Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 1108/14

POSTANOWIENIE

Dnia 15 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:

SSO Grzegorz Buła (sprawozdawca)

Sędziowie:

SSO Anna Nowak

SSO Krzysztof Wąsik

Protokolant sądowy:

Agnieszka Zapalska

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2014 roku w Krakowie

na rozprawie

sprawy z wniosku J. L. (1) i J. Ż.

przy uczestnictwie W. L. (1), W. L. (2), K. L. (1), Z. L., A. L. (1), K. L. (2), D. B., B. L. i I. Z.

o dział spadku

na skutek apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego w Olkuszu z dnia 30 stycznia 2014 roku sygnatura akt I Ns 571/12

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:

a)  ustalić, iż poza nieruchomością wymienioną w punkcie I zaskarżonego postanowienia w skład spadku po J. L. (2) i A. L. (2) wchodzą:

- nieruchomość położona w miejscowości J., Gmina T., składająca się z działki nr (...) o pow. 11a 12m 2, działki nr (...) o pow. 40a 90m 2 i działki nr (...) o pow. 1a 86m 2, odpowiadającym dawnej działce nr (...) o pow. 59a 37m 2, dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Olkuszu prowadzony jest zbiór dokumentów nr (...);

- nieruchomość położona w miejscowości J., Gmina T., stanowiąca działkę nr (...) o pow. 44a 61m 2, odpowiadającą dawnej działce nr (...) o pow. 44a 73m 2, dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Olkuszu prowadzony jest zbiór dokumentów nr (...);

- udział wynoszący ½ część we współwłasności nieruchomości położonej w miejscowości J., Gmina T., składającej się z działki nr (...)o pow. 47a 45m 2 oraz działki nr (...)o pow. 22a 54m 2, odpowiadającej części nieruchomości, dla której w Sądzie Rejonowym w Olkuszu prowadzony jest zbiór dokumentów nr (...);

b) w drodze działu spadku po J. L. (2) i A. L. (2), poza nieruchomością wymienioną w punkcie II zaskarżonego postanowienia, przyznać na wyłączną własność wnioskodawcy J. L. (1) syna J. i A., PESEL (...), również nieruchomości oraz udział we współwłasności nieruchomości opisanych szczegółowo w punkcie 1a niniejszego postanowienia;

2.  w pozostałej części apelację oddalić;

3.  stwierdzić, że wnioskodawcy i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 15 października 2014 r.

Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2014 roku Sąd Rejonowy w Olkuszu ustalił, że w skład spadku po J. L. (2)i A. L. (2)wchodzi nieruchomość położona w J.gmina T.stanowiąca działki: nr (...)dla której w Sądzie Rejonowym w Olkuszu założona jest księga wieczysta (...)(pkt I); w drodze działu spadku po J. L. (2)i A. L. (2)przyznał opisaną wyżej nieruchomość na wyłączną własność J. L. (1)syna J.i A., PESEL (...), bez jakichkolwiek spłat na rzecz pozostałych spadkobierców (pkt II), a nadto kosztami postępowania obciążył wnioskodawców. Uzasadniając powyższe postanowienie Sąd pierwszej instancji wskazał, że wnioskodawcy J. Ż.i J. L. (1)wnieśli o dokonanie działu spadku po J. L. (2)i A. L. (2)w ten sposób, że nieruchomość położona w J.stanowiąca działki o numerach: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...)i (...), przypadnie na wyłączną własność J. L. (1)bez jakichkolwiek spłat na rzecz J. Ż., a uczestnicy nie sprzeciwili się temu żądaniu.

