Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 5 września 1996 r.
II URN 23/96
W sprawie o przyznanie renty inwalidzkiej z tytułu wypadku przy pracy
dopuszczalne jest ustalenie przez Sądy (na podstawie opinii biegłych) czy
wnioskodawca jest w dalszym ciągu inwalidą z ogólnego stanu zdrowia, chociaż
inwalidztwo to zostało uprzednio stwierdzone i nie było kwestionowane.
Przewodniczący SSN: Teresa Romer, Sędziowie SN: Jerzy Kuźniar (sprawoz-
dawca), Janusz Łętowski.
Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Witolda Bryndy, po rozpoznaniu w dniu
5 września 1996 r. sprawy z wniosku Zdzisława W. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń
Społecznych-Oddziałowi w W. o rentę inwalidzką z tytułu wypadku przy pracy, na
skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego [...] od wyroku
Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 20
listopada 1995 r. [...]
o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.
U z a s a d n i e n i e
Decyzją z dnia 13 marca 1989 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w C.
przyznał wnioskodawcy Zdzisławowi W. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na
okres 12 miesięcy od dnia 16 grudnia 1988 r. do dnia 10 grudnia 1989 r. uwzględniając
orzeczenie Obwodowej Komisji Lekarskiej d/s Inwalidztwa i Zatrudnienia [...] w W.
Wniosek o przyznanie renty inwalidzkiej został załatwiony odmownie decyzją z dnia 13
lutego 1989 r.
Wobec ponowienia tego ostatniego wniosku, organ rentowy przyznał wnios-
kodawcy rentę inwalidzką według trzeciej grupy od dnia 11 grudnia 1989 r. na pods-
tawie orzeczenia komisji lekarskiej z dnia 4 stycznia 1990 r. zaliczającego go do tej
grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia.
W dniu 12 czerwca 1991 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Warszawie po rozpoz-
naniu sprawy z powództwa Zdzisława W. przeciwko Zakładowi Robót Górniczych "W."
w M. o uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy, uwzględnił powództwo, ustalając że
zdarzenie, które miało miejsce w dniu 7 czerwca 1988 r. było wypadkiem przy pracy
(wyrok z dnia 12 czerwca 1991 r. [...]), w związku z czym wnioskodawca dochodził
przyznania renty inwalidzkiej z tytułu wypadku przy pracy.
Decyzją z dnia 5 czerwca 1992 r. organ rentowy odmówił przyznania tego
świadczenia w oparciu o orzeczenie komisji lekarskiej zaliczające wnioskodawcę w
dalszym ciągu do trzeciej grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia i odmawiające
zaliczenia go do jakiejkolwiek grupy inwalidów w związku z wypadkiem przy pracy.
Decyzja ta nie została zaskarżona. Kontrolne badania lekarskie przeprowadzone w
1995 r. w dalszym ciągu nie dały podstaw do zaliczenia wnioskodawcy do żadnej grupy
inwalidów w związku z wypadkiem przy pracy, stąd też decyzją z dnia 31 lipca 1995 r.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w W. nie zmienił wysokości pobieranej renty.
Rozpoznając odwołanie od tej decyzji, Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Warszawie wyrokiem z dnia 20 listopada 1995 r. oddalił je,
powołując się w uzasadnieniu na złożoną przez biegłych lekarzy (chirurga-ortopedę i
neurologa) opinię, w której rozpoznali oni u badanego niewielkie ograniczenie rucho-
mości w odcinku krzyżowym bez obecności zespołu korzeniowego, nie znajdując pods-
taw do zaliczenia odwołującego się do jednej z grup inwalidów tak w związku z
wypadkiem przy pracy, jak i z ogólnego stanu zdrowia.
Powyższy wyrok zaskarżył rewizją nadzwyczajną Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego i zarzucając rażące naruszenie § 8 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i
Spraw Socjalnych z dnia 5 sierpnia 1983 r. w sprawie składu komisji lekarskich do
spraw inwalidztwa i zatrudnienia, trybu postępowania, trybu kierowania na badanie
przez te komisje oraz szczegółowych zasad ustalania inwalidztwa (Dz. U. Nr 47, poz.
214 ze zm.: Dz. U. z 1990 r. ,Nr 37, poz. 210) oraz art. 18 ustawy z dnia 12 czerwca
1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity
tekst: Dz. U. z 1983 r., Nr 30, poz. 144 ze zm.), wniósł o jego uchylenie oraz uchylenie
decyzji ZUS z dnia 31 lipca 1995 r. i przyznanie wnioskodawcy prawa do renty
inwalidzkiej wypadkowej "od daty stwierdzenia inwalidztwa z uwzględnieniem art. 101
ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm.)". Według rewizji
nadzwyczajnej, wyłączną przyczyną inwalidztwa u zainteresowanego jest ucisk korzenia
nerwowego przez wypadnięty dysk, to natomiast zostało zakwalifikowane jako
następstwa wypadku przy pracy. "W tej sytuacji renta inwalidzka jest rentą z tytułu
wypadku przy pracy".
