Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 7 listopada 1995 r.
I PRN 83/95
Złożenie przez nauczyciela, na podstawie art. 73 Karty Nauczyciela,
wniosku o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia w określonym terminie nie
jest przeszkodą do rozwiązania z nim stosunku pracy na podstawie art. 20 tej
ustawy, przed terminem wskazanym jako początek urlopu.
Przewodniczący SSN: Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Józef Iwulski,
Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca),
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 1995 r., sprawy z powództwa
Aleksandry W. przeciwko Zespołowi Szkół Zawodowych [...] w G. o przywrócenie do
pracy i ustalenie, na skutek rewizji nadzwyczajnej Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność"
[...] od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w
Gdańsku z siedzibą w Gdyni z dnia 9 maja 1995 r. [...]
o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.
U z a s a d n i e n i e
Powódka Aleksandra W. w pozwie skierowanym przeciwko Zespołowi Szkół
Zawodowych [...] w G. domagała się przywrócenia do pracy i ustalenia prawa do urlopu
dla poratowania zdrowia. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Gdańsku oddalił powództwo. Sąd ten ustalił, że
powódka była zatrudniona u pozwanego od dnia 2 września 1991 r. jako nauczyciel
praktycznej nauki zawodu. Dnia 24 czerwca 1994 r. powódka wystąpiła z wnioskiem o
udzielenie jej rocznego urlopu zdrowotnego poczynając od dnia 1 września 1994 r. Do
wniosku dołączono zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez Państwowy Szpital
Kliniczny [...] w G. Dnia 28 czerwca 1994 r. pozwany pisemnie zawiadomił powódkę, że
z dniem 1 września 1994 r. zostanie z nią rozwiązany stosunek pracy bez
wypowiedzenia na podstawie art. 20 Karty Nauczyciela z powodu braku odpowiedniej
ilości godzin zajęć, wynikającego z niewykonania planowanego naboru uczniów i połą-
czenia mniej licznych klas. Pismem z dnia 1 lipca 1994 r. pozwany odmówił powódce
udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia i podtrzymał decyzję o rozwiązaniu z nią
umowy o pracę. Dnia 31 sierpnia 1994 r. powódka ponownie wystąpiła o urlop zd-
rowotny, w odpowiedzi na co pozwany poinformował ją, że stosunek pracy uległ roz-
wiązaniu z dniem 1 września 1994 r. Zdaniem Sądu I instancji istniała rzeczywista przy-
czyna zwolnienia powódki i rozwiązanie z nią stosunku pracy na podstawie art. 20 Karty
Nauczyciela było zgodne z prawem. Powództwo dotyczące urlopu dla poratowania
zdrowia zostało oddalone z tego względu, że wniosek powódki dotyczył okresu od dnia
1 września 1994 r., a jej stosunek pracy ustał dnia 31 sierpnia 1994 r.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wyrokiem z
dnia 9 maja 1995 r., [...] oddalił rewizję powódki, podzielając stanowisko Sądu I ins-
tancji.
Od wyroku tego złożył rewizję nadzwyczajną Niezależny Samorządny Związek
Zawodowy "Solidarność" zarzucając mu rażące naruszenie art. 20 ust. 1 i 2 oraz 73 ust.
1 Karty Nauczyciela i art. 65 ust. 1 k.c. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonych
wyroków i o orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu lub o uchylenie wyroku Sądu Woje-
wódzkiego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji. W
rewizji nadzwyczajnej podniesiono, że Sądy błędnie przyjęły, iż pozwany rozwiązał z
powódką stosunek pracy. Żadne z pism pozwanego nie zawiera bowiem oświadczenia
woli o rozwiązaniu tego stosunku pracy, a w szczególności pismo z dnia 28 czerwca
199 r. zawiera jedynie zapowiedź rozwiązania stosunku pracy. W wyniku uzgodnień
między pozwanym a Wydziałem Edukacji Urzędu Miejskiego ustalono, że powódce
zostanie udzielony urlop dla poratowania zdrowia. Skoro uzgodnienia te nastąpiły w
lipcu 1994 r., to informacja zawarta w piśmie pozwanego z dnia 28 czerwca 1994 r. nie
mogła stanowić oświadczenia woli o rozwiązaniu z powódką stosunku pracy. Stosunek
pracy między stronami trwał zatem także po dniu 31 sierpnia 1994 r. i dlatego pozwany
był zobowiązany do udzielenia powódce urlopu dla poratowania zdrowia na podstawie
art. 73 ust. 1 Karty Nauczyciela.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rewizja nadzwyczajna nie jest uzasadniona.
Według przepisu art. 20 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nau-
czyciela (Dz. U. Nr 3, poz. 19 ze zm.):
1. W razie całkowitej lub częściowej likwidacji szkoły, a także w razie zmian
organizacyjnych powodujących zmniejszenia liczby oddziałów w szkole, zmian planu
nauczania bądź zwiększenia obowiązkowego wymiaru zajęć uniemożliwiających dalsze
zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, dyrektor szkoły może rozwiązać z
nauczycielem stosunek pracy lub na wniosek nauczyciela przenieść w stan nieczynny.
