Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Lucyna Oleszek

Protokolant sekretarz sądowy Agnieszka Radochońska

po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 2014 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy F. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania F. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

1. z dnia 17 czerwca 2014 r. nr (...)

2. z dnia 24 lipca 2014 r. nr (...)

3. z dnia 19 września 2014 r. nr (...)

I.  z m i e n i a zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy F. S. prawo do emerytury w ustawowej wysokości, począwszy od dnia 26 kwietnia 2014 r.,

II.  s t w i e r d z a, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R. nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w ustaleniu prawa do powyższego świadczenia.

Sygn. akt III U 859/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 1 grudnia 2014 r.

Decyzjami z dnia 17 czerwca 2014 r., 24 lipca 2014 r. i 19 września 2014 r., zn. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy F. S. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu tych decyzji podano, iż wnioskodawca nie spełnia wszystkich warunków określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.). Nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy
w pierwszej z tych decyzji uwzględnił jedynie 1 rok, 5 miesięcy i 21 dni takiego zatrudnienia. Natomiast po uzupełnieniu przez wnioskodawcę dokumentacji w drugiej decyzji uwzględniono - 2 lata, 5 miesięcy i 22 dni, zaś w trzeciej - 11 lat, 10 miesięcy i 4 dni.

Równocześnie do okresu wykonywania prac w szczególnych warunkach, z uwagi na niedokładności świadectw pracy lub ich brak, nie zaliczono okresu zatrudnienia wnioskodawcy:

- od 3 stycznia 1977 r. do 9 kwietnia 1977 r. (3 miesiące i 8 dni) w (...)
w S.,

- od 4 kwietnia 1977 r. do 29 lutego 1980 r. (2 lata, 10 miesięcy i 1 dzień) w (...) SA w T. oraz

- od 1 czerwca 1980 r. do 30 września 1983 r. (3 lata, 4 miesiące ) w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w P..

Wnioskodawca F. S. złożył odwołanie od każdej z tych decyzji, domagając się ich zmiany.

Na uzasadnienie podał, że decyzja jest dla niego krzywdząca i niezgodna ze stanem faktycznym. Zawodowo pracował bowiem na stanowiskach: maszynisty żurawia, operatora dźwigu, operatora-kierowcy oraz kierowcy autobusu. Praca na tych stanowiskach wykonywana była w warunkach szczególnych. Na potwierdzenie charakteru zatrudnienia dodatkowo odwołał się do zeznań świadków.

W odpowiedziach na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie z przyczyn, które stanowiły o wydaniu zaskarżonych decyzji.

Ponownie stwierdzono, że wnioskodawca nie spełnia warunków do nabycia emerytury określonych w art. 184 ust. 1 w zw. z art. 27 i art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) oraz w zw. z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnianych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Podniesiono, że spośród ustawowych warunków wnioskodawca wykazał 25-letni staż ubezpieczeniowy. Natomiast na dzień złożenia wniosku emerytalnego nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Organ rentowy wskazał, że okresy pracy wykonywanej w warunkach szczególnych może potwierdzić jedynie zakład pracy, ewentualnie jego następca, na podstawie posiadanej dokumentacji i w ściśle określonej formie, zgodnie z § 2 ust. 2 powołanego rozporządzenia. Wnioskodawca nie przedstawił świadectw pracy, na podstawie których można by stwierdzić, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca F. S. urodzony (...) wystąpił w dniu 1 kwietnia 2014 r. z wnioskiem o emeryturę, oświadczając że jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz że nie pozostaje w stosunku pracy.

Na potwierdzenie okresów ubezpieczenia oraz charakteru zatrudnienia odwołał się do dokumentacji złożonej przy wniosku o kapitał początkowy, złożył też świadectwa pracy,
w tym świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Rozpoznając ten wniosek organ rentowy pierwszą zaskarżoną decyzją z dnia 17 czerwca 2014 r. ustalił, że wnioskodawca legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 27 lat, 5 miesięcy i 23 dni. Niemniej odmówiono mu prawa do emerytury
z uwagi na nieudokumentowanie zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat.