Na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd Rejonowy ustalił, że:

Spadkodawca J. L. (2)zmarł (...)roku, a spadek po nim nabyli: J. L. (1), J. L. (2)junior, W. L. (2), K. L. (1), J. Ż.i D. P.(obecnie B.) - każdy po 1/6 części z tym, że wchodzące w skład spadku gospodarstwo rolne położone w J.nabyły po połowie dzieci tj. J. L. (1)i J. Ż.. Spadkodawczyni A. L. (2)zmarła (...)roku, a spadek po niej nabyli: J. L. (1), W. L. (1), W. L. (2), K. L. (1), J. L. (2), J. Ż., K. L. (2)i D. P.(obecnie B.) każdy po 1/8 części z tym, że wchodzące w skład spadku gospodarstwo rolne odziedziczyli po połowie: J. L. (1)i J. Ż.. Spadkodawcy J. L. (2)i A. L. (2)pozostawili nieruchomość położoną w J., stanowiącą działki nr : (...)dla której w Sądzie Rejonowym w Olkuszu prowadzona jest księga wieczysta nr (...). Źródłem nabycia tej nieruchomości były akty własności ziemi: nr (...)z dnia 27 grudnia 1976 roku i nr (...)z dnia 20 kwietnia 1974 roku. Nadto na podstawie aktu własności ziemi nr (...)z dnia 20 kwietnia 1974 roku spadkodawcy nabyli z mocy prawa nieruchomość położoną w J., stanowiącą działki nr: (...). Aktualnie działki nr (...)wymienione w powyższym akcie własności ziemi stanowią działki nr: (...). Na podstawie aktu własności ziemi nr (...) z dnia 27 grudnia 1976 roku spadkodawcy nabyli nieruchomość położoną w J., stanowiącą działkę nr (...).

Z ustaleń Sądu pierwszej instancji wynikało także, iż wnioskodawca J. L. (1)złożył w Sądzie Rejonowym w Olkuszu wniosek o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości położonej w J.składającej się z działek nr: (...)o łącznej powierzchni 2ha 7967m2. Prawomocnym postanowieniem z dnia 30 maja 2012 roku Sąd Rejonowy w Olkuszu oddalił powyższy wniosek, wskazując w uzasadnieniu tego postanowienia, że działka nr (...)odpowiada aktualnie działce nr (...); działka nr (...)odpowiada aktualnie działce nr (...)a działka nr (...)- działce nr (...). Dla działek tych jest założona księga wieczysta nr (...). Nadto Sąd ten stwierdził, że brak jest podstaw do założenia księgi wieczystej dla działek nr (...)albowiem brak jest tytułu własności, z którego wynikałoby, iż spadkodawcy J. L. (2)i A. L. (2)byli ich właścicielami. Dla nieruchomości położonej w J.o pow. 1 ha 40a 00m2 założony jest zbiór dokumentów zd. nr (...), w którym jako właściciele ½ części figurują J.i A.małż. L.. Działki nr (...)odpowiadają połowie działki, o której mowa w Zd. nr (...)a zatem wnioskodawca J. L. (2)nie wykazał, ażeby istniał tytuł własności co do całości tych działek. Dla działki nr (...)położonej w J.założony jest zbiór dokumentów Zd (...), w którym jako jej właściciele figurują J.i A.małż. L.. Działka nr (...)stanowi obecnie działki o numerach (...). Dla działki nr (...)położonej w J.założony jest zbiór dokumentów Zd (...) w którym jako jej właściciele figurują J.i A.małż. L.. Działka nr (...)stanowi obecnie działkę nr (...).

