Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 8 kwietnia 1998 r.
I PKN 39/98
Jeżeli wyrządzenie przez pracownika szkody w mieniu pracodawcy wyłą-
cza prawo do nagrody z zakładowego funduszu nagród, to pracownik nie na-
bywa prawa do tej nagrody, choćby sąd orzekł o obowiązku jej naprawienia.
Przewodniczący SSN: Andrzej Kijowski, Sędziowie SN: Adam Józefowicz,
Zbigniew Myszka (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 1998 r. sprawy z powódz-
twa Tadeusza D. przeciwko Urzędowi Gminy w T. o odprawę rentową i nagrodę z
zakładowego funduszu nagród, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu
Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie z dnia 16 paź-
dziernika 1997 r. [...]
1. z m i e n i ł zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację pozwanego
Urzędu Gminy w T. od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Zamościu z dnia 20
czerwca 1997 r. zasądzającego na rzecz powoda kwotę 866,30 zł z ustawowymi od-
setkami tytułem nagrody z zakładowego funduszu nagród za 1996 r. w ten sposób,
że oddalił powództwo w tym przedmiocie,
2. o d d a l i ł kasację w pozostałym zakresie.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie oddalił
apelację pozwanego Urzędu Gminy w T. od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w
Zamościu z dnia 20 czerwca 1997 r. [...] zasądzającego od pozwanego na rzecz po-
woda Tadeusza D. kwotę 11.896,10 zł z ustawowymi odsetkami z tytułu odprawy
rentowej oraz nagrody z zakładowego funduszu nagród. Sąd Wojewódzki przyjął, że
prawo do odprawy rentowej przysługiwało powodowi na podstawie art. 21 ust. 1
ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 21, poz.
2
124 ze zm.) - jako pracownikowi samorządowemu, który przeszedł na rentę inwalidz-
ką, wskazując na utrwaloną judykaturę w zakresie przesłanek nabycia tego prawa,
nie wymagających bezpośredniego związku nabycia uprawnień rentowych z rozwią-
zaniem stosunku pracy. W kwestii nagrody z zakładowego funduszu nagród Sąd
Wojewódzki uznał za bezpodstawne wstrzymanie wypłaty już przyznanego świad-
czenia w sytuacji, gdy szkoda wyrządzona przez powoda w postaci pobrania niena-
leżnej nagrody jubileuszowej nie istnieje, wobec zobowiązania powoda do jej na-
prawienia prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Zamościu [...].
W kasacji pozwanego podniesiono zarzut naruszenia prawa materialnego
przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie § 7 ust. 1 lit. a) regulaminu wy-
płat nagród z Zakładowego Funduszu Nagród, wprowadzonego zarządzeniem Wójta
Gminy z dnia 31 grudnia 1994 r. - przez przyjęcie, że powód nabył takie prawo -
mimo wyrządzenia szkody w mieniu pracodawcy. Zdaniem skarżącego został rów-
nież naruszony art. 21 ustawy z dnia 22 marca 1990 r., skoro powód w związku z
chorobą nie ubiegał się o przyznanie mu prawa do renty inwalidzkiej, a wniosek
rentowy złożył już po odwołaniu go z zajmowanego stanowiska. Wreszcie podniesio-
ny został zarzut naruszenia przepisów postępowania (art. 67 § 1 i 243 KPC), mające
istotny wpływ na wynik sprawy - przez błędne określenie w wyroku strony pozwanej,
którą nie jest Urząd Gminy T., ale Wójt tej Gminy.
Powód w odpowiedzi na kasację wnosił o jej oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Oczywiście bezzasadny jest kasacyjny zarzut błędnego określenia strony poz-
wanej w zaskarżonym wyroku, albowiem powód był wójtem w Urzędzie Gminy T., a
zatem był zatrudnionym na podstawie wyboru pracownikiem samorządowym tego
Urzędu, który został prawidłowo określony jako pozwany pracodawca, co jed-
noznacznie wynika z przepisów art. 1 i 2 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o
pracownikach samorządowych.
