Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: III AUa 71/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Janina Kacprzak

Sędziowie: SSA Dorota Rzeźniowiecka (spr.)

SSO del. Joanna Kasicka

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Sztuka

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2014 r. w Łodzi

sprawy E. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom,

na skutek apelacji E. M.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 21 listopada 2013 r., sygn. akt: VIII U 192/13,

1.  zmienia zaskarżony wyrok oraz decyzję organu rentowego i ustala, że E. M. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od 14 sierpnia 2012 roku oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 14 sierpnia 2012 roku;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz E. M. kwotę 210 (dwieście dziesięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za pierwszą i drugą instancję.

III AUa 71/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 grudnia 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że E. M. nie podlega od dnia 14 sierpnia 2012r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że E. M. faktycznie nie rozpoczęła prowadzenia działalności gospodarczej, a celem uzyskania wpisu do ewidencji gospodarczej było uzyskanie możliwości zgłoszenia się do ubezpieczeń społecznych i skorzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia od bardzo wysokiej podstawy w związku z ciążą.

W odwołaniu od powyższej decyzji E. M. wniosła o jej zmianę i objęcie ubezpieczeniami społecznymi, podnosząc, że prowadzi nieprzerwanie pozarolniczą działalność gospodarczą od 14 sierpnia 2012r. i z tego tytułu powinna podlega obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z dnia 21 listopada 2013r. Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie i orzekł o kosztach procesu.

Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji zapadło w następującym stanie faktycznym.

E. M. ur. (...), ma wykształcenie wyższe; ukończyła gospodarkę przestrzenną, jest magistrem ekonomii. W okresie od 16 lipca 2010 r. do 13 czerwca 2011 r. i od 11 lipca 2011 r. do 28 września 2011 r. wnioskodawczyni była zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. W okresie od 28 lipca 2010 r. do 30 listopada 2010 r. była zgłoszona do ubezpieczeń przez urząd pracy jako absolwent pobierający stypendium. Po skończeniu studiów wnioskodawczyni szukała pracy, ale znajdowała zatrudnienie jedynie na umowy zlecenie i tak od października 2011r. do maja 2012r. E. M. pracowała na umowę zlecenie w firmie (...) S.A. bez zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, gdzie zajmowała się umieszczaniem ogłoszeń w Internecie, współpracowała z informatykami.

W dniu 14 sierpnia 2012r. E. M. zgłosiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej pod firmą (...). Na siedzibę firmy wnioskodawczyni wskazała miejsce swojego zamieszkania, jako pełnomocnika - M. W. (1). Przedmiotem działalności firmy jest tworzenie stron internetowych, pozycjonowanie. To była pierwsza działalność gospodarcza wnioskodawczyni, na jej prowadzenie nie otrzymała dofinansowania z Urzędu Pracy. Nigdy wcześniej nie zajmowała się wykonywaniem prac stanowiących przedmiot jej działalności. Zaczynając działalność wnioskodawczyni nie miała żadnego klienta. M. W. (1) pracuje na umowę zlecenie w firmie (...), zajmującej się tworzeniem aplikacji internetowych. Sam zajmuje się administrowaniem siecią lokalną wewnątrz firmy, sprzętem komputerowym i kontaktem z klientem. Ma licencjat z gospodarki przestrzennej.

W tym samym dniu wnioskodawczyni dokonała rejestracji podatnika VAT w Urzędzie Skarbowym oraz złożyła zgłoszenie VAT-R oraz zawarła umowę z biurem (...) na prowadzenie dokumentacji księgowej firmy.

W dniu 16 sierpnia 2012r. E. M., z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, dokonała zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 14 sierpnia 2012r. Za podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zadeklarowała kwoty: sierpień 2012r. - 5.291,71 zł, wrzesień 2012 r. - 7.576,44 zł, październik 2012 r. - 0 zł.

Rok 2012 wnioskodawczyni zamknęła ze stratą. Według zastawienia rocznego za rok 2013 łącznie przychody wyniosły 1.953 zł, wydatki 9.820,69 zł i stratę tę miała do końca września 2013 r., także w miesiącu sierpniu 2013 r.

Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego ubezpieczona zadeklarowała najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Faktury z 22 sierpnia 2012r., 2 września 2012r., 5 września 2012r., 19 września 2012r., 27 września 2012r. dotyczyły zakupu przez wnioskodawczynię notebooka, akcesoriów komputerowych i artykułów biurowych (tuszu do drukarki, druków), usługi księgowej. Faktura z dnia 30 września 2012r. dotyczyła zakupu domeny. Firmowa pieczątka została zamówiona 26 września 2012r. a odebrana dnia następnego przez M. W. (1). Faktura z 21 września 2012r. dotyczy sprzedaży firmie (...) z P. usługi pozycjonowania strony na kwotę 406,50 zł netto, 500 zł brutto z terminem zapłaty 5 października 2012 r. Faktura z 24 września 2012r. dotyczy sprzedaży S. F. usług programistycznych na kwotę 1.000 zł netto, 1.230 zł brutto z płatnością gotówką w terminie do dnia 26 września 2012r. W dniu 12 września 2012r. wnioskodawczyni zawarła umowę z firmą (...) D. H. na wykonanie dwóch stron internetowych z terminem wykonania usługi 30 dni roboczych od daty podpisania umowy. Zapłata za wykonanie zleconej pracy nie wpłynęła na konto wnioskodawczyni do 19 lutego 2013r. W dniu 4 listopada 2012 r. wnioskodawczyni nabyła skrypt do monitorowania pozycji. W dniu 9 listopada 2012 r. E. M. zawarła z firmą (...)-mar M. W. (2) umowę o pozycjonowanie stron internetowych. Za wykonanie tej umowy otrzymała przelewem kwotę 122,20 zł w dniu 7 stycznia 2013r. oraz 233,70 zł w dniu 14 lutego 2013r. W dniu 3 grudnia 2012r. wnioskodawczyni zawarła z firmą (...) umowę o wykonanie strony internetowej. Za wykonanie tej umowy przelewem otrzymała kwotę 550 zł w dniu 2 stycznia 2013r. W dniach 16 stycznia 2013r., 27 stycznia 2013r., 6 lutego 2013r. E. M. zawarła umowy odpowiednio z firmami (...), (...) W. W., spółką cywilną (...) o wykonanie strony internetowej, o modyfikacji strony internetowej, o pozycjonowanie strony. Za wykonanie umowy zawartej z S. K. przelewem otrzymała kwoty 61,50 zł w dniu 4 lutego 2013r. oraz 799,50 zł w dniu 14 lutego 2013r. Za wykonanie umowy zawartej z W. W. przelewem otrzymała kwotę 300 zł w dniu 19 lutego 2013r.

W dniu 15 lutego 2012r. E. M. była z pierwszą wizytą u lekarza w związku z ciążą. Lekarz prowadzący określił jako przewidywaną datę porodu 28 września 2012r. W okresach: od 16 do 17 lutego 2012r., od 8 do 9 marca 2012r., od 16 do 20 sierpnia 2012 r. i od 23 do 27 sierpnia 2012r. wnioskodawczyni była hospitalizowana z rozpoznaniem poronienia zagrażającego. E. M. urodziła dziecko w dniu 27 września 2012r. W szpitalu przebywała z dzieckiem do 5 października 2012r.

Za okres od 27 września 2012r. do 13 lutego 2013r. ubezpieczona zgłosiła roszczenie o wypłatę zasiłku macierzyńskiego. Na okres od 14 lutego 2013r. złożyła wniosek o 4 tygodnie dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

W tak ustalonym stanie faktycznym, powołując się na treść art. 6 ust 1 pkt 5, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1 i art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 205 z 2009r., poz. 1552 ze zm.) Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, decyzja ZUS o nie podleganiu E. M. ubezpieczeniom społecznym od 14 sierpnia 2012r. została wydana prawidłowo. W świetle ustaleń faktycznych, zgłoszenie się E. M. do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od 14 sierpnia 2012r. zostało dokonane jedynie celem umożliwienia skorzystania z wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Przedłożone przez odwołującą dokumenty miały jedynie uwiarygodnić podjęcie wykonywania działalności w sytuacji, gdy ustalenia faktyczne wskazują, że takiej działalności wnioskodawczyni nie wykonywała. Nawet jeżeli przyjąć, że w okresie od listopada 2012r. do nadal odwołująca zajmowała się w jakimś zakresie tworzeniem stron internetowych, to w ocenie Sądu działalność ta miała charakter okazjonalny, „dorywczy”, sporadyczny i jako taka – z uwagi na brak cech ciągłości – nie może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zdaniem Sądu, w zachowaniu odwołującej brak było zamiaru dążenia (woli) do uczynienia z działalności gospodarczej stałego (ciągłego) źródła dochodu. Natomiast podjęte przez odwołującą się czynności legalizujące działalność gospodarczą (wpis do ewidencji i zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych) zostały dokonane jedynie w celu umożliwienia skorzystanie z zasiłku macierzyńskiego (naliczanego od bardzo wysokiej podstawy), do których nie miałaby prawa bez podlegania ubezpieczeniu chorobowemu przez określony czas. Do takiego wniosku prowadzi fakt, że zgłoszenia prowadzenia działalności od zadeklarowanej bardzo wysokiej podstawy wymiaru składek wnioskodawczyni dokonała na bardzo krótko przed planowanym terminem porodu, mimo że osiągane przez nią dochody takiej podstawy nie uzasadniały albowiem prowadzona przez działalność od początku jej założenia do nadal przynosiła tylko straty. Wnioskodawczyni, ze względu na spodziewaną niezdolność do pracy i związane z tym prawo do świadczeń, była zainteresowana objęciem jej tytułem do ubezpieczeń społecznych od bardzo wysokiej podstawy wymiaru składek.

Odwołującej chodziło jedynie o uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu porodu i temu celowi podporządkowała skonstruowanie określonej sytuacji prawnej, a zgłoszenie prowadzenia działalności gospodarczej, której faktycznie nie prowadziła, miało być narzędziem realizacji tego celu. Nieprowadzenie działalności gospodarczej wyłącza obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu. Z tych wszystkich względów na podstawie art. 477 14§ 1 k.p.c. Sąd Okręgowy odwołanie oddalił. O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu art. 98 k.p.c. w zw. z § 11 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

W apelacji ubezpieczona, reprezentowana przez pełnomocnika, zaskarżyła ten wyrok w całości, zarzucając:

- nierozpoznanie istoty sprawy polegające na braku przeprowadzenia postępowania dowodowego oraz ustalenia czy ubezpieczona, jak wskazał organ w zaskarżonej decyzji, zgłosiła się do podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz zdrowotnym, co stanowiło nadużycie prawa na podstawie art. 58 k.c., a jedynie zawężenie zarówno postępowania jak i wyroku (w tym i uzasadnienia) do wykazania czy ubezpieczona faktycznie prowadziła działalność gospodarczą, co nie było kwestionowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych;

- naruszenie prawa materialnego, tj. przepisów art. 13 pkt 4 w związku z art. 18 ust. 8 i art. 18a ust. 1 oraz art. 11 ust. 2 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. - Dz. U. z 2013r. poz. 1442, dalej ustawa systemowa), poprzez błędną ich interpretację skutkującą przyjęciem, iż od 14 sierpnia 2012r. ubezpieczona nie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, jako osoba wykonująca pozarolniczą działalność gospodarczą,

- naruszenie prawa materialnego wskutek niewłaściwego zastosowania przepisów art. 58 k.c. w związku z art. 6 k.c., poprzez przyjęcie, iż prowadzona pozarolniczą działalność gospodarcza była pozorną, skutkującą uznaniem, iż nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia rozpoczęcia jej wykonywania, tj. od dnia 14 sierpnia 2012r.;

- naruszenie prawa materialnego wskutek niewłaściwego zastosowania art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. - Dz. U. z 2013r., poz. 672) polegającym na uznaniu, że prowadzona przez ubezpieczoną działalność nie miała cech działalności gospodarczej w rozumieniu wskazanego przepisu co w konsekwencji pozbawiło ubezpieczoną tytułu do ubezpieczenia społecznego oraz chorobowego;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na błędnym założeniu, iż wykonywana przez ubezpieczoną działalność nie miała charakteru działalności gospodarczej;

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegające na dokonaniu tej oceny z całkowitym pominięciem części przeprowadzonych dowodów i sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że ubezpieczona nie podlegała od 14 sierpnia 2012r. ubezpieczeniom społecznym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wskazując na wyżej wymienione podstawy apelacji, skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego, według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest zasadna i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej go decyzji organu rentowego.

Przedmiot sporu w niniejszej sprawie to kwestia podlegania E. M. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 14 sierpnia 2012 roku z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 1 za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej. W myśl art. 11 ust. 2 dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 5. Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zgodnie zaś z art. 13 pkt 4 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach: osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłączył E. M. z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od dnia 14 sierpnia 2012r. ustalając, że nie podlega tym ubezpieczeniom, ponieważ nie istnieje tytuł do objęcia ubezpieczeniami w postaci prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Stanowisko organu rentowego podzielił Sąd Okręgowy oddalając odwołanie wnioskodawczyni. Sąd Okręgowy, oceniając zgromadzony materiał dowodowy, stwierdził, że skarżąca nie zaprezentowała dowodów przemawiających za zasadnością jej twierdzeń. Jednakże, zdaniem Sądu Apelacyjnego, wyniki przeprowadzonego postępowania nie dają podstaw do stwierdzenia, że ubezpieczona od dnia 14 sierpnia 2012r. nie prowadziła pozarolniczej działalności gospodarczej. Rację ma strona apelująca wskazując na skupieniu się przez Sąd pierwszej instancji na kwestii celu jaki przyświecał rozpoczęciu przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej z pominięciem kluczowej dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie okoliczności faktycznego prowadzenia przez wnioskodawczynię w spornym okresie pozarolniczej działalności gospodarczej.

W judykaturze i piśmiennictwie utrwalony jest pogląd, że obowiązkowe ubezpieczenie społeczne osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą wynika z rzeczywistego prowadzenia tej działalności, a zatem o wyłączeniu z tego ubezpieczenia, decyduje faktyczne nieprowadzenie tej działalności. Według art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013r., poz. 672 z późn. zm.) działalnością taką jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Zgodnie z treścią art. 43 1 k.c. przedsiębiorcą jest osoba fizyczna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. W polskim prawie nie ma wymogu, aby działalność gospodarcza była prowadzona wyłącznie osobiście. Pozarolnicza działalność gospodarcza może być prowadzona przy pomocy pełnomocnika, osoby współpracującej, czy też zatrudnionych pracowników, zleceniobiorców lub innych upoważnionych osób. Również zarobkowego celu działalności gospodarczej nie należy kojarzyć tylko z osiąganiem dochodów z tej działalności. Kryterium dochodowości nie jest konieczną cechą definiującą działalność gospodarczą (tak uchwała SN z 30 listopada 1992r., III CZP 134/92, Lex nr 298580). Istotne jest, że działalność gospodarczą cechuje jej prowadzenie na własny rachunek i ryzyko przedsiębiorcy.

Przenosząc powyższe rozważania na stan faktyczny niniejszej sprawy stwierdzić należy, że z dokumentów zgromadzonych w sprawie oraz korespondujących z nimi zeznań świadków jak też ubezpieczonej wynika, iż podjęła ona od 14 sierpnia 2012r. pozarolniczą działalność gospodarczą. E. M. bowiem , poza czynnościami o charakterze formalnym jak zgłoszenie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej pod firma (...), dokonaniu rejestracji podatnika VAT w Urzędzie Skarbowym, zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, w dniu 14 sierpnia 2012r. zawarła umowę z biurem rachunkowym na prowadzenie dokumentacji księgowej a następnie dokonała szeregu zakupów na potrzeby rozpoczętej działalności – w sierpniu i wrześniu 2012r. na kwotę ponad 4000zł. Nadto od sierpnia 2012r. do końca roku 2012 wnioskodawczyni realizowała sprzedaż usług pozycjonowania stron w intrenecie, usług programistycznych dla firmy (...) z P., dla S. F., firmy (...), (...) M. W. (3), co zostało udokumentowane fakturami dotyczącymi sprzedaży usług, dokonanymi na konto przelewami należności jak też umowami podpisanymi z kontrahentami. W styczniu i lutym 2013r. wnioskodawczyni zawarła kolejne umowy na usługi dotyczące obsługi stron internetowych z trzema innymi kontrahentami. Za usługi objęte tymi umowami dokonano przelewem zapłaty na konto wnioskodawczyni. Powyższe ustalenia dokonane przez Sąd Okręgowy wskazują, iż E. M. w ramach działalności gospodarczej prowadzonej pod nazwą (...), od 14 sierpnia 2012r. prowadziła usługi w zakresie tworzenia stron internetowych i ich pozycjonowania na rzecz wskazanych wyżej firm, wystawiła faktury na określone w umowach kwoty, od których zostały odprowadzone podatki VAT.

