Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt XII C 667/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 5 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:del. SSR Jan Sterczała

Protokolant:st. sekr. sąd E. W.

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2013 r. w Poznaniu sprawy z powództwa S. S.

przeciwko Gminie W.

- o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 86.796,39,-zł (osiemdziesiąt sześć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt sześć złotych trzydzieści dziewięć groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 29 marca 2013 roku.

II.  Zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 7.957,-zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

del. SSR Jan Sterczała

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym dnia 29 marca 2013 roku (data stempla pocztowego na kopercie zawierającej niniejszy pozew) powód S. S., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo (...), wniósł o zasądzenie od pozwanej Gmina W. na swoja rzecz kwoty 86.796,39 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania.

W uzasadnieniu żądania powód podniósł, iż w dniu 8 września 2011 r. spółka (...) S.A. w S. zawarła z pozwaną umowę o roboty budowlane celem realizacji zlecenia dotyczącego budowy boiska wielofunkcyjnego w Ł. w gminie W..

Z kolei spółka (...) S.A. w dniu 13 września 2011 r. zawarła z powodem umowę o podwykonawstwo na realizację powołanej inwestycji za wynagrodzeniem w kwocie 263.295,39 zł. Powód wywiązał się z zobowiązania, jednak wskazany kontrahent nie uregulował na jego rzecz całości należnego wynagrodzenia , poprzestając na uiszczeniu wyłącznie kwoty 180.000 zł, gdy tymczasem do uregulowania w dalszym ciągu pozostaje kwota 83.295,39 zł.

Postępowanie sądowe zainicjowane przez powoda przeciwko (...) S.A. z siedzibą w S. z uwagi na ogłoszenie upadłości tej spółki zostało z dniem 10 października 2012 roku zawieszone, toteż w dniu 8 listopada 2012 r. powód zwrócił się o zapłatę należnej jemu części wynagrodzenia do inwestora czyli pozwanej Gminy W. odwołując się do treści art. 647 1 § 5 k.c. Tytułem uzasadnienia wysokości dochodzonego roszczenia powód podniósł, że na kwotę dochodzoną pozwem składa się niezapłacona przez (...) S.A. część wynagrodzenia w kwocie 83 295,39 złotych i skapitalizowane odsetki ustawowe za okres od dnia 1 grudnia 2012 roku (termin zapłaty zakreślono pozwanej do dnia 30 listopada 2012 roku ) do dnia wniesienia pozwu w kwocie 3 501,00 złotych. (k. 1-4)

W odpowiedzi na pozew pozwana G. W.domagała się oddalenia powództwa, wnosząc zarazem o zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 k.p.c. z tej przyczyny, ze rozstrzygnięcie niniejszej sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym (...), (...)Wydział Gospodarczy o sygn. Akt (...)domagając się zarazem zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Potwierdziwszy okoliczności dotyczące zawarcia umowy wykonania prac budowlanych w ramach inwestycji nazwanej „Budowa boiska wielofunkcyjnego w miejscowości Ł.gmina W.” , wskazano, ze spółka (...)SA była wykonawcą generalnym., a pozwana wyraziła zgodę na wykonywanie części robót przez powoda, podnosząc jednak , że aby ustalić wartość roszczenia do zgłoszenia którego uprawniony jest powód niezbędne jest ustalenie czy zaistniały przesłanki do naliczania kar umownych wobec powoda, do którego to postępowania sadowego toczącego się przeciwko generalnego wykonawcy Gmina zgłosiła interwencje uboczną, co wszystko razem uzasadnia zawieszenie postępowania.

Nadto wobec faktu, że generalny wykonawca złożył oświadczenie o potrąceniu kwoty dochodzonej przez powoda w wysokości 76.713,01 zł z kwotą należną pozwanemu tytułem kar umownych za opóźnienie w wykonaniu podbudowy jak i całości prac oraz faktyczne zlecenie przez powoda wykonania prac osobie trzeciej bez zachowania procedury określonej w art. 647 1 k.c. w łącznej kwocie 69.772,97 zł a skoro pozwana na podstawie art. 375 k.c. jako dłużnik solidarny może bronić się zarzutami przysługującymi względem wierzyciela jak również tym i którego ze względu na sposób powstania lub treść zobowiązania są wspólne wszystkim dłużnikom tj tak generalnemu wykonawcy jak i pozwanej to tym samym pozwana Gmina podtrzymuje wszystkie zarzuty podniesione przez (...) S.A. względem powoda, na poparcie zasadności powstrzymania się generalnego wykonawcy z zapłatą części wynagrodzenia na rzecz powoda , kwestionując zasadność i wartość zgłoszonego roszczenia. ( k. 45-51).