2. Nauczycielowi, z którym rozwiązano stosunek pracy z przyczyn określonych w
ust. 1, przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia za-
sadniczego.
Rewizja nadzwyczajna nie kwestionuje istnienia przyczyn uzasadniających roz-
wiązanie z powódką stosunku pracy. Stawia ona natomiast zarzut, że został rażąco
naruszony przepis art. 65 § 1 k.c., według którego oświadczenie woli należy tak
tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których zostało złożone,
zasady współżycia społecznego i ustalone zwyczaje. Przepis ten ma zastosowanie do
wykładni oświadczeń woli stron stosunku pracy, gdyż nie jest sprzeczny z zasadami
prawa pracy (art. 300 k.p.). Trafnie twierdzi się w rewizji nadzwyczajnej, że pismo z dnia
28 czerwca 1994 r. nie zawiera oświadczenia woli zakładu pracy o rozwiązaniu z
powódką stosunku pracy. Pismo to informuje powódkę, iż w związku z brakiem
odpowiedniej ilości godzin zajęć "z dniem 1 września 1994 r. zostanie z Panią
rozwiązany stosunek pracy bez wypowiedzenia". Ponadto w tym piśmie poinformowano
powódkę o możliwości złożenia w terminie do dnia 6 lipca 1994 r. wniosku o przeniesie
w stan nieczynny oraz o prawie do odprawy w wysokości 6 miesięcznego
wynagrodzenia zasadniczego. Jako podstawę prawną powołano art. 20 Karty Nauczy-
ciela. Omawiane pismo z dnia 28 czerwca 1994 r. zawiera więc oświadczenie woli
pracodawcy dające powódce możliwość wyboru między rozwiązaniem z nią stosunku
pracy a przeniesieniem w stan nieczynny. Zauważyć przy tym należy, że składanie tego
rodzaju propozycji pracownikowi nie jest obowiązkiem pracodawcy, gdyż zgodnie z art.
20 Karty Nauczyciela może on, w razie zajścia okoliczności określonych w tym
przepisie, od razu rozwiązać stosunek pracy z nauczycielem.
W odpowiedzi na te propozycje powódka pismem z dnia 4 lipca 1994 r. oświad-
czyła, że nie składa wniosku o przeniesienie w stan nieczynny ani o wypłacenie
odprawy, ponieważ podtrzymuje swój wniosek o udzielenie urlopu zdrowotnego. Po-
wódka nie dokonała więc wyboru między rozwiązaniem stosunku pracy a przeniesie-
niem w stan nieczynny. W kolejnym piśmie, doręczonym powódce dnia 14 lipca 1994 r.,
pozwany odmówił udzielenia urlopu na poratowanie zdrowia i oświadczył, że "pod-
trzymuję rozwiązanie z Panią stosunku pracy". Złożenie powódce tego oświadczenia, w
powiązaniu z wcześniejszym oświadczeniem pracodawcy przyznającym powódce
prawo wyboru jednej z dwóch możliwości przewidzianych w art. 20 Karty Nauczyciela,
stanowi uzewnętrznienie woli rozwiązania z powódką stosunku pracy. Ujawnia ono wolę
pracodawcy w sposób dostateczny i stanowi oświadczenie woli w rozumieniu art. 60
k.c. w zw. z art. 300 k.p. W tych okolicznościach rozumienie zwrotu "podtrzymuję
rozwiązanie stosunku pracy" jako równoważnego zwrotowi "rozwiązuję stosunek pracy"
nie narusza art. 65 § 1 k.c. Przemawia za tym także wydanie powódce świadectwa
pracy stwierdzającego ustanie stosunku pracy z dniem 31 sierpnia 1994 r. i
przygotowanie dla niej odprawy. Złożenie przez powódkę wniosku o udzielenie urlopu
dla poratowania zdrowia na podstawie art. 73 Karty Nauczyciela nie stanowi prawnej
przeszkody w rozwiązaniu z nią stosunku pracy, gdyż żaden przepis nie przewiduje
tego rodzaju zakazu rozwiązywania stosunku pracy.
Uzgodnienia poczynione między dyrektorem pozwanego a Wydziałem Edukacji
Urzędu Miejskiego w G. w sprawie udzielenia powódce urlopu dla poratowania zdrowia
nie tworzą dla niej praw podmiotowych. Powódka mogłaby korzystać z tego urlopu
wówczas, gdyby spełniała wymogi ustawowe i gdyby został on udzielony jej przez
uprawniony podmiot, to jest przez dyrektora Zespołu Szkół Zawodowych. W niniejszej
sprawie powódka nie mogła skutecznie dochodzić udzielenia urlopu dla poratowania
zdrowia, gdyż w proponowanym przez nią terminie jego rozpoczęcia nie była już
pracownikiem pozwanego.
Z tych względów na podstawie art. 421 § 1 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.
=======================================