Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 27/10
POSTANOWIENIE
Dnia 22 kwietnia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie ze skargi R. B.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 23 listopada 2005 r., sygn. akt I ACa (…)
w sprawie z powództwa J. M.
przeciwko R. B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 22 kwietnia 2010 r.,
zażalenia pozwanego
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 19 listopada 2009 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 19 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w na
podstawie art. 410 § 1 k.p.c. odrzucił skargę pozwanego R. B. o wznowienie
postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23
listopada 2005 r., sygn. akt I ACa (…).
2
W zażaleniu pozwany zarzucił naruszenie art. 403 § 2 k.p.c. przez uznanie, że
fakt podpisania przez pozwanego dokumentów nie ujawnionych w zakończonym
postępowaniu sądowym i nie załączonych do apelacji, wyklucza możliwość uznania ich
późniejszego wykrycia, mimo iż dokumenty te nie podlegały złożeniu do Krajowego
Rejestru Sądowego, ani do żadnego innego organu i znajdowały się w posiadaniu osoby
trzeciej, której miejsca pobytu pozwany nie był w stanie ustalić. Pozwany wniósł o
uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu A. ewentualnie Sądowi Apelacyjnemu B.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23
listopada 2005 r. przesądzono o odpowiedzialności pozwanego na podstawie art. 299 §
1 k.s.h. wobec powoda będącego wierzycielem Przedsiębiorstwa Techniczno-
Handlowego „M.(...)” spółki z o.o. w S., w skład zarządu której wchodził pozwany. We
wniesionej skardze pozwany wskazywał, że dowiedział się o istnieniu dokumentów
dotyczących Przedsiębiorstwa Techniczno-Handlowego „M.(...)” spółki z o.o. w S. w
postaci: wykazu zobowiązań, wykazu należności, bilansu, rachunku zysków i strat,
wydruku obrotów i salda według stanu na dzień 18 września 2001 r., wskazujących na
jej dobrą sytuację finansową oraz deklaracji PIT-4, CIT-2 i VAT-7 z dnia 19 września
2001 r., wykazujących wypłacalność spółki. Jako podstawę wznowienia wskazał art. 403
§ 2 k.p.c. Powołane w skardze o wznowienie postępowania dokumenty wiązały się z
dążeniem pozwanego do wykazania okoliczności zwalniających pozwanego od
odpowiedzialności, wynikającej z art. 299 § 1 k.s.h., za zobowiązania „M.(...)” spółki z
o.o.
Zgodnie z art. art. 403 § 2 k.p.c. podstawą wznowienia może być późniejsze
wykrycie okoliczności faktycznych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z
których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Muszą to być
okoliczności istniejące już w czasie trwania prawomocnie zakończonego postępowania,
ale wówczas stronie nieznane i tym samym niemożliwe do wykorzystania przez nią w
tym postępowaniu. Muszą one przy tym dotyczyć podstawy faktycznej żądania albo
uzasadniać obronę przed żądaniem. Jednocześnie nie uwzględnia się okoliczności
wynikających już z materiału procesowego, jeżeli pominięte zostały przez stronę na
skutek opieszałości, zaniedbania, zapomnienia lub błędnej oceny potrzeby ich
powołania.