Dokonując oceny prawnej powyższego stanu faktycznego Sąd Rejonowy stwierdził, w postępowaniu w przedmiocie działu spadku, skład i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd m.in. na podstawie dowodów stwierdzających, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy. Zdaniem Sądu pierwszej instancji nieruchomość opisana we wniosku wyczerpuje cały spadek po J.i A.małżonkach L., co zostało przyznane przez wszystkich uczestników, którymi są nie tylko spadkobiercy, którzy nabyli prawo do dziedziczenia gospodarstwa rolnego, ale i spadkobiercy, którzy nabyli spadek w ogólności. Sąd wskazał, że uczestnicy złożyli zgodny wniosek o dokonanie działu spadku, jednak nie mógł on zostać w całości uwzględniony, choć nabywcą całości tego majątku spadkowego miał zostać spadkobierca, którzy dziedziczył gospodarstwo rolne. Powodem tego była okoliczność, iż nie wykazali, aby spadkodawcy byli właścicielami wszystkich wskazanych we wniosku działek. Zdaniem Sądu Rejonowego wnioskodawcy przedłożyli tytuł własności przysługujący spadkodawcom co do nieruchomości położonej w J.stanowiącej działki nr (...)( obecnie nr (...)), (...)( obecnie nr (...)), (...) ( obecnie nr (...)), (...),(...)i (...)i odnośnie tych działek zachodziły podstawy do ustalenia, iż stanowią one majątek spadkowy. W związku z tym Sąd Rejonowy dokonał stosownego ustalenia w tym zakresie, jak również uwzględnił je w dziale spadku. Natomiast, zdaniem Sądu Rejonowego, wnioskodawcy nie wykazali, aby ich rodzice mieli tytuł prawny do działek nr (...), gdyż nie wykazują tego przedłożone w sprawie dokumenty, w szczególności akt notarialny z dnia 15 listopada 1962 roku. Z tych przyczyn Sąd Rejonowy nie ustalił, iż wchodzą one w skład spadku po rodzicach wnioskodawców. Jako podstawę prawną w/w rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji podał art. 622 §2 k.p.c. w zw. z art. 688 k.p.c.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd pierwszej instancji jednocześnie stwierdził, że orzekając o dziale spadku po spadkodawcach popełnił błąd nie uwzględniając w nim działek o numerach: (...), (...) i (...), stanowiących dawną działkę nr (...) oraz działki nr (...), stanowiącej dawną działkę nr (...), sugerując się bezzasadnie treścią orzeczenia tamt. sądu z dnia 30 maja 2012 w sprawie Dz.Kw(...), oddalającego wniosek o założenie księgi wieczystej między innymi dla działek nr (...), podczas gdy przyczyną oddalenia wniosku co do tych działek był brak wniosków o wykreślenie hipotek złożonych w odpowiednich zbiorach dokumentów. Zdaniem Sąd Rejonowego treść Zd nr (...) i Zd nr (...) wraz z zapisami w wypisie z rejestru gruntów Starosty (...) dnia 24 stycznia 2012 roku daje podstawy do uznania, iż spadkobiercom przysługiwał tytuł własności także do działek nr (...), a więc te działki winny być przedmiotem orzeczenia.

Apelację do postanowienia Sądu pierwszej instancji wniósł wnioskodawca J. L. (1), który zaskarżył je w zakresie ustalenia składu majątku spadkowego oraz w części dotyczącej kosztów postępowania. Wnioskodawca zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zaskarżonego postanowienia, polegający na pominięciu w dziale spadku działek nr (...), a nadto na przyjęciu, iż wniosek dotyczył także całej nieruchomości, dla której urządzony jest zbiór dokumentów nr (...), a nie tylko działek (...). Skarżący zarzucił również naruszenie przepisów postępowania przez brak podjęcia z urzędu zawieszonego postępowania, a także zażądanie wyższej opłaty od wniosku o dział spadku mimo, iż przedmiotowy wniosek był zgodnym wnioskiem wszystkich spadkobierców.

Wnioskodawczyni J. Ż. poparła apelację, a pozostali uczestnicy nie ustosunkowali się do niej.

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd Okręgowy przyjął za własne ustalenia dokonane przez Sąd pierwszej instancji i przeprowadzoną przez ten Sąd ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, uznając je za prawidłowe, z wyjątkiem ustaleń dotyczących składu majątku spadkowego, a w szczególności, iż stanowią je jedynie nieruchomości oznaczone jako dz. nr (...), (...), (...), (...), (...)i (...).