Pismem procesowym z dnia 26 lipca 2013 r. powód domagał się oddalenia wniosku pozwanego o zawieszenie postępowania do czasu rozstrzygnięcia sprawy (...)toczącej się przed Sądem Rejonowym (...), w odwołaniu do supozycji art. 647 1 § 5 k.c. oraz art. 366 k.c., podnosząc, że uprawnienie wierzyciela do wyboru dłużnika, od którego mo0że domagać się spełnienia świadczenia w całości lub w części, nie podlega żadnym ograniczeniom, co oznacza że wobec zawieszenia postępowania zainicjowanego przez niego wobec dłużnika solidarnego (...)S.A. z uwagi na ogłoszenie jego upadłości, mógł on wytoczyć odrębne powództwo przeciwko drugiemu dłużnikowi solidarnemu Gminie W.. A skoro nawet gdyby postępowanie przeciwko spółce (...)S.A. zostało prawomocnie zakończone, powód mógłby i tak dochodzić niniejszym powództwem roszczenia wobec Gminy W., wniosek o zawieszenie postępowania w powołanym kształcie jest oczywiście bezzasadny. W świetle treści protokołu odbioru robót z dnia 28 października 2011 r. zarzuty pozwanego co do nienależytego wykonania umowy są bezzasadne (k. 83-87)

Postanowieniem zapadłym na rozprawie w dniu 1 sierpnia 2013 r. Sąd Okręgowy oddalił wniosek pozwanej Gminy W. o zawieszenie niniejszego postępowania (k. 91)

Pismem procesowym z dnia 19 sierpnia 2013 r. pozwana Gmina W. na mocy art. 84 § 1 k.p.c. domagała się zawiadomienia (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej o toczącym się sporze, wnosząc o wezwanie przypozwanego do wzięcia udziału w sprawie, podnosząc, że w przypadku zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda kwoty dochodzonej niniejszym pozwem, pozwana wystąpi z roszczeniem regresowym przeciwko przypozwanemu. (k. 104-105).

Pomimo doręczenia syndykowi masy upadłości (...) S.A. w (...) zarządzenia z dnia 27 sierpnia 2013 r. o możliwości przystąpienia do procesu w charakterze interwenienta ubocznego, syndyk z zakreślonym terminie 14 dni z możliwości tej nie skorzystał (k. 109 w zw. z k. k. 112).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 08 września 2011 roku (...) S.A. z siedzibą w S. zawarła z pozwaną Gminą W. umowę o roboty budowlane, której przedmiotem była realizacja zlecenia pt. „ Budowa boiska wielofunkcyjnego w miejscowości Ł. , gmina W. ".

W dniu 13 września 2011 roku (...) S.A. z siedzibą w S. zawarła z powodem S. S. prowadzącym działalność gospodarczą w ramach Przedsiębiorstwa (...) w W. umowę o podwykonawstwo na realizację wyżej wskazanej inwestycji. Należne powodowi wynagrodzenie określono na kwotę 263295,39 złotych (Faktura VAT (...) - w wysokości 214.061,29 zł netto), płatne w terminie 30 dni od daty jego dostarczenia wraz z bezusterkowym protokołem odbioru prac.

W § 6 umowy strony ustaliły wartość wynagrodzenia określając kosztorysowo na kwotę 214.061,29 netto.

Zgodnie z treścią § 7 umowy podstawą wystawienia faktury opiewającą na ustalone wynagrodzenie stanowił bezusterkowy protokół częściowy odbioru prac i protokół odbioru końcowego podpisany bez zastrzeżeń przez Kierownika Budowy i Inspektora Nadzoru. Zamawiający zobowiązał się do zapłaty należności w terminie 30 dni od dostarczenia faktury VAT wraz z protokołem.

W umowie strony przewidziały możliwość zwrotu podwykonawcy 50% wpłaconej przez niego kaucji gwarancyjnej wynoszącej 5% wynagrodzenia brutto. Zgodnie z § 7 ust. 8 pkt a) zwrot miał nastąpić w przypadku bezusterkowego odbioru końcowego wszelkich robót objętych umową z pozwaną.