Organ rentowy weryfikując uprawnienia emerytalne wnioskodawcy za pracę
w warunkach szczególnych uznał za udokumentowany jedynie okres jego zatrudnienia
w wymiarze 1 rok, 5 miesięcy i 22 dni w firmie (...) SA od 5 października 1983 r. do 25 marca 1985 r. na stanowisku kierowcy autobusu.

Na pozostałe okresy zatrudnienia wnioskodawca wprawdzie przedstawił świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, jednak dokumenty te zawierają niedokładności m.in. nie określono w nich charakteru wykonywanej pracy. Stąd pominięto okresy zatrudnienia w następujących zakładach pracy:

- od 3 stycznia 1977 r. do 9 kwietnia 1977 r. (3 miesiące i 8 dni) w (...)
w S.,

- od 30 kwietnia 1977 r. do 29 lutego 1980 r. (2 lata, 10 miesięcy i 1 dzień) w (...) SA w T.

- od 26 marca do 2 czerwca 1985 r. (2 miesiące i 8 dni) w Przedsiębiorstwie (...) w P.

- od 18 czerwca do 4 listopada 1985 r. (4 miesiące, 17 dni ) w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w R.,

- od 11 listopada 1985 r. do 2 sierpnia 1993 r. (z wyłącznie urlopu bezpłatnego - 7 lat, 6 miesięcy i 17 dni) w (...) w K..

Dowód: 1. Akta organu rentowego (kapitałowe):

- wniosek o kapitał początkowy z dn. 8.11.2006 r.

2. Akta organu rentowego (emerytalne):

- wniosek o emeryturę z dn. 1.04.2014 r.

- świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z dnia 9.10.2000 r.,
13.02.2001 r., 14.02.2001 r., 19.02.2001 r., 9.04.2001 r., 9.11.2001 r., 15.11.2001 r.

- decyzja odmowna z dn. 17.06.2014 r.

W związku z odwołaniem wnioskodawcy od tej decyzji organ rentowy ponownie zweryfikował okresy zatrudnienia wnioskodawcy i przyjął, że w warunkach szczególnych pracował on łącznie w wymiarze 2 lata, 5 miesięcy i 22 dni w firmach:

- (...) w K. w okresie od 11 marca do 31 maja 1980 r.

- (...) S.A. w R. w okresie od 12 września 1972 r. do 24 października 1974 r. oraz od 21 października do 11 grudnia 1976 r.

Pominięto zaś okresy zatrudnienia w pozostałych zakładach pracy, w tym wcześniej uwzględniony okres 1 roku 5 miesięcy i 22 dni w firmie (...) SA od 5 października 1983 r. do 25 marca 1985 r. na stanowisku kierowcy autobusu. Stąd wydano odmowną decyzję z dnia 24 lipca 2014 r.

Dowód: 1. Akta organu rentowego (emerytalne):

- świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z (...) SA
w R., (...) SA w K. z dnia 9.04.2001 r. oraz (...) SA w J. z dnia, 13.02.2001 r.

- decyzja odmowna z dn. 24.07.2014 r.

W związku z odwołaniem wnioskodawcy również od tej decyzji i dodatkowymi wyjaśnieniami organ rentowy ponownie zweryfikował okresy jego zatrudnienia i przyjął, że w warunkach szczególnych pracował on łącznie w wymiarze 11 lat, 10 miesięcy i 4 dni
w następujących okresach:

- od 12 września 1972 r. do 24 października 1974 r. oraz od 21 października do 11 grudnia 1976 r. w (...) S.A. w R.,

- od 11 marca do 31 maja 1980 r. w (...) w K.,

- od 5 października 1983 r. do 25 marca 1985 r. w (...) SA,

- od 26 marca do 2 czerwca 1985 r. w Przedsiębiorstwie (...) w P.,

- od 18 czerwca do 4 listopada 1985 r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...)
i (...) w R.,

- od 11 listopada 1985 r. do 2 sierpnia 1993 r. (z wyłącznie urlopu bezpłatnego)
w (...) w K..