Nadto Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił co następuje:

Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 15 listopada 1962 roku spadkodawcy A. L. (2)i J. L. (2)nabyli od T. K., na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, udział wynoszący ½ część w nieruchomości o pow. ok. 1 ha 40a, położonej w miejscowości J., stanowiącej działkę gruntu zaserwitutowego. Sprzedający T. K.nabył powyższy udział na podstawie umowy darowizny z dnia 13 stycznia 1934 roku od swoich rodziców. Obecne działki ewidencyjne (...)odpowiadają części tej nieruchomości. Dla przedmiotowej nieruchomości prowadzony jest w Sądzie Rejonowym w Olkuszu zbiór dokumentów nr (...), w którym jako współwłaścicieli w ½ części ujawniono spadkodawców.

Dowód: umowa darowizny z dnia 13.01.1934r. nr (...)–k. 201, umowa sprzedaży z dnia 15.11.1962r. nr rep. A (...)– k. 34, wypis z rejestru gruntów z dnia 24.01.2012r. –k. 7, Zd. (...),

W dniu 23 listopada 1957 roku spadkodawcy na podstawie umowy sprzedaży nabyli od J. P., na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, nieruchomość stanowiącą dz. nr (...)o pow. 59a 37m 2. Powyższa działka stanowiła poprzednio część nieruchomości oznaczonej jako zachodnia połowa osady włościańskiej, zapisanej w tabeli pod nr (...), a jej powierzchnia wynosiła 3 ha 16a 83m 2. Sprzedający J. P.nabył tę nieruchomość na podstawie umowy darowizny 4 października 1941 roku. W obecnej ewidencji gruntów dz. nr (...)odpowiadają dz. nr (...)i (...)o łącznej pow. 53a 88m 2. Dla nieruchomości oznaczonej jako dz. nr (...) prowadzony jest w Sądzie Rejonowym w Olkuszu zbiór dokumentów nr (...), w którym jako właściciele tej nieruchomości ujawnieni zostali spadkodawcy na prawach wspólności ustawowej.

Dowód: umowa sprzedaży z dnia 23.11.1957 roku nr rep. A (...)– k.1 – w zbiorze dokumentów zd. (...), wypis z rejestru gruntów z dnia (...)–k. 7, Zd.(...);

W dniu 16 marca 1968 roku spadkodawcy na podstawie umowy sprzedaży nabyli od A. K.i J. K., na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, nieruchomość stanowiącą dz. nr (...)o pow. 44a 73m 2. Powyższa działka stanowiła poprzednio część nieruchomości oznaczonej jako dz. nr (...)o pow. 2ha 12a 72m 2, pochodzącej z osady włościańskiej, zapisanej w tabeli pod nr (...). Sprzedający A. K.i J. K.nabyli tę nieruchomość na podstawie zasiedzenia, stwierdzonego postanowieniem Sądu Powiatowego w O.z dnia 9 października 1967r. sygn. I Ns 589/67. W obecnej ewidencji gruntów dz. nr (...)odpowiada dz. nr (...)o pow. 44a 61m 2. Dla nieruchomości oznaczonej jako dz. nr (...) prowadzony jest w Sądzie Rejonowym w Olkuszu zbiór dokumentów nr (...), w którym jako właściciele tej nieruchomości ujawnieni zostali spadkodawcy na prawach wspólności ustawowej.

Dowód: umowa sprzedaży z dnia 16.03.1968r. nr rep. A (...), postanowienie Sądu Powiatowego w O.z dnia 9.10.1967r. sygn. I Ns 589/67 – dokumenty w zbiorze dokumentów nr (...)(obecnie A. (...)), wypis z rejestru gruntów z dnia 24.01.2012r. –k. 7, Zd. (...);

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dokumentów urzędowych w postaci aktów notarialnych, orzeczeń sądów oraz wypisu z rejestru gruntów, które nie budziły jakiejkolwiek wątpliwości co do autentyczności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy była częściowo uzasadniona, co doprowadziło do zmiany zaskarżonego postanowienia.

