Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku

V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Helena Mironiuk

Protokolant Anna Filipowicz

po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2013 roku w Białymstoku

sprawy z wniosku (...) Spółki z o.o. w B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o ubezpieczenie wypadkowe

na skutek odwołania (...) Spółki z o.o. w B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 11 września 2012 roku

Nr (...)

Zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) w B. nie jest zobowiązana
do opłacenia składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2012 roku do 31 marca 2013 roku
w wysokości podwyższonej o 50%.

sygnatura akt V U 1981/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 11 września 2012 r., na podstawie art. 34 ustawy z dnia 30 października 2002 r.
o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.) oraz art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.) stwierdził, że stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą płatnika składek (...) Spółkę z o. o. w B. w roku składkowym obejmującym okres od 01 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r., podwyższa się o 50 %.

W uzasadnieniu decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych podał, że ustalona przez Spółkę stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe za miesiące kwiecień, maj, czerwiec i lipiec 2012 r. wynosi 1,47 %. Poprawnie ustalona stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe w okresie od 01 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r. dla spółki jako płatnika składek wynosi 1,73 %. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe została zaniżona w wyniku błędnego ustalenia grupy działalności.

Powyższą decyzję zaskarżyła (...) Spółka z o. o. w B. zarzucając:

1)  naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 34 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż podstawą naliczenia stopy procentowej na cały rok składkowy w wysokości 150 % prawidłowej stopy procentowej jest wyłącznie przekazanie przez płatnika nieprawidłowych danych, nawet jeśli płatnik jest przekonany o ich zgodności z rzeczywistością.

2)  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na zaniechaniu wyjaśnienia oraz pominięciu okoliczności, że skarżąca Spółka była przekonana o zgodności z rzeczywistością błędnych danych przekazanych organowi rentowemu.

Zaskarżając wskazaną decyzję w całości wnosiła o jej zmianę i uchylenie wobec skarżącej obowiązku podwyższenia o 50 % składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym od 01 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r.

(...) Spółka z o. o. w B. w uzasadnieniu odwołania wskazała, że podała stopę procentową właściwą dla prawidłowo określonej grupy działalności, tyle że nieaktualną.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział B. podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie odwołania. Podkreślił, że wobec treści art. 34 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych był zobligowany do ustalenia odwołującej składki na cały rok składkowy w wysokości 150 % stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione, dlatego zaskarżona decyzja podlegała zmianie.

W sprawie bezsporne jest, że prowadzony przez (...) Spółkę z o. o.
w B. rodzaj działalności oznaczony jest obowiązującym kodem (...) 2007 – (...). Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe za miesiące kwiecień, maj, czerwiec i lipiec 2012 r. została niewłaściwie ustalona przez Spółkę w wysokości 1,47 %. Poprawnie ustalona w/w stopa wynosi 1,73 %.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w zaskarżonej decyzji niezasadnie podwyższył stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe o 50 %.

Przepis art. 28 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r.
o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych rozróżnia dwie kategorie płatników składek: 1) płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych i 2) płatników zgłaszających do tegoż ubezpieczenia co najmniej 10 ubezpieczonych. Dla każdej z wymienionych kategorii płatników określono odmienne zasady ustalania stopy procentowej składki i inny tryb postępowania w tym zakresie. W przypadku płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych stopa procentowa składki jest zryczałtowana. Wynosi ona dla każdego płatnika z tej kategorii, niezależnie od grupy działalności, do jakiej został zaliczony, 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności zgodnie
z zasadami określonymi w art. 30 ustawy. Do płatników tych nie ma zastosowania art. 29 powołanego aktu, wskazujący podstawę klasyfikowania grup działalności ( (...)) i sposób ich kodowania (REGON) oraz art. 31 ust. 3
i 6, dotyczący danych, do jakich przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest płatnik.

W odniesieniu do drugiej kategorii płatników (zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych) sytuacja jest bardziej złożona. Zasadą jest, że opłacają oni składkę według ustalanej (w myśl art. 28 ust. 1 i art. 32 ustawy) przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych
i podawanej do wiadomości płatnika zindywidualizowanej stopy procentowej. W myśl art. 31 ust. 3 i 6 ustawy, płatnicy należący do omawianej kategorii zobowiązani są zatem do przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych danych służących do ustalenia kategorii ryzyka dla swojej grupy działalności (takich jak rodzaj działalności według (...) ujęty w rejestrze REGON) oraz wskaźnika korygującego (liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego oraz liczba poszkodowanych w wypadkach ogółem, poszkodowanych w wypadkach śmiertelnych i ciężkich oraz zatrudnionych
w warunkach zagrożenia). Do nich też ma zastosowanie regulacja art. 34 ust. 1 ustawy. Zgodnie z zawartą w tym przepisie normą prawną, nieprzekazanie przez tychże płatników danych lub przekazanie nieprawdziwych danych, o jakich mowa w art. 31 i spowodowanie wskutek tego zaniżenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe powoduje obligatoryjne ustalenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych stopy procentowej składki na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej określonej na podstawie prawidłowych danych, a nadto obowiązek zapłaty zaległych składek wraz
z odsetkami.

Odmiennie rzecz się ma z płatnikami zgłaszającymi do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ustalił kategorii ryzyka z uwagi na brak obowiązku przekazywania informacji, o jakich mowa w art. 31 ust. 6 w związku z ust. 3 ustawy, przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe lub którzy w ogóle nie podlegają wpisowi do rejestru REGON. Zgodnie z art. 33 ust. 1, 2 i 3 ustawy
w pierwszym z wymienionych przypadków stopa procentowa składki jest zróżnicowana o tyle, że odpowiada stopie procentowej składki określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik, nie podlega jednak weryfikacji
z zastosowaniem wskaźnika korygującego. W odniesieniu do płatników, którym urząd statystyczny nie wydał przed upływem terminu opłacania składek zaświadczenia o wpisie do rejestru REGON zawierającego informację o rodzaju działalności, ustawodawca przewidział przy tym zaliczkowe ustalenie stopy procentowej składki według zasad wynikających z art. 28 ust. 1 i obowiązek dokonania jej korekty po uzyskaniu przez płatnika stosownego zaświadczenia. Natomiast w drugim przypadku stopa procentowa składki jest zryczałtowana
i stanowi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla wszystkich grup działalności.

Regulacja art. 34 ust. 3 ustawy dotyczy płatników niewymienionych
w ust. 1, czyli tych, dla których Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ustala indywidualnej stopy procentowej składki i którzy określają ją sami, według zasad wynikających z art. 28 ust. 1 lub tak jak (...) Spółka z o. o.
w B. według art. 33 ust. 1 i 2 tegoż aktu.

Odpowiednie zastosowanie normy art. 34 ust. 1 ustawy do sytuacji opisanych przepisem ust. 3 polega więc na wymierzeniu przewidzianej w jej dyspozycji sankcji w postaci podwyższenia o 50% stopy procentowej składki podmiotom nieobjętym hipotezą tej normy, należącym do innych grup płatników, wobec których przepisy ustawy przewidują odmienne zasady ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Odmienność zasad ustalania stopy procentowej składki dla poszczególnych kategorii płatników sprawia zaś, że o ile w art. 34 ust. 1 ustawy mowa jest o nieprzekazaniu danych lub przekazaniu nieprawdziwych danych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż to ten organ ustala dla płatników wymienionych w art. 28 ust. 2 ustawy stopę procentową składki i czyni to według reguł sprecyzowanych w tym przepisie oraz w oparciu o informacje wymienione w art. 31 ustawy, o tyle art. 34 ust. 3 stanowi o nieprawidłowym ustalaniu przez płatnika liczby ubezpieczonych lub grupy działalności, albowiem w przypadku płatników wymienionych w art. 28 ust. 1 oraz art. 33 ust. 1 i 2 ustawy oni sami określają stopę procentową składki na podstawie tych właśnie danych. Wspomniana sankcja nie znajduje jednak zastosowania
w każdej sytuacji zaniżenia stopy procentowej składki, ale tylko wówczas, gdy nieprawidłowe jej ustalenie jest konsekwencją zachowań płatnika opisanych hipotezą normy art. 34 ust. 1 lub ust. 3 ustawy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zastosować sankcję określoną
w art. 34 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym
z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wobec płatników tylko wówczas, gdy nieprawidłowo ustalili oni tę liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności, a rezultatem tej nieprawidłowości było zaniżenie stopy procentowej składki.

Pomiędzy nieprawidłowym ustaleniem liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego lub grupy działalności a zaniżeniem stopy procentowej składki musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy. Ustawa wiąże bowiem sankcję z ust. 1 powołanego artykułu tylko z tak oznaczoną przyczyną zaniżenia składki na przedmiotowe ubezpieczenie, a nie z każdym przypadkiem jej niewłaściwego obliczenia. Przekazywanie przez płatnika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki w wysokości niższej od wymaganej, jeśli wynika ono z innych powodów niż nieprawidłowe ustalenie liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego lub grupy działalności (np. matematycznej pomyłki w wyliczeniu kwoty składki, wadliwego "przeimportowania" danych do programu komputerowego) nie wyczerpuje hipotezy normy art. 34 ust. 3 w związku z ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z 2002 r. i nie powoduje skutku objętego jej dyspozycją. Pogląd taki został wyrażony przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 4 lutego 2011 r. II UZP 1/11 OSNP 2012/7-8/102. Sąd Okręgowy w całości pogląd ten aprobuje, podziela
i przyjmuje za wskazówkę przy wykładni przepisów mających zastosowanie
w niniejszej sprawie.

W ocenie Sądu (...) Spółka z o. o. w B. wykazała, że zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe za miesiące kwiecień, maj, czerwiec i lipiec 2012 r. nie było efektem nieprawidłowego ustalenia grupy działalności.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że zaniżenie w/w stopy nastąpiło w wyniku błędu A. R., która zajmuje się rozliczaniem składek ubezpieczeniowych w odwołującej spółce. Ustalając wysokość składki jako podstawę przyjęła rozporządzenie Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy
i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków
w brzmieniu obowiązującym do 31 marca 2012 r., zamiast obowiązującym od 01 kwietnia 2012 r.

W niniejszej sprawie nastąpił błąd przez zastosowanie nieaktualnej stopy procentowej składki. Płatnik składek był przeświadczony o prawdziwości przekazywanych danych i nie zamierzał wprowadzić organu rentowego w błąd. Ustalenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe za miesiące kwiecień, maj, czerwiec i lipiec 2012 r. w wysokości 1,47 % nie nastąpiło
w wyniku nieprawidłowego ustalenia grupy działalności, czy też umyślnego, zawinionego zachowania płatnika składek.

Świadczą o tym zeznania świadka A. R.. Wynika
z nich, że znała ona rodzaj działalności odwołującej spółki według (...). Ustaliła stopę procentową obowiązującą dla właściwej grupy działalności, tyle że na skutek jej niezamierzonego działania była to stopa procentowa obowiązująca w poprzednim okresie.

Zdaniem Sądu zeznaniom tego świadka należy dać wiarę i uznać za prawdziwe. Są one obiektywne i spójne, pozostają w logicznym związku
z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

W tych okolicznościach podwyższenie przez organ rentowy
w zaskarżonej decyzji stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe było nieuzasadnione.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd orzekł jak w sentencji
na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc.