Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2013 r. w Krakowie

sprawy z wniosku A. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.

o składki

na skutek apelacji wnioskodawcy A. D. od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie Wydział VII Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 listopada 2011r. sygn. akt VII U 1356/11

oraz zażalenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. na postanowienie zawarte w pkt. II wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie Wydziału VII Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 listopada 2011r. sygn. akt VII U 1356/11

I.  o d d a l a apelację,

II.  zmienia zaskarżone postanowienie zawarte w punkcie II wyroku i zasądza od A. D. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. kwotę (...)zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego,

III.  zasądza od A. D. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. kwotę(...)zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym i zażaleniowym.

Sygn. akt III AUa 492/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 listopada 2011 r. Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie A. D. od decyzji z dnia 1 czerwca 2011 r., którą Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. określił na dzień 1 czerwca 2011 r. jego zadłużenie z tytułu składek w łącznej wysokości (...)zł ((...) zł na ubezpieczenie społeczne, (...)zł na ubezpieczenie zdrowotne i (...)zł na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych) (pkt I), zasądzając w pkt II od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kwotę (...) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił, że pismem z dnia 17 marca 2011 r. organ rentowy zawiadomił A. D. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń pracowniczych. ZUS wezwał płatnika w charakterze strony do złożenia w terminie 7 dni pisemnych wyjaśnień w sprawie przyczyn nieopłacenia składek pod rygorem wydania decyzji na podstawie dotychczas zgromadzonych dowodów. Do zawiadomienia załączono szczegółowe zestawienie należności. Pismo zostało doręczone w dniu 24 marca 2011 r. Pismem z dnia 1 kwietnia 2011 r. A. D. wniósł o przedłużenie terminu do złożenia wyjaśnień do dnia 7 kwietnia 2001 r., natomiast pismem z dnia 11 kwietnia 2011 r. zawiadomił ZUS, iż nadal sprawdza stosowną dokumentację za okres od 2001 r. i niezwłocznie po zakończeniu prac odniesie się do pisma ZUS. Pismem z dnia 10 maja 2011 r. ZUS zawiadomił wnioskodawcę o zakończeniu postępowania dowodowego informując go, iż może zapoznać się i wypowiedzieć w sprawie zebranych dowodów i materiałów. Zawiadomienie to zostało odebrane w dniu 12 maja 2011 r. i pozostało bez reakcji adresata.

Z ustaleń Sądu wynika, że wnioskodawca prowadzi firmę a przychód miesięczny z prowadzonej działalności gospodarczej wynosi około (...)zł. Wnioskodawca zamieszkuje wraz z żoną oraz z 4 dzieci w 3-pokojowym mieszkaniu w bloku. Żona opiekuje się niepełnosprawnym dzieckiem chorym na perlaka.

Jak wynika z ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego postępowanie ZUS Oddział w K. w sprawie określenia wysokości należności płatnika A. D. z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych było prowadzone zgodnie z prawem, a płatnik miał możliwość w trakcie tego postępowania zapoznawać się z aktami, jak również przedstawiać swoje stanowisko w sprawie, z czego jednak nie skorzystał. A. D. także z trakcie postępowania sądowego nie podniósł konkretnych zarzutów do decyzji, jak również nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy powołując się na art. 46 ust. 1 oraz art. 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity- Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.) uznał, że odwołanie jest nieuzasadnione i jako takie nie zasługuje na uwzględnienie.

O kosztach Sąd pierwszej instancji orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. mając na względzie całokształt okoliczności sprawy, w szczególności sytuację majątkową odwołującego oraz to, iż ma on zamiar uregulować należności wobec ZUS, a dodatkowe zwiększenie jego zobowiązań o koszty postępowania mogłoby utrudnić lub wręcz uniemożliwić realizację tego zamiaru.

Zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego zawarte w pkt II powyższego wyroku złożył organ rentowy, wnosząc o jego zmianę poprzez zasądzenie od wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego w wysokości (...)zł. Strona skarżąca zarzuciła naruszenie art. 102 k.p.c. W uzasadnieniu podniesiono, iż w niniejszej sprawie regulacja art. 102 k.p.c. nie znajduje zastosowania. Wnioskodawca jest przedsiębiorcą uzyskującym dochody i zamiar uregulowania należności nie jest przejawem dobrej woli, lecz jego obowiązkiem. Organ rentowy zarzucił nadto, że w złożonym odwołaniu wnioskodawca nie podniósł żadnego konkretnego zarzutu, co sprawia, iż winien liczyć się z konsekwencjami wszczęcia postępowania sądowego.

Apelację od powyższego wyroku złożył wnioskodawca wnosząc o jego uchylenie lub zmianę poprzez uchylenie zaskarżonej decyzji. Skarżący zarzucił naruszenie art. 83 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz nieustalenie wszystkich istotnych okoliczności sprawy wskutek niezebrania pełnego materiału dowodowego. W uzasadnieniu wnioskodawca zarzucił, iż z akt sprawy w żaden sposób nie wynika wysokość składek, które zostały wymienione w zaskarżonej decyzji, ponadto brak jest stosownych wyliczeń i materiałów, które pozwoliłby zweryfikować poprawność dokonanych wyliczeń.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych uzasadniając, że apelacja nie zawiera zarzutów zasługujących na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów.

Istotę sporu w niniejszej sprawie stanowiło rozstrzygnięcie czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych zasadnie stwierdził wysokość zadłużenia obciążającego wnioskodawcę A. D. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę (...)zł, zdrowotne w kwocie (...)zł i Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na kwotę (...)zł.

Jest niesporne w sprawie, że wnioskodawca prowadzi Firmę Handlowo- Usługową” (...)” w branży poligraficznej. Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednol. Dz. U. z 2009 r. Nr 205 poz.1585) jako płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać i opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Przedmiotowy obowiązek płatnik powinien wykonywać co miesiąc, za każdy miesiąc kalendarzowy z dołu w terminach zakreślonych w art. 47 ust.1 cyt. wyż. ustawy. Obliczanie należnych składek następuje według zasad ustalonych w następujących przepisach:

- art. 15-31 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( składki na ubezpieczenie społeczne);

- art. 79 -95 ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz.1027 ze zm.) składki na ubezpieczenie zdrowotne;

- art. 104-107 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.)- składki na Fundusz Pracy;

- art.29-30 ustawy z dnia 13.07.2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ( Dz. U. Nr 158 poz. 1121 ze zm.) – składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Wnioskodawca jako osoba prowadząca działalność gospodarczą winien był działać zgodnie z obowiązującym prawem wykonywać w terminie nałożone powyższymi przepisami obowiązki. Zaniechanie w tym przedmiocie doprowadziło do powstania zaległości mających odzwierciedlenie w wydrukach komputerowych znajdujących się w aktach rentowych. Wnioskodawca - w żadem sposób nie skorzystał z przysługującego mu prawa i nie uczestniczył w trwającym w ZUS administracyjny postępowaniu wyjaśniającym, mimo że był o nim zawiadomiony. W toku postępowania sądowego oświadczył, że nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych, jakkolwiek zapoznał się z aktami rentowymi. Trafnie zatem Sąd Okręgowy uznał, iż wobec braku wykazania przez odwołującego się nieprawidłowości co do ustaleń dokonanych przez ZUS, na których oparto zaskarżoną decyzję, odwołanie nie jest uzasadnione. Nie mogło bowiem odnieść zamierzonego skutku zawarte w odwołaniu” zaprzeczenie zasadności wymienionych w decyzji kwot”, skoro jednocześnie nie zostało ono poparte przez odwołującego konkretnymi dowodami celem zweryfikowania ewentualnych nieprawidłowości co do okresów i wysokości składek należnych od odwołującego. Powyższe w okolicznościach niniejszej sprawy, nabiera szczegółowego znaczenia jeśli zważyć, że zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Skoro więc A. D. chciał „ szczegółowo odnieść się do podanych w decyzji kwot i dat, winien był przedstawić w postępowaniu sądowym stosowną dokumentację w celu wykazania nieuzasadnionego obciążenia go kwotami wymienionymi w zaskarżonej decyzji. Biorąc pod uwagę bezczynność odwołującego w tym zakresie, wydane na podstawie materiału dowodowego sprawy, rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji należało uznać za zgodne z prawem.

Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się, aby Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów, o której stanowi art. 233 §1 w zw. z art. 328k.p.c. Utrwalonym poglądem w orzecznictwie jest, iż w myśl zasady swobodnej oceny dowodów Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów stosownie do własnego przekonania, w oparciu o wszechstronne rozważenie zebranego w sprawie materiału, a więc biorąc pod uwagę wszystkie dowody przeprowadzone w postępowaniu oraz wszelkie mające znaczenie dla ich mocy i wiarygodności – okoliczności towarzyszące ich przeprowadzeniu. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2002 r., IV CKN 1218/00 ). W związku z powyższym do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał Sądowi pierwszej instancji uchybienie podstawowym regułom służącym wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów. Tymczasem w rozpoznawanej sprawie naruszenie takie nie miało miejsca. Z tych względów apelacja, jako niezawierająca zarzutów uzasadniających jej wnioski podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c., o czym orzeczono w punkcie I wyroku.

Zażalenie organu rentowego na rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w przedmiocie kosztów postępowania ( zastępstwa procesowego) zasługuje na uwzględnienie. Niniejsza sprawa dotyczyła obowiązku zapłaty należności składkowych, a zatem koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem I instancji winny zostać ustalone wg stawek radców prawnych wynikających z § 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U nr 163,poz. 1348 ze zm.). Zaskarżone postanowienie Sądu I instancji nie jest prawidłowe i podlega zmianie poprzez podwyższenie kwoty (...) zł do kwoty (...)zł uwzględniając zasadę odpowiedzialności za wynik procesu określoną w art. 98 § 1k.pc. – na zasadzie art. 386 § 1k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Sąd Apelacyjny podzielił przy tym zarzut skarżącego organu rentowego, iż orzekając o kosztach postępowania błędnie Sąd Okręgowy zastosował art. 102 k.p.c., gdyż bezpodstawnie przyjął, iż w sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek pozwalający na zasądzenie od strony przegrywającej tylko część ( w konkretnym przypadku znikomą) kosztów procesu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego okoliczność, że wnioskodawca od lat prowadzi działalność gospodarczą i systematycznie zaniedbuje obowiązki płatnika, nadto wykazuje niejednolitą i lekceważącą postawę w sprawie, nie daje podstaw traktowania przegrywającego w sposób uprzywilejowany. Z tych względów jak w punkcie II wyroku. Co się tyczy kosztów postępowania apelacyjnego i zażaleniowego, uwzględniając zasadę odpowiedzialności za wynik procesu określoną w art. 98 § 1 k.p.c., Sąd Apelacyjny zasądził od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego łączną kwotę obejmującą: wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym ustalone na podstawie §12 ust. 1 pkt. 2 w zw. z § 6 pkt. 6, oraz §12 ust.2 pkt. 2 w zw. z § 6 pkt.3 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2012 r. – mając na uwadze, orzekł jak w punkcie III wyroku.