Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Dąbrowska

Sędziowie: SSO Michał Pieńkowski

SSO Artur Bobiński (spr.)

Protokolant : Ewa Chrzczonowska

przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Andrzeja Luchcińskiego

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2014 r.

sprawy P. W. i in.

oskarżonych z art. 158§ 1 kk;

na skutek apelacji obrońcy i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego;

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej;

z dnia 11 czerwca 2014 r. sygn. akt. II K 366/11;

I.  zaskarżony wyrok zmienia w pkt VII w ten sposób, że zasądza od oskarżonych P. W. i A. R. na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. W. (1) kwoty po 826,56 (osiemset dwadzieścia sześć złotych dwadzieścia sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego przed sądem I instancji;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżonego A. R. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 170 zł (sto siedemdziesiąt złotych) tytułem opłaty za II instancję i obciąża go kwotą 20 (dwadzieścia) złotych tytułem wydatków poniesionych przez Skarb Państwa za postępowanie przed sądem II instancji;

Sygn. akt II Ka 329/14

UZASADNIENIE

P. W., P. K. i A. R. zostali oskarżeni o to, że w dniu 1 stycznia 2011 roku około godz. 2:00 w trakcie zabawy sylwestrowej w remizie OSP w S. L. działając wspólnie i w porozumieniu z innymi nie ustalonymi osobami wzięli udział w pobiciu M. W. (1) i A. W. (1), M. i A. W. (2) oraz M. i M. K. (1), w ten sposób, iż uderzali ich pięściami po twarzy i całym ciele, szarpali za odzież, kopali w okolicę głowy i po całym ciele, odpychali, narażając ich w ten sposób na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku opisanego w art. 156§l k.k. lub co najmniej art. 157§l k.k., przy czym w wyniku zdarzenia M. W. (1) doznał obrażeń ciała w postaci krwiaka okularowego oka prawego możliwość uszkodzenia wiązadła pobocznego piszczelowego lewego kolana, niedowład nerwu twarzowego prawego typu obwodowego, podejrzenie złamania kości skroniowej, częściowe uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego lewego kolana, powodując u pokrzywdzonego obrażenia ciała, które naruszyły prawidłowe funkcje organizmu na czas powyżej siedmiu dni, tj. o czyn z art. 158§l k.k.

Sąd Rejonowy w Ostrowi Mazowieckiej wyrokiem z dnia 11 czerwca 2014 r. wydanym w sprawie II K 366/11 uniewinnił oskarżonego P. K. od zarzutu popełnienia czynu z art. 158§l k.k. i przejął na rachunek Skarbu Państwa koszty sądowe w tym zakresie. Natomiast oskarżonych P. W. i A. S. uznał za winnych tego, że w dniu 1 stycznia 2011 r. około godziny 2:00 w trakcie zabawy sylwestrowej w remizie strażackiej OSP w S. L., działając wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami wzięli udział w pobiciu M. W. (1), A. W. (1), M. W. (2) oraz M. i M. K. (1) w ten sposób, że uderzali ich pięściami i rękami po twarzy i całym ciele, szarpali za odzież, kopali w okolicę głowy i po całym ciele, popychali narażając ich w ten sposób na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego w art. 156§1 k.k. lub w art. 157§l k.k. ,przy czym w wyniku zdarzenia M. W. (1) doznał obrażeń ciała w postaci: stłuczenia głowy z krwiakiem okularowym oka prawego, niedowładu nerwu twarzowego prawego typu obwodowego, urazu kolana lewego z częściowym uszkodzeniem wiązadła krzyżowego przedniego (niestabilność przednia rotacyjna pourazowa), a więc obrażeń powodujących naruszenie czynności narządu ciała na czas dłuższy od 7 dni określonych w art. 157§l k.k., czym wyczerpali znamiona czynu z art. 158§l k.k. i za to skazał ich i wymierzył im kary po 6 miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art. 69§1 i 2 k.k. i art. 70§1 pkt. l k.k. wobec oskarżonego P. W. i na podstawie art. 69§l k.k. i art. 70§2 k.k. wobec oskarżonego A. R. Sąd Rejonowy warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonych kar pozbawienia wolności na okres próby po 3 lata, oddając ich w tym czasie pod dozór kuratora. Na mocy art. 71§l k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonych grzywnę w liczbie 50 stawek dziennych o wysokości jednej stawki dziennej w kwocie 10 złotych. Orzekając o kosztach procesu Sąd Rejonowy zasądził na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonych P. W. i A. R. kwotę po 170 zł tytułem opłaty oraz obciążył ich pozostałymi kosztami po 1/3 części, koszty sądowe w części uniewinniającej przejął zaś na rachunek Skarbu Państwa. Jednocześnie Sąd zasądził od oskarżonych P. W. i A. R. na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. W. (1) kwotę po 378 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli obrońca oskarżonego A. R. oraz pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego M. W. (1).

Obrońca oskarżonego A. R. zaskarżył wyrok w części dotyczącej swego mocodawcy na jego korzyść. Orzeczeniu temu zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k., art. 366§1 k.p.k. i 410 k.p.k. poprzez błędną wykładnię i nieprawidłowe zastosowanie przedmiotowych przepisów, naruszenie przez Sąd swobodnej, kontrolowanej oceny całokształtu zgromadzonych w sprawie dowodów na skutek zaniechania ich wszechstronnej i wnikliwej analizy polegające na:

- dowolnym uznaniu za obiektywne zeznań złożonych przez świadków M. W. (1) oraz A. W. (1) w takim zakresie w jakim wymienieni wskazywali na A. R. jako osobę, która miała brać udział w pobiciu, dowolnym uznaniu za wiarygodne zeznań M. W. (1), A. W. (1), M. K. (2) oraz M. K. (3) w zakresie w jakim ww. wskazywali na przebieg zdarzenia, umiejscowienie osób na sali, ubiór napastników, wzrost napastników chwilę zadania uderzeń,

- dowolnym uznaniu za niewiarygodne wyjaśnień złożonych przez oskarżonego A. R. oraz P. W. na okoliczność wskazania osoby która rozpoczęła całe zajście, dokonała jako pierwsza ataku na oskarżonego R., a także następczego zachowania się pokrzywdzonych oraz osób im współtowarzyszących

2.  obrazę przepisu art. 424§1 i §2 k.p.k., polegającą na niedopełnieniu określonego tym przepisem obowiązku zamieszczenia w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia koniecznych elementów, a przede wszystkim szczegółowego wskazania, jakie fakty Sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej materii konkretnie oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych w takim zakresie w jakim przyjął, że oskarżony A. R. dopuścił się zarzucanego czynu,

3.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, który miał istotny wpływ na treść orzeczenia i polegał na nietrafnym i nieuprawnionym przyjęciu, iż oskarżony A. R. wziął udział w pobiciu w dniu 1 stycznia 2011 r., podczas gdy przeprowadzona w sposób prawidłowy, zgodnie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego ocena zebranych w sprawie dowodów prowadzi do odmiennego wniosku.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę wyroku Sądu I instancji i uniewinnienie A. R. od zarzucanego mu czynu, a ewentualnie zaś o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego skarżąc wyrok Sądu Rejonowego zarzucił:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, który miał wpływ na jego treść, poprzez nieprawidłowe ustalenie, że oskarżeni podczas zdarzenia objętego a/o nie spowodowali swoim zachowaniem obrażeń ciała pokrzywdzonego M. W. (1), w postaci stłuczenia głowy z krwiakiem okularowym oka prawego, niedowładu nerwu twarzowego prawego typu obwodowego, urazu kolana lewego z częściowym uszkodzeniem wiązadła krzyżowego przedniego, tj. skutku określonego w 156§1 pkt. 2 k.k., który wystąpił u pokrzywdzonego w wyniku przestępstwa pobicia z dnia 1 stycznia 2011 r.,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, który miał wpływ na jego treść poprzez błędne ustalenie, że oskarżony P. K. nie brak udziału w zdarzeniu objętym a/o, co w konsekwencji doprowadziło do uniewinnienia ww. od zarzucanego mu czynu z art. 158§1 k.k.,

3.  obrazę przepisów postępowania, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., która miała wpływ na jego treść, a polegającą na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów w zakresie częściowego tylko przypisania zeznaniom światków M. W. (1) i A. W. (1) wiarygodności, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego uznania, że ww. świadkowie w ogóle nie rozpoznali oskarżonego P. K. jako jednego z uczestników pobicia,

4.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na jego treść, a to art. 626§1 k.p.k. w zw. z §14 pkt. 4 i §16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, poprzez niewłaściwe obliczenie, a w konsekwencji nie zasądzenie od oskarżonych na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w należytej wysokości, tj. w kwocie 1.239,84 zł z podatkiem VAT od każdego z nich,

5.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na jego treść, a to art. 618a k.p.k. w zw. z art, 618b k.p.k. poprzez pominięcie i nie zasądzenie na rzecz pokrzywdzonego M. W. (1) kosztów jego stawiennictwa w charakterze świadka oraz kosztów utraconego zarobku z tym związanego, których wysokość została należycie wykazana.

W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, a także zasądzenie od oskarżonych na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przypisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego A. R. była bezzasadna w stopniu oczywistym, a zatem wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu albo alternatywnie zgłoszony wniosek uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie niniejszej sprawy Sądowi Rejonowemu w Ostrowi Mazowieckiej do ponownego rozpoznania nie został uwzględniony. Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego M. W. (1) jedynie w niewielkim stopniu zasługiwała na uwzględnienie.

Odrzucić podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego A. R. zarzut dotyczący obrazy przepisów postępowania, art. 7 kpk, art. 4 kpk, art.366§1 kpk i art. 410 z którego skarżący wywodzi wniosek o jednostronnej niekorzystnej dla oskarżonego A. R. oceny dowodów w sprawie, które doprowadziły do błędnych ustaleń faktycznych, wyrażających się w ustaleniu, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu.

Odnotować trzeba, że Sąd I instancji omówił i ustosunkował się do wszystkich dowodów. Ocena ta uwzględnia wzajemne odniesienia poszczególnych dowodów, respektuje jednocześnie dyrektywy zawarte w art. 7 k.p.k., biorąc pod uwagę wskazania wiedzy i reguły logicznego rozumowania i zasady doświadczenia życiowego. Ocena dokonana przez Sąd Rejonowy, której szczegółowy wyraz znalazł odzwierciedlenie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie wykracza poza swobodną ocenę dowodów, o której mowa w art. 7 k.p.k. i jako taka pozostaje pod ochroną tego przepisu. Sąd Rejonowy wyprowadzał i uzasadniał należycie wnioski co do wiarygodności lub niewiarygodności zgromadzonych dowodów. Kontrola instancyjna nie wykazała aby Sąd I instancji przekroczył granice swobodnej oceny dowodów w kierunku oceny dowolnej, nie stwierdzono też w rozumowaniu Sądu Rejonowego przedstawionym w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku luk lub błędów o charakterze logicznym lub faktycznym, które mogły stanowić podstawę ewentualnych korekt wyroku. Nietrafnym okazał się również zarzut naruszenia art. 4 kpk, jak też art. 366§1 kpk albowiem wszystkie istotne kwestie dla odpowiedzialności prawno-karnej oskarżonego A. R. zostały wyjaśnione.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku w zakresie zarzuconego oskarżonemu A. R. czynu sprowadzał się zasadniczo do kwestionowania oceny dowodów, dokonanej przez Sąd orzekający, w tym w szczególności odrzucenia wyjaśnień oskarżonego, nie przyznającego się do winy w zakresie zarzucanego mu czynu, a oparcia się na zeznaniach świadków M. W. (1), A. W. (1), M. K. (1) i M. K. (3), którzy wskazywali m.in. na osobę oskarżonego A. R. jako jednego ze sprawców pobicia pokrzywdzonego M. W. (3) i M. W. (1). W ocenie Sądu Okręgowego stanowisko Sądu Rejonowego w zakresie oceny materiału dowodowego należało podzielić. Świadek M. K. (1) indywidualizowała role w pobiciu obu oskarżonych. Wskazała, że oskarżony A. R. uderzył M. W. (3), a oskarżony P. W. M. W. (1). Zdaniem Sądu Okręgowego zeznania tego świadka zostały ocenione przez Sąd Rejonowy prawidłowo i z ich treści Sąd I instancji wyprowadził prawidłowe wnioski co do sprawstwa oskarżonego A. R.. Wnioski te okazały się odmienne od oczekiwanych przez autora apelacji, co jednak nie oznacza, że były dowolne jak chce tego apelujący. Podobnie Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zeznania świadka A. W. (1). Sąd ten z należytą wnikliwością podszedł do oceny dowodów z zeznań pokrzywdzonych o czym świadczy chociażby odrzucenie zeznań A. W. (1) i M. W. (1), wskazujących na udział w pobiciu oskarżonego P. K.. Nie można zatem przypisać Sądowi Rejonowemu braku krytycyzmu w ocenie przedstawionego mu materiału dowodowego. Wbrew stanowisku apelującego Sąd Rejonowy ustalił przebieg zdarzenia i jego miejsce wyraźnie wskazując, że składało się ono z dwóch części tj. pierwszej w łazience i drugiej przy schodach wyjściowych. Ustalił ponadto rysopis sprawców w takiej części w jakiej pozwalały na to przeprowadzone dowody.