Za nieudowodniony przyjęto nadal charakter pracy wnioskodawcy w okresach:

- od 3 stycznia 1977 r. do 9 kwietnia 1977 r. (3 miesiące i 8 dni) w (...)
w S.,

- od 4 kwietnia 1977 r. do 29 lutego 1980 r. (2 lata, 10 miesięcy i 1 dzień) w (...) SA w T. oraz

- od 1 czerwca 1980 r. do 30 września 1983 r. (3 lata, 4 miesiące ) w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w P. tj. w łącznym wymiarze 6 lat 5 miesięcy i 9 dni.

W rezultacie wydano kolejną odmowna decyzję z dnia 17 września 2014 r.

Dowód: 1. Akta organu rentowego (emerytalne):

- świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z (...) SA
z dnia 9.11.2001 r., (...) w P. z dnia 9.10.2000 r., (...) w R. z dnia 19.02.2001 r., (...) SA w J. z dnia, 13.02.2001 r. oraz (...) SA w R. i (...) SA w K. z dnia 9.04.2001 r.

- decyzja odmowna z dn. 17.09.2014 r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca F. S. z zawodu operator sprzętu ciężkiego pierwszą pracę zawodową rozpoczął jako uczeń praktycznej nauki zawodu
w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. w okresie od 1 września 1970 r. do 24 czerwca 1972 r. Uzyskał kwalifikacje montera wewnętrznych instalacji budowanych. Po zakończeniu nauki pracę podjął od 12 września 1972 r.
w Przedsiębiorstwie (...) w R. na stanowisku montera rurociągów technologicznych. Przez cały okres zatrudnienia wnioskodawca pracował przy robotach wodno-kanalizacyjnych oraz przy budowie rurociągów w głębokich wykopach, także jako maszynista ciężkich maszyn budowlanych.

W czasie tego zatrudnienia został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej, którą pełnił od 29 października 1974 r. do 5 października 1976 r. W czasie służby wojskowej, w dniu 22 marca 1975 r., uzyskał uprawnienia do obsługi ciężkich maszyn budowlanych
i drogowych ze specjalnością operatora żurawi samojezdnych kołowych do 10 ton. Ponadto uzyskał prawo jazdy kategorii A, B, C.

Po zakończeniu służby wojskowej powrócił do macierzystego pracodawcy
i kontynuował zatrudnienie do 11 grudnia 1976 r., pracując już jako maszynista maszyn budowlanych.

Dowód: 1. Akta organu rentowego (kapitałowe):

- kserokopia książeczki wojskowej

2. Akta organu rentowego (emerytalne):

- świadectwo pracy z dnia 11.12.1976 r.

- świadectwo pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z (...) SA
w R.,

3. Akta osobowe z firmy (...) S.:

- odpisy kwalifikacji i prawa jazdy z dnia 22.03.1975 r. i 4.10.1976 r.

4. zeznania wnioskodawcy (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 53 min.).

Od 3 stycznia do 9 kwietnia 1977 r. wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie (...) w S.. Powierzono mu obowiązki maszynisty żurawi samochodowych samojezdnych. Pracował wyłącznie przy Hucie (...) jako maszynista dźwigu marki S. przy montażu konstrukcji stalowych.

Dowód: 1. Akta osobowe z firmy (...) S.:

- umowa o pracę z dnia 29.12.1976 r.,

- karta obiegowa zmiany,

- świadectwo pracy z dnia 8.04.1977 r.

2. zeznania wnioskodawcy (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 53 min.).

Następnie od 30 kwietnia 1977 r. do 29 lutego 1980 r. (2 lata, 10 miesięcy, 1 dzień) pracował w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w T.. Został przyjęty na stanowisko operatora dźwigu. Pracował wyłącznie na budowach m.in. browaru w L. przy przeładunku płyt drogowych i stropowych oraz przy rozładunku materiałów budowlanych. Obsługiwał dwa rodzaje dźwigów o udźwigu 6 i 16 ton, m.in. marki (...). Z pracy rozliczał się zgodnie z kartą drogową. Następca prawny tego przedsiębiorstwa - (...) SA w T. w dniu 14 lutego 2001 r. oraz 12 września 2003 r. wystawiło wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach na stanowisku maszynisty maszyn transportu pionowego (operator dźwigu i maszynista żurawi samojezdnych kołowych i gąsienicowych). Razem z wnioskodawcą pracował świadek J. M. (1), który w latach 1977-1979 był zatrudniony jako kierowca ciągnika przy rozwożeniu betonu na budowę browaru w L..

