Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku E. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT.

o przeliczenie emerytury

na skutek odwołania E. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 3 czerwca 2014 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 5346/14

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 3 czerwca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.przeliczył E. B. przysługującą emeryturę od 1 maja 2014 roku tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek z uwzględnieniem okresu zatrudnienia od 15 października 2012 roku do 30 kwietnia 2013 roku oraz od 10 października 2013 roku do 30 kwietnia 2014 roku. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 38 lat i 8 miesięcy okresów składkowych (464 miesiące). Podstawę wymiaru emerytury stanowi podstawa wymiaru wcześniej przyznanej emerytury, która po waloryzacji tj. od 1 marca 2013 roku wyniosła 1332,22 złote, a od 1 marca 2014 roku – 1353,54 złote.

W odwołaniu z dnia 23 czerwca 2013 roku wnioskodawca E. B. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i podwyższenie należnej mu emerytury. W uzasadnieniu podniósł, iż mimo zaliczenia przez organ rentowy nowego okresu zatrudnienia do jego ogólnego stażu pracy, wysokość jego świadczenia emerytalnego nie uległa podwyższeniu.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT. wniósł o jego oddalenie. Podniósł, że wysokość emerytury organ rentowy ustalił na podstawie art. 86 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w wysokości 100% podstawy wymiaru emerytury tj. na kwotę 1353,54zł., Organ rentowy podniósł, że ustalona kwota emerytury wnioskodawcy wynosi 1432,40zł.. Ponieważ jednak kwota ta jest wyższa od 100% podstawy wymiaru emerytury wynoszącej 1354,54zł., emerytura podlega ograniczeniu do 100% podstawy wymiaru emerytury.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca E. B. urodził się w dniu (...).
W dniu 30 października 1997 roku wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury. Decyzją z dnia 13 listopada 1997 roku organ rentowy przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 1 listopada 1997 roku tj. od ustania zatrudnienia na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 marca 1997 roku w sprawie zasad wcześniejszego przechodzenia na emeryturę pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto dochód, który stanowił podstawę wymiaru składek z 8 lat kalendarzowych tj. od stycznia 1984 roku do grudnia 1991 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 56,35%. Podstawę wymiaru obliczono przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 56,35% przez kwotę bazową tj. 1001,51 złotych i wyniosła ona 564,35 złotych. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 34 lata i 4 miesiące okresów składkowych oraz 5 lat i 8 miesięcy okresu pracy w gospodarstwie rolnym.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt emerytalnych, decyzja z dnia 13 listopada 1997 roku k. 21 akt emerytalnych)

W dniu 29 czerwca 2006 roku wnioskodawca złożył wniosek o przeliczenie stażu pracy z uwzględnieniem stażu pracy wynikającego z załączonego świadectwa pracy.

Decyzją z dnia 7 lipca 2006 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeliczył od 1 czerwca 2006 roku emeryturę wnioskodawcy poprzez uwzględnienie w wymiarze świadczenia okresu zatrudnienia od 17 października 2005 roku do 30 kwietnia 2006 roku. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 34 lata, 10 miesięcy okresów składkowych oraz 5 lat i 8 miesięcy okresów pracy w gospodarstwie rolnym.

(dowód: wniosek k. 113, decyzja o przeliczeniu k. 119 – akt emerytalnych)

Decyzją z dnia 12 marca 2008 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych z urzędu na podstawie art. 88 i 89 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS ponownie ustalił wysokość należnej wnioskodawcy emerytury oraz dokonał jej waloryzacji od 1 marca 2008 roku. Ponowne ustalenie wysokości świadczenia polegało na obliczeniu emerytury od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia, przyjętego do obliczenia wysokości tego świadczenia. Ustalony na dzień 29 lutego 2008 roku wymiar okresów składkowych, nieskładkowych oraz uzupełniających nie zmienił się. Nie zmienił się również wskaźnik wysokości podstawy wymiaru , ustalony na dzień 29 lutego 2008 roku i nadal wynosił on 56,35%. Emerytura po ponownym ustaleniu jej wysokości z uwzględnieniem waloryzacji przypadających do 29 lutego 2008 roku, na dzień 1 marca 2008 roku wynosiła 840,77 złotych. Wysokość emerytury zwaloryzowanej wskaźnikiem 106,50% od 1 marca 2008 roku wynosiła od 895,42 złotych.