W zakresie zarzutów merytorycznych kasacja jest uzasadniona w oddalającej
apelację pozwanego od zaskarżonego wyroku w części dotyczącej bezpodstawnego
zasądzenia na rzecz powoda kwoty 866,30 zł z tytułu nagrody z zakładowego fun-
duszu nagród. W tym zakresie Sąd Wojewódzki naruszył prawo materialne, błędnie
interpretując postanowienie § 7 ust. 1 lit. a) obowiązującego w pozwanym Urzędzie
3
regulaminu wypłat nagród z zakładowego funduszu nagród, który przewidywał utratę
prawa do nagrody w przypadku wyrządzenia szkody zakładowi pracy z winy pracow-
nika. Nagroda taka ma charakter świadczenia premiowego, które jest uzależnione od
spełnienia pozytywnych przesłanek premiowych i równoczesnego niewystąpienia
reduktorów premiowych, do których wspomniany regulamin zaliczał wyrządzenie
szkody pracodawcy z winy pracownika. W przypadku powoda takie zawinione dzia-
łanie polegało na pobraniu nienależnej nagrody jubileuszowej za 30 lat pracy na
podstawie nieprawdziwych danych dotyczących okresu zaliczalnego do stażu pracy,
warunkującego przyznanie tego świadczenia. Wyrządzenie takiej szkody w mieniu
pracodawcy zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w
Zamościu, który zobowiązał powoda do jej naprawienia. Wbrew błędnemu i nieracjo-
nalnemu przekonaniu Sądów orzekających w sprawie - ustalenie orzeczeniem sądu
obowiązku odszkodowawczego pracownika wcale nie oznacza, że szkoda nie zos-
tała wyrządzona, ale jedynie to, że w innym procesie orzeczono prawomocnym wy-
rokiem sądowym obowiązek jej naprawienia. Niekwestionowanego faktu wyrządzenia
przez powoda szkody w mieniu pracodawcy nie niweczy sądowe orzeczenie obo-
wiązku jej naprawienia, które określa jedynie sposób kompensaty wyrządzonej
szkody w przypadku ustalenia odpowiedzialności sprawcy.
W tych okolicznościach powód utracił uprawnienie premiowe wskutek wystą-
pienia reduktora premiowego przed datą uruchomienia wypłaty świadczeń z zakła-
dowego funduszu nagród. Prawo do spornego świadczenia premiowego (nagrody z
zakładowego funduszu nagród) nie wynikało z decyzji pracodawcy o jego przyznaniu,
ponieważ wystąpienie negatywnej przesłanki nabycia tego uprawnienia, w postaci
zawinionego wyrządzenia szkody w mieniu pracodawcy, spowodowało ipso iure
utratę prawa do spornego świadczenia (§ 7 ust. 1 lit. a) obowiązującego w pozwa-
nym Urzędzie regulaminu wypłaty nagród z zakładowego funduszu nagród). Dlatego
w tym zakresie Sąd Najwyższy na podstawie art. 393
15
KPC orzekł reformatoryjnie i
oddalił powództwo o zasądzenie nagrody z zakładowego funduszu nagród.
W pozostałym zakresie kasacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 393
12
KPC jako nieuzasadniona, albowiem według utrwalonej jednolitej judykatury Sądu
Najwyższego (począwszy od wyroku z dnia 23 listopada 1993 r., I PRN 111/93,
OSNCP 1994 z. 12, poz. 243), przekonująco przyjmuje się, że związek między roz-
wiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do renty lub emerytury, przewidziany w
przepisach regulujących prawo do odprawy, może mieć nie tylko charakter przyczy-
4
nowy i czasowy, ale także funkcjonalny. Taki związek potwierdziły Sądy orzekające w
sprawie - ustalając, że powód zachorował w czasie trwania stosunku pracy i z tytułu
tej choroby był nieprzerwanie niezdolny do pracy do dnia uzyskania uprawnień
rentowych. Dlatego powodowi jako pracownikowi samorządowemu przy przechodze-
niu na rentę inwalidzką przysługiwała jednorazowa odprawa pieniężna, która została
prawidłowo zasądzona z uwzględnieniem reguł art. 21 ust. 1 ustawy o pracownikach
samorządowych.
========================================