceny opinii biegłego M. S. zaprezentowanej przez Sąd Rejonowy i ocenionej jako wyczerpująca, kategoryczna, kompletna i nie budząca zastrzeżeń. Oprócz opinii złożonej na piśmie biegły na rozprawie odpowiedział na wszystkie pytania zadane mu przez Sąd oraz strony tego postępowania. W konsekwencji przedmiotowego ustalenia prawem Sądu I instancji przewidzianym przepisem art. 217 § 3 k.p.c. było oddalenie wniosków dowodowych złożonych w piśmie pełnomocnika powoda z dnia 31 października 2013 r. zarówno w zakresie ponownych oględzin z udziałem powoda jak i wydania opinii uzupełniającej .

W ocenie Sądu Okręgowego nie zachodzi dysharmonia pomiędzy materiałem dowodowym a wnioskami, do jakich na jego podstawie doszedł Sąd Rejonowy.

Chybione są także zarzuty apelującego jakoby Sąd Rejonowy błędnie ustalił treść umowy łączącej strony w zakresie jej przedmiotu i zakresu prac . Jak słusznie bowiem zauważył Sąd I instancji zgodnie z § 6 umowy strony zastrzegły, iż zmiana umowy może nastąpić za zgodą obu stron w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Chybione są zatem zarzuty powoda , iż Sąd I instancji nie ustalił stanu faktycznego w oparciu o uzgodnienia stron jednak bez zachowanej formy pisemnej. Brak zachowania formy pisemnej przy zmianie umowy powodował w tym przypadku konsekwencje w postaci nieskuteczności dokonana zmian umowy.

Wszak, zgodnie z art. 76 k.c., jedynie w razie zastrzeżenia formy pisemnej bez określenia skutków jej niezachowania, przyjmuje się, że zastrzeżono ją tylko dla celów dowodowych. Natomiast przy zastrzeżeniu skutku czynność modyfikująca wymagała formy pisemnej pod rygorem nieważności modyfikacji- art. 77 k. c. Nie można więc uznać w sposób zasadny by w takiej sytuacji mogło dojść do skutecznej zmiany umowy w sposób dorozumiany.

Słuszne są w konsekwencji rozważania Sądu Rejonowego oparte na opinii biegłego, iż powód nie wykonał warunków umowy albowiem nie wykonał całości prac ustalonych umową a te które wykonał wykonał częściowo wadliwie. Nadto odstąpienie od prac przez wykonawcę i nie zakończenie konserwacji szkieletu hali oraz zła jakość wykonanych prac związanych z montażem części lekkiej konstrukcji spowodowała opóźnienie zakończenia inwestycji a w efekcie konieczność usunięcia usterek przez pozwanego na własny rachunek. Słusznie podkreślił także Sąd I instancji, iż powód na rozprawie w dniu 21 listopada 2013 r. stwierdził, iż jego dodatkowe prace kompensują się z tymi stratami pozwanego, które wyliczył biegły.

Prawidłowe zatem były ustalenia Sądu Rejonowego, iż powód otrzymał wynagrodzenie za wykonane prace a ostateczne rozliczenie całości prac objętych umową z uwagi na jej treść nie może nastąpić z uwagi na nieukończenie prac lub wykonanie ich w sposób wadliwy ( par. 4 umowy oraz przepis art. 643 k.c.) .

Niezasadnym jest także zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 98 § 1 k.p.c. i 99 k.p.c. oraz § 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Zważyć trzeba , iż zasądzona kwota wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego mieści się w wynagrodzeniu określonym w stawkach minimalnych cytowanego powyżej rozporządzenia oraz nie przekracza sześciokrotności stawki minimalnej jak i wartości przedmiotu sporu. Ocena Sądu Rejonowego w zakresie nakładu pracy pełnomocnika uzasadnionego charakterem sprawy ,jej stopniem zawiłości i skomplikowania a w konsekwencji przyznanie wynagrodzenia pełnomocnikowi strony pozwanej zgodnie z zestawieniem kosztów procesu w całości znalazła aprobatę Sądu Okręgowego.

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd Okręgowy uznał apelację za nieuzasadnioną i orzekł o jej oddaleniu na podstawie 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 2 w zw. z § 6 pkt 5 w zw. § 13 ust. 1 pkt.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 461).