Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 20 maja 1994 r.
I PRN 23/94
Przez okreslenie przejęcie mienia dotychczas zatrudniającego pracownika
zakładu pracy z art. 8 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn doty-
czących zakładu pracy oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r., Nr 4, poz.
19 ze zm.) należy rozumieć każdą przewidzianą w obrocie prawnym, odpłatną i
nieodpłatną, formę przejęcia składników tego mienia w całości lub części w
faktyczne władanie nowego zakładu pracy.
Przewodniczący SSN: Antoni Filcek, Sędziowie SN: Andrzej Wróbel
(sprawozdawca), Stefania Szymańska,
Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Iwony Kaszczyszyn, po rozpoznaniu w
dniu 20 maja 1994 r. sprawy z powództwa Lidii Sz. przeciwko Urzędowi Miejskiemu w Ł.
o odprawę pieniężną, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od
wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Łańcucie
z dnia 5 października 1993 r. [...],
z m i e n i ł zaskarżony wyrok i oddalił powództwo.
U z a s a d n i e n i e
Powódka Lidia Sz., były mianowany pracownik Urzędu Miejskiego w Ł. domagała
się na podstawie art. 13 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach
samorządowych (Dz. U. Nr 21, poz. 124 ze zm.) oraz art. 8 i 17 ustawy z dnia 28
grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków
pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z
1990 r., Nr 4, poz. 19 ze zm.) zwanej dalej "ustawą o zwolnieniach grupowych",
zasądzenia od Burmistrza tego Miasta odprawy pieniężnej w związku z rozwiązaniem z
nią w dniu 20 sierpnia 1990 r. stosunku pracy na zasadzie porozumienia stron.
Ponadto powódka podała, że rozwiązanie stosunku pracy podyktowane zostało
reorganizacją administracji państwowej i podziałem kompetencji między administrację
rządową a samorządową oraz powołała się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 3
lipca 1991 r., I PZP 28/91.
Strona pozwana, którą w świetle art. 1 wyżej powołanej ustawy o pracownikach
samorządowych w związku z art. 3 k.p. nie jest Burmistrz Miasta Ł., lecz Urząd Miejski
w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa, ponieważ w świetle art. 8 ust.
2 ustawy o zwolnieniach grupowych, powódce nie przysługuje odprawa, gdyż powódka
zgodziła się na zatrudnienie w Urzędzie Rejonowym w Rz. (Ośrodek w Ł.), który [...]
przejął od Urzędu Miasta Ł. znaczną część jego mienia na swoje potrzeby. [...]
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Łańcucie wyrokiem z dnia 5 października 1993 r.
...] uwzględnił powództwo, i zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki 2.481.590 zł
z ustawowymi odsetkami od 1 września 1993 r, powołując się w uzasadnieniu
zaskarżonego wyroku na art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych i na uchwałę Sądu
Najwyższego z dnia 3 lipca 1991 r., I PZP 28/91 (P.i Z.S. 1992 nr 2 s. 55), zgodnie z
którą powódce jako mianowanemu pracownikowi samorządowemu, z którym przed
dniem 1 października 1990 r. nie nawiązano nowego stosunku pracy i z którym został
rozwiązany stosunek pracy na mocy "porozumienia stron" przed dniem 31 grudnia 1990
r. przysługuje odprawa pieniężna na podstawie art. 8 i 17 ustawy o zwolnieniach
grupowych w związku ze zmianami organizacyjnymi, o których mowa w art. 1 ust. 1 tej
ustawy.
Powyższy wyrok został zaskarżony rewizją nadzwyczajną Ministra Sprawied-
liwości z dnia 22 kwietnia 1994 r. wniesioną na skutek podania pozwanego Urzędu i w
jego interesie. Rewidujący zarzucił temu wyrokowi rażące naruszenie art. 368 pkt 1 i 3
k.p.c. i art. 8 ust. 3 pkt 2 ustawy o zwolnieniach grupowych oraz naruszenie interesu
Rzeczypospolitej Polskiej i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie
powództwa lub o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu-
Sądowi Pracy w Łańcucie do ponownego rozpoznania. Skarżący zarzuca Sądowi
nierozpoznanie sprawy w świetle art. 8 ust. 3 pkt 2 o zwolnieniach grupowych w
brzmieniu nadanym mu przez art. 50 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji
przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 51, poz. 298), obowiązującego od dnia
1sierpnia 1990 r., a więc już w chwili rozwiązania stosunku pracy z powódką. Powołany
wyżej przepis wyłącza stosowanie ustawy do osób, które do dnia rozwiązania stosunku
pracy przyjęły propozycję zatrudnienia w zakładzie pracy powstałym w wyniku przejęcia
w całości lub w części mienia dotychczas zatrudniającego ich zakładu. Ponieważ
bezsporne jest, że powódka zwróciła się do strony pozwanej o rozwiązanie stosunku
pracy za porozumieniem stron w związku z przyjęciem propozycji zatrudnienia jej w
Urzędzie Rejonowym, należało rozważyć sprawę pod kątem spełnienia drugiej
przesłanki wymienionej w art. 8 ust. 3 pkt 2 ustawy o zwolnieniach grupowych, a
mianowicie, czy powstanie Urzędu Rejonowego nastąpiło z przejęciem części mienia
Urzędu Miasta Ł. Pomimo twierdzeń strony pozwanej, że taka właśnie sytuacja
zachodzi w sprawie, Sąd nie podjął się wyjaśnienia tej kwestii, przez co - zdaniem
rewidującego - rażąco naruszył powołane w [...] rewizji nadzwyczajnej przepisy prawa
materialnego i procesowego oraz naruszył interes Rzeczypospolitej Polskiej, w który
godzi bezpodstawne obciążenie budżetu Miasta nienależnymi zobowiązaniami.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Trafny jest zarzut skarżącego, że Sąd Rejonowy w Łańcucie ograniczył się do
rozpatrzenia sprawy pod kątem pozytywnych przesłanek zastosowania art. 8 ustawy o
zwolnieniach grupowych wymienionych w ust. 1 i 2 tego artykułu w związku z art. 1 ust.