W czasie tego zatrudnienia był oddelegowany do pracy w charakterze betoniarza na budowie eksportowej na W. w okresie od 24 lipca 1978 r. do 30 maja 1979 r.

Natomiast w okresie od 11 marca do 31 maja 1980 r. wnioskodawca zatrudnił się jako operator dźwigu w firmie (...) SA w K.. Wówczas pracował wyłącznie na budowie elektrowni w P. przy montażu konstrukcji. Obsługiwał dźwig marki S. 40.

Dowód: 1. Akta osobowe z firmy (...) SA:

- umowa o pracę z dnia 30.04.1977 r.,

- karta obiegowa zmiany,

- świadectwo pracy z dnia 27.02.1980 r.

- umowa o pracę na budowie zagranicznej z dnia 24.07.1978 r.

2. Akta organu rentowego (emerytalne):

- świadectwo pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z (...) SA z dnia 14.02.2001 r.

- świadectwo pracy i świadectwo pracy wykonywanej w warunkach szczególnych
z (...) SA w K. z dnia 9.04.2001 r.

3. świadectwo pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z (...) SA
z dnia 12.09.2003 r. k. 50

4. zeznania świadka J. M. (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 44 min.).

5. zeznania wnioskodawcy (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 53 min.).

W okresie od 1 czerwca 1980 r. do 30 września 1983 r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w P.. Do pracy został przyjęty
w ówczesnym (...) Kombinacie Budowlanym w J.. Pracował jako operator dźwigu kołowego marki P. (16 ton). Z tytułu obsługi dźwigu otrzymywał dodatek za konserwację (obsługę codzienną). Faktyczne czynności wykonywał na różnych budowach w P. (osiedla mieszkaniowe) i okolicy (szkoła we F.) oraz na budowie Szpitala w P.. Razem z wnioskodawcą pracował świadek S. M. (1) operator - kierowca koparki oraz świadek E. S. (1) kierowca - operator dźwigu. Sprzęt budowlany
i samochody ciężarowe znajdował się na terenie Bazy (...) w P., tam też rozdzielano pracę dla robotników. W przedsiębiorstwie było kilka dźwigów, z tym że wnioskodawca obsługiwał ten największy marki (...), który wykorzystywano do montażu na wysokości poprzez wydłużenie wysięgnika poprzez tzw. „sztukówkę”. Praca wszystkich pracowników odbywała się na jedną zmianę i trwała przez cały rok.

Dowód: 1. Akta osobowe z firmy (...) w P.:

- umowa o pracę z dnia 4.06.1980 r.,

- angaże,

- świadectwo pracy z dnia 3.10.1983 r..

2. zeznania świadków:

- S. M. (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 31 min.)

- E. S. (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 37 min.)

3. zeznania wnioskodawcy (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 53 min.).

Z kolei od 5 października 1983 r. do 25 marca 1985 r. wnioskodawca pracował jako kierowca w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w J.. Został zatrudniony na stanowisko kierowcy-operatora. Faktycznie pracował jako kierowca autobusu i rozwoził pracowników firmy po okolicznych budowach. Pracę w P. rozpoczynał codziennie od ok. godziny 5.30 i zawoził pracowników do J. i okolic. Jednym z pracowników, który korzystał z transportu służbowego był świadek B. S. (1) betoniarz-zbrojarz. Ponadto charakter wykonywanego zatrudnienia potwierdził następca prawny przedsiębiorstwa - (...) SA w świadectwie pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z dnia 13 lutego 2001 r.

Natomiast w świadectwie z dnia 3 lipca 2014 r. wskazano, że wnioskodawca pracował jako kierowca samochodu ciężarowego.