Strony ustaliły termin zakończenia prac na dzień 3 października 2011 r., natomiast termin wykonanej podbudowy na dzień 29 września 2011 r.( § 3 umowy). Aneksem do umowy sporządzonym i podpisanym przez strony terminy te zostały wydłużone odpowiednio do 14 października 2011 r. i 29 września 2011 r.

Dowód: umowa z dnia 8 września 2011 r. o roboty budowlane – k. 57-61, umowa nr (...) zawarta dnia 13 września 2011 r. w S. – k. 613, aneks- k. 14);

W prowadzonym przez podwykonawcę dzienniku budowy, w dniu 14 października 2011 r. inspektor budowlany Z. G. stwierdził zakończenie prac. W tym samym dniu podwykonawca zgłosił spółce (...) gotowość odbioru prac. Kierownik budowy, R. Ł. w imieniu spółki dokonał odebrania prac w dniu 28 października 2011 r. Podpisał również protokół technicznego odbioru robót wraz z tabelą elementów rozliczeniowych, w której wskazano jako wartość wynagrodzenia netto kwotę 214,061,29 zł.

dowód: dziennik budowy k. 17-22, protokół odbioru - k. 69, zeznania świadka J. W. – nagranie z rozprawy dnia 21 listopada 2013 r. – k. 129, 00:02:59-00:14:50 );

W dniu 28 października 2011 r. inwestor Gmina W. dokonała odbioru prac od generalnego wykonawcy spółki (...) S.A. w S., wypłacając jej wynagrodzenie, wystawiając także referencje podwykonawcy stwierdzające zgodność wykonanej inwestycji z dokumentacją projektową, warunkami zgłoszenia warunków zabudowy, zasadami techniku budowlanej oraz prawidłowość ukończonego projektu.

dowód: referencje k.23 ,zeznania świadka J. W. – nagranie z rozprawy dnia 21 listopada 2013 r. – k. 129, 00:02:59-00:14:50 );

W dniu 28 października 2011 r. spółka powoda wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 263.295,39 zł brutto stanowiącą sumę wynagrodzenia oraz 50% kaucji wpłaconej przez powoda Fakturę tę wraz z protokołem odbioru prac zawierającego podpisy powoda i kierownika budowy pozwanego - R. Ł..

Pomimo terminowego i prawidłowego wykonania przez powoda zleconych mu prac (...) S.A. z siedzibą w S. do dnia dzisiejszego nie uregulowała na rzecz powoda całości należnego mu wynagrodzenia . Uregulowana została kwota (...),00 a do zapłaty pozostaje kwota 83 295,39 złotych.

Powód o zaległą część wynagrodzenia ( pomniejszoną o połowę kaucji gwarancyjnej tj. kwotę 6 582,38 złotych ) w kwocie 76 713,01 złotych wystąpił przeciwko (...) S.A. z siedzibą w S. na drogę sadową.

Nakazem zapłaty z dnia 29 lutego 2012 roku Sąd Rejonowy (...)w P. (...)Wydział Gospodarczy zasądził od (...)S.A. z siedzibą w S.na rzecz powoda kwotę 76 713,01 złotych (sygn. akt (...)).

W wyniku złożonego przez (...)S.A. z siedzibą w S.sprzeciwu od wydanego nakazu zapłaty, nakaz utracił moc obowiązującą, a sprawa przekazana została do rozpoznania sadowi właściwemu zgodnie z & 14 ust. 2 umowy łączącej strony, tj. Sądowi Rejonowemu (...).

Wyrokiem z dnia 27 czerwca 2012 roku Sąd Rejonowy (...)W szczecinie uwzględnił żądanie powoda w całości wraz z należnymi odsetkami za zwłokę i kosztami procesu ( sygn.. akt (...)). Od wydanego wyroku (...)S.A. z siedziba w S.złożyła apelację.

Postanowieniem z dnia 10 października 2012 roku postępowanie w sprawie (...)zostało jednak zawieszone z uwagi na ogłoszenie w dniu 28 września 2012 roku upadłości (...)S.A. z siedzibą w S..

W dniu 17 października 2012 roku powód poinformowany został o ogłoszeniu upadłości (...) S.A. z siedzibą w S. przez ustanowionego syndyka masy upadłości.