1, art. 11 i art. 17 tej ustawy, których istnienia zarówno strona pozwana w odpowiedzi
na pozew i powódka w odpowiedzi na rewizję nadzwyczajną, jak też skarżący w rewizji
nadzwyczajnej nie kwestionują. Sąd nie zbadał natomiast negatywnych przesłanek
pozbawiających pracownika wynikającego z powyższych przepisów prawa do odprawy
pieniężnej, określonych w art. 8 ust. 3 pkt 2 powyższej ustawy. Zgodnie z tym
przepisem odprawa pieniężna nie przysługuje pracownikowi, który do dnia rozwiązania
stosunku pracy przyjął propozycję zatrudnienia w zakładzie przejmującym w całości lub
w części mienie dotychczas zatrudniającego go zakładu albo w zakładzie pracy
powstałym w wyniku takiego przejęcia. Jak wynika z akt osobowych powódki, przed
rozwiązaniem z dniem 26 sierpnia 1990 r. stosunku pracy w Urzędzie Miejskim w Ł.,
powódka wyraziła pisemną zgodę na podjęcie pracy w Urzędzie Rejonowym w Rz.-
Zamiejscowy Referat Komunikacji w Ł. W związku z tym po rozwiązaniu z powódką
stosunku pracy w Urzędzie Miejskim w Ł. za porozumieniem stron, Kierownik Urzędu
Rejonowego w Rz. w dniu 27 sierpnia 1990 r. mianował powódkę na stanowisko
inspektora rejonowego w tym urzędzie. Należy zatem stwierdzić, że powódka przyjęła
propozycję zatrudnienia w nowym zakładzie pracy (wyrok SN z dnia 22 lutego 1994 r., I
PRN 5/94), a zatem w sprawie będzie miał zastosowanie art. 8 ust. 3 pkt 2 ustawy o
zwolnieniach grupowych, o ile spełniona została dalsza przesłanka wymieniona w tym
przepisie, a mianowicie przejęcie przez Urząd Rejonowy w Rz. części mienia Urzędu
Miejskiego w Ł.
Z załączonego do odpowiedzi strony powodowej na rewizję nadzwyczajną
odpisu pisma Kierownika Urzędu Rejonowego w Rz. z dnia 9 maja 1994 r. [...] wynika,
że mienie, w tym przedmioty i sprzęt, będące własnością Urzędu Miejskiego w Ł. jest
faktycznie użytkowane przez Urząd Rejonowy w Rz.-Zamiejscowy Referat Komunikacji
w Ł. i nie zostało do tego dnia "formalnie" przekazane do Urzędu Rejonowego w Rz.
Faktu tego nie kwestionuje również pełnomocnik powódki, który w odpowiedzi na
rewizję nadzwyczajną stwierdza m.in., że za cały obiekt zajmowany przez Urząd
Rejonowy w Rz. na Referat Zamiejscowy Komunikacji w Ł. płacony jest czynsz na
konto Urzędu Miejskiego w Ł. Należy zatem stwierdzić, że w powyższych
okolicznościach doszło do przejęcia części mienia Urzędu Miejskiego w Ł. przez Urząd
Rejonowy w Rz., co wypełnia dyspozycję art. 8 ust. 3 pkt 2 ustawy o zwolnieniach
grupowych. Pod pojęciem "przejęcie mienia" w rozumieniu powyższego przepisu
ustawy należy bowiem rozumieć każdą, przewidzianą w obrocie prawnym, formę
przejęcia składników tego mienia w całości lub w części w faktyczne władanie zakładu
pracy, zarówno odpłatną, jak i nieodpłatną (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 6 lutego 1992 r., I PZP 45/91, OSN 1992 z. 7-8 poz. 117).
Rewizja nadzwyczajna podlega uwzględnieniu mimo przekroczenia sześcio-
miesięcznego terminu do jej wniesienia, bowiem zaskarżony wyrok narusza także
interes Rzeczypospolitej Polskiej, gdyż jego skutkiem jest nie znajdujące oparcia w
przepisach prawa obciążenie budżetu miasta nienależnymi zobowiązaniami (art, 421 §
2 k.p.c.).
Mając na uwadze powyższe okoliczności i na podstawie art. 422 § 1 k.p.c. Sąd
Najwyższy orzekł jak w sentencji.
=========================================