Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 4 grudnia 1998 r.
I PKN 486/98
Zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 4 KPC z uwagi
na toczące się postępowanie karne nie jest obligatoryjne i zależy od rozważe-
nia wpływu ustaleń postępowania karnego na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej.
Podniesienie w kasacji zarzutu naruszenia tego przepisu wymaga ponadto wy-
kazania istotnego wpływu jego naruszenia na wynik sprawy.
Przewodniczący: SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Jerzy Kwaśniewski, Maria Mańkowska.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 1998 r. sprawy z powódz-
twa: 1. „B.” SA w W., 2. „B. - N.S.” Sp. z o.o. w N.S. przeciwko Krzysztofowi J. o za-
płatę, na skutek kasacji pozwanego od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 30 kwietnia 1998 r. [...]
1. o d d a l i ł kasację,
2. zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 375 (trzysta sie-
demdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Nowym Sączu wyrokiem z dnia 21 października
1997 r. zasądził od pozwanego Krzysztofa J. na rzecz powodów „B.” SA w W. i „B.
N.S.” Spółki z o.o. w N.S. kwotę 9.902 zł. Sąd ten ustalił, że 16 marca 1991 r. poz-
wany zawarł umowę o pracę na budowie zagranicznej z Centralą Handlu Zagranicz-
nego Budownictwa „B.” Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością Oddział w N.S.
Zgodnie z tą umową pracował jako kierownik budowy w Niemczech, w S. Pozwany
wypowiedział umowę ze skutkiem na 12 lutego 1993 r. Otrzymał wszystkie należne
mu świadczenia, z wyjątkiem premii motywacyjnej. Pozwany założył osobiste konto w
Deutsche Bank AG S., na które wpływały środki finansowe, i którymi dysponował
jako kierownik budowy. Tylko on mógł dysponować kontem. Pozwany zgłosił 6 lutego
2
1993 r. zapotrzebowanie na 10.000 DM. Dyspozycja przelewu na jego konto tej
kwoty została wydana 10 lutego 1993 r. Dnia 12 lutego pozwany sporządził raport
finansowy za luty, z którego wynika, że saldo na początku miesiąca wynosiło kwotę
10604,70 DM, a w ciągu miesiąca otrzymał środki w kwocie 16.714,01 zł . Z tej kwoty
8963,52 DM otrzymał od kierownika innej budowy – J., a 7.750,49 DM ten sam kie-
rownik przelał na konto firmy „M.”. Pozwany dołączył do raportu zestawienie wydat-
ków, w którym ujął kwotę 20,48 DM z tytułu zamknięcia konta. Raport został zatwier-
dzony przez Pełnomocnika Rejonu S. Pozwany wydał 12 lutego dyspozycję zamk-
nięcia konta, a bank wystawił rozliczenie konta ze względu na jego likwidację. Saldo
wynosiło 20,48 DM. Bank zaznaczył, że konto będzie można zamknąć dopiero wów-
czas, jeżeli jego właściciel w ciągu miesiąca od otrzymania noty zawiadamiającej o
zamknięciu nie zgłosi żadnych zarzutów. Tego samego dnia na konto pozwanego
wpłynęła kwota 10.000 DM jako przekaz od „B.” a pozwany również tego dnia na
swoją dyspozycję o godzinie 13,46 otrzymał (pobrał) kwotę 9490,78 DM. Kwota ta
została zaksięgowana 15 lutego 1993 r. Pozwany wyjechał z Niemiec 13 lutego. W
czerwcu 1993 r. B.J. poprosił pozwanego o podpisanie pełnomocnictwa do dyspo-
nowania jego kontem. Pozwany odmówił i zaproponował, że pojedzie do S. wyjaśnić
sprawę. W listopadzie pozwany zwrócił się o natychmiastową wypłatę premii moty-
wacyjnej, a w grudniu pełnomocnik Rejonu S. poinformował go, że nie spełnił warun-
ków do uruchomienia premii motywacyjnej, między innymi, z powodu nierozliczenia
się całkowitego z kontraktu. Deutsche Bank Filia S. udzielając odpowiedzi na pytania
Sądu poinformował, że pozwany miał w tym Banku rachunek w okresie od 10 marca
1991 r. do 1 grudnia 1994 r., że sam pozwany wydał dyspozycję wypłaty kwoty
9490,78 DM oraz, że konto zostało zamknięte na jego polecenie z 21 października
1994 r. Do tego dnia na koncie pozwanego były przeprowadzane operacje bankowe.