Za porozumieniem między zakładami pracy z dniem 26 marca 1985 r. wnioskodawca został przekazany do Przedsiębiorstwa Budownictwa (...) w K. Zakład (...) w P.. Pracę podjął na stanowisku operatora dźwigu i wykonywał ją do 2 czerwca 1985 r. Ponownie pracował na dźwigu marki (...), wyłącznie przy załadunku prefabrykatów betonowych.

Dowód: 1. Akta osobowe z firmy (...) SA w J.:

- umowa o pracę z dnia 5.10.1983 r.,

- angaże,

- karta obiegowa zmiany,

- Porozumienie między zakładami pracy z dnia 21.03.1985 r.

- świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z dnia 13.02.2001 r.
i 3.07.2014 r.

2. Akta osobowe z firmy (...) w P.:

- umowa o pracę z dnia 26,03.1985 r.,

- angaże,

- karta obiegowa zmiany,

- świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z dnia 9.10.2000 r.

3. zeznania świadka:

- B. S. (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 48 min.)

4. zeznania wnioskodawcy (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 53 min.).

W okresie od 18 czerwca 1985 r. do 4 listopada 1985 r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w R. jako maszynista żurawia. W czasie tego zatrudnienia wnioskodawca pracował na budowie Szpitala Wojewódzkiego w P., przy montażu. Pracował wówczas na dźwigu marki S.. Charakter wykonywanego zatrudnienia potwierdził następca prawny przedsiębiorstwa - Przedsiębiorstwo Budownictwa (...)
i (...) SA w R. - w świadectwie pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z dnia 19 lutego 2001 r. oraz 4 lipca 2014 r.

Następnie wnioskodawca przeszedł do pracy do (...) Przedsiębiorstwa (...) w K.. Został zatrudniony od 11 listopada 1985 r. na stanowisku maszynisty sprzętu. Jako operator żurawia pracował do dnia 2 sierpnia 1993 r. Wtedy wykonywał prace na terenie województwa (...) wyłącznie na budowach obiektów przemysłowych. W czasie tego zatrudnienia był też kierowany na budowę eksportową do byłej Czechosłowacji, przy czym cały czas pracował tam jako operator sprzęt – dźwigu przy remoncie dachu w fabryce mydła i proszku. Charakter wykonywanego zatrudnienia potwierdził również następca prawny przedsiębiorstwa - (...) SA w W. w świadectwie pracy wykonywanej
w warunkach szczególnych z dnia 25 lipca 2014 r.

Dowód: 1. Akta osobowe z firmy (...)” SA w R.

- umowa o pracę z dnia 18.06.1985 r.,

- angaże,

- karta obiegowa zmiany,

- (...) klasy II z dnia 20.10.1978 r.

- świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z dnia 19.02.2001 r.

2. świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych z dnia 4.07.2014 r.
i 25.07.2014 r. k.48-49

3. zeznania wnioskodawcy (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 53 min.).

Sąd ustalił też, że we wszystkich wskazanych firmach weryfikowane były uprawnienia wnioskodawcy jako operatora maszyn budowlanych - dźwigu i żurawia. Pracował on na różnorodnym sprzęcie, różnych marek, niemniej zawsze były to dźwigi bądź żurawie. Poza tym cały czas uzupełniał też kwalifikacje, uzyskując kolejno uprawnienia III (1975 r.), II (1978 r.) i I (1989) kategorii. Dzięki temu mógł pracować jako operator dźwigów/żurawi samojezdnych kołowych i gąsienicowych, o odpowiednio większym udźwigu.

W ramach każdego zatrudnienia wnioskodawca otrzymywał sprzęt, za który odpowiadał. Większość prac wykonywał na budowach w terenie przy przenoszeniu elementów budowalnych oraz załadunku i rozładunku materiałów. Ze swojej pracy, bez względu na firmę, rozliczany był na podstawie karty pracy tj. godzin pracy oraz zużytego paliwa.

Obecnie, od 2001 r., utrzymuje się z zasiłku przedemerytalnego.