Obrońca oskarżonego oczekuje bezkrytycznego podzielenia wyjaśnień oskarżonego A. R., który kreował się w swoich wyjaśnieniach z rozprawy na ofiarę ataku pokrzywdzonego M. W. (1). Z pola widzenia obrońcy, odmiennie niż z pola widzenia Sądu Rejonowego, zniknęły jednak istotne okoliczności sprawy. Zdaniem Sądu Okręgowego, tak jak czyni to Sąd Rejonowy należało odrzucić wyjaśnienia oskarżonego A. R. jakoby to pokrzywdzony M. W. (1) zainicjował zajście w łazience, albowiem były nielogiczne. Nadto na co trafnie zwrócił uwagę w pisemnych motywach wyroku Sąd Rejonowy nie znajdowały potwierdzenia w wyjaśnieniach oskarżonego P. W., odnośnie zdarzenia w łazience, gdzie rzekomo według wyjaśnień oskarżonego A. R. miał on zostać zaatakowany przez pokrzywdzonego. Zdaniem Sądu Okręgowego, podzielając ocenę tych wyjaśnień prezentowaną przez Sąd Rejonowy należy dodatkowo zwrócić uwagę na jeszcze jedną okoliczność. Pokrzywdzony nie prowokowałby żadnego zajścia w sytuacji gdy w łazience znalazło się dwóch wrogo nastawionych do niego mężczyzn. Jedynie na marginesie należy poczynić uwagę, że wersja jak pokrzywdzony M. W. (1) zainicjował zdarzenie, uderzając oskarżonego A. R. w łazience, pojawiła się dopiero na rozprawie. Trudno zatem przypisać wyjaśnieniom oskarżonego walor konsekwencji, a co za tym idzie, jak chce tego jego obrońca walor wiarygodności.

Zdaniem Sądu Okręgowego nietrafnym jest nadto zarzut naruszenia art. 424§ 1 i 2 kpk poprzez niewskazanie, które fakty Sąd rejonowy uznał za udowodnione. Uważna lektura uzasadnienia na k. 1-2 nie może nasuwać wątpliwości, że Sąd Rejonowy ustalił, że oskarżony A. R. ponad wszelką wątpliwość zaatakował pokrzywdzonego M. W. (3). Zdaniem Sądu Okręgowego to ustalenie, wraz ze wcześniejszymi ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd Rejonowy jest wystarczające do przypisania oskarżonemu A. R. sprawstwa przestępstwa z art. 158§1 kk.

