Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 13 października 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania M. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 22 maja 2014 roku nr(...)

w sprawie M. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującej się M. P. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01 stycznia 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku;

II.  stwierdza, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt IV 774/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 13 października 2014 r.

Decyzją z dnia 22.05.2014 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) odmówił M. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 16.05.2014r. stwierdziła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji M. P. domagała się zmiany decyzji
i przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy uzasadniając, iż stan jej zdrowia ,który opisała w odwołaniu nadal czyni ją niezdolną do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

M. P., urodzona w dniu (...) posiada wykształcenie wyższe farmaceutyczne i na takim stanowisku pracowała. Od 29.12.1995r. do 31.12..2013 r. ubezpieczona pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W dniu 19.12.2013r. wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o dalsze przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W orzeczeniu z dnia 26.03.2014r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził , że wnioskodawczy nie jest niezdolna do pracy . Komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 16.05.2014r.. podtrzymała stanowisko lekarza orzecznika ZUS.

dowód: akta rentowe ZUS O/T.

W odwołującej się stwierdzono zawroty głowy pochodzenia naczyniowego i szyjnego , ogniska niedokrwienne w płacie ciemieniowym lewym, zanik móżdżku, przebyty uraz głowy ze wstrząśnieniem mózgu oraz uraz odcinka szyjnego kręgosłupa ze złamanie wyrostka kolczystego kręgu C5 w 1995 roku. Ponadto stwierdzono zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego kręgosłupa z przepukliną jądra miażdżystego na poziomach C4-C5, C5-C6 z przewlekłym zespołem bólowym, rwę kulszową lewostronną oraz zespół bólowy odcinka lędźwiowego kręgosłupa z ograniczeniem ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa, a także zmiany zwyrodnieniowe w odcinku lędźwiowym kręgosłupa z przepukliną jądra miażdżystego na poziomie L5-S1 z uciskiem na korzeń nerwowy.

W 1995 roku ubezpieczona doznała urazu głowy oraz odcinka szyjnego kręgosłupa ze złamaniem wyrostka kolczystego trzonu kręgu C5. Od czasu przebytego wypadku zgłasza zawroty głowy, przebywa w stałym leczeniu laryngologicznym i neurologicznym. Ponadto cierpi na bóle odcinka lędźwiowego kręgosłupa z promieniowaniem do lewej nogi. Aktualnie stwierdza się obniżenie nastroju, drżenie dłoni, zaburzenia równowagi, ograniczenie ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa z objawami korzeniowymi w lewej kończynie dolnej. Ubezpieczona w 2013 roku była diagnozowana w Oddziale Neurologicznym, wykonane podczas hospitalizacji badanie głowy wykazało ogniska niedokrwienne w płacie ciemieniowym lewym, zanik móżdżku. Badanie kręgosłupa lędźwiowego wykazało przepuklinę jądra miażdżystego lewostronną na poziomie L5-S1 z uciskiem na lewy korzeń nerwowy. Ubezpieczona była konsultowana neurochirurgicznie i zakwalifikowana została do zabiegu blokady kręgosłupa . Utrzymujące się od wielu lat zawroty głowy ograniczają jej sprawność czyniąc ją długotrwale niezdolną do podjęcia pracy. Przyczyną powstania zawrotów głowy był uraz głowy oraz odcinka szyjnego kręgosłupa przebyty w 1995 roku. ,a obecnie dodatkowe zmiany naczyniopochodne mózgu z zanikiem móżdżku nasilają zgłaszane zawroty głowy. Objawy rwy kulszowej lewostronnej również czynią ją nadal niezdolną do podjęcia pracy. Orzekana niezdolna jest do podjęcia pracy przy wymuszonej pozycji ciała, wymagającej chodzenia, dłuższego stania, długiego siedzenia, obciążenia kręgosłupa. Wskazany oszczędzający tryb życia. Od wielu la stan zdrowia badanej nie uległ zmianie i brak podstaw do stwierdzenia poprawy w stanie zdrowia . Schorzenia powyższe ograniczają sprawność orzekanej i czyni ją nadal niezdolną do podjęcia pracy zgodnej z kwalifikacjami.

Ubezpieczona jest niezdolna do pracy częściowo, okresowo od ukończenia świadczeń rentowych na okres 2 lat. Nie rokuje też odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Wymaga dalszego leczenia.

dowód: - opinia biegłego lekarzy neurologa z dnia 09.09.2014r. k 9-12

Sąd, ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie, podzielił wnioski płynące
z opinii lbiegłego sądowego lekarza neurologa , albowiem opinia ta sporządzona została w sposób rzetelny, po osobistym przebadaniu ubezpieczonej oraz po szczegółowej i wszechstronnej analizie dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych, przy czym biegła legitymowała się fachową wiedzą oraz odpowiednim doświadczeniem zawodowym. W ocenie Sądu, dokonana przez biegłą diagnoza schorzeń z wnioskodawczyni jest prawidłowa, zaś wnioski płynące z opinii korespondują ze zgromadzoną dokumentacją medyczną .