Dowód: 1. zeznania wnioskodawcy (nagranie rozprawy z dnia 7.11.2014 r. - 53 min.).

Dokonując tych ustaleń Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach organu rentowego. Ponadto Sąd w całości uwzględnił dokumentację archiwalną z akt osobowych wnioskodawcy z okresu jego zatrudnienia (z siedmiu zakładów pracy).
W zachowanych aktach, uzyskanych z archiwów, znajduje się istotna dokumentacja (podania, angaże, protokoły kwalifikacyjne, szkolenia, umowy o pracę i świadectwa pracy) na potwierdzenie wykonywania przez wnioskodawcę pracy operatora – maszynisty dźwigu/ żurawia oraz kierowcy autobusu.

Za pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków pracujących razem
z wnioskodawcą: J. M. (1), S. M. (1) i E. S. (1) oraz B. S. (1). Świadkowie ci dokładnie opisali strukturę zatrudnienia kolejno w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w T., w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w P. oraz (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w J.. Wskazali, jakie prace wykonywał wnioskodawca, jak wyglądała organizacja pracy oraz kiedy razem pracowali. Sąd podzielił także zeznania wnioskodawcy, który dodatkowo podał jakie prace wykonywał przez cały okres zatrudnienia przed 1999 r.

Równocześnie Sąd pominął dowód z zeznań kolejnych świadków P. K. oraz J. R. i A. S.. Dowód z ich zeznań miał być przeprowadzony na okoliczność charakteru zatrudnienia wnioskodawcy w firmach (...)
i (...) K.. Wobec uwzględnienia przez organ rentowy okresu pracy w tej ostatniej formie, wnioskodawca cofnął wniosek co do dwóch ostatnich świadków. Z kolei Sąd z urzędu przyjął, że niecelowe jest wzywanie kolejnego świadka w sytuacji, kiedy dołączona została dokumentacja osobowa.

Równocześnie Sąd uznał, że choć świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, a dołączone przez wnioskodawcę nie odzwierciedlają dokładnie wszystkich, niezbędnych informacji, to w związku z zachowaną dokumentacją osobową oraz jego zeznaniami, możliwe było poczynienie uzupełniających ustaleń.

Z treści § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy (czy też przechowawcy jego dokumentów) w przedmiocie wykazania, na podstawie posiadanej dokumentacji, okresów pracy w szczególnych warunkach, miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest dokumentem urzędowym
w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Jak wynika z zeznań świadków oraz wnioskodawcy, pracował on przede wszystkim jako operator – maszynista dźwigu/żurawia oraz kierowca autobusu.

W rezultacie zebrana obecnie dokumentacja wraz zeznaniami świadków
i wnioskodawcy potwierdza okres i faktyczny charakter wykonywanej przez niego pracy
w spornych trzech okresach. Wszystkie zgromadzone dowody wzajemnie się potwierdzają
i uzupełniają, wobec czego są wiarygodnym źródłem ustaleń faktycznych. Wynika z nich, jaką pracę i w jakich warunkach wykonywał wnioskodawca.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ponadto emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Równocześnie zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnianych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43) - ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. będącym pracownikami zatrudnionymi w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3 tj. jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

-

osiągnęli wiek emerytalny wynoszący dla mężczyzny 60 lat oraz

-

posiadają wymagany okres składkowy i nieskładkowy tj. 25 lat dla mężczyzny, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Dla ustalenia tych uprawnień - za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2 cyt. ustawy).

Zgodnie z § 2 ust. 1 cyt. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) - okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji - w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie
§ 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zaświadczenie zakładu pracy powinno potwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których uzależnione jest przyznanie emerytury.

Bezsporne jest, że wnioskodawca wykazał, iż ukończył 60 lat oraz posiada 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Złożył też wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W toku rozpoznawania sprawy przed organem rentowym ostatecznie sporny okazał się charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w trzech firmach:

- od 3 stycznia 1977 r. do 9 kwietnia 1977 r. (3 miesiące i 8 dni) w (...)
w S.,

- od 4 kwietnia 1977 r. do 29 lutego 1980 r. (2 lata, 10 miesięcy i 1 dzień) w (...) SA w T. oraz

- od 1 czerwca 1980 r. do 30 września 1983 r. (3 lata, 4 miesiące ) w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w P..

W tych firmach wnioskodawca pracował wyłącznie na stanowisku operatora – maszynisty dźwigu/żurawia samojezdnego. Na potwierdzenie charakteru tego zatrudnienia otrzymał świadectwo pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, wystawione jedynie przez następcę prawnego (...) Przedsiębiorstwa Budownictwa (...). Przy czym treść dwóch wydanych dokumentów różni się, niemniej w ocenie Sądu Okręgowego, fakt wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach
w spornym okresie znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym – w zachowanej dokumentacji osobowej oraz w zeznaniach wnioskodawcy Niedokładność
w świadectwach sprowadza się do zamiennego posługiwania się nazwą maszyny, na której pracował wnioskodawca (dźwig i żuraw). Faktycznie pracował on wówczas jako operator dźwigu samojezdnego marki (...).

W ocenie Sądu jednoznacznie udało się też wyjaśnić charakter zatrudnienia
i stanowisko pracy wnioskodawcy w dwóch pozostałych zakładach. Ze stosunkowo kompletnej dokumentacji osobowej, w tym karty obiegowej zmiany oraz angaży wynika, że wnioskodawca pracował jako operator dźwigu samojezdnego marki S. i P., oba na podwoziu samochodowym.

Podnieść należy, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego i nie są potrzebne jakieś szczególne dowody np. z dokumentów - wystarczą dowody np. z zeznań świadków
i stron. Na tej podstawie Sąd przyjął, że odwołanie wnioskodawcy jest zasadne, a jego żądanie co do zmiany zaskarżonej decyzji w zakresie dotyczącym charakteru zatrudnienia zasługuje na uwzględnienie.

Sąd przyjął bowiem, że wnioskodawca w czasie zatrudnienia we wskazanych trzech firmach łącznie przez 6 lat, 5 miesięcy i 9 dni, pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych jako operator – maszynista dźwigów roboczych, samojezdnych (samochodowych) o udźwigu od 6 do 30 ton. Przy czym trzeba zauważyć, że nazwa dźwig jest często potoczną nazwą żurawi samojezdnych i wieżowych.

Również w pozostałych zakładach pracy, w ocenie Sądu, wnioskodawca wykonywał taką pracę w okresach wskazanych przez organ rentowy, poza okresem, kiedy pracował jako kierowca autobusu.

W Wykazie A Dział V poz. 3 powołanego na wstępie rozporządzenia odnoszącego się do wszystkich branż wymieniono prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Ponadto w wykazie A dział V, poz. 3 pkt 4 załącznika do zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r.
w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których wykonywane są prace
w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty wymieniono stanowisko: maszynistów żurawi samojezdnych kołowych i gąsienicowych.

Rozstrzygając kwestię charakteru zatrudnienia, Sąd przyjął więc, że wnioskodawca wykazał łącznie z uwzględnionym przez organ rentowy okresem pracy, ponad 18 lat pracy
w warunkach szczególnych, przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że odwołanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie i na mocy powołanych przepisów w zw. z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje, przyznając mu prawo do emerytury, począwszy od dnia 26 kwietnia
2014 r. tj. osiągnięcia wieku emerytalnego, o czym orzeczono w pkt I-szym wyroku.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Kierując się tym przepisem oraz uwzględniając wcześniejsze rozważania Sąd uznał, że ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (przeprowadzenie dowodu
z dokumentacji osobowej) zwalniają organ rentowy z odpowiedzialności za opóźnienie
w ustaleniu prawa do świadczenia emerytalnego wnioskodawcy. Orzeczenie w tym zakresie zawarto w pkt II-im wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku z uzasadnieniem proszę doręczyć:

- pełnomocnikowi ZUS O/R. - J. D.,

2. K.. 14 dni.

P., 18 grudnia 2014 r.