Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 490/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:

SSA Krzysztof Józefowicz ( spr. )

Sędziowie:

SA Mariola Głowacka

SA Bogdan Wysocki

Protokolant:

st. sekr. sądowy Monika Ćwirko

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2013 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa L. W. i B. W. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa – (...) w P., (...)nr (...) w P.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 29 lutego 2012 r., sygn. akt XII C 2978/12/15

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1. zasądza od pozwanego Skarbu Państwa - (...) w P. na rzecz powoda L. W. kwotę 41.300 (czterdzieści jeden tysięcy trzysta) zł. z ustawowymi odsetkami:

a/ od kwoty 24.000 zł. od dnia 22 maja 2011 r.,

b/ od kwoty 17.300 zł. od dnia 5 marca 2013 r.

2. zasądza od pozwanego Skarbu Państwa - (...) w P. na rzecz powoda B. W. (1) kwotę 41.300 (czterdzieści jeden tysięcy trzysta) zł. z ustawowymi odsetkami:

a/ od kwoty 24.000 zł. od dnia 22 maja 2011 r.,

b/ od kwoty 17.300 zł. od dnia 5 marca 2013 r.

3. oddala powództwa w pozostałym zakresie,

4. kosztami procesu obciąża pozwany Skarb Państwa - (...) w P. i na tej podstawie zasądza od niego na rzecz powoda L. W. kwotę 3.930,24 zł. oraz na rzecz powoda B. W. (1) kwotę 4.230,24 zł.

II. oddala apelację w pozostałej części.

III. kosztami postępowania apelacyjnego obciąża pozwany Skarb Państwa - (...) w P. i na tej podstawie zasądza od niego na rzecz powoda L. W. kwotę 3.061,42 zł. oraz na rzecz powoda B. W. (1) kwotę 3.061,42 zł.

/-/ B. Wysocki /-/ K. Józefowicz /-/ M. Głowacka

Sygn. akt IA Ca 490/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 grudnia 2005 r. powodowie L. W. i B. W. (1) wnieśli o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez (...)w P., (...) (...) w P. na ich rzecz kwoty 82.600 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 października 2005 r. do dnia zapłaty, przy czym 48.000 zł (po 24.000 zł na rzecz każdego z powodów) tytułem naprawienia szkody spowodowanej spadkiem wartości ich nieruchomości w związku z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania dla Lotniska (...) P. -K., a 34.600 zł tytułem koniecznych nakładów akustycznych na nieruchomość (po 17.300 zł na rzecz każdego z powodów) oraz zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew z dnia 25 lipca 2006 r. reprezentujące Skarb Państwa (...) (...) w P. oraz (...) w P.wniosły o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz od powodów kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W dniu 29 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie o sygn. akt XII C 2978/2005/15 wydał wyrok, w którym w punkcie 1. zasądził od pozwanego Skarbu Państwa (...) w P. na rzecz powodów kwoty po 24.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 maja 2011 r. do dnia zapłaty; w punkcie 2. w pozostałym zakresie powództwo wobec pozwanego Skarbu Państwa (...) w P. oddalił; w punkcie 3 oddalił powództwo wobec pozwanego Skarbu Państwa (...) (...); w punkcie 4. kosztami opłaty sądowej obciążył L. W. do kwoty 300,00 zł a B. W. (1) do kwoty 600,00 zł i Skarb Państwa (...) w P. do kwoty 3.589,20 zł i z tego tytułu nakazał ściągnąć od Skarbu Państwa (...)w P. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 3.589,20 zł; w punkcie 5 kosztami wydatków obciążył powodów solidarnie w 2/5 części oraz Skarb Państwa (...)w P. w 3/5 części i z tego tytułu zasądził od Skarbu Państwa (...)w P. na rzecz powodów solidarnie kwotę 2.196,29 zł; w punkcie 6 kosztami zastępstwa procesowego Skarbu Państwa (...) (...) obciążył solidarnie

powodów i z tego tytułu zasądził solidarnie od powodów na rzecz Skarbu Państwa (...) (...) kwotę 3.600,00 zł; w punkcie 7 pozostałymi kosztami zastępstwa procesowego obciążył powodów solidarnie w 2/5 części oraz Skarb Państwa (...) w P. w 3/5 części i z tego tytułu zasądził od Skarbu Państwa (...) w P. na rzecz powodów solidarnie kwotę 729,00 zł.

Postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu zmienił postanowienie zawarte w punkcie 4 wyroku z dnia 29 lutego 2012 r., w ten sposób, że na zasadzie art. 359 § 2 k.p.c. uchylił je w części, w jakiej obciążył kosztami opłaty sądowej od pozwu Skarb Państwa (...) w P. do kwoty 3.589,20 zł i z tego tytułu nakazał ściągnąć od niego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Poznaniu kwotę 3.589,20 zł.

Jako podstawę swojego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy powołał następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Powodowie są współwłaścicielami (każdy w ½ części) nieruchomości gruntowej o powierzchni 5196 m ( 2), zabudowanej wolnostojącym budynkiem mieszkalnym dwurodzinnym o powierzchni użytkowej 119 m , wraz z budynkiem gospodarczym z częścią garażową o powierzchni użytkowej 45 m ( 2) , położonej w P. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w Poznaniu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...).

Budynek mieszkalny, obecnie zamieszkały przez powodów, w latach 1950-1951 wznieśli ich rodzice. Jest on parterowy z poddaszem użytkowym, częściowo podpiwniczony, murowany wzniesiony w technologii tradycyjnej, wyposażony w dostęp do mediów. Został pobudowany z użyciem materiałów dobrej jakości w odniesieniu do konstrukcji podstawowej, a także do elementów wykończeniowych, cechuje się stanem technicznym dobrym. Stopień zużycia technicznego budynku odpowiada typowemu dla tego wieku i konstrukcji obiektów. W budynku wymieniono okna na plastikowe. Budynek gospodarczy z częścią garażową wzniesiony został w 1992 r. z płyty betonowej, wyposażony jest w niezbędne instalacje. W części budynku prowadzona jest działalność gospodarcza - punkt L.. Wcześniej L. W. prowadził tam sklep rybny, jednak został zamknięty ponieważ z powodu drgań wywołanych przelotem odrzutowców wymagał dużego remontu.

W pobliżu nieruchomości powodów funkcjonuje od zakończenia II wojny światowej lotnisko wojskowe. Od lat sześćdziesiątych jest wykorzystywane jako miejsce startów

i lądowań odrzutowych samolotów wojskowych. Do końca 2003 r. stacjonowały tam samoloty (...)a od 2004 r. stacjonowały i latały samoloty I.. Od listopada 2006 r. stacjonują na tym lotnisku, startują i lądują samoloty (...), które szczególnie podczas startu i lądowania powodują dokuczliwy hałas. Dom powodów znajduje się w odległości około 1 km od lotniska, na przedłużeniu pasów startowych i położony jest w strefie awaryjnego zrzutu paliwa dla samolotów (...)

Dla nieruchomości powodów brak jest aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczenie nieruchomości wynika ze studium uwarunkowań i kierunków gospodarowania przestrzennego Miasta P., według którego działka położona jest na terenach oznaczonych jako tereny o wiodącej funkcji niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej oraz usługi i drobnej działalności gospodarczej, docelowo przeznaczone do przekształcenia i zagospodarowania zgodnie z zasadami aktualnie obowiązującymi w obszarze ograniczonego użytkowania lotniska.

Nieruchomość powodów położona jest w pobliżu osiedla domów jednorodzinnych M., w dzielnicy S.. W sąsiedztwie powodów nie buduje się żadnych nowych budynków użyteczności publicznej.

Sąd Okręgowy ustalił, że oddziaływanie aktywności lotniska na otaczające środowisko legło u podstaw wydania przez Wojewodę (...) rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2003 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska (...) P. - K. w P., które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2004 r. Na terenie obszaru ograniczonego użytkowania utworzono 5 stref oznaczonymi pierwszymi literami alfabetu. Rozporządzeniem Wojewody (...) z dnia 31 grudnia 2007 r. nr 40/07 zmieniającym rozporządzenie w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska (...) P. - K. w P. dokonano zmiany pierwotnych stref, na skutek czego nieruchomość powodów znalazła się w strefie I. W strefie tej wprowadzono następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu: zakaz wznoszenia budynków mieszkalnych, szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym pobytem dzieci i młodzieży, zakaz tworzenia uzdrowisk. W zakresie sposobu korzystania z terenu objętego strefą I dopuszczono możliwość zmiany funkcji budynków istniejących na niepodlegające ochronie akustycznej lub zapewnienie właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacji akustycznej.

