Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 2 kwietnia 1998 r.
II UZ 24/98
Sąd, do którego wniesiono kasację jest zobowiązany do kontroli jej do-
puszczalności, w związku z czym może z urzędu sprawdzić podaną wartość
przedmiotu zaskarżenia (art. 25 § 1 w związku z art. 393 pkt 1 KPC ).
Przewodniczący SSN: Stefania Szymańska, Sędziowie SN: Maria Tyszel,
Barbara Wagner (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 2 kwietnia 1998 r. na posiedzeniu
niejawnym sprawy z wniosku Wandy S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w K. o emeryturę, na skutek zażalenia wnioskodawczyni na posta-
nowienie Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z
dnia 28 listopada 1997 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
o d d a l i ć zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie postano-
wieniem z dnia 28 listopada 1997 r. [...] odrzucił kasację Wandy S. od wyroku tegoż
Sądu z dnia 27 maja 1997 r., wskazując jako podstawę prawną rozstrzygnięcia art.
393 pkt 1 KPC. W ocenie Sądu sprawa o wysokość emerytury jest sprawą o świad-
czenie. Pełnomocnik określił w kasacji wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę
6.767, 88 zł, mnożąc 563,99 zł przez 12. Nie podał jednak sposobu obliczenia owej
mnożnej. Sąd ustalił, że prawidłowo wyliczona wartość przedmiotu zaskarżenia -
różnica między emeryturą obliczoną zgodnie z żądaniem wnioskodawczyni a przyz-
naną, nie dawałaby w stosunku rocznym kwoty 5000 zł. Świadczenie nie mogłoby
bowiem „wzrosnąć co najmniej o kwotę 416,67 zł miesięcznie (co dawałoby w sto-
2
sunku rocznym 5.000 zł), czyli o przeszło 100% w porównaniu do kwoty przyznanej
emerytury”.
Wanda S. postanowienie to zaskarżyła wnosząc o jego uchylenie i nadanie
kasacji dalszego biegu oraz o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego według
norm przepisanych. W uzasadnieniu zażalenia skarżąca podniosła, że Sąd w proce-
sie kontrolnego badania wartości przedmiotu zaskarżenia dokonał ponownej meryto-
rycznej oceny jej żądania. Sąd nie powinien oceniać czy podana kwota miesięcznego
wzrostu świadczenia jest czy nie jest możliwa, gdyż „oznacza to powtórzenie ustaleń
faktycznych, do których czynienia uprawniony jest wyłącznie sąd merytoryczny, a nie
sąd rozstrzygający kwestie incydentalne.”
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sporną w rozpoznawanej sprawie jest kwestia zakresu badania przez sąd
wymagań formalnych kasacji, w tym zwłaszcza wartości przedmiotu zaskarżenia.
Kasacja jest swoistym, prawnym środkiem zaskarżenia o ograniczonym pod-
miotowo, przedmiotowo i czasowo zakresie. Zgodnie z art. 393 pkt 1 KPC kasacja
nie przysługuje w sprawach o świadczenia, w których wartość przedmiotu zaskarże-
nia jest niższa niż 5ooo zł. Do oznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia stosuje
się odpowiednio przepisy o wartości przedmiotu sporu. Według art. 25 § 1 KPC sąd
może z urzędu sprawdzić wartość przedmiotu sporu podaną przez powoda. Po dorę-
czeniu pozwu sprawdzenie może nastąpić tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony
przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Sąd do którego wniesiona zostanie
kasacja zobowiązany jest do kontroli jej dopuszczalności. Wynika to niewątpliwie z
treści art. 393
5
KPC. Przepis ten nakazuje odrzucenie kasacji spóźnionej lub z innych
przyczyn niedopuszczalnej. Skoro warunkiem dopuszczalności kasacji w sprawach o
świadczenie jest wartość przedmiotu zaskarżenia wynosząca co najmniej 5000 zł,
kontrola powinna w każdym przypadku obejmować także wyliczenie wartości
przedmiotu zaskarżenia. Brak kontroli w tym zakresie prowadziłby do dowolności
ustalania wartości przedmiotu zaskarżenia i nadużywania kasacji. Rozważenia wy-
maga sposób takiej kontroli. Przepisy go nie określają. Należy przeto przyjąć, że
ustawodawca określenie rodzaju czynności dochodzeniowych pozostawił uznaniu
sądu. Porównanie wysokości świadczenia żądanego i przyznanego jest jak najbar-
dziej uprawnionym sposobem ustalenia wartości przedmiotu zaskarżenia kasacją
3
wyroku oddalającego to żądanie. Nie jest trafny zarzut skarżącej, że w postępowaniu
kontrolnym dochodzi do ustaleń faktycznych. Sąd bowiem nie ustala czy żądanie jest
należne co do zasady i wysokości, ale jedynie bierze je pod uwagę dla celów czysto
rachunkowych. Uzasadnienie zaskarżonego postanowienia zawiera stwierdzenia
warunkowe; gdyby przyjąć optymalną dla wnioskodawczyni wysokość emerytury to i
tak nie byłaby to kwota wymagana dla dopuszczalności wniesienia kasacji. Sąd
ustalił natomiast, że podana przez pełnomocnika kwota 563,99 zł stanowi
prawdopodobnie różnicę między wynagrodzeniem pobieranym przez wnioskodaw-
czynię w lipcu i sierpniu 1996 r. - 918, 65 zł a przyznaną emeryturą - 354, 66 zł.
Oczywiście niepoprawne jest to wyliczenie wartości przedmiotu zaskarżenia w
sprawie.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy stosownie do art. 385 KPC w
zw. z art. 397 § 2 KPC i art. 393
19
KPC orzekł jak w sentencji.
========================================