Zdaniem Sądu Okręgowego apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, choć nie wskazuje kierunku w jakim została wywiedziona, została skierowana na niekorzyść oskarżonego P. K. oraz oskarżonych A. R. i P. W.. Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, jakoby Sąd Rejonowy nie przypisał oskarżonym spowodowania obrażeń ciała szczegółowo opisanych w opinii lekarskiej. Uważna lektura uzasadnienia nie może nasunąć wątpliwości, że Sąd Rejonowy przypisał sprawcom pobicia spowodowanie obrażeń ciała stwierdzonych przez biegłego lekarza. Sąd Rejonowy nie znalazł wprawdzie dowodów na przypisanie spowodowania określonych obrażeń konkretnemu sprawcy, ale nie miało to wpływu na przypisanie oskarżonym P. W. i A. R. wyczerpania dyspozycji art. 158§1 kk. Przepis ten sankcjonuje bowiem nie spowodowanie określonych w nim obrażeń ciała, ale już samo narażenie na ich powstanie.

Nietrafnym jest również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, które spowodowały uniewinnienie oskarżonego P. K. od popełnienia zarzucanego mu czynu. Zdaniem Sądu Okręgowego, prawidłowa ocena dowodu z zeznań pokrzywdzonego M. W. (1) i jego żony świadka A. W. (1), jakiej dokonał Sąd Rejonowy, wskazuje na to, że brak jest przekonywujących dowodów na przypisanie temu oskarżonemu udziału w przestępstwie dokonanym m.in. na szkodę pokrzywdzonego M. W. (1). Sąd Rejonowy na k. 6 uzasadnienia wyczerpująco wskazał dlaczego zeznania świadka A. W. (1) i M. W. (1) nie mogły stać się podstawą poczynionych ustaleń faktycznych. Ocena tych dowodów pozostawała pod ochroną art. 7 kpk i zdaniem Sądu Okręgowego była oceną swobodną, wolną od dolności. Zdaniem Sądu Okręgowego również zarzut naruszenia art. 410 kpk okazał się niezasadny. Skarżący nie precyzuje jakie ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego zostały poczynione w oparciu o nieujawnione w toku rozprawy głównej dowody.

Częściowo zasadnym okazał się natomiast zarzut błędnego naliczenia należnych oskarżycielowi posiłkowemu kosztów zastępstwa adwokackiego. Sąd Rejonowy nie naruszył jednak w tym zakresie, jak wskazał to w apelacji pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego przepisu art. 626§1 kpk, ale przepis art. 627k kpk, który wskazuje, że od skazanego w sprawie z oskarżenia publicznego Sąd zasadza wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Niewątpliwie do takich wydatków należą koszty ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika. Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nie uczestniczył jednak we wszystkich rozprawach. Wynagrodzenie przysługuje mu zatem jedynie za stawiennictwo na rozprawach. Z uwagi na fakt, że pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego uczestniczył w rozprawach w dniach 11 stycznia 2012r., 7 marca 2012r. 12 sierpnia 2013r. i 6 czerwca 2014r. Sąd Okręgowy podwyższył więc oskarżycielowi posiłkowemu należny zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego do kwoty 826,56 zł.

Niezasadnym okazał się zarzut naruszenia art.618a kpk i art. 618b, albowiem przepisy te odnoszą się do zwrotu kosztów poniesionych przez M. W. (1), które jako świadek poniósł w związku ze stawiennictwem na rozprawach. Kwestia ta nie może być zatem przedmiotem rozpoznania w postępowaniu apelacyjnym, albowiem nie są to koszty związane z ustanowieniem profesjonalnego pełnomocnika z wyboru. Sąd Rejonowy wniosek pełnomocnika M. W. (1) w zakresie zwrotu kosztów związanych z dojazdami na rozprawę rozstrzygnął w postanowieniu z dnia 8 sierpnia 2014r. W aktach sprawy brak jest dowodu doręczenia odpisu tego postanowienia świadkowi M. W. (1) i jego pełnomocnikowi. Postanowienie to zatem nie uprawomocniło się, a zatem w tym zakresie służyć będzie oskarżycielowi posiłkowemu M. W. (1) i jego pełnomocnikowi środek odwoławczy.

O opłacie Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z art. 8 ustawy dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity Dz. U. z 1983r. nr49 poz. 223 z pózn. zm).

O wydatkach Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z art. 634 kpk i art. 636§1 kpk.

Z tych względów z mocy art. 437 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.