Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia, 1 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Barbara Nowicka

SO Grażyna Kobus

po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2014 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym

zażalenia wnioskodawczyni A. K.

na zarządzenie Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 23 lipca 2014 r., sygn. akt I Ns 1099/13

o wyłączeniu do odrębnego postępowania:

pozwu A. K. przeciwko K. Ł. i S. B.

o uznanie za bezskuteczną czynności w postaci darowizny udziału (...) nieruchomości ,

pozwu A. K. przeciwko K. Ł. i T. Ł. o uznanie za bezskuteczną czynności w postaci ustanowienia hipoteki umownej do kwoty 200.000 zł na udziale K. Ł.,

pozwu J. K. przeciwko K. Ł. i T. Ł. o uznanie za bezskuteczną czynności w postaci darowizny udziału (...) nieruchomości,

pozwu J. K. przeciwko K. Ł. i T. Ł. o uznanie za bezskuteczną czynności w postaci ustanowienia hipoteki umownej do kwoty 200.000 zł na udziale K. Ł.

w sprawie z wniosku A. K.

przy udziale J. K., K. Ł., S. B. i T. Ł.

o zniesienie współwłasności

postanawia:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem ( nazwanym zarządzeniem) na podstawie art. 201§ 2 kpc Sąd Rejonowy wyłączył do odrębnego postępowania pozwy A. K. i J. K. przeciwko K. Ł. i S. B. o uznanie za bezskuteczną czynności w postaci darowizny udziału (...) nieruchomości położonej w Ś. przy ul (...), objętej księgą wieczystą (...) oraz przeciwko K. Ł. i T. Ł. o uznanie za bezskuteczną czynności w postaci ustanowienia hipoteki umownej do kwoty 200.000 zł na udziale K. Ł. w tej nieruchomości wskazując, że istota powództwa o uznanie czynności za bezskuteczną zawarta jest w przepisie art. 523 kc, zgodnie z którym wierzyciel, względem którego czynność prawna dłużnika została uznana za bezskuteczną, może z pierwszeństwem przed wierzycielami osoby trzeciej dochodzić zaspokojenia z przedmiotów majątkowych, które wskutek czynności uznanej za bezskuteczną wyszły z majątku dłużnika albo do niego nie weszły. Oznacza to, że wskutek uwzględnienia takiego powództwa nie następuje zmiana w sferze własności rzeczy a powstaje wyłącznie prawo wierzyciela do zaspokojenia się z rzeczy, których dotyczy orzeczenie. Taka sprawa nie jest więc sporem o prawo własności, o którym mowa w art. 618 § 1 kpc i tym samym nie może być rozstrzygana w postępowaniu o zniesienie współwłasności.

W zażaleniu domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia i pozostawienia wymienionych pozwów do rozpoznania w postępowaniu o zniesienie współwłasności wnioskodawczyni zarzuciła naruszenie przepisu art. 618 kpc poprzez jego niezastosowanie lub wadliwą interpretację polegającą na przyjęciu, że w trakcie postępowania o zniesienie współwłasności nieruchomości oraz po jego zakończeniu możliwe jest prowadzenie dodatkowych odrębnych postępowań obejmujących swym przedmiotem nieruchomość objętą tym postępowaniem i roszczenia z nią związane. Zdaniem skarżącej dochodzenie przez nią wszystkich trzech żądań w jednym postępowaniu jest nie tylko dopuszczalne, ale wręcz droga taka stanowi dla niej jedyną prawem dopuszczalną drogę, którą może uzyskać rozstrzygnięcie przez sąd kwestii istotnych dla bytu prawnego spornej nieruchomości. Nie ma bowiem wątpliwości, że żądanie unieważnienia umowy darowizny udziału w nieruchomości oraz ustanowienia hipoteki umownej, która tę nieruchomość obciąża stanowi roszczenie związane z prawem własności. Na poparcie swego stanowiska skarżąca powołała uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1986 r., III CZP 92/86, wskazującą na to że spór co do ważności umowy darowizny udziału w rzeczy wspólnej toczący się między współwłaścicielami jest sporem o prawo własności oraz na orzeczeniach Sądu Najwyższego podkreślających kompleksowy charakter postępowania o zniesienie współwłasności. Nadto powołała się na stanowisko wyrażone przez Sąd Okręgowy w Świdnicy w sprawie II Cz 295/12 dotyczące rozstrzygnięcia o prawie własności osoby spoza kręgu podmiotów dotychczas objętych postępowaniem z art. 618 kpc.

Sygn. akt II Cz 1155/14

Zażalenie nie jest uzasadnione.

Wbrew stanowisku skarżącej spór w sprawach, które Sąd Rejonowy wyłączył do odrębnego rozpoznania w trybie procesowym, nie dotyczy ważności umowy darowizny, ale – jak wynika z treści żądań zgłoszonych we wniosku – uznania umowy darowizny udziału w nieruchomości i umowy ustanowienia hipoteki umownej na udziale K. Ł. w tej nieruchomości za bezskuteczne wobec niej. Podstawę prawną takich żądań stanowi zatem przepis art. 527 i nast. kc . I podczas gdy spór co do ważności umowy darowizny udziału w rzeczy wspólnej, toczący się między współwłaścicielami jest sporem o prawo własności w rozumieniu art. 618 § 1 kpc, gdyż konsekwencją rozstrzygnięcia takiego sporu jest uznanie, że dana osoba ( darczyńca lub obdarowany ) jest współwłaścicielem rzeczy ( tak Sąd Najwyższy m.in. w cytowanej przez skarżącą uchwale z dnia 19 grudnia 1986 r., III CZP 92/86, OSNC 1988/1/9) , to sytuacja taka nie ma miejsca w przypadku skargi pauliańskiej. Należy bowiem zauważyć, że zaskarżona skargą pauliańską czynność w postaci darowizny udziału w nieruchomości i ustanowienia hipoteki umownej na udziale w nieruchomości zachowuje ważność, a jedynie jest bezskuteczna w stosunku do wierzyciela, który

czynność zaskarżył. Natomiast w stosunku do innych osób jest ona skuteczna. Uwzględnienie takiego powództwa pozwala wierzycielowi na zaspokojenie się z przedmiotu majątkowego, który to wskutek czynności prawnej wyszedł z majątku dłużnika i znajduje się we władaniu osoby trzeciej. Oznacza to zaś, jak słusznie stwierdził Sąd Rejonowy, że uwzględnienie takiego powództwa nie prowadzi do zmiany w sferze własności rzeczy. Tym samym nie może być objęty postępowaniem o zniesienie współwłasności na podstawie art. 618 § 1 kpc.

Należy również zauważyć, że w zupełnie innym stanie faktycznym i prawnym zostało wydane przez Sąd Okręgowy postanowienie z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie II Cz 295/12.

Z powyższych względów zażalenie jest nieuzasadnione i na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 zd.1 kpc i art. 13 § 2 kpc Sąd Okręgowy je oddalił.