Podnieść w tym miejscu trzeba, że już w samym uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd pierwszej instancji wyraźnie stwierdził, że błędnie nie uwzględnił w treści swojego postanowienia dz. nr (...)i (...), również wchodzących w skład spadku po A. L. (2)i J. L. (2). Sąd Okręgowy podziela to stanowisko Sądu Rejonowego, jakkolwiek dokonując zmiany zaskarżonego postanowienia, nie oparł się jedynie na powyższym stwierdzeniu Sądu pierwszej instancji, lecz na podstawie art. 684 k.p.c., poczynił własne ustalenia faktyczne w tym względzie. Ustalenia te dotyczyły również stanu prawnego nieruchomości obejmującej dz. nr (...)i (...).

W ocenie Sądu Okręgowego opisane powyżej dokumenty jednoznacznie dowodzą, że spadkodawcy byli, na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, wyłącznymi właścicielami nieruchomości składających się z dz. nr (...), (...)i (...). Z treści aktów notarialnych obejmujących czynności prawne, na podstawie których A. L. (2)i J. L. (2)nabyli te nieruchomości wynika, że zbywcom przysługiwało prawo własności to zbywanych nieruchomości, zatem mogli oni skutecznie przenieść na spadkodawców przysługujące im prawa. Z akt sprawy nie wynika, aby w okresie późniejszym, po nabyciu tych nieruchomości, spadkodawcy zbyli je na rzecz innych osób, bądź utracili ich własność na skutek innych zdarzeń prawnych. W tym miejscu wskazać należy na art.123 i 124 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece (tj. Dz.U. z 2013r. poz. 707 z późn. zm.). Zgodnie z tymi przepisami dla nieruchomości, które nie mają założonych ksiąg wieczystych albo których księgi zaginęły lub uległy zniszczeniu, prowadzi się we właściwych sądach rejonowych, do czasu założenia ksiąg, zbiory dokumentów przeznaczone do składania wniosków i dokumentów dotyczących ograniczonych praw rzeczowych i ograniczeń w rozporządzaniu tymi nieruchomościami. Złożenie dokumentów do zbioru na podstawie postanowienia sądu rejonowego ma wszelkie skutki wpisu w księdze wieczystej, z wyjątkiem przewidzianych w przepisach o rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, chyba że przepis szczególny dotyczący rękojmi stanowi inaczej. Zbiory dokumentów istniejące w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy stają się zbiorami dokumentów w rozumieniu tej ustawy. Powyższe uregulowania oraz art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece stwarzają domniemanie, że prawa ujawnione w zbiorze dokumentów są ujawnione zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. W tej sytuacji skoro własność przedmiotowych nieruchomości przysługiwała spadkodawcom, to zgodnie z art. 922 §1 k.c. prawa te przeszły na ich spadkobierców, a więc niewątpliwie winny być objęte przedmiotowym działem spadku.

Nieco odmiennie przedstawia się natomiast sytuacja odnośnie nieruchomości stanowiących dz. nr (...)i (...). Zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, że wnioskodawcy nie wykazali aby nieruchomości te stanowiły wyłączną własność spadkodawców, choć błędnie Sąd ten uznał, że działki te w ogóle nie mogą zostać uwzględnione w przedmiotowym dziale spadku. Chybione natomiast jest stanowisko wnioskodawcy, że Sąd Rejonowy rozpoznając sprawę uznał, że przedmiotem tego wniosku jest m.in. cała nieruchomość objęta zbiorem dokumentów nr (...), a nie tylko dz. nr (...)i (...). Takiego stwierdzenia Sąd Rejonowy nie zawarł w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Odnosząc się do stanu prawnego przedmiotowych działek stwierdzić należy, iż w toku postępowania zostało wykazane, iż stanowią one część dawnej nieruchomości o pow. 1 ha 40a, stanowiącej działkę gruntu zaserwitutowego przynależną do osady włościańskiej zapisanej pod nr (...). Wnioskodawcy wykazywali, iż działki (...)wchodzą w skład majątku spadkowego, powołując się na umowę sprzedaży z dnia 15 listopada 1962 roku nr rep. A (...). Ich stanowisko było częściowo błędne, bowiem powyższy dowód wykazywał jedynie, iż A. L. (2)i J. L. (2)nabyli na prawach wspólności ustawowej udział wynoszący ½ część we współwłasności nieruchomości o pow. 1 ha 40a, a nie wydzieloną fizycznie połowę tej nieruchomości o pow. ok. 70a, której obecnie odpowiadają dz. nr (...)i (...). Taki wniosek wynika z samej treści umowy sprzedaży z dnia 15 listopada 1962 roku. W ocenie Sądu Okręgowego wskazują na to następujące oświadczenia zawarte w tej umowie. Po pierwsze w §1 zbywca T. K.oświadcza, że na podstawie umowy darowizny z dnia 13 stycznia 1934 roku nr (...)jest „współwłaścicielem w połowie nieruchomości położonej w J.(…) stanowiącej osadę włościańską nr (...)(…) wraz z przynależącymi do tej osady prawami i serwitutami”. Następnie oświadczył on, iż do tej osady dołączona jest oddzielnie położona działka gruntu zaserwitutowego o pow. ok. 1 ha 40a, zapewniając jednocześnie, iż „udział jego w przedmiotowej nieruchomości nie jest obciążony”. Zgodnie z §3 T. K.oświadczył, że przysługujące mu prawo sprzedaje na rzecz J.i A.małż. L., którzy z kolei oświadczyli w §5, że zostali dopuszczeni do „współposiadania przedmiotu sprzedaży”. Treść i przedmiot tej umowy nie budzi jakichkolwiek wątpliwości jeśli uwzględni się zapisy umowy na podstawie, której T. K.nabył przysługujące mu prawo. Umową tą była umowa darowizny z 13 stycznia 1934 roku, zgodnie z którą nabył on w drodze darowizny od rodziców „niepodzielną połowę osady włościańskiej zapisanej w tabeli pod nr (...)”, co należy interpretować w aktualnej terminologii jako udział we współwłasności. W tej sytuacji, zgodnie z zasadą obowiązującą w prawie cywilnym, nie mógł on przenieść na nabywców więcej praw niż sam posiadał. Zatem nie mógł skutecznie i ważnie sprzedać spadkodawcom fizycznie wydzielonej połowy nieruchomości o pierwotnej pow. 1ha 40a, lecz jedynie udział wynoszący ½ część we współwłasności tej nieruchomości. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że przedmiot umowy nie budził wątpliwości także notariusza, który sporządzał przedmiotowy akt notarialny, gdyż to on był autorem wniosku o złożenie tego dokumentu do zbioru dokumentów celem „ujawnienia, że właścicielami udziału wynoszącego połowę nieruchomości o pow. 1ha 40a stali się J. L. (1)i A. L. (2)”. W związku z powyższym całkowicie chybione są argumenty podnoszone przez wnioskodawcę w apelacji dla wykazania, iż przedmiotem umowy z 15 listopada 1962 roku była fizycznie wydzielona połowa nieruchomości objętej zbiorem dokumentów nr (...), która obecnie odpowiada działkom nr (...). Podnieść też trzeba, że niniejsze postępowanie nie jest właściwym dla stwierdzenia nabycia przez spadkodawców nieruchomości oznaczonej jako dz. nr (...) w drodze zasiedzenia, w szczególności okoliczność ta nie może być brana pod uwagę w toku postępowania odwoławczego, skoro przed Sądem Rejonowym takie żądanie nie było zgłaszane. W tym celu wnioskodawca winien złożyć odrębny wniosek, który musi zostać rozpoznany zgodnie z zasadami postępowania uregulowanego w art. 609 k.p.c. i następnych. Przedstawiona argumentacja prowadzi do wniosku, że nie są trafne zarzuty naruszenia art. 65 k.c. oraz art. 172 k.c.

Konsekwencją powyższych rozważań jest natomiast stwierdzenie, iż nieprawidłowo Sąd pierwszej instancji całkowicie pominął nieruchomość złożoną z dz. nr (...) w majątku spadkowym. Jakkolwiek bowiem do spadku nie weszły te nieruchomości w całości, to jednak przedłożone przez wnioskodawców dowody wykazują, iż skoro spadkodawcy byli współwłaścicielami w ½ części całej nieruchomości o pow. 1 ha 40a, to byli także współwłaścicielami w takim samym udziale jej części odpowiadającej obecnie działkom nr (...). Zatem także w tym zakresie zaskarżone postanowienie musiało ulec zmianie.

Reasumując tę część rozważań należy stwierdzić, że częściowo zasadny okazał się zarzut apelującego o nieprawidłowym ustaleniu składu majątku spadkowego, co doprowadziło do zmiany punktu I zaskarżonego postanowienia w sposób określony w punkcie 1a sentencji, o czym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 386 §1 k.p.c. w związku z art. 13 §2 k.p.c., zaś dalej idącą apelację oddalił na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 13 §2 k.p.c.

W niniejszej sprawie nie było sporu co do sposobu dokonania działu spadku, gdyż wszyscy uczestnicy wyrazili stanowisko, aby przypadł on w całości wnioskodawcy J. L. (1). Takim stanowiskiem, zgodnie z art. 622 §2 k.p.c. w związku z art. 687 k.p.c. i art. 688 k.p.c., Sąd jest związany (z wyjątkami nie mającymi miejsca w tej sprawie). Dział ten jest także zgodny z art. 213 k.c. w związku z art. 1070 k.c. W tej sytuacji także składniki majątku spadkowego ustalone przez Sąd Okręgowy należało przyznać, na podstawie powołanych przepisów, wnioskodawcy J. L. (1), bez jakichkolwiek spłat na rzecz pozostałych spadkobierców. W tym zakresie Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 1 b sentencji w oparciu o art. 386 §1 k.p.c. w związku z art. 13 §2 k.p.c.

Za całkowicie chybione natomiast należy uznać zarzuty odnoszące się do naruszenia przepisów postępowania. Należy stwierdzić, że wnioskodawca nie wykazał jaki wpływ na wynik tej sprawy miało mieć nie podjęcie z urzędu we wcześniejszym terminie zawieszonego postępowania, jak również naliczenie nieprawidłowej opłaty. Pierwszy z tych zarzutów ewentualnie mógłby stanowić argument w skardze na stwierdzenie naruszenia prawa strony do rozpoznania jej sprawy przez Sąd bez nieuzasadnionej zwłoki, natomiast nie ma jakiegokolwiek znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia wniosku o dział spadku. Z kolei orzeczenie zawarte w punkcie III dotyczy wzajemnych rozliczeń pomiędzy uczestnikami tego postępowania, a nie kwestii pobrania przez Skarb Państwa opłaty sądowej. Należy zwrócić uwagę, że zarządzenie w przedmiocie wymiaru opłaty sądowej podlega odrębnemu zaskarżeniu zażaleniem (art. 394 §1 pkt 9 k.p.c. w związku z art. 13 §2 k.p.c.). Skoro wnioskodawca takiego zażalenia nie wnosił, to obecnie jego zarzuty nie mogą odnieść jakiegokolwiek skutku, gdyż w toku postępowania apelacyjnego strona może wnosić o dokonanie kontroli instancyjnej także tych postanowień, które nie podlegały zaskarżeniu zażaleniem, a miały wpływ na wynik sprawy (art. 380 k.p.c.). Niewątpliwie, jak już wspomniano, zarządzenie w przedmiocie wymiaru opłaty to takich orzeczeń się nie zalicza.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 §1 k.p.c. w związku z art. 13 §2 k.p.c. orzekł jak punkcie 1, zaś na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 13 §2 k.p.c., jak w punkcie 2 sentencji. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono zgodnie z zasadą określoną w art. 520 §1 k.p.c.