(dowód: decyzja z dnia 12 marca 2008 r. k. 136 akt emerytalnych)

W dniu 20 maja 2009 r. wnioskodawca złożył wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia za okres wykonywania zatrudnienia, za który nie jest możliwe przedstawienie dokumentacji potwierdzającej wysokość zarobków oraz wnioskiem o przeliczenia stażu pracy z uwzględnieniem okresów zatrudnienia wynikających z załączonych świadectw pracy.

Decyzją z dnia 8 czerwca 2009 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeliczył emeryturę wnioskodawcy od 1 maja 2009 roku. Do stażu pracy doliczono okres ubezpieczenia od 1 października 2008 roku do 30 kwietnia 2009 roku, od 16 października 2006 roku do 30 kwietnia 2007 roku i od 15 października 2007 roku do 30 kwietnia 2008 roku, w wyniku czego uwzględnione okresy składkowe wyniosły 36 lat i 6 miesięcy. Nie uległy natomiast zmianie okresy pracy w gospodarstwie rolnym (5 lat i 8 miesięcy).

Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia tj. z lat 1974-1981, 1984-1988, 1991-1997. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wzrósł do 59,67%. Podstawę wymiaru obliczono przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 59,67% przez kwotę bazową tj. 1043,24 złotych i wyniosła ona 622,50 złotych. Do ustalenia okresy wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 36 lat i 4 miesięcy okresów składkowych oraz. Podstawa wymiaru po waloryzacji wynosiła od 1 marca 2008 roku 1057,28 złotych a od 1 marca 2009 roku – 1121,77 złotych.

(dowód: wniosek k. 144 i k. 145 – akt emerytalnych, załącznik do decyzji – k. 175 akt emerytalnych, decyzja o przeliczeniu k. 184 –akt emerytalnych)

W dniu 5 czerwca 2009 roku wnioskodawca złożył wniosek o przeliczenie stażu pracy poprzez zaliczenie okresu zatrudnienia od 1 marca 1958 roku do 3 października 1961 roku w Gminnej Spółdzielni (...) w M. na podstawie oświadczenia i zeznań świadków z uwagi na brak dokumentów potwierdzających ten okres zatrudnienia.

Decyzją z dnia 25 czerwca 2009 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem okresu ubezpieczenia od 1 marca 1958 roku do 3 października 1961 roku, wskazując, że ten okres został zaliczony decyzją z dnia 13 listopada 1997 roku jako praca w gospodarstwie rolnym rodziców.

(dowód: wniosek k. 186, zaświadczenie k. 190, decyzja z dnia 25.06.2009 r. k. 202- akt emerytalnych)

W dniu 7 maja 2010 roku wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie emerytury
w związku z ukończeniem 65 roku życia w oparciu o treść art. 53 ustawy emerytalnej.
We wniosku tym zawarł oświadczenie, że po przejściu na emeryturę podlegał przez okres co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu emerytalnemu. Do wniosku dołączył świadectwo pracy potwierdzające okres zatrudnienia od 12 października 2009 roku do 30 kwietnia 2010 roku.

Decyzją z dnia 24 maja 2010 roku ZUS przyznał wnioskodawcy E. B. prawo do emerytury od dnia 1 maja 2010 roku. Organ rentowy doliczył okres zatrudnienia od 12 października 2009 roku do 30 kwietnia 2010 roku. Podstawę wymiaru emerytury stanowiła podstawa wymiaru wcześniej przyznanej emerytury. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 59,67%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 59,67% przez kwotę bazową 1043,24zł., wyniosła 622,50 złotych, a po waloryzacji od 1 marca 2010r. 1173,60zł. Organ rentowy uznał za udowodnione 37 lat okresów składkowych (444 miesiące). Organ rentowy nie uwzględnił okresu pracy w gospodarstwie rolnym, gdyż uznane okresy były wystarczające do przyznania świadczenia.

Wysokość emerytury ustalona na dzień nabycia prawa do emerytury tj. na dzień 1 maja 2010r. wyniosła 1173,60zł. Przy ustalaniu wysokości emerytury uwzględniono:

- podstawę wymiaru wcześniej przyznanej emerytury w wysokości uwzględniającej waloryzację od 1 marca 2010r.;

- kwotę bazową obowiązującą w dniu nabycia prawa do emerytury tj. w dniu 1 maja 2010r.

-ograniczenie wysokości emerytury do kwoty 100% podstawy wymiaru emerytury obowiązującej w dniu 1 maja 2010r. tj. do kwoty 1173,60zł.

(dowód: wniosek k. 206, decyzja z dnia 27.05.2010r. k. 218 akt emerytalnych)

Od dnia 1 marca 2011r. podstawy wymiaru emerytury wnioskodawcy po waloryzacji wyniosła 1209,98zł.

(dowód: decyzja z dnia 15 marca 2011r. – k. 220 akt emerytalnych)

Wnioskodawca w dniu 17 maja 2011 roku złożył do organu rentowego kolejne świadectwo pracy.

Decyzją z dnia 20 maja 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeliczył od 1 maja 2011 roku emeryturę wnioskodawcy poprzez uwzględnienie w wymiarze świadczenia okresu zatrudnienia od 1 października 2010 roku do 30 kwietnia 2011 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury nie zmienił się i nadal wynosił on 59,67%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 59,67% przez kwotę bazową 1043,24zł., wyniosła 622,50 złotych, a po waloryzacji od 1 marca 2011 roku - 1209,98 złotych i tyle samo wyniosła wysokość emerytury. Organ rentowy podniósł bowiem, że emerytura nie może przekraczać 100% podstawy wymiaru emerytury i ograniczył jej wysokość emerytury do kwoty równej podstawie wymiaru tj. do kwoty 1209,98zł. Organ rentowy uznał za udowodnione 37 lat i 7 miesięcy okresów składkowych (451 miesięcy).

(dowód: świadectwo pracy k. 222-224, decyzja o przeliczeniu k. 228 – akt emerytalnych)

W dniu 30 maja 2014 roku wnioskodawca złożył wniosek o doliczenie do stażu pracy okresów zatrudnienia wynikających z załączonego świadectwa pracy z dnia 2 maja 2013r. tj. okresu od dnia 15 października 2012r. do dnia 30 kwietnia 2013r. oraz świadectwa pracy z dnia 2 maja 2014r. od 10 października 2013r. do dnia 30 kwietnia 2014r.

Zaskarżoną decyzją z dnia 3 czerwca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, do zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy okres zatrudnienia od 15 października 2012 roku do 30 kwietnia 2013 roku oraz od 10 października 2013 roku do 30 kwietnia 2014 roku, w wyniku czego staż pracy wnioskodawcy w postaci okresów składkowych wzrósł do 38 lat i 8 miesięcy okresów składkowych (464 miesiące). Podstawę wymiaru emerytury stanowi podstawa wymiaru wcześniej przyznanej emerytury, która po waloryzacji tj. od 1 marca 2013 roku wyniosła 1332,22 zł., a od 1 marca 2014 roku – 1353,54 zł. Wysokość emerytury wyniosła 1353,54zł.

(dowód: wniosek k. 236, decyzja z dnia 3.06.2014 roku k. 246-249 akt emerytalnych)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie wnioskodawca kwestionował prawidłowość dokonanego przez organ rentowy przeliczenia należnej mu emerytury podnosząc, że pomimo doliczenia w uwzględnieniu jego wniosku nowego okresu składkowego (od dnia 15 października 2012r. do dnia 30 kwietnia 2013r. oraz od 10 października 2013r. do dnia 30 kwietnia 2014r.), nie uległa zmianie wysokość jego emerytury.

