Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 5 lutego 1998 r.
I PKN 510/97
Nakaz równego traktowania pracowników (art. 11
2
KP) i zakaz ich dys-
kryminacji w stosunkach pracy (art. 11
3
KP) nie dotyczy równego traktowania
stron stosunku pracy (pracodawcy i pracownika).
Przewodniczący SSN: Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Teresa Flemming-
Kulesza (sprawozdawca), Walerian Sanetra.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 1998 r. sprawy z powództwa
Genowefy C. przeciwko Zespołowi Opieki Zdrowotnej w R. o przywrócenie do pracy i
zapłatę, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 3 lipca 1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Powódka Genowefa C. w pozwie skierowanym przeciwko Zespołowi Opieki
Zdrowotnej w R. wniosła o uznanie rozwiązania z nią umowy o pracę za bezskutecz-
ne, o zaliczenie do stażu pracy rocznego okresu pozostawania na świadczeniu re-
habilitacyjnym, o przywrócenie uprawnień pracowniczych, o zasądzenie odprawy
emerytalnej oraz o wyrównanie wynagrodzenia (wraz z odsetkami) od dnia 1 listopa-
da 1996 r. do dnia uzyskania świadczenia emerytalnego oraz o zobowiązanie pra-
codawcy do spełnienia świadczeń socjalnych jakie powinna otrzymać w okresie po-
bierania świadczenia rehabilitacyjnego.
W odpowiedzi na pozew ZOZ w R. wniósł o oddalenie powództwa. W uza-
sadnieniu pozwany podniósł, iż powódka nie odwołała się od decyzji o rozwiązaniu z
nią umowy o pracę, przechodząc na świadczenie rehabilitacyjne oraz,, że powódce
nie należy się odprawa emerytalna, bowiem nie jest już ona pracownikiem; strona
2
pozwana podała również, że powódka od 1990 r. posiada, czasowo zawieszone,
uprawnienie emerytalne.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Nowym Targu postanowieniem z dnia 10 stycznia
1997 r. oddalił wniosek o przywrócenie terminu do złożenia pozwu o przywrócenie do
pracy i wyrokiem z tej samej daty oddalił powództwo. Sąd ustalił, że powódka była
zatrudniona u strony pozwanej na stanowisku specjalisty do spraw zasiłków. W dniu
6 listopada 1995 r. strona pozwana powiadomiła pisemnie powódkę o rozwiązaniu z
nią umowy o pracę bez wypowiedzenia w związku z wyczerpaniem dziewięciomie-
sięcznego okresu pobierania zasiłku chorobowego. Pismo to nie zawierało poucze-
nia o sposobie i terminie odwołania. W dniu 27 grudnia 1995 r. ZUS Oddział w N.S.
przyznał powódce świadczenie rehabilitacyjne od dnia 7 listopada 1995 r. do dnia 31
października 1996 r. W październiku 1996 r. powódka zgłosiła gotowość podjęcia
pracy w ZOZ w R., a następnie po uzyskaniu odmownej odpowiedzi nie podjęła
próby ustalenia sposobu i terminu odwołania.
Sąd Rejonowy uznał, iż brak pouczenia w piśmie o rozwiązaniu umowy o
pracę nie usprawiedliwia niezachowania przez powódkę odpowiednich terminów i
trybu odwołania. Powódka posiada bowiem wykształcenie średnie ekonomiczne, a
ponadto zatrudniona była na stanowisku specjalisty do spraw zasiłków i miała świa-
domość skutków, jakie powoduje uchybienie terminom przewidzianym przez prawo.
Wobec nieprzywrócenia terminu Sąd oddalił powództwo o przywrócenie do pracy.
Roszczenia powódki wiązały się z okresem, kiedy pobierała ona świadczenie reha-
bilitacyjne, już po rozwiązaniu umowy o pracę, a ponieważ powódka nie była już pra-
cownikiem, są bezzasadne. Natomiast roszczenie powódki o zasądzenie odprawy
emerytalnej uległo przedawnieniu, zgodnie z treścią art. 291 KP, wraz z upływem 3
lat, licząc od dnia 1 grudnia 1990 r., czyli od dnia powstania prawa do emerytury.
Od powyższego wyroku strona powodowa wniosła apelację.
Sad Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie wyrokiem
z dnia 3 lipca 1997 r. oddalił apelację. W uzasadnieniu wyroku Sąd drugiej instancji
podzielił stanowisko Sądu Rejonowego w kwestii przywrócenia terminu do złożenia
pozwu o przywrócenie do pracy. Sąd Wojewódzki nie zgodził się natomiast z poglą-
dem Sądu pierwszej instancji, że roszczenie powódki o odprawę emerytalną uległo
przedawnieniu. Zdaniem Sądu powódka nie przeszła na emeryturę z dniem 1 grud-
nia 1990 r. Uzyskała jedynie prawo do emerytury, ale pozostawała w dalszym ciągu
w stosunku pracy do dnia 6 listopada 1995 r. Wniosek zaś o wznowienie emerytury
3
powódka złożyła dopiero w lutym 1997 r. i od 1 lutego 1997 r. przyznano jej świad-
czenie. W tej sytuacji, zdaniem Sądu drugiej instancji, powódka nie może być po-
traktowana jako przechodząca na emeryturę po ustaniu zatrudnienia, gdyż przeszła
na emeryturę dopiero w lutym 1997 r. (czyli po wydaniu wyroku przez Sąd Rejo-
nowy).