Po powzięciu powyższych informacji powód w dniu 8 listopada 2012 roku zgłosił swoją wierzytelność wobec (...) S.A. z siedzibą w S. Sędziemu Komisarzowi. Wskazał , że na dzień ogłoszenia upadłości wierzytelność zamyka się w kwocie 92.343,78 złotych.

Przysługująca powodowi wobec (...) S.A. z siedzibą w S. wierzytelność stanowiąca niezapłaconą część wynagrodzenia wynikającego z umowy o podwykonawstwo z dnia 13 września 2011 roku nie została uregulowana.

W dniu 08 listopada 2012 r. powód wystosował do pozwanej Gminy pismo wzywające do zapłaty kwoty 83.295,39 zł tytułem reszty należności z tytułu umowy podwykonawstwa robót budowlanych przy realizacji zlecenia.

Pismem z dnia 14 listopada 2012 r. pozwana domagała się w szczególności przedłożenia kopii faktury nie zapłaconej przez spółkę (...) S.A. oraz dokumenty potwierdzające wykonanie i odbiór fakturowanych robót w terminie wynikającym z umowy nr (...) z dnia 13 września 2011 r. oraz wniosła o wykazanie, ze wystawiona faktura nie została zapłacona przez generalnego wykonawcę.

Dowód: faktura VAT k. 15, wezwania do zapłaty wraz z dalszą korespondencją – k. 29-33, nakaz zapłaty z dnia 29 lutego 2012 roku wydany w sprawie (...)– k. 24; sprzeciw od nakazu zapłaty z dnia 12 marca 2012 r. – k. 65-68, postanowienie z dnia 10 października 2012 roku wydane w sprawie (...)– k. 25; zgłoszenie wierzytelności – k. 26-27;zawiadomienie o ogłoszeniu upadłości (...)S.A. – k. 29 ;

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów z powołanych wyżej dokumentów oraz zeznań świadka J. W., który twierdzenia stanowiły jedynie dodatkowe wsparcie dla dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy. Zebrane w sprawie dokumenty urzędowe Sąd uznał za wiarygodne, albowiem zostały sporządzone przez właściwe ku temu organy i w granicach kompetencji sporządzających je osób, a nadto żadna ze stron procesu nie kwestionowała ich wiarygodności. Tym samym i Sąd nie znalazł podstaw, aby czynić to z urzędu. Za wiarygodne Sąd uznał również dokumenty prywatne złożone w sprawie, bacząc jednak, iż zgodnie z art. 245 kpc stanowią one jedynie dowód tego, iż osoby, które je podpisały złożyły oświadczenie o treści zawartej w dokumentach.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Powód wywodził swoje żądanie z treści umowy zawartej z pozwaną spółką (...) z dnia 13 września 2011 r. dotyczącej wykonania budowy boiska wielofunkcyjnegp w miejscowości Ł.

Zgodnie z przepisem art. 647 1 § 1 k.c. w umowie o roboty budowlane, o której mowa w art. 647, zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą), strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców.

Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy. (§ 2. art. 647 1 k.c. ).

Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. (art. 647 1 § 5 k.c.)

Przepis art. 647 1 § 5 k.c. wprowadza, jako zasadę, solidarną odpowiedzialność inwestora i generalnego wykonawcy, względnie wykonawców częściowych, za umowy zawierane z podwykonawcami oraz dalszymi podwykonawcami. Podwykonawcy mają zatem bezpośrednie roszczenia wobec inwestora, wykonawcy częściowego, a także generalnego wykonawcy. Chroni to interesy podwykonawców w przypadku nierzetelności finansowej podmiotu, z którym bezpośrednio zawarli oni umowę na wykonanie części robót, zmuszając inwestora do starannego wyboru wykonawcy oraz do kontrolowania wywiązywania się wykonawców z obowiązków finansowych względem podwykonawców.

Odpowiedzialności solidarnej inwestora wobec podwykonawcy na podstawie art. 647 1 § 5 k.c. nie wyłącza okoliczność zapłaty na rzecz wykonawcy jego wynagrodzenia, ponieważ istota tej regulacji polega właśnie na tym, aby inwestor był zainteresowany dokonaniem zapłaty na rzecz podwykonawców (uchwała SN z 28 czerwca 2006 r., III CZP 36/06, Biul. SN 2006, nr 6, s. 6).

Wobec powyższego jak i w świetle art. 366 k.c. żądanie zawieszenia niniejszego postępowania do czasu rozstrzygnięcia postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym (...)pod sygn. (...)nie zasługiwało na uwzględnienie. W gestii powoda pozostaje bowiem prawo wyboru, czy domaga się spełnienia całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich czy tez od każdego z osobna, co nie podlega ograniczeniom, zatem wskazane postępowanie zainicjowane wobec generalnego wykonawcy nie stanowi przeszkody dla prowadzenia przez powoda niniejszego sporu.

Odnosząc się do roszczenia objętego pozwem, zauważyć należy, że żądana kwota jest sumą części roszczenia z tytułu zaległego wynagrodzenie za pracę w wysokości 83 295,39 złotych i skapitalizowanych odsetek ustawowych za okres od dnia 1 grudnia 2012 roku (bowiem termin zapłaty określono do dnia 30 listopada 2012 roku) do dnia wniesienia pozwu, co nastąpiło z dniem 29 marca 2013 r. - w kwocie 3 501,00 złotych.

Umowa zawarta przez strony miała charakter umowy o podwykonawstwo na roboty budowlane, w której rolę inwestora pełniła Gmina W., natomiast głównym wykonawcą zgodnie z umową podpisaną z Gminą z dnia 08 września 2011 r. była (...) S.A. z siedzibą w S..

Kwestią sporną było zweryfikowanie poszczególnych postanowień umownych w kontekście zasadności wystawienia faktury VAT przez powoda oraz spór co do zasadności żądania zapłaty dochodzonej pozwem kwoty na rzecz powoda przez pozwaną Gminę.

Pozwana złożyła zarzut potrącenia kwot za opóźnienie, jakiego miał dopuścić się powód w wykonaniu postanowień urnowy, jako zarzut ewentualny na wypadek uznania podstaw dochodzonego wynagrodzenia.

Pozwana podniosła, że powód nie wykazał realizacji całości projektu w terminie zgodnie z postanowienia umownymi. Tymczasem z protokołu odbioru prac podpisanego przez osobę uprawnioną w imieniu pozwanej spółki za należycie wykazane przyjąć należało, iż doszło do wykonania całości przewidzianych prac. Potwierdzają to również referencje wydane przez Inwestora - Gminę W., która jednoznacznie stwierdziła, że zakończenie projektu inwestycyjnego przez podwykonawcę nastąpiło w sposób zgodny z projektem. Z tych przyczyn, brak podstaw dla uznania, że powód nie zrealizował całości projektu, dopuszczając się uchybienia w wykonaniu wszystkich prace zgodne z umową z 13 września 2011 r., przyjętych przez przedstawiciela generalnego wykonawcy z dopiskiem „bez usterek" w dniu 28 października 2011 r.

Wypłata wynagrodzenia – wbrew zapatrywaniom pozwanej Gminy - nie była uzależniona od przedstawienia przez powoda końcowego kosztorysu. Wynagrodzenie kosztorysowe uregulowane zostało w treści art. 629-631 kc. Ten sposób wynagrodzenia umożliwia zamawiających w rozliczeniach robót budowlanych dostosowanie wysokości wynagrodzenia do rzeczywistego zakresu i kosztów wykonanych robót. Dopuszczalne jest jednak podanie w treści umowy kwoty stanowiącej podstawę wyliczeń, jednak umowa musi zarazem przewidywać sposób rozliczenia konkretnych prac, objętych umową stron, precyzując sposób ustalania metody kosztorysowej. Oznaczenie w ramach wynagrodzenia konkretnej kwoty bez zaznaczenia, iż stanowi ona punkt wyjściowy dla późniejszych rozliczeń stron, bez ustalenia terminu przedstawienia kosztorysu prowadzi do wniosku, iż w istocie celem stron było podanie wartości zryczałtowanej wynagrodzenia. Skoro analizowana umowa nie przewiduje ostatecznego sposobu rozliczenia, wyliczenie odpowiadające sprecyzowanej w umowie kwocie, uznać należy za trafne.

Przedłożenie przez powoda szczegółowego kosztorysu z wykonanych prac nie było więc elementem niezbędnym do uznania wysokości umówionego i wskazanego wcześniej w umowie wynagrodzenia. Potwierdza to zarazem postawa samego generalnego wykonawcy, który nie kwestionował wystawionej faktury i nie domagał się przedłożenia kosztorysu, dokonując częściowej spłaty należności w kwocie 180.000 zł.

Zarzut braku podpisu inspektora nadzoru budowlanego w protokole technicznego odbioru robót, przekreślający zasadność wystawienia faktury VAT zgodnie z treścią § 7 pkt 1 umowy, również okazał się niezasadny. Nie budzi też wątpliwości, iż podpis potwierdzający prawidłowość wykonanych prac został złożony przez Inspektora budowlanego w dzienniku budowy.

Skoro obok (...) boiska wielofunkcyjnego” przedmiotem umowy objęte było również sporządzenie i przekazanie spółce (...) dokumentacji powykonawczej, po zakończeniu robót i przy podpisaniu protokołu końcowego. W istocie więc celem zawartej umowy było wykonanie projektu budowlanego spełniającego wszelkie wymogi prawa budowlanego, odpowiadającego wymogom Inwestora. Z dziennika budowy, wynika, że zapis nakreślony przez Inspektora budowlanego o zakończeniu prac nastąpił tego samego dnia, kiedy powód zgłosił gotowość do odbioru robót przez pozwanego, co prowadzi do wniosku, że wykonane prace spełniały wszelkie wymogi, od których prawo uzależniało możliwość użytkowania danej przestrzeni publicznej. Ponadto uznać należy, że celem przyświecającym stronom w zakresie sporządzanej umowy było także zatwierdzenie wykonanych prac przez Inwestora - Gminę W.. W żadnym stopniu nie można uznać, iż wynagrodzenie w kwocie przekraczającej 200.000,00 zł miało zostać wypłacone za uzyskanie podpisu inspektora na protokole odbioru prac przesłanemu pozwanemu celem rozliczenia, do czego w istocie sprowadza się argumentacja strony pozwanej, całkowicie abstrahująca od faktu, iż umowa została w całości wykonana.

W konsekwencji Sąd uznał, iż nie sposób ograniczać dochodzenia przez powoda wynagrodzenia za wykonane prace budowlane z uwagi na brak jednego podpisu na dokumencie odbioru prac, w sytuacji, gdy wszystkie prace zostały zatwierdzone przez Inspektora budowlanego w dzienniku budowy. W sprawie tej bowiem zachodzi pełna zgodność wykonanego przedmiotu z treścią umowy łączącej strony, a także ze sztuką budowlaną oraz wymaganiami głównego inwestora.

Powyższe argumenty wskazują, iż roszczenie powoda w zakresie dochodzonego przez niego wynagrodzenia oraz zwrotu 50% kaucji wobec bezusterkowego przyjęcia przez pozwaną spółkę przedmiotu umowy było zasadne.

Wątpliwości Sądu nie budzi wysokość dochodzonego roszczenia pomniejszonego o wpłaconą przez pozwaną kwotę 180.000,00 zł wynagrodzenia. Żądana kwota jest sumą części roszczenia z tytułu zaległego wynagrodzenie za pracę w wysokości 83 295,39 złotych i skapitalizowanych odsetek ustawowych za okres od dnia 1 grudnia 2012 roku (bowiem termin zapłaty określono do dnia 30 listopada 2012 roku) do dnia wniesienia pozwu, co nastąpiło z dniem 29 marca 2013 r. - w kwocie 3 501,00 złotych.

Wobec uznania zasadności roszczenia Sąd obowiązany jest rozważyć zgłoszony przez stronę pozwaną zarzut potrącenia dochodzonej przez powoda kwoty z wierzytelnościami generalnego wykonawcy, a mianowicie - kwotami kary umownej za opóźnienie w wysokości 69.772,97 zł.

Przesłanki potrącenia zawarte zostały w art. 498 § 1 k.c. Wynika z niego, że gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub innym przeznaczonym do tego organem państwowym.

Przesłankami są zatem wzajemność wierzytelności, wymagająca ustalenia, że potrącający jest równocześnie dłużnikiem oraz wierzycielem swego wierzyciela, jednorodzajowość świadczeń obu wierzytelności i obie wierzytelności muszą być wymagalne oraz zaskarżalność obu potrącanych wierzytelności, jako że ustawa wymaga, by nadawały się one do dochodzenia przed sądem lub innym organem państwowym. Zarzut potrącenia stanowi oświadczenie woli złożone drugiej stronie, co nastąpić może w toku postępowania przed Sądem.

Zarzut potrącenia w zakresie kary umownej za opóźnienie nie został w żaden sposób udowodniony dokumentem. Kara umowna nigdy nie ma charteru samoistnego i jak nawet na to wskazuje jej nazwa możliwość jej nałożenia w określonych okolicznościach musi znaleźć się w treści umowy łączącej strony. Urnowa stanowi więc jedynie źródło uprawniające strony do naliczenia kar umownych, lecz sama nigdy nie stanowi dokumentu udowadniającego powstanie takowej wierzytelności, zwłaszcza gdy strona powołująca się na taką wierzytelność nie złożyła stronie powodowej oświadczenia o istnieniu podstaw do nałożenia "kary umownej za opóźnienie”. Zgromadzone w okolicznościach sporu dokumenty nie udowadniają, iż powstały warunki do naliczenia kary umownej, a w rezultacie po stronie pozwanej powstała wierzytelność do powoda z tytułu opóźnienia. Jak wynika z treści protokołu odbioru w dniu przewidzianym w aneksie do umowy z dnia 30 września 2011 r. strony przedłużyły termin zakończenia prac do 14 października 2011 r. i właśnie w tym dniu powód zgłosił zakończenie prac, a wiec dopełnił umownego terminu. Fakt, iż odbiór prac został przez pozwaną spółkę dokonany dopiero w dniu 28 października 2011 r. wynikał z konieczności zebrania komisji, która to powinność (na co miedzy innymi wskazał świadek J. W.) ciążyła na pozwanej. Także zarzut przekroczenia terminu do zakończenia i przekazania prawidłowo wykonanej podbudowy boiska jest niezasadny. Wynika to chociażby z treści aneksu, który został sporządzony w dniu 30 września 2011 r., a nakładał na powoda skuteczność zakończenia i przekazania podbudowy w dniu 29 września 2011 r., czyli w dniu wcześniejszym.

W konsekwencji takiego zapisu uznać należało, iż termin ten został zastrzeżony został dla czynności, która faktycznie w podanym dniu już została dokonana. Budowa podbudowy stanowiącej niezbędny element konstrukcyjny całego boiska musiała zostać zakończona jeszcze przed 14 października 2011 r..

Intencją stron było odebranie całego sfinalizowanego obiektu, w tym terminie. Pozwany nie wykazał tym samym żadnych podstaw do możliwości potrącenia podanych przez niego kwot z wierzytelnością powoda z tytułu umowy łączącej strony. Oznacza to zatem, że powód nie pozostawał w zwłoce z terminem zakończenia robót. Powód wywiązał się bowiem z treści umowy łączącej go z pozwanym umowy. Boisko zostało przy tym przekazane Inwestorowi, który uznał je za zgodne z projektem warunkami zabudowy, a także ze sztuką budowlaną. Pozwany nie kwestionował pracy powoda, jak również nie podważał wysokości wynagrodzenia, terminowości realizacji projektu, dokonując częściowej zapłaty bez żadnych zastrzeżeń. Pozwany nie skierował do powoda żadnego pisma o potrąceniu kary umownej, nie zgłosił zastrzeżeń do wykonanego boiska.

Uznanie braku podstaw w twierdzeniach strony pozwanej co do zasadności dochodzonego wynagrodzenia i jego wysokości skutkowało zasądzeniem na rzecz powoda od pozwanego całości objętej żądaniem pozwu kwoty, jak w punkcie I wyroku.

Sąd zasądził odsetki za zwłokę w oparciu o treść art. 481 § 1 k.c. Wezwanie o zapłatę kwoty dochodzonej kwoty zostało doręczone pozwanemu w co najmniej w dniu 14 listopada 2012 r. (data opatrzenia odpowiedzi wystosowanej prze4z Gminę na wezwanie do zapłaty z dnia 8 listopada 2012 r. ) Uznać wiec należało, że odsetki z opóźnienie od dnia wniesienia pozwu, a zatem w dacie późniejszej, zgodnie z żądaniem powoda zasługiwało na uwzględnienie w pełni.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Pozwana Gmina jako strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrany (koszty procesu). Powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, uiścił opłatę sadową w kwocie 4340 złotych a skoro strona pozwana przegrała niniejszy proces w całości, to zobligowana jest zwrócić mu koszty procesu pr w wysokości 7.957 zł zł, na która składają się - opłata od pozwu 4340 zł, opłata od pełnomocnictwa - 17 zł, oraz wynagrodzenie radcy prawnego reprezentującego powoda w wysokości 3.600 zł w myśl § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

SSR del. do SO Jan Sterczała