Poza rażącym naruszeniem prawa, doszło też do naruszenia interesu Rzeczy-
pospolitej Polskiej poprzez pozbawienie poszkodowanego wypadkiem przy pracy
pracownika, renty w należnej mu wysokości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rewizja nadzwyczajna nie jest uzasadniona i nie zasługuje na uwzględnienie.
Nie jest wątpliwe, że w dniu 7 czerwca 1988 r. wnioskodawca jako ładowacz uległ
wypadkowi przy pracy, doznając w czasie załadunku płyt betonowych, wypadnięcia
dysku. W dniu 21 września 1988 r. wykonany został zabieg operacyjny polegający na
rewizji przestrzeni L4 - L5 i L5 - S1 i usunięciu zastarzałego częściowo wypadniętego
dysku z przestrzeni L5-S1. W rozpoznawanej sprawie zbadania wymagało czy obecny
stan zdrowia wnioskodawcy uzasadnia przyznanie renty inwalidzkiej z tytułu wypadku
przy pracy, skoro w myśl art. 18 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z
tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych pracownikowi, który w wyniku
wypadku przy pracy został zaliczony do jednej z grup inwalidów, przysługuje renta
inwalidzka. Inwalidą w rozumieniu ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym pracowników i ich rodzin jest osoba częściowo lub całkowicie niezdolna do
wykonywania zatrudnienia z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności
organizmu. Ponieważ wnioskodawca pobierał rentę inwalidzką według III grupy z
ogólnego stanu zdrowia, w toku badań kontrolnych należało ustalić, czy stan jego
zdrowia w dalszym ciągu uzasadnia zaliczenie badanego do jednej z grup inwalidów, a
nadto, czy ewentualnie istniejące inwalidztwo pozostaje w związku przyczynowym z
przebytym wypadkiem przy pracy. Biegli sądowi lekarze: ortopeda-traumatolog oraz
neurolog w opinii złożonej dla potrzeb postępowania sądowego, rozpoznali u
wnioskodawcy niewielkie ograniczenie ruchomości kręgosłupa w odcinku krzyżowym
bez obecności zespołu korzeniowego, ustalając, że zmiany w organiźmie spowodowane
uciskiem korzenia nerwowego przez wypadnięty dysk, nie powodują nawet częściowej
niezdolności do pracy w stopniu uzasadniającym zaliczenie go do jakiejkolwiek grupy
inwalidów tak z tytułu wypadku przy pracy, jak i z ogólnego stanu zdrowia. Opinia ta, nie
zakwestionowana w toku postępowania przez strony, z merytorycznego punktu
widzenia nie budzi wątpliwości. Ocenia ona, stosownie do tezy dowodowej zawartej w
postanowieniu o przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych, aktualny stan zdrowia
wnioskodawcy, stwierdzając że nie daje on obecnie podstaw do ustalenia inwalidztwa
jakiejkolwiek z grup. Odmienny pogląd zawarty w rewizji nadzwyczajnej, a
sprowadzający się do stwierdzenia istnienia inwalidztwa w dalszym ciągu, nie może być
uznany za trafny, wobec opinii biegłych i zawartych w niej odmiennych twierdzeń.
Nie można też uznać, że biegli przekroczyli swoje kompetencje skoro w myśl
przepisu § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia
5 sierpnia 1983 r. w sprawie składu komisji lekarskich do spraw inwalidztwa i
zatrudnienia, trybu postępowania, trybu kierowania na badanie przez te komisje oraz
szczegółowych zasad ustalania inwalidztwa, przy orzekaniu o inwalidztwie, komisje
obowiązane są do stwierdzania utraty lub ograniczenia zdolności do wykonywania
zatrudnienia oraz określania grupy inwalidów, do której zainteresowany ma być za-
liczony. Oznacza to także, że w postępowaniu o przyznanie renty inwalidzkiej z tytułu
wypadku przy pracy nie jest wyłączone ustalanie, czy w dalszym ciągu istnieje uprzed-
nio stwierdzone inwalidztwo z ogólnego stanu zdrowia, nawet gdy w toku postępowania
nie jest ono kwestionowane, a badaniu podlega tylko istnienie inwalidztwa w związku z
wypadkiem przy pracy. Skoro w rozpoznawanej sprawie ustalono, w oparciu o
przeprowadzone dowody, ocenione przez Sąd po myśli art. 233 § 1 KPC, że
wnioskodawca nie kwalifikuje się do zaliczenia do jednej z grup inwalidzkich, tak
wskutek wypadku przy pracy, jak i z ogólnego stanu zdrowia, to brak prawnych podstaw
do zmiany zaskarżonej decyzji organu rentowego.
Wszystkie te okoliczności dają podstawę do stwierdzenia niezasadności rewizji
nadzwyczajnej, wobec nietrafności podniesionych w niej zarzutów i uzasadniają jej
oddalenie po myśli art. 421 § 1 KPC.
========================================