3
Sąd Najwyższy podziela ocenę Sądu Apelacyjnego, że powołane przez
pozwanego w skardze o wznowienie postępowania nowe dowody nie są środkami
dowodowymi, o których stanowi art. 403 § 2 k.p.c., z których strona nie mogła
skorzystać w poprzednim postępowaniu. Pozwany w zażaleniu potwierdził, że wiedział o
istnieniu dokumentów, w których sporządzeniu uczestniczył, lecz dokumenty te były w
posiadaniu innej osoby, z którą pozwany nie miał kontaktu. Fakt, że według twierdzeń
pozwanego nie był on jedynie w posiadaniu dokumentów powołanych w skardze o
wznowienie postępowania jest przesądzający dla ustalenia wiedzy pozwanego o ich
istnieniu. Nie można zatem mówić o późniejszym wykryciu dokumentów, których
istnienie było pozwanemu wiadome. Podstawę wznowienia z art. 403 § 2 k.p.c. mogą
stanowić środki dowodowe nie tylko nieujawnione, ale nieujawnialne, tj. takie, o których
istnieniu strona nie wiedziała i wiedzieć nie mogła. Fakty ujawnialne, czyli te, które
strona powinna znać, nie są objęte hipotezą wskazanego przepisu (por. postanowienia
Sądu Najwyższego: z dnia 4 marca 2005 r., III CZP 134/04, niepubl., oraz z dnia 19
sierpnia 2009 r., III CZ 28/09, niepubl.). Część z powołanych przez pozwanego
dokumentów, tj. wykaz zobowiązań i należności spółki była w posiadaniu pozwanego w
trakcie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem skoro została załączona
do apelacji wniesionej w tej sprawie przez pozwanego, ale została pominięta przez Sąd
drugiej instancji. Pozwany miał również wiedzę o dokumentach podatkowych
sporządzanych przez spółkę, na które powołał się w skardze o wznowienie
postępowania, oraz urzędzie podatkowym, do którego dokumenty te były złożone.
Bez znaczenia jest okoliczność, że dokumenty, na które powołał się pozwany w
skardze, nie były złożone w Krajowym Rejestrze Sądowym. Dokumenty podatkowe
sporządzone przez spółkę znajdowały się bowiem w aktach odpowiedniego urzędu
skarbowego. Możliwość uzyskania odpisu lub wyciągu, znajdujących się w aktach
organów państwowych, jak również możliwość przejrzenia oryginału tych dokumentów
przez skład orzekający, jest uregulowana art. 250 k.p.c. Nie było więc żadnych
przeszkód, aby w procesie zakończonym prawomocnym wyrokiem, przy zachowaniu
należytej staranności w prowadzeniu swojej sprawy, pozwany mógł się na te dokumenty
powołać. W stosunku do pozostałych dokumentów pozwany, mając wiedzę o ich
istnieniu i treści, mógł w postępowaniu zakończonym prawomocnym wyrokiem powołać
się na fakt sporządzenia tych dokumentów i wykazywać ich treść wszelkimi dowodami.
Badanie dopuszczalności wznowienia postępowania w sprawie polega zarówno
na kontroli, czy wskazane przez skarżącego okoliczności dają się podciągnąć pod
4
przewidzianą w ustawie podstawę wznowienia, jak również na badaniu, czy wskazania
w skardze podstawa wznowienia rzeczywiście istnieje. W konsekwencji tego
zapatrywania przyjmuje się, że skarga o wznowienie postępowania podlega odrzuceniu,
jeżeli w okolicznościach konkretnej sprawy sprecyzowana przez stronę podstawa nie
zostanie przez sąd stwierdzona. Pogląd ten dominuje w orzecznictwie Sądu
Najwyższego (por. m.in. postanowienia: z dnia 28 października 1999 r., II UKN 174/99,
OSNP 2001, nr 4, poz. 133; z dnia 19 grudnia 2003 r., III CZ 130/03, niepubl.; z dnia 26
marca 2004 r., IV CZ 29/04, niepubl.; z dnia 31 marca 2004 r., III CZ 13/04, niepubl.; z
dnia 22 lipca 2004, IV CO 10/04, niepubl.; z dnia 19 maja 2005 r., II CZ 41/05, niepubl.;
z dnia 14 grudnia 2006 r., I CZ 103/06, niepubl.; z dnia 30 maja 2007 r., I CZ 40/07,
niepubl. oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2007 r., III CSK 56/07, niepubl.) i
podziela go skład orzekający. Samo powołanie się pozwanego na odpowiedni przepis
kodeksu postępowania cywilnego dopuszczający możliwość wznowienia postępowania -
na przewidzianej w nim podstawie - nie czyni zadość wymaganiu w postaci oparcia
skargi o ustawową podstawę wznowienia.
Wobec powyższego zażalenie jako bezzasadne podlegało oddaleniu na
podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13