Sąd I instancji ustalił, że na obszarze nieruchomości powodów dochodzi do ponadprzeciętnego negatywnego oddziaływania na środowisko. Hałas wywołany

przelatującymi samolotami odrzutowymi jest krótkotrwały, ale dość intensywny i wywołuje dyskomfort. Natężenie hałasu nie pozwala prowadzić rozmowy w ogrodzie powodów, jest on intensywny także wewnątrz budynku. Przy przelocie samolotów czuć drżenie kostki brukowej na podwórzu oraz blatów w pomieszczeniu gospodarczym. Na domu powodów pojawiły się rysy na ścianach zewnętrznych w okolicach okien.

Sąd I instancji ustalił, że wskutek wprowadzonych ograniczeń w przeznaczeniu przedmiotowej nieruchomości doszło do zmniejszenia jej wartości rynkowej o kwotę 48.000 zł.

Sąd Okręgowy wskazał, że bezpośrednim uszczerbkiem związanym z ustanowieniem stref ograniczonego użytkowania są również koszty związane z zapewnieniem w budynku mieszkalnym powodów właściwego klimatu akustycznego. W budynku tym nie dokonano jednak rewitalizacji akustycznej. Dotąd wymieniono jedynie okna na plastikowe oraz dokonywano okresowych remontów (malowanie, tynkowanie, unowocześnienia).

Sąd Okręgowy wskazał, że na skutek wprowadzenia rozporządzeniem Wojewody (...) nr (...), następnie zmienionego rozporządzeniem nr (...), obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska (...) P. - K. doszło do zmniejszenia wartości rynkowej nieruchomości powodów. Sąd I instancji podniósł, że zgodnie z art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska, w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę, a szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Uznał, że powodowie wykazali, iż doznali szkody pozostającej w związku przyczynowym z ruchem lotniska i w oparciu o sporządzoną przez biegłych opinię, ustalił stratę poniesioną przez powodów na kwotę 48.000 zł, stanowiącą około 2/3 wartości wyliczonej przez biegłych odpowiadającą kwocie dochodzonej przez powodów jako odszkodowanie za utratę wartości nieruchomości.

Sąd Okręgowy wyjaśnił, że na konieczność zapewnienia właściwych warunków akustycznych budynków wskazują wymagania wskazane w załączniku nr 3 do ww. rozporządzenia. Zauważył, że zgodnie z dyspozycją art. 136 ust. 3 ustawy prawo ochrony środowiska w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 tej ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. Sąd I instancji przyjął jednak, iż w przypadku powodów, roszczenie o zasądzenie wymienionych pozwem kwot tytułem nakładów na rewitalizację akustyczną budynku jest nieuzasadnione,

albowiem mogą oni je ponieść z zasądzonego odszkodowania z tytułu spadku wartości nieruchomości. W ocenie Sądu Okręgowego, w sytuacji, gdy nakłady na ochronę akustyczną budynku nie zostały jeszcze poniesione, odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości, pochłania roszczenie z tego tytułu. W przeciwnym razie, zasądzenie dodatkowo kwot na nakłady związane z akustyką musiałoby prowadzić do nieuzasadnionego wzbogacenia powodów, bowiem wykonanie nakładów akustycznych prowadziłoby w efekcie do wzrostu wartości ich nieruchomości.

Z uwagi na powyższe Sąd I instancji Sąd uwzględnił powództwo częściowo i zasądził od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez (...) w P. na rzecz każdego z powodów po 24.000 zł tytułem utraty wartości rynkowej ich nieruchomości. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo. Sąd oddalił powództwo wobec pozwanego Skarbu Państwa (...) (...), ze względu na to, że podmiot ten nie jest uprawniony do reprezentowania pozwanego Skarbu Państwa w niniejszej sprawie.

O roszczeniu odsetkowym Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. zasądzając odsetki ustawowe od dnia 22 maja 2011 r. to jest dnia następującego po dniu wydania opinii biegłych.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c, rozdzielając je stosunkowo, to jest obciążył nimi powodów w 2/5 części oraz pozwanego w 3/5. Sąd obciążył powodów solidarnie kosztami zastępstwa procesowego (...) (...) występującej w tym procesie, obok (...), jako reprezentant Skarbu Państwa, na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wnieśli powodowie, zaskarżając go w części, tj. w jego pkt 2 i 3 w zakresie oddalającym powództwo o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa na rzecz B. W. (1) kwoty 17.300,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 25 października 2005 r. oraz oddalającym powództwo o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa na rzecz L. W. kwoty 17.300,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 25 października 2005 r. oraz w jego punktach 4, 5, 6 i 7 - w całości.