Żadna ze stron postępowania nie zgłosiła zastrzeżeń pod adresem opinii biegłych lekarzy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 107 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Stosownie zaś do art. 57 powołanej ustawy, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit.a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Jak wynika z dyspozycji art. 12 powołanej ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. W myśl dyspozycji ust. 2 powołanego artykułu całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast stosownie do ust. 3 - częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Dla stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy (art. 12 ust. 1 i 3 ustawy ) decydująca jest nie tylko utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu, ale także brak rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2007 r. II UK 156/06 OSNP 2008/3-4/45 ). Niezdolność do wykonywania pracy dotychczasowej nie jest zatem wystarczająca do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli wiek, poziom wykształcenia i predyspozycje psychofizyczne usprawiedliwiają rokowanie, że mimo upośledzenia organizmu możliwe jest podjęcie innej pracy w tym samym zawodzie albo po przekwalifikowaniu zawodowym (por. wyrok Sądu Najwyższego z 29 czerwca 2005 r., I UK 299/04, OSNP 2006 nr 5-6, poz. 93).

Wnioskodawczyni ma on znacznie ograniczoną zdolność do podjęcia pracy , którą dotychczas wykonywała ( farmaceuty) . Jest to praca przede wszystkim umysłowa, wymagająca nie tylko pozycji siedzącej, ale i stojącej oraz wymagająca również chodzenia. Podobnie więc w zakresie innych prac wymagających siedzenia czy chodzenia ubezpieczona ma znacznie ograniczoną zdolności do pracy , co wprost wynika z opinii bieglej . Przepis art. 13 ustawy nakazuje, aby celowość przekwalifikowania zawodowego ustalić biorąc pod uwagę charakter dotychczasowej pracy , poziom wykształcenia , wiek i predyspozycje psychofizyczne. Biorąc zatem pod uwagę wykształcenie wyższe specjalistyczne , obecny wiek ubezpieczonej ( 56 lat ) trudno zakładać w świetle opisanego przez biegłego stanu zdrowia , że celowe i możliwe będzie przekwalifikowanie zawodowe do innej równie wykwalifikowanej pracy , w szczególności nie będącej pracą fizyczną . Natomiast przekwalifikowanie do innej pracy poniżej kwalifikacji i wyksztalcenia odwołującej się, nie może powodować odzyskania jej zdolności do pracy. Dlatego Sąd podzielił również ocenę biegłej o braku celowości przekwalifikowania zawodowego .

Warto podkreślić, iż opinia biegłych sądowych, która była podstawą zasadniczych ustaleń w przedmiotowej sprawie nie była kwestionowana przez organ rentowy w toku postępowania. „ W postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych organ rentowy ma pozycję strony (art. 477 ¹⁰ § 1 kpc), więc powinien przejawiać odpowiednią aktywność dowodową między innymi wobec treści dowodu z opinii biegłych lekarzy sądowych, a w przeciwnym razie ponosi negatywne skutki prawne swej bierności, polegające zwłaszcza na zmianie wydanej decyzji czy oddaleniu wniesionego środka zaskarżenia” (tak. SN w wyroku z dnia 30.03.2000 r. II UKN 444/99 OSNP 2001/17/543).

Reasumując, w obecnym stanie naruszenia sprawności organizmu ubezpieczona jest nadal częściowo niezdolny do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 powołanej ustawy. Tym samym, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego , a ponadto art. 129 ust.1 i art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu się prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.01.2014r. do 31.12.2015 r.

Sąd stwierdził, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, gdyż dokonał niewłaściwej oceny stanu zdrowia badanego. W tym względzie Sąd miał na uwadze przepis art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z art. 118 ust. 1 tej ustawy, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (ust. 1a). W zdaniu drugim ust. 1a art. 118 ustawy dodano, że organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21.06.2012 r., III UK 110/11 ( Legalis), błąd organu rentowego skutkujący jego „odpowiedzialnością odsetkową” może stanowić efekt błędu w wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu prawa oraz błędu w ustaleniach faktycznych. Jeśli zatem wydanie nieprawidłowej decyzji w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy byłoby następstwem niewłaściwej oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o to świadczenie dokonanej przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską, a więc następstwem niewłaściwych ustaleń faktycznych, to błąd taki należy uznać za błąd organu rentowego, powodujący jego odpowiedzialność na podstawie art.85 ust.1 ustawy z dnia 13.10. 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.).