Ani Bank ani pozwany nie wskazali by osoba trzecia była upoważniona do dyspono-
wania kontem. Pozwany nie udowodnił by konto zostało zamknięte definitywnie 12
lutego 1993 r. Skoro pozwany działaniem swoim naraził powodów na szkodę, powi-
nien ją naprawić na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego (art. 471 i 472 KC w
związku z art. 300 KP).
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację poz-
wanego od tego wyroku. Sąd drugiej instancji zaakceptował ustalenia faktyczne
Sądu Rejonowego, jednakże przyjął, że odpowiedzialność pozwanego za szkodę wy-
nika z art. 124 § 1 KP ponieważ dotyczy mienia, które zostało mu powierzone z obo-
3
wiązkiem wyliczenia się. Sąd Wojewódzki wyraził też pogląd, że zachowanie pozwa-
nego można zakwalifikować jako umyślne wyrządzenie szkody w rozumieniu art. 122
KP, a zatem termin do dochodzenia roszczenia wynosił 3 lata (art. 442 KC w związku
z art. 291 § 3 KP).
Pozwany wniósł kasację od tego wyroku podnosząc zarzut naruszenia prawa
materialnego - art. 6 KC „bowiem jeżeli przedmiotem dowodzenia była kwestia mate-
rialnoprawna, to strona powodowa nie udowodniła swojego roszczenia w stosunku
do pozwanego”, oraz zarzut naruszenia art. 177 § 1 pkt 4 KPC polegającego na tym,
iż pomimo przedłożenia na rozprawie przed Sądem Wojewódzkim pisma z Komendy
Rejonowej Policji w N.S. z dnia 31 marca 1998 r. informującego o wszczęciu docho-
dzenia w sprawie posłużenia się przez Spółkę z o.o. „B.” podrobionym dokumentem i
zgłoszenia wniosku o zawieszenie postępowania postępowanie cywilne w tej sprawie
nie zostało zawieszone.
W uzasadnieniu kasacji polemizowano z wartością dowodową pisma „Banku
w K.” z 15 stycznia 1995 r. przedłożonego przez stronę powodową. Zarzut narusze-
nia art. 177 § 1 pkt 4 KPC dotyczy też tego pisma „Banku z K.”, w sprawie którego
pozwany zwrócił się do organów ścigania „z odpowiednim zawiadomieniem” i tej
kwestii dotyczy postępowanie karne. W kasacji zawarto wniosek o zmianę zaskar-
żonego wyroku i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania.
Strona powodowa wniosła o oddalenie kasacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie jest uzasadniona. Bezpodstawny jest zarzut naruszenia art. 6 KC.
Sąd Wojewódzki nie przypisał pozwanemu obowiązku udowodnienia braku szkody,
winy lub związku przyczynowego między nimi. Przeciwnie, uznał, że to strona powo-
dowa udowodniła spełnienie przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej poz-
wanego. Bezskuteczność kwestionowania przez pozwanego wartości dowodowej
jednego z dokumentów nie świadczy o obarczeniu go - z naruszeniem art. 6 KC -
ciężarem udowodnienia faktów, z których to nie on wywodzi skutki prawne. Nieza-
sadny jest też zarzut naruszenia art. 177 § 1 pkt 4 KPC. W myśl tego przepisu Sąd
może zawiesić postępowanie, jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze kar-
nej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej. W
4
przepisie tym nie zawarto normy nakazującej zawieszenie postępowania. Pozosta-
wiono ocenie sądu orzekającego w sprawie cywilnej potrzebę zawieszenia postępo-
wania. Wskazane w kasacji okoliczności nie uzasadniają twierdzenia, że Sąd Woje-
wódzki dopuścił się naruszenia tego przepisu, nie korzystając z przewidzianej w nim
możliwości. Postępowanie karne dotyczy jednego tylko dokumentu. Zatem bez
względu na to, jak się ono zakończy, nie można twierdzić, że ustalenia tego postę-
powania mogłyby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie rozpoznawanej sprawy, skoro
Sąd pierwszej instancji przeprowadził obszerne postępowanie dowodowe i na swoje
żądanie uzyskał istotne dokumenty z Deutsche Bank. Ponadto w kasacji uchybiono
obowiązkowi wykazania, że zarzucane naruszenie prawa procesowego mogło mieć
istotny wpływ na wynik sprawy (art. 3931
pkt 2 KPC).
Wobec powyższego kasacja, jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw,
podlegała oddaleniu (art. 39312
KPC).
========================================
64.
Postanowienie z dnia 2 grudnia 1998 r.
I PZ 64/98
Nie narusza słusznego interesu pracownika cofnięcie zażalenia na pos-
tanowienie o odrzuceniu kasacji w sprawie o przywrócenie do pracy, jeżeli
przyczyną rozwiązania stosunku pracy była niezdolność pracownika do pracy
trwająca dłużej niż okres pobierania zasiłku chorobowego, a po rozwiązaniu
stosunku pracy pracodawca zatrudnił pracownika na innym stanowisku na
czas potrzebny do uzupełnienia stażu pracy niezbędnego do nabycia upraw-
nień do renty inwalidzkiej.
Przewodniczący: SSN Jadwiga Skibińska-Adamowicz (sprawozdawca), Sę-
dziowie SN: Roman Kuczyński, Barbara Wagner.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 2 grudnia
1998 r. sprawy z powództwa Barbary D. przeciwko Terenowej Stacji Sanitarno-Epi-
demiologicznej w D. o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie, na skutek zażalenia
5
powódki na postanowienie Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych w Warszawie z dnia 10 września 1998 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
u m o r z y ć postępowanie zażaleniowe.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie posta-
nowieniem z dnia 10 września 1998 r. odrzucił kasację Barbary D., którą wniósł jej
pełnomocnik, będący adwokatem, od wyroku tego Sądu z dnia 23 kwietnia 1998 r. w
sprawie przeciwko Terenowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w D. o przywróce-
nie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Przyczyną odrzuce-
nia kasacji było stwierdzenie, że została wniesiona po upływie terminu przewidzia-
nego do jej wniesienia, wobec czego z mocy art. 3935
KPC podlegała odrzuceniu.
Na powyższe postanowienie powódka wniosła zażalenie zarzucając w nim, że
Sąd Wojewódzki błędnie uznał, iż awizowanie przesyłki i niepodjęcie jej w terminie
przez pełnomocnika powódki jest równoznaczne z doręczeniem mu odpisu wyroku z
uzasadnieniem. Na przesyłce tej bowiem pracownik poczty stwierdził, że nie może jej
doręczyć z powodu zamkniętego mieszkania, lecz nie umieścił na niej adnotacji o
dacie jej złożenia do urzędu pocztowego, jak również nie umieścił odcisku datownika.
Ponadto reklamacja powyższej przesyłki ([...] z dnia 1 lipca 1998 r.) również nie zos-
tała załatwiona w sposób prawidłowy. Tak więc odrzucenie kasacji z powodu jej
spóźnienia nastąpiło z naruszeniem przepisów § 10 ust. 2 i § 14 ust. 2 rozporządze-
nia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 grudnia 1970 r. w sprawie doręczania pism
sądowych przez pocztę (Dz.U. Nr 31, poz. 266) oraz z naruszeniem art. 133 § 1
KPC.
Przytaczając powyższe zarzuty powódka wniosła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia stwierdzając, że termin do wniesienia kasacji rozpoczął swój bieg 20
sierpnia 1998 r., natomiast kasację nadała w urzędzie pocztowym 26 sierpnia 1998 r.
W piśmie z dnia 23 listopada 1998 r., które wpłynęło do Sądu Najwyższego
dnia 27 listopada 1998 r., powódka cofnęła zażalenie oraz kasację wniesione przez
jej pełnomocnika i oświadczyła, że „zrzeka się dalszego prowadzenia tej sprawy”.
6
W tym stanie rzeczy, z mocy art. 469 KPC (stosowanego a contrario) oraz art.
386 § 3 KPC w związku z art. 391 KPC, do których stosowania odsyła art. 39319
KPC, Sąd Najwyższy umorzył postępowanie wywołane złożeniem przez powódkę
zażalenia. W stanie faktycznym sprawy, zwłaszcza zaś ze względu na to, że rozwią-
zanie z powódką stosunku pracy nastąpiło z uwagi na jej niezdolność do pracy
wskutek choroby trwającą dłużej niż okres pobierania zasiłku chorobowego, a także
ze względu na to, że zakład pracy zatrudnił ją - po rozwiązaniu umowy o pracę - na
okres 3 miesięcy w celu uzupełnienia stażu pracy niezbędnego do nabycia upraw-
nień do renty inwalidzkiej, Sąd Najwyższy uznał, że cofnięcie środka odwoławczego
w postaci zażalenia było dopuszczalne. Nie można bowiem uznać, że czynność ta
naruszała „słuszny interes pracownika” - jak stanowi art. 469 KPC - skoro powódka
nie odzyskała zdolności do pracy i nie mogła być zatrudniona. Nie bez znaczenia jest
także okoliczność, że stosownie do art. 53 § 5 KP powódka ma prawo żądać ponow-
nego zatrudnienia jej przez stronę pozwaną w razie spełnienia się warunków okreś-
lonych w tym przepisie.
Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji.
========================================