Zarzucili oni Sądowi I instancji:

- naruszenie prawa materialnego tj. art. 136 ust. 3 w zw. z art. 129 ust. 2 ustawy z dnia

27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie poprzez przyjęcie, że powodom nie przysługuje odrębne od odszkodowania za spadek wartości nieruchomości roszczenie o zasądzenie kosztów koniecznych w celu rewitalizacji akustycznej budynku na podstawie art. 136 ust. 3

wymienionej ustawy, które nie jest uzależnione od uprzedniego poniesienia tych kosztów;

- nierozpoznanie przez Sąd I instancji istoty sprawy, wskutek naruszenia przepisów postępowania, tj. 217 § 2 k.p.c, art. 227 k.p.c, art. 278 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku powodów o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy ds. budownictwa na okoliczność ustalenia wysokości nakładów niezbędnych dla dostosowania budynku powodów do wymagań technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki położone w strefie ograniczonego użytkowania i których poniesienie jest konieczne dla ograniczenia wpływu hałasu i zapewnienia odpowiedniej izolacyjności akustycznej budynku stanowiącego własność powodów i tym samym uniemożliwienie powodom wykazania zasadności dochodzonych przez nich roszczeń o zapłatę 17.300,00 zł z tytułu kosztów niezbędnych nakładów;

- niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj. 217 § 2 k.p.c, art. 227 k.p.c, art. 278 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku powodów o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy ds. budownictwa na okoliczność ustalenia wysokości nakładów niezbędnych dla dostosowania budynku powodów do wymagań technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki położone w strefie ograniczonego użytkowania i których poniesienie jest konieczne dla ograniczenia wpływu hałasu i zapewnienia

odpowiedniej izolacyjności akustycznej budynku stanowiącego własność powodów

i tym samym uniemożliwienie powodom wykazania zasadności dochodzonych przez

nich roszczeń o zapłatę 17.300,00 zł z tytułu kosztów niezbędnych nakładów;

- naruszenie art. 67 § 2 k.p.c. przez błędną wykładnię poprzez przyjęcie, że w sprawie występuje dwóch pozwanych tj. pozwany Skarb Państwa (...) w P. oraz Skarb Państwa (...) nr (...), nie pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez ww. staciones fisci;

- naruszenie art. 98 k.p.c. przez błędną wykładnie poprzez przyjęcie, że pozwanemu Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez dwie odrębne staciones fisci zastępowane przez profesjonalnych pełnomocników przysługuje niezależnie od siebie roszczenie o zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Z uwagi na podniesione zarzuty wnieśli o uchylenie zaskarżonego orzeczenia zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

przy pozostawieniu mu rozstrzygnięcia o kosztach za postępowanie apelacyjne, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w jego punktach 2 i 3 poprzez zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa na rzecz powoda B. W. (1) kwoty 17.300,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 25 października 2005 r. do dnia zapłaty i zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa na rzecz L. W. kwoty 17.300,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 25 października 2005 r. do dnia zapłaty; w punktach 4, 5 i 7 poprzez prawidłowe orzeczenie o kosztach postępowania w I instancji w stosunku do wyniku procesu; w punkcie 6 poprzez nieuzwględnienie wniosku Skarbu Państwa (...) (...) o zasądzenie odrębnych od tych objętych punktem 7 wyroku kosztów zastępstwa procesowego oraz poprzez zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa na rzecz powodów kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w postępowaniu przed Sądem II instancji.

Pozwany Skarb Państwa (...) w P. wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powodów kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje;

Apelacja okazała się w znacznej części zasadna.

Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny i dlatego Sąd Apelacyjny przyjmuje

ustalenia sądu pierwszej instancji za własne.

Na podstawie art. 382 in fine k.p.c. Sąd Apelacyjny nadto - na podstawie fachowej

opinii biegłego J. W. - ustalił, że uzasadnione koszty rewitalizacji akustycznej

budynku powodów wynoszą 49.246,57 zł.

Nie okazał się trafny zarzut nierozpoznania istoty sprawy. Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi jednak wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony. Sąd Okręgowy zaś, wprawdzie wadliwie ( o czym w dalszej części uzasadnienia ), ale rozpoznał merytorycznie żądanie powodów zasądzenia kosztów rewitalizacji akustycznej podnosząc, iż koszty te winny być rzeczywiście poniesione.

Rozpoznanie zarzutów naruszenia przepisów postępowania poprzez nieprzeprowadzenia dowodu z opinii biegłych należy poprzedzić uwagami dotyczącymi

naruszenia prawa materialnego. Wskazane uchybienia miałyby znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy tylko w przypadku uznania powództwa co do zasady za trafne.

Za zasadny Sąd Apelacyjny uznaje zarzut naruszenia przepisów art. 129 ust. 2 i art. 136 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska poprzez przyjęcie, że możliwość dochodzenia kosztów potrzebnych do rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego zachodzi tylko w przypadku uprzedniego poczynienia na tę nieruchomość stosownych nakładów. Wykładnia językowa art. 136 § 3 ustawy nie prowadzi wprost do wniosku, jaki wyprowadził Sąd Okręgowy. Wprawdzie ustawodawca użył określenia „także koszty poniesione”, co mogłoby wskazywać na kwoty już wydatkowane w celu wypełnienia wymagań technicznych, lecz odwołanie do art. 129 ust. 2 oraz słowo „także” wskazują, że jest to tylko jedna ze szkód, które podlegają naprawie na podstawie art. 129 ust. 2 ustawy. Ponieważ celem uregulowań art. 129 i 136 ustawy jest ułatwienie osobom poszkodowanym w wyniku wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, należy przyjąć, że wskazanie na koszty poniesione w celu wypełnienia wymagań technicznych przez istniejące budynki miało wyeliminować spory co do objęcia tych kosztów obowiązkiem naprawienia szkody, skoro strona nie ma obowiązku ich ponieść. Ponieważ jako element szkody uznano „także koszty poniesione", a nie „wyłącznie koszty już poniesione”, przepisu art. 136 § 3 ustawy nie można traktować jako zawężającego zakres odszkodowania wskazany w art. 129 ust. 2 ustawy. Ten zaś mówi jedynie ogólnie o obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości.

Rozporządzenie Wojewody (...) określiło wymagania techniczne dotyczące budynków usytuowanych w strefie ograniczonego użytkowania. Budynek przeznaczony na potrzeby mieszkaniowe wymaga ochrony akustycznej i tym samym podlega ochronie przed hałasem na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Powodowie zobowiązani są zatem, dostosować dom do wymagań zapewniających ochronę przed hałasem. Fakt, że dotychczas tego nie uczynili, nie może pozbawiać ich możliwości pozyskania środków na dokonanie niezbędnych nakładów. Wyznaczenie tak krótkiego dwuletniego zawitego terminu dla dochodzenia roszczeń odszkodowawczych (art. 129 ust. 4 ustawy) przemawia za przyjęciem, że nie było wolą ustawodawcy ograniczenia odszkodowania do zwrotu wydatków już poniesionych. Ustawa miała ułatwić naprawienie szkód, a nie stwarzać dodatkowe bariery.

W judykaturze przyjmuje się, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem (zob.: uchwałę Sąd Najwyższego z 15 listopada 2001 r. w sprawie III CZP 68/01 - OSNC 2002, z. 6, poz. 74). Trudno uznać w świetle powyższych uwag, że wolą ustawodawcy było ograniczenie praw właścicieli nieruchomości i wprowadzenie wyjątku od przedstawionej ogólnej zasady.

Sąd Okręgowy, odmiennie interpretując przepis art. 136 § 3 powołanej ustawy, oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego na okoliczność kosztów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku powodów. W tym więc zakresie zarzuty prawa procesowego okazały się zasadne, co skutkowało tym, że Sąd Apelacyjny przeprowadził dowód z opinii biegłego i na podstawie tej opinii -jak już podano - ustalił, że uzasadnione koszty rewitalizacji akustycznej budynku powodów wynoszą 49.246,57 zł.

Dlatego zasadne okazało się żądanie powodów zasądzenia kwoty 34.600 zł. ( 2 x 17.300 zł. ) z tytułu kosztów rewitalizacji akustycznej ich budynku i z tych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zasądził od pozwanego Skarb Państwa reprezentowanego przez (...) w P. na rzecz każdego z powodów kwotę 17.300 zł.

Jednocześnie na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. od zasądzonych kwot po 17.300 zł. Sąd Apelacyjny zasądził ustawowe odsetki. Ponieważ jednak powodowie jeszcze nie ponieśli wydatków związanych z rewitalizacją akustyczną budynku Sąd Apelacyjny zasądził ustawowe odsetki od dnia następnego po wydaniu wyroku tj. od 5 marca 2013 roku, uznając, iż pozwany dopiero od tej daty pozostaje w opóźnieniu. W pozostałym zakresie więc powództwo w zakresie żądania ustawowych odsetek jako bezzasadne podlegało oddaleniu i w konsekwencji apelacja w tym zakresie jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Trafny okazał się zarzut naruszenia art. 67 § 2 k.p.c. w tym sensie, że Sąd Okręgowy tak sformułował część rozstrzygającą jakby w sprawie występowało dwóch pozwanych tj. pozwany Skarb Państwa - (...) w P. oraz Skarb Państwa - (...) nr (...) w P.. Natomiast w sprawie występował tylko jeden pozwany - Skarb Państwa, który był tylko reprezentowany przez dwa statio fisci.

Zgodnie z powołanym art. 67 § 2 k.p.c. za Skarb Państwa podejmuje czynności procesowe organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, lub organ jednostki nadrzędnej.

Sąd Okręgowy trafnie przyjął, że dochodzone przez powodów roszczenie wiąże się z działalnością (...) w P. jako statio fisci Skarbu Państwa. Jednak błędnie oddalił powództwa w stosunku do (...)nr (...) w P. jako statio fisci Skarbu Państwa. Jeżeli bowiem w sprawie wstępuje kilka jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa to te jednostki, z których działalnością roszczenie się nie wiąże sąd wymienia w części wstępnej wyroku, ale po prostu pomija je w części rozstrzygającej wyroku.

W konsekwencji też koszty procesu zasądza się od Skarbu Państwa albo na rzecz Skarbu Państwa w zależności od ogólnego wyniku sprawy. Dlatego sąd pierwszej instancji błędnie z jednej strony zasądził część kosztów procesu od Skarbu Państwa ( (...) w P.jako statio fisci Skarbu Państwa ), a z drugiej strony zasądził część kosztów na rzecz Skarbu Państwa ( (...) nr (...) w P. jako statio fisci Skarbu Państwa).

Zważywszy na ostateczny wynik procesu, na podstawie art. 100 k.p.c, kosztami procesu poniesionymi przed sądem pierwszej instancji należało w całości obciążyć pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez (...) w P.. W związku z tym Sąd Apelacyjny i w tym zakresie zmienił zaskarżony wyrok i zasądził od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez (...)w P. na rzecz powoda L. W. kwotę 3.930,24 zł. ( 300 zł. opłata od pozwu, 1.830,24 zł. – ½ kosztów opinii biegłego, 1.800 zł. – ½ kosztów zastępstwa procesowego ) i na rzecz powoda B. W. (1) kwotę 4.230,24 zł. ( 600 zł. opłata od pozwu, 1.830,24 zł. – ½ kosztów opinii biegłego, 1.800 zł. – ½ kosztów zastępstwa procesowego).

Z uwagi na wadliwą konstrukcję wyroku sądu pierwszej instancji Sąd Apelacyjny, dla pełnej przejrzystości, w swoim wyroku zawarł pozytywnie wszystkie rozstrzygnięcia w sprawie, a więc również w zakresie roszczenia o odszkodowanie, które nie zostało w ogóle zaskarżone.

Ponieważ apelacja została uwzględniona w znacznej części Sąd Apelacyjny na podstawie art. 100 k.p.c, kosztami postępowania odwoławczego obciążył pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez (...)w P. i na tej podstawie zasądził od niego na rzecz powoda L. W. kwotę 3.061,42 zł. ( 865

zł. opłata od apelacji, 1.296,42 zł. – ½ kosztów opinii biegłego, 900 zł. – ½ kosztów zastępstwa procesowego ) i na rzecz powoda B. W. (1) kwotę 3.061,42 zł. ( 865 zł. opłata od apelacji, 1.296,42 zł. – ½ kosztów opinii biegłego, 900 zł. – ½ kosztów zastępstwa procesowego)

/-/ M. Głowacka /-/K. Józefowicz /-/B. Wysocki