Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2014 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2014 r. w Gdańsku

sprawy Z. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji Z. Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 listopada 2013 r., sygn. akt VI U 1299/13

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 249/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 lutego 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. działając na podstawie art. 53 i art. 111 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j. Dz. U. z 2009r., nr 153, poz. 1227 ze zm. ) odmówił Z. Z. przeliczenia należnej emerytury. W uzasadnieniu decyzji podano, że nie zaistniały żadne przesłanki uzasadniające przeliczenie emerytury ubezpieczonego, w szczególności nie stanowi takiej okoliczność fakt, iż ubezpieczony w pewnym okresie pracował w wymiarze wyższym niż pełen etat.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, domagając się jej zmiany i dokonanie przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem zwiększenia stażu pracy przez doliczenie dodatkowego zatrudnienia na 1/2 etatu we wskazanych w odwołaniu Przedsiębiorstwach, a nie tylko przyjęcie zatrudnienia na cały etat. Zdaniem ubezpieczonego pominięcie dodatkowego zatrudnienia na 1/2 etatu do wyliczenia emerytury jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego w demokratycznym państwie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc, że wskazane w odwołaniu okresy pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy zostały uwzględnione ubezpieczonemu przy obliczaniu emerytury, przy czym na żądanie Sądu organ rentowy przedstawił wykaz okresów uwzględnionych ubezpieczonemu.

Ubezpieczony po doręczeniu wspomnianego wyżej wykazu w piśmie z dnia 09.08.2013r. podał, że przepisy ustawy o radcach prawnych mają pierwszeństwo przed przepisami emerytalnymi, co uzasadnia uwzględnienie przy obliczaniu emerytury ubezpieczonego doliczenie do okresu zatrudnienia na jednym etacie, okresu zatrudnienia na pół etatu w wymiarze 22 lata 11 miesięcy, co-w przeliczeniu na pełne etaty wynosi 11 lat i 5 miesięcy.

Wyrokiem z dnia 18 listopada 2013r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy - VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia i rozważania. Zgodnie a art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Wspomniany art. 6 wskazuje, jakie okresy są uwzględniane do okresów składkowych, przy czym przepis ten, jaki i inne przepisy przytoczonej wyżej -ustawy nie wskazują, aby istniała możliwość innego naliczania okresów składkowych (a także nieskładkowych ) radcom prawnym. Jednocześnie art. 53 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi, że emerytura wynosi: 1) 24 % kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz 2) po 1,3 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych, i 3) po 0,7 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych - z uwzględnieniem art. 55. Jak wskazał organ rentowy, obliczając należną ubezpieczonemu emeryturę zastosowano przytoczone wyżej przepisy, przy czym ubezpieczony nie wskazał, aby doszło do ich naruszenia, wskazując jedynie że chce mieć doliczony okres pracy w wymiarze 1/2 etatu, ponieważ ustawa o radcach prawnych umożliwiała mu pracę w wymiarze ponad 1 etat, jako dodatkowe zatrudnienie, bez zgody kierownika głównego zakładu zatrudniającego radcę. Żądanie ubezpieczonego nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach, które przytoczono już wyżej, dlatego też Sąd, działając na podstawie art. 477 ^{( 14 )} par. 1 k.p.c, odwołanie ubezpieczonego oddalił. O kosztach rozstrzygnięto zgodnie z art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł ubezpieczony Z. Z., wnosząc o: 1) zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie apelacji, bądź 2) uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Zaskarżonemu wyrokowi apelujący zarzucił: 1) naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, 2) poczynienie błędnych ustaleń w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy poprzez przyjęcie, iż żądanie powoda doliczenia mu do okresu pracy zatrudnienia w charakterze radcy prawnego na 1/2 etatu w wymiarze 22 lat i 11 m-cy nie zasługuje na uwzględnienie. W uzasadnieniu skarżący wskazał, że w jego ocenie celowe byłoby skierowanie prze Sąd Apelacyjny w Gdańsku "pytania prawnego" do Sądu Najwyższego w Warszawie odnośnie zaliczania do stażu zatrudnienia radców prawnych dodatkowo na 1/2 etatu w przypadku przekroczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wyższego niż 250% (art. 15 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - tekst jednolity Dz.U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 wraz z późn. zm. ).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja Z. Z. okazała się bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że stan faktyczny ustalony w całości na podstawie akt sprawy był bezsporny, w związku z czym Sąd Apelacyjny zaakceptował w całości ustalenia faktyczne sądu pierwszej instancji, traktując je jak własne, nie widząc w związku z tym konieczności ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, opubl. OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy wyjaśnił w toku przeprowadzonego postępowania wszystkie istotne okoliczności mające wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. Przeprowadził także wystarczające dla rozstrzygnięcia sprawy postępowanie dowodowe, które ocenił zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c., nie przekraczając granic swobodnej oceny dowodów, zakreślonych wyżej wskazanym przepisem.