Powódka (działając przez pełnomocnika będącego adwokatem) wniosła ka-
sację od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Krakowie, „oraz wyroku Sądu Rejonowego
w Nowym Targu-Sądu Pracy z dnia 10.01.1997 r. [...]”. Wniosła o uchylenie obu wy-
roków i przekazanie sprawy Sądowi Wojewódzkiemu w Krakowie do ponownego
rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
kasacyjnego. W uzasadnieniu kasacji podniesiono, że Sąd pierwszej instancji naru-
szył przepisy Kodeksu pracy, a w szczególności art. 30 § 4 i art. 5 KP, i „inne” oraz
dokonał niewłaściwej interpretacji przepisu art. 264 KP. Sąd drugiej instancji rozpoz-
nając apelację uznał, że zarzuty apelacji nie są uzasadnione. Wobec tego zarzuty
kasacji odnoszą się do obu wyroków i skutkują ich uchylenie. W uzasadnieniu ka-
sacji wskazano też, że „powódka zarzuca naruszenie także przepisu art. 328 § 2
KPC, polegające na nieustosunkowaniu się przez oba Sądy do podstaw, dla których
została ona pozbawiona słuszności swoich roszczeń jako przedawnionych, przez
dokonanie niewłaściwej interpretacji przepisów art. 8, 11
2
oraz 11
3
oraz art. 300 KP,
co spowodowało dyskryminację powódki w zakresie równego traktowania stron
(pracodawcy oraz pracownika)”. Uzasadnienie kasacji, poza relacją z przebiegu do-
tychczasowego postępowania w sprawie odnosi się do nieprawidłowego - zdaniem
autora - potraktowania opóźnienia w złożeniu odwołania, podczas gdy „termin do
złożenia takiego odwołania winien być uwzględniony, a w konsekwencji roszczenia
powódki rozpoznane i uwzględnione”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 392 § 1 KPC kasacja przysługuje od wyroku lub postanowienia
wydanych przez sąd drugiej instancji i kończących postępowanie w sprawie. Kasacja
nie przysługuje zatem od orzeczeń sądu pierwszej instancji, a zawarte w kasacji za-
rzuty dotyczące takich orzeczeń muszą być uznane za bezprzedmiotowe. Z kolei w
myśl art. 393
1
KPC kasacja powinna zawierać - między innymi - przytoczenie pods-
4
taw kasacyjnych i ich uzasadnienie. Polega to na wskazaniu konkretnych przepisów
prawa materialnego lub procesowego, które zostały naruszone zdaniem wnoszącego
kasację oraz podaniu na czym zarzucane naruszenie polega. Sąd Najwyższy roz-
poznaje sprawę w granicach kasacji, z urzędu bierze jedynie pod rozwagę nieważ-
ność postępowania (art. 393
11
KPC). Oznacza to, że w niniejszej sprawie rozpozna-
wanie sprawy w postępowaniu kasacyjnym ogranicza się do zbadania zasadności
zarzutów odnoszących się do naruszenia art. 328 § 2 KPC, 11
2
i 11
3
KP oraz 300
KP. Naruszenie art. 328 § 2 KPC polegać miało, zgodnie z twierdzeniami zawartymi
w kasacji „na nieustosunkowaniu się przez oba Sądy do podstaw dla których została
ona pozbawiona słuszności swoich roszczeń jako przedawnionych przez dokonanie
niewłaściwej interpretacji przepisów art. 8, 11
2
oraz 11
3
oraz art. 300 KP, co spowo-
dowało dyskryminację powódki w zakresie równego traktowania stron (pracodawcy
oraz pracownika)”.
W przepisie art. 328 § 2 KPC uregulowane zostały wymagania, jakim winno
odpowiadać uzasadnienie wyroku. W ogólności powinno ono zawierać wskazanie
podstawy faktycznej rozstrzygnięcia oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z
przytoczeniem przepisów prawa. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku spełnia te wy-
magania. Zawiera ono wskazanie okoliczności faktycznych oraz wyjaśnienie pods-
tawy prawnej w zakresie podnoszonego w kasacji dotyczącego przedawnienia rosz-
czeń powódki. Nie doszło też do zarzucanego w kasacji naruszenia zakazu dyskry-
minacji w stosunkach pracy określonego w art. 11
3
KP. Nie twierdzi się w kasacji, by
powódka była inaczej (gorzej) traktowana niż inni pracownicy, w szczególności z
uwagi na swą płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, narodowość, przekonania lub
przynależność związkową. Przepisy te nie dotyczą równego traktowania przez Sąd
obu stron stosunku pracy (pracodawcy i pracownika).
Niezrozumiały jest zarzut naruszenia art. 300 KP, który stanowi, że w spra-
wach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się od-
powiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami
prawa pracy. Nie wskazano na czym polegać miało naruszenie tego przepisu,
zwłaszcza że Sąd drugiej instancji nie powoływał się na ten przepis ani nie stosował
przepisów Kodeksu cywilnego.
Wobec powyższego kasację należało oddalić jako pozbawioną usprawiedli-
wionych podstaw (art. 393
12
KPC).
5
========================================