Pełny tekst orzeczenia

- 1 -
Wyrok z dnia 2 czerwca 1997 r.
I PKN 197/97
1. Jeżeli pracodawca przed dokonaniem pracownikowi wypowiedzenia
umowy o pracę zwrócił się do wszystkich działających u niego związków zawo-
dowych o wskazanie pracowników reprezentowanych w indywidualnych spra-
wach pracowniczych i żaden ze związków nie wskazał tego pracownika, to wy-
powiedzenie umowy o pracę bez konsultacji określonej art. 38 KP nie narusza
tego przepisu (art. 30 ust. 2
1
ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodo-
wych, Dz.U. Nr 55, poz. 234 ze zm.).
2. Zarzut naruszenia statutu spółki akcyjnej w zakresie praw i obowiązków
stron stosunku pracy może być w kasacji skutecznie zgłoszony tylko w ramach
podstawy polegającej na naruszeniu prawa materialnego (art. 9 § 1 KP).
Przewodniczący SSN: Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Józef Iwulski
(sprawozdawca), Jadwiga Skibińska-Adamowicz.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 1997 r. sprawy z powództwa
Stanisława D. przeciwko [...] Fabrykom Mebli Spółce Akcyjnej w B. o odszkodowanie,
na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Białymstoku z dnia 13 lutego 1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację i zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej koszty
postępowania kasacyjnego w kwocie 600 zł (sześćset złotych).
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Białymstoku, wyrokiem z dnia 26 listopada 1996 r.
zasądził od pozwanych [...] Fabryk Mebli SA w B. kwotę 10 057,65 zł i oddalił po-
wództwo Stanisława D. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę.
Sąd Rejonowy ustalił, że powód był zatrudniony od 1 stycznia 1991 r.Dnia 13 lipca 1994
r. został powołany na członka zarządu Spółki i dnia 25 sierpnia 1994 r. zawarto z nim
umowę o pracę oraz powierzono obowiązki dyrektora d/s techniczno-produkcyjnych.
Dnia 11 lipca 1996 r. Rada Nadzorcza odwołała powoda z funkcji członka zarządu, zaś
uchwałą [...] upoważniła Zbysława K. - sekretarza Rady Nadzorczej, do rozwiązania z
powodem umowy o pracę. Dnia 7 października 1996 r. wręczono powodowi pismo
rozwiązujące umowę o pracę za wypowiedzeniem z podaniem odwołania z funkcji
członka zarządu jako przyczyny rozwiązania umowy. Zdaniem Sądu Rejonowego
między stronami istniała umowa o pracę na czas nie określony. Jej rozwiązanie
nastąpiło z naruszeniem art. 38 KP. Sąd Rejonowy przyjął, że zgodnie z art. 30 ust. 2
1
ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych pracodawca był obowiązany
zwrócić się do organizacji związkowej o informację o pracownikach korzystających z jej
ochrony. Według Sądu Rejonowego pracodawca nie dokonał tej czynności.
- 2 -
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku, wy-
rokiem z dnia 13 lutego 1997 r. [...] zmienił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego i
oddalił powództwo. Sąd Wojewódzki stwierdził, że konsultacja związkowa zamiaru
wypowiedzenia umowy o pracę nie była wymagana, skoro powód nie był członkiem
związku zawodowego i żadnego związku nie upoważnił do obrony swoich praw pra-
cowniczych. Potwierdzają to imienne listy pracowników korzystających z ochrony
związków zawodowych. Nadto Sąd Wojewódzki wywiódł, że umowa o pracę została
wypowiedziana przez upoważnionego członka Rady Nadzorczej.
Kasację od tego wyroku złożył powód. Zarzucił naruszenie prawa materialnego,
tj. art. 38 § 1 KP, przez błędną jego wykładnię i uznanie, że konsultacja zamiaru
wypowiedzenia powodowi umowy o pracę nie była potrzebna, jako że powód nie był
członkiem związku zawodowego i nie wskazał żadnego z dwóch działających w
zakładzie związków zawodowych. Powód zarzucił także naruszenie art. 32 KP przez
błędne uznanie, że strona pozwana złożyła skuteczne oświadczenie woli o rozwiązaniu
z powodem umowy o pracę za wypowiedzeniem. Powód zarzucił naruszenie przepisu
art. 233 § 1 KPC, polegające na nierozważeniu postanowień statutu strony pozwanej
(akt notarialny z dnia 4 października 1995 r.) określających, które z władz spółki
uprawnione są do składania oświadczeń woli w przedmiocie rozwiązania umowy o
pracę za wypowiedzeniem. Powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Powód wywiódł w szczególności, że o
zamiarze wypowiedzenia umowy pracodawca obowiązany jest zawiadomić na piśmie
zakładową organizację związkową, której pracownik jest członkiem lub która wyraziła
zgodę na obronę praw danego pracownika. Tryb ten jest obligatoryjny, a jego niezacho-
wanie stanowi naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę. Nadto, uza-
sadniając drugą podstawę kasacji powód wywiódł, że Sąd Wojewódzki, nie rozważając
treści statutu pozwanej, naruszył przepis art. 233 § 1 KPC. W myśl art. 16 ust. 2
Statutu, pracownicy Spółki podlegają Zarządowi. Zarząd zawiera i rozwiązuje z nimi
umowę o pracę. Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronnym oświadczeniem
woli jednej ze stron, które ma na celu zakończenie istniejącego stosunku pracy po
upływie okresu wypowiedzenia. Skuteczność oświadczenia woli zależna jest od tego,
czy zostało złożone przez organy uprawnione Statutem Spółki Akcyjnej. W tym
przypadku, zamiast Zarządu, wypowiedzenie umowy o pracę podpisał sekretarz Rady
Nadzorczej. Nie zostały więc spełnione wymagania przewidziane w statucie, a złożone
przez osobę nieuprawnioną oświadczenie woli nie może być prawnie skuteczne.
Strona pozwana wniosła o oddalenie kasacji i przyznanie kosztów postępowania
kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd drugiej instancji rozpoznawał apelację strony pozwanej według przepisów
znowelizowanego Kodeksu postępowania cywilnego (w brzmieniu nadanym ustawą z
dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń
Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu
układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 43, poz.189). Sąd drugiej
- 3 -
instancji mógł więc przeprowadzić uzupełniające postępowanie dowodowe czyniąc na
jego podstawie uzupełniające ustalenia faktyczne. Sąd Wojewódzki ustalił, że powód
nie był członkiem związku zawodowego i żadnego związku nie upoważnił do obrony
swoich praw pracowniczych, co potwierdzają imienne listy pracowników korzystających
z ochrony związków zawodowych. Wprawdzie uzasadnienie Sądu drugiej instancji w
tym zakresie powinno być bardziej precyzyjne, ale mimo to wskazane wyżej
okoliczności wynikają z jego treści w sposób dostateczny. Skoro więc strona pozwana
przed dokonaniem powodowi wypowiedzenia umowy o pracę zwróciła się do wszystkich
działających u niej związków zawodowych o wskazanie osób reprezentowanych w indy-
widualnych sprawach pracowniczych, a żaden ze związków nie wskazał powoda jako
osoby reprezentowanej, to nie może być mowy o naruszeniu przepisu art. 30 ust. 2
1
ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. Nr 55, poz. 234 ze zm.)
oraz art. 38 KP.
Sąd Najwyższy zgodnie z art. 393
11
KPC rozpoznaje sprawę w granicach kasacji.
Jest więc związany podstawami w niej wskazanymi. Co do dokonania powodowi
wypowiedzenia umowy o pracę przez nie upoważnionego przedstawiciela strony
pozwanej, w kasacji zarzut został sformułowany w płaszczyźnie naruszenia przepisów
postępowania przez błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy. Tymczasem stan
faktyczny sprawy był w tej kwestii niesporny i został prawidłowo przez Sądy ustalony.
Nie budziło przecież wątpliwości, że wypowiedzenia dokonał sekretarz Rady Nadzorczej
strony pozwanej, a nie przedstawiciel zarządu, chociaż w momencie dokonania
wypowiedzenia powód nie był już członkiem zarządu, zatem nie powinny mieć do niego
zastosowania zasady dotyczące rozwiązywania umów o pracę z członkami zarządu.
Jest to jednak problem zastosowania prawa materialnego, a nie kwestia ustaleń
faktycznych. W szczególności kwestia ta wymagała oceny w płaszczyźnie zastosowania
przepisów statutu strony pozwanej, a ten jest źródłem prawa materialnego w zakresie
regulującym prawa i obowiązki stron stosunku pracy (art. 9 § 1 KP). Dlatego zarzut ten
nie mógł być uwzględniony w zakresie podniesionej podstawy naruszenia prawa
procesowego.
Wobec tego należało uznać, że kasacja nie miała usprawiedliwionych podstaw i
podlegała oddaleniu na podstawie art. 393
12
KPC. O kosztach postępowania
kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 KPC w związku z art. 393
19
KPC i 391
KPC oraz na podstawie § 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 4
czerwca 1992 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w postępowaniu przed
organami wymiaru sprawiedliwości (Dz.U. Nr 48, poz. 220 ze zm.).
========================================