W przypadku E. B. przeliczenie emerytury poprzez doliczenie do stażu pracy kolejnych okresów zatrudnienia nie może doprowadzić do podwyższenia emerytury, z uwagi na treść art. 86 ustawy emerytalnej. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu kwota emerytury lub renty wraz ze zwiększeniami, o których mowa w art. 56 ust. 3 i 4 lub w art. 73 ust. 3 i 4, nie może przekraczać 100% podstawy wymiaru emerytury lub renty. Wskazując sens tej regulacji, zaznacza się, że świadczenie społeczne (emerytura) zastępujące zarobek nie może być wyższe niż zastępowany zarobek. Przeczyłoby to idei ubezpieczenia i zdrowemu rozsądkowi ( I. Jędrasik-Jankowska, K. Jankowska , Prawo, s. 183). Z praktycznego natomiast punktu widzenia oznacza to, że kwota emerytury obliczona w myśl art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie może być wyższa niż kwota średnich zarobków z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok złożenia wniosku o emeryturę lub rentę (ewentualnie 20 lat z całego okresu ubezpieczenia) wyrażona w procencie do wynagrodzeń przeciętnych w tych latach powiększona o kwotę bazową" [ K. Antonów , w: K. Antonów (red.), M. Bartnicki , B. Suchacki , Ustawa, s. 406]. Zasada ta dotyczy również emerytury lub renty ze zwiększeniami, o jakich mowa w art. 56 ust. 3-4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (okresy pracy w gospodarstwie rolnym) lub art. 73 ust. 3-4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (zwiększenia renty rodzinnej).

Podstawa wymiaru emerytury wnioskodawcy została ustalona decyzją z dnia 8 czerwca 2009r. i wyliczona z 20 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia tj. z lat 1974-1981, 1984-1988, 1991-1997, co dało wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury w wysokości 59,67%. Podstawa wymiaru emerytury obliczona została w tej decyzji przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 59,67% przez kwotę bazową tj. 1043,24 złotych i wyniosła ona 622,50 złotych. Wskaźnik podstawy wymiaru 59,67% stanowił podstawę wyliczenia emerytury wnioskodawcy od 1 maja 2010r. decyzją z dnia 24 maja 2010r. Podstawa wymiaru emerytury wnioskodawcy po kolejnych waloryzacjach wynosiła odpowiednio: od 1 marca 2008 roku 1057,28 złotych, od 1 marca 2009 roku – 1121,77 złotych, od 1 marca 2010r. – 1173,60zł., od 1 marca 2011r. -1209,98zł., od 1 marca 2013 roku wyniosła 1332,22 zł., a od 1 marca 2014 roku – 1353,54 zł.

Emerytura wnioskodawcy – po doliczeniu zgodnie z żądaniem wnioskodawcy nowych okresów składkowych - wynosiłaby 1432,40zł., jak podnosi organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie, a zatem byłaby wyższa od podstawy wymiaru jego emerytury, która od 1 marca 2014r. wynosi 1353,54zł. Tymczasem w myśl art. 86 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wysokość należnej emerytury nie może przekraczać 100% podstawy wymiaru emerytury. Powyższy przepis legł u podstaw ograniczenia przez organ rentowy wysokości emerytury wnioskodawcy do kwoty 1353,54zł., która stanowi 100% podstawy wymiaru jego emerytury.

Wyższa emerytura wnioskodawcy jest uzależniona od wzrostu podstawy wymiaru emerytury, a co za tym idzie od zwiększenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, który wynosi obecnie 59,67%.

Wnioskodawca nie żądał od organu rentowego przeliczenia emerytury z uwzględnieniem zarobków z innego - niż obecnie uwzględniony - okresu ubezpieczenia, a jedynie doliczenia kolejnego okresu składkowego, co organ rentowy uczynił w zaskarżonej decyzji. Wskazać należy, iż zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznacza przedmiot decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych. Tym samym w przedmiotowej sprawie Sąd rozpoznawał odwołanie E. B. w zakresie objętym zaskarżoną decyzją, którą organ rentowy przeliczył przysługującą skarżącemu od 1 maja 2014 roku emeryturę z uwzględnieniem zatrudnienia od 15 października 2012 roku do 30 kwietnia 2013 roku i od 10 października 2013 roku do 30 kwietnia 2014 roku. Zaskarżona decyzja, jako mająca oparcie w treści art. 86 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, jest decyzją prawidłową.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako nie mające uzasadnionych podstaw prawnych.