Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 2 grudnia 1998 r.
III RN 88/98
Pełnomocnik ustanowiony przez stronę w postępowaniu administracyj-
nym na podstawie art. 32 KPA korzysta z przyznanego mu umocowania do
działania w imieniu strony w tej samej sprawie także w postępowaniu przed
Naczelnym Sądem Administracyjnym (art. 59 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o
Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm. w związku z
art. 32 KPA oraz art. 87 § 1 KPC).
Przewodniczący SSN: Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Andrzej
Wasilewski (sprawozdawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 1998 r. sprawy ze skargi
Gertrudy W. na decyzję Wojewody S. z dnia 23 października 1995 r. [...] w przed-
miocie odmowy uchylenia czynności materialno - technicznej wymeldowania z lokalu
mieszkalnego, na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Adminis-
tracyjnego w Warszawie [...] od postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego-
Ośrodka Zamiejscowego w Szczecinie z dnia 8 października 1997 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie i przywrócił termin do wniesienia skargi.
U z a s a d n i e n i e
Gertruda W. wniosła w dniu 22 listopada 1995 r. skargę do Naczelnego Sądu
Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Szczecinie na decyzję Wojewody S. z
dnia 23 października 1995 r. [....], w przedmiocie odmowy uchylenia czynności mate-
rialnotechnicznej wymeldowania z lokalu mieszkalnego. Skarga ta podpisana została
w imieniu skarżącej przez jej ojca - Jana W. Zarządzeniem Sądu z dnia 7 grudnia
1995 r. wezwano pełnomocnika skarżącej do uiszczenia opłaty sądowej oraz do na-
desłania opłaconego pełnomocnictwa w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia
skargi. W dniu 7 stycznia 1996 r. Jan W. skierował do Sądu wniosek o zwolnienie od
2
kosztów sądowych. Postanowieniem Sądu z dnia 13 marca 1996 r. Gertruda W.
została zwolniona od kosztów sądowych. Następnie na rozprawie w dniu 22 stycznia
1997 r. Sąd stwierdził, że skarga wniesiona przez Gertrudę W. została podpisana nie
przez nią osobiście, ale przez jej ojca - Jana W., który nie przestawił jednak Sądowi
stosownego pełnomocnictwa, pomimo że był do tego wezwany. W tej sytuacji Sąd
postanowił rozprawę odroczyć i wezwał Gertrudę W. do podpisania skargi lub do
nadesłania pełnomocnictwa dla jej ojca - Jana W. do reprezentowania jej przed
Sądem. Zarządzenie to zostało wykonane w dniu 23 stycznia 1997 r. Natomiast w
dniu 28 stycznia 1997 r. Jan W. skierował do Sądu podpisany przez Gertrudę W.
wniosek o rozszerzenie jej skargi z dnia 22 listopada 1995 r. Tymczasem Naczelny
Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Szczecinie postanowