Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Skazany M. D. złożył wniosek o wydanie wyroku łącznego obejmującego wszystkie wyroki skazujące, z uwzględnieniem zasady pełnej absorpcji (k.1).

Mając na uwadze treść aktualnej karty karnej (k.17-18), a także dane z repertoriów tut. Sądu oraz biorąc pod uwagę normę prawną zawartą w art. 570 k.p.k., Sąd wystąpił o przesłanie akt spraw, co do których zachodziły podstawy do objęcia wyrokiem łącznym.

M. D. został skazany następującymi wyrokami:

6.  Sądu Rejonowego dla W. z dnia 11 stycznia 1996r. w sprawie sygn. akt III K 1519/95 za przestępstwo z art. 208 d.kk popełnione w dniu 3 października 1995r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 500 (pięćset) złotych, na podstawie art. 83§1 d.kk na poczet orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności zaliczono mu okres tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 3 października 1995r. do dnia 11 stycznia 1996r.,

7.  Sądu Rejonowego dla W. z dnia 15 czerwca 1998r. w sprawie sygn. akt III K 90/97 za przestępstwo z art. 11§1 d.kk w zw. z art. 208 d.kk w zw. z 60§1 d. kk popełnione w dniu 30 sierpnia 1996r. na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 500 (pięćset) złotych;

8.  Sądu Rejonowego dla W. z dnia 2 kwietnia 2002r. w sprawie sygn. akt III K 1047/01 za przestępstwo z art. 13§1 kk w zw. z art. 278§1 kk w zw. z art. 64§1 kk popełnione w dniu 30 kwietnia 2001r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, na podstawie 63§1 kk na poczet orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności zaliczono mu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 30 kwietnia 2001r. do dnia 2 kwietnia 2002r.;

9.  Sądu Rejonowego dla W. z dnia 25 października 2004r. w sprawie sygn. akt III K 662/03 za przestępstwo z art. 278§1 kk w zw. z art. 64§1 kk popełnione w dniu 21 grudnia 2002r. na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, na podstawie art. 63§1 kk na poczet orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności zaliczono mu okres zatrzymania w sprawie w dniu 21 grudnia 2002r.;

10.  Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 marca 2009r. w sprawie sygn. akt VIII K 252/05 zmienionym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 grudnia 2010r. sygn. Akt II Aka 252/10 za przestępstwa:

⚫

z art. 258§2 kk popełnione w okresie od lipca 2002r. do 5 sierpnia 2003r. na karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności,

⚫

z art. 280§2 kk w zb. z art. 157§2 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 64§2 kk w zw. z art. 65§1 kk popełnione w nocy na 24 lipca 2002r. na karę 4 (czterech) lat i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 70 (siedemdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując, że wysokość 1 (jednej) stawki dziennej grzywny wynosi 50 (pięćdziesiąt) złotych,

⚫

z art.263§2 kk w zw. z art. 65§1 kk popełnione w okresie od października 2002r. do dnia 6 sierpnia 2003r. na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności.

⚫

z art. 280§2 kk w zw. z art. 64§2 kkw zw. z art. 65§1 kk i art. 13§1 kk w zw. z art. 280 §2 kk w zw. z 64§2 kk w zw. z art. 91§1 kk popełnione w okresie od 26 października 2002r. do 14 czerwca 2003r. na karę 11 (jedenastu) lat pozbawienia wolności oraz karę 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując, że wysokość 1 (jednej) stawki dziennej grzywny wynosi 50 (pięćdziesiąt) złotych;

na podstawie art.85kk, 86§1 i §2 kk wymierzono oskarżonemu karę łączną 11 (jedenastu) lat pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w liczbie 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych, przyjmując, że 1 (jedna) stawka dzienna grzywny wynosi 50 (pięćdziesiąt) złotych, na podstawie art. 63§1 kk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu okresy rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 5 sierpnia 2003r. do dnia 14 grudnia 2004r., od dnia 13 czerwca 2006r. do dnia 31 stycznia 2009r. i od dnia 23 maja 2009r. do dnia 9 grudnia 2010r.

Skazany nie wnosił o doprowadzenie go na rozprawę główną (k.28,31).

Sąd zważył co następuje:

Wyrok łączny to instytucja karnoprocesowa, której zadaniem jest realizacja prawa karnego materialnego w zakresie kary łącznej wobec osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów na kary tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu. Kryteria łączenia kar i środków karnych określa prawo karne materialne – art. 85 k.k. W myśl art. 85 k.k. połączeniu podlegają kary tego samego rodzaju lub inne podlegające łączeniu wymierzone za dwa lub więcej przestępstw popełnionych zanim zapadł pierwszy choćby nieprawomocny wyrok, co do któregokolwiek z tych przestępstw.

Wydając orzeczenie w niniejszej sprawie, Sąd kierował się wytycznymi zawartymi w mającej moc zasady prawnej uchwale SN z dn. 25 II 2005r., I KZP 36/04, OSNKW 2005/2/13. Zgodnie z cytowaną uchwałą „zwrot zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstw” (tamże). Wskazana uchwała odrzuca zatem tzw. „konfiguracyjną” interpretację art. 85 k.k. i wskazuje, że cenzurą doboru wyroków jest data chronologicznie pierwszego z wyroków, tj. – graniczny moment czasowy pozwalający na przyjęcie, że dwa lub więcej przestępstw do tego momentu pozostają w zbiegu.

Zgodnie z wskazaną uchwałą możliwe jest wystąpienie nie tylko jednego zbiegu realnego, ale i dalszych przy spełnieniu warunków wskazanych w art. 85 k.k. Także przy kolejnych zbiegach obejmujących drugą, trzecia grupę przestępstw zawsze wyjściowym punktem odniesienia będzie pozostawał chronologicznie „pierwszy wyrok” zamykający kolejne grupy przestępstw pozostających w zbiegu. Mówiąc inaczej oznacza to, że przestępstwa popełnione po dacie pierwszego chronologicznego wyroku mogą utworzyć odrębny zbieg (odrębne zbiegi), który może skutkować orzeczeniem odrębnej kary łącznej (bądź kilku kar łącznych).

W niniejszej sprawie zaistniał jeden zbieg realny przestępstw zgodnie z normą art. 85 k.k.

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla W. z dnia 11 stycznia 1996r. w sprawie sygn. akt III K 1519/95 M. D. został skazany za przestępstwo z art. 208 d.kk popełnione w dniu 3 października 1995r. na karę roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 500 złotych. Przed datą wydania wyroku w tejże sprawie skazany nie popełnił żadnego innego przestępstwa, za które zostałby prawomocnie skazany. Natomiast po jego wydaniu, M. D. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla W.z dnia 15 czerwca 1998r. w sprawie sygn. akt III K 90/97 za przestępstwo z art. 11§1 d.kk w zw. z art. 208 d.kk w zw. z 60§1 d.kk popełnione w dniu 30 sierpnia 1996r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w kwocie 500 złotych. Kolejnym wyrokiem skazującym M. D. był wyrok Sądu Rejonowego dla W. z dnia 2 kwietnia 2002r. w sprawie sygn. akt III K 1047/01 za przestępstwo z art. 13§1 kk w zw. z art. 278§1 kk w zw. z art. 64§1 kk popełnione w dniu 30 kwietnia 2001r., a więc po dacie wydania wyroku w sprawie III K 90/97.

Z powyższych względów Sąd umorzył postępowanie w zakresie wyroków: Sądu Rejonowego dla W. z dnia 11 stycznia 1996r. w sprawie sygn. akt III K 1519/95 , Sądu Rejonowego dla W. z dnia 15 czerwca 1998r. w sprawie sygn. akt III K 90/97 i Sądu Rejonowego dla W. z dnia 2 kwietnia 2002r. w sprawie sygn. akt III K 1047/01.

„Pierwszym chronologicznym wyrokiem” w odniesieniu do realnego zbiegu przestępstw w niniejszym postępowaniu był więc wyrok Sądu Rejonowego dla W. z dnia 25 października 2004r. w sprawie sygn. akt III K 662/03.

W odniesieniu do zbiegu przestępstw zachodziły przesłanki do połączenia kar pozbawienia wolności wymierzonych wyrokami opisanymi w punktach: 4 i 5 tj. w wyroku Sądu Rejonowego dla W. z dnia 25 października 2004r. w sprawie sygn. akt III K 662/03 i Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 marca 2009r. w sprawie sygn. akt VIII K 252/05.

Przed wydaniem chronologicznie pierwszego z wyżej wymienionych wyroków, tj. przed 25 października 2004 r. (sygn. akt III K 662/03 ) M. D. popełnił przestępstwa:

- w dniu 21 grudnia 2002r. (III K 662/03);

- w okresie od lipca 2002r. do 5 sierpnia 2003r. (VIII K 252/05);

- w nocy na 24 lipca 2002r. (VIII K 252/05);

- w okresie od października 2002r. do dnia 6 sierpnia 2003r. (VIII K 252/05);

- w okresie od 26 października 2002r. do 14 czerwca 2003r. (VIII K 252/05);

Zgodnie z brzmieniem art. 86 par.1 k.k. karę łączną Sąd wydaje w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy. W przedmiotowej sprawie wyroki podlegające łączeniu odnośnie zbiegu realnego przestępstw z pkt 4 i 5 wyroku łącznego, dotyczyły kar pozbawienia wolności orzeczonych w następujących wysokościach:

- 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (III K 662/03);

- 4 lat pozbawienia wolności (VIII K 252/05);

- 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (VIII K 252/05);

- 3 lat pozbawienia wolności (VIII K 252/05);

- 11 lat pozbawienia wolności (VIII K 252/05);

Co do zasady wymiar kary łącznej pozbawienia wolności mógłby oscylować od 11 lat pozbawienia wolności (absorpcja) do 15 lat pozbawienia wolności (art. 86§1 kk). Sąd podzielił pogląd, iż „wymiar kar łącznych w wyrokach objętych wyrokiem łącznym nie wyznacza ustawowych granic minimum i maksimum, w jakich sąd może orzec nową karę łączną, gdyż z mocy art. 575 k.p.k. kary łączne orzeczone wcześniejszymi wyrokami ulegają rozwiązaniu… Natomiast zgoła inną kwestią jest tzw. sędziowski wymiar kary w tych ustawowych granicach, który oczywiście powinien uwzględniać, że nowe połączenie kar nie może stwarzać mniej korzystnej sytuacji dla oskarżonego niż wykonanie sumy kar łącznych.(por. wyrok S.A. w Lublinie z dnia 18 lipca 2002r., II Aka 164/02, Prok. i Pr. 2003/4/32).

Zatem można stwierdzić, iż jakkolwiek podlegające połączeniu kary jednostkowe wskazywałby na wymiar możliwej kary łącznej pozbawienia wolności w wysokości do 15 lat pozbawienia wolności, to w praktyce pułap górnego wymiaru kary łącznej został ograniczony do kary 12 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności ( kara łączna w wyroku o sygn. akt. VIII K 252/05- 11 lat pozbawienia wolności). Zdaniem Sądu orzeczenie o innej postaci (wyższej kary łącznej pozbawienia wolności) kłóciłoby się z generalną zasadą orzekania na korzyść skazanego w wyroku łącznym.

W judykaturze trafnie akcentuje się bowiem, że orzekanie wyroku łącznego wiąże się z interesem procesowym skazanego, dlatego "orzeczenie kary łącznej w wyroku łącznym nie może pociągać skutków mniej korzystnych od tych, jakie wypływają dla skazanego z wykonania poszczególnych kar" (tak już w w. SN z 31 sierpnia 1971 r., V KRN 322/71, OSNPG 1/1972, poz. 5), nie może więc ona "stwarzać większej dolegliwości od tej, jaka wyniknęłaby z kolejnych zapadłych przeciwko skazanemu wyroków podlegających połączeniu w wyroku łącznym" (zob. w. SN z 22 marca 1974 r., I KR 425/72, OSNKW 7-8/1973, poz. 96).

Z przedstawionych powyżej względów Sąd wymierzył M. D. karę łączną 11 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności korzystając z metody częściowej absorpcji.

Słuszność wymaga, by wydając wyrok łączny nie brać ponownie pod uwagę okoliczności przyjętych jako przesłanki wymiaru kary w sprawach poprzednio prawomocnie osądzonych. Celowość karania, bez czego kara nie byłaby sprawiedliwa, uzasadnia uwzględnienie okoliczności zaszłych po wymierzeniu tych kar, a w tym zachowania skazanego w trakcie ich wykonania .

Przy wymiarze kary łącznej nie ma znaczenia stopień zawinienia ani stopień społecznej szkodliwości czynu. Pod uwagę należy brać przede wszystkim względy prewencji indywidualnej i ogólnej. Wymiar kary łącznej w oparciu o absorpcję może mieć miejsce w wypadkach, gdzie nie jest zarysowana zbyt wyraźnie granica pomiędzy realnym a pomijalnym zbiegiem przestępstw, gdy jedno z dwóch pozostających w zbiegu przestępstw dominuje w ocenie całości zdarzenia. Zauważyć jednakże należy, że popełnienie wielu przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzekaniem kary surowszej niż wynikająca z dyrektywy absorpcji (Komentarz do KK Kazimierz Buchała Andrzej Zoll, Zakamycze 1998 str. 562 ).

W niniejszej sprawie czyny, za które wymierzono kary podlegające łączeniu zostały popełnione w krótkim odstępie czasowym.

Na wymiar kary orzekanej wyrokiem łącznym wpływ ma także zachowanie skazanego w zakładzie karnym lub w środowisku w którym znajduje się po prawomocnym skazaniu poszczególnymi wyrokami. Przy wydawaniu wyroku łącznego sąd zawsze powinien przeprowadzić dowód z aktualnej opinii o skazanym odbywającym karę pozbawienia wolności, po to, aby mieć orientację, jak przebiega proces jego resocjalizacji, co nie jest obojętne przy określaniu okresu kary łącznej pozbawienia wolności (por. wyrok SN z dn. 22.01.1991, IV KR 100/90, OSP 1992/6/137). Jak wynika z opinii o skazanym nadesłanej przez Areszt Śledczy w W. (k.11), zachowanie skazanego w trakcie pobytu w tej jednostce można ocenić jako dobre. Nagradzany był kilkanaście razy, nie był karany dyscyplinarnie. Nie sprawia problemów natury wychowawczej, prawidłowo wywiązuje się z obowiązków wynikających z regulaminu organizacyjno – porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności i porządku wewnętrznego. W stopniu dobrym dba o porządek w celi i własny wygląd. M. D. krytycznie odnosi się do popełnionych i prowadzonego przed zatrzymaniem stylu życia. Wyżej przedstawione wnioski wynikające z opinii, Sąd uwzględnił na korzyść skazanego przy wymiarze orzeczonej kary łącznej. Okolicznością niekorzystną jest natomiast fakt, iż skazany deklaruje przynależność do podkultury przestępczej. Zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i judykatury przynależność do podkultury przestępczej już z samego założenia sprzeciwia się regulaminowi odbywania kary pozbawienia wolności, zatem prognozuje dalszy negatywny stosunek do obowiązującego prawa (por. wyrok Sadu Apelacyjnego z dnia 31 lipca 2009r. w sprawie o sygn. KZS 2009/9/56 II AKzw 641/09).

Zważywszy na całokształt okoliczności, brak jest zdaniem Sądu zdecydowanych podstaw do orzekania kary łącznej pozbawienia wolności na zasadzie pełnej absorpcji wyznaczonej zasadami art. 86 § 1 k.k.

Należy również kategorycznie podkreślić, że popełnienie wielu przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji. Absorpcję kar należy bowiem stosować ostrożnie, biorąc pod uwagę negatywną przesłankę prognostyczną jaką jest popełnienie kilku przestępstw. Z tych względów Sąd doszedł do wniosku, że cele wychowawcze kary nie zostały wobec skazanego w pełni osiągnięte (podobnie - S.A w Warszawie, wyrok z 12.07.2000 r. , II AKa 171\00 , OSA 2001/2/5 ) .

Wymierzając karę łączną pozbawienia wolności Sąd musiał mieć na uwadze także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Kara, także orzeczona w wyroku łącznym, powinna wpływać na przekonanie, że popełnianie przestępstw nie może ujść bezkarnie i spotyka się ze sprawiedliwą karą. Także z tych względów Sąd nie oparł rozstrzygnięcia na zasadzie pełnej absorpcji. Oparcie rozstrzygnięcia na zasadzie pełnej absorpcji kłóciłoby się z powyższymi celami prewencji indywidualnej i ogólnej i w rzeczywistości stanowiłoby dla skazanego formę nieuprawnionej nagrody.

skazanego.

Na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w pkt I wyroku łącznego, Sąd zaliczył skazanemu okres odbytej kary ze sprawy o sygn. akt III K 662/03 Sądu Rejonowego dla W. w dniu 21 grudnia 2002 roku i od dnia 14.12.2004r. do dnia 13.06.2006r. i okres odbytej kary ze sprawy o sygn. akt VIII K 252/05 Sądu Okręgowego w Warszawie od dnia 5 sierpnia 2003r. do dnia 14 grudnia 2004r., od dnia 13 czerwca 2006r. do dnia 31 stycznia 2009r. i od dnia 23 maja 2009r. do dnia 8 sierpnia 2012r.

W zakresie, w jakim wyroki nie zostały połączone, podlegają one odrębnemu wykonaniu.

O kosztach obrony z urzędu, Sąd orzekł w myśl § 14 ust 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z dn. 28 września 2002 r., (Dz. U. z 2003 r., Nr 97, poz. 887 ze zm).

O kosztach postępowania w przedmiocie wydania wyroku łącznego Sąd orzekł na podstawie art. 6 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. Nr 49 z 1983 r., poz. 223), obciążając nimi Skarb Państwa.

SSR (del) Janusz Zalewski