Mając na względzie, iż stan faktyczny sprawy był bezsporny, wskazać należy, iż istota sporu również na etapie postępowania apelacyjnego dotyczyła wyłącznie oceny prawnej.

Zwrócić należy uwagę, iż skarżący w wywiedzionej apelacji w uzasadnieniu podniesionego zarzutu naruszenia prawa materialnego wskazuje na celowość zadania pytania prawnego odnośnie zaliczania do stażu zatrudnienia radców prawnych dodatkowo na 1/2 etatu w przypadku przekroczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wyższego niż 250% (art. 15 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - tekst jednolity Dz.U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 wraz z późn. zm.).

Przypomnieć można, iż stosownie do treści art. 390. § 1 zd. 1 k.p.c., jeżeli przy rozpoznawaniu apelacji powstanie zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, sąd może przedstawić to zagadnienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu, odraczając rozpoznanie sprawy.

W postanowieniu z dnia 16 maja 2012 r., sygn. akt III CZP 19/12, LEX nr 1212819 Sąd Najwyższy wskazał, iż ustawodawca, przyznając sądowi drugiej instancji uprawnienie do przedstawienia Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego na podstawie art. 390 § 1 k.p.c., uzależnił skuteczność skorzystania z niego od wystąpienia w sprawie poważnych wątpliwości prawnych oraz niezbędności oczekiwanej odpowiedzi do rozstrzygnięcia sprawy. Przymiotnik kwalifikujący "poważne" oznacza, że istnieją zasadnicze trudności w ich wyjaśnieniu przy wykorzystaniu podstawowych metod wykładni a nadto, że w przypadku powstania wątpliwości zwykłych sąd odwoławczy obowiązany jest rozwiązać je we własnym zakresie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, ani wywiedziona apelacja nie naprowadza na poważne wątpliwości przy interpretacji stanowiących podstawę rozstrzygnięcia przepisów, ani też Sąd Odwoławczy nie znajduje trudności w odczytaniu norm prawnych w drodze wykładni gramatycznej. Nadto, nie sposób nie zauważyć, iż chociaż wniosek nie zawiera szerszego uzasadnienia, to oczywistym jest intencja wnioskodawcy, zniesienia konsekwencji ustawowego ograniczenia wskaźnik wysokości podstawy wymiaru do 250%, zgodnie z art. 15 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zaakcentowania wymaga, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego i jednolitym stanowiskiem doktryny prawa ubezpieczeń społecznych, przepisy prawa ubezpieczeń społecznych powinny być wykładane ściśle (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2008 r., I UZP 6/08, OSNP 2009 nr 9-10 poz. 120 i orzecznictwo tam powołane), co oznacza w zasadzie prymat dyrektyw wykładni językowej w odniesieniu do pozostałych metod wykładni, w tym wykładni systemowej i wykładni historycznej lub celowościowej.

Wykładnia językowa wskazanego przepisu jest w ocenie Sądu Apelacyjnego jednoznaczna i nie znajduje wyłomu w sytuacji gdy ubezpieczonym jest radca prawny zatrudnionych na 1,5 etatu. Tak też literalnie przepis zdaje się rozumieć odwołujący, skoro nie przedstawia odmiennej interpretacji a jedynie wskazuje na celowość skierowania „pytania prawnego” do Sądu Najwyższego.

Reasumując, w ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny faktycznej i materialnoprawnej, zarzuty ubezpieczonej okazały się chybione, a zatem zaskarżony wyrok odpowiada prawu.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 385 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.