Stanowisko Sądu Okręgowego, który przyjmując, że wnioskodawczyni w okresie od września 2012r. do dnia wyrokowania przez Sąd Okręgowy, zajmowała się tworzeniem stron internetowych a jednocześnie oceniające tę działalność jako pozbawianą cechy ciągłości podejmowanych działań uznać należy za nieuzasadnione. Ciągłość w działalności gospodarczej to powtarzalność czynności odróżniająca tę działalność od jednostkowych umów cywilnoprawnych ( umowy o dzieło , umowy zlecenia) oraz zamiar prowadzenia działalności w dłuższym okresie czasu. Podejmowane przez wnioskodawczynie od sierpnia 2012r. do dnia wyrokowania przez Sąd Okręgowy tj. do listopada 2013r . czynności w ramach zgłoszonej do ewidencji działalności wskazane powyżej wypełniają w ocenie Sądu Apelacyjnego pojęcie ciągłości podjętej działalności.

Nie bez znaczenia dla oceny faktycznego prowadzenia przez ubezpieczoną działalności gospodarczej jest również okoliczność, że do jej prowadzenia wnioskodawczyni powróciła po upływie okresu urlopu macierzyńskiego i prowadzi ją do chwili obecnej.

Natomiast fakt, że ubezpieczona zarejestrowała działalność gospodarczą i podała wysoką podstawę składek na ubezpieczenia społeczne po to, by móc korzystać z wysokich świadczeń w związku z wiedzą, że jest w ciąży nie mają znaczenia dla sprawy w sytuacji faktycznego wykonywania tej działalności. Możliwość podjęcia działalności gospodarczej przez kobiety w ciąży, chociażby jednym z powodów do jej podjęcia była możliwość uzyskania ochrony ubezpieczeniowej nie jest prawnie zabroniona. Samo zaś zakwestionowanie przez organ rentowy wysokości deklarowanych przez wnioskodawczynię podstaw składek na ubezpieczenia społeczne jest bezpodstawne w świetle uchwały Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 21 kwietnia 2010 r. II UZP 1/10, która stanowi, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podsumowując, zasadny okazał się apelacyjny zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przez błędną ocenę materiału dowodowego w postaci dokumentów (faktury VAT, dokumentacja księgowa), zeznań świadków i ubezpieczonej. Tylko faktyczne zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej powoduje wyłączenie z ubezpieczeń. Tymczasem z zebranych dowodów nie wynika, aby E. M. nie prowadziła działalności gospodarczej. W całym spornym okresie ubezpieczona wykonywała działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, czego konsekwencją prawną jest nabycie tytułu do ubezpieczeń społecznych i możliwość skorzystania przez ubezpieczoną z zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

Kwestia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez ubezpieczoną (płatnika składek) leży w sferze ustaleń faktycznych. W konsekwencji wadliwego ustalenia tego faktu Sąd Okręgowy naruszył także wskazane w apelacji prawo materialne, statuujące podleganie ubezpieczeniom społecznym. Powyższe wnioski doprowadziły do wyroku reformatoryjnego, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Uwzględniając wynik procesu o kosztach za obie instancje orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. i art. 36 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.- Dz. U. z 2010r. Nr 90, poz. 594 z późn. zm.) oraz § 12 ust. 2 i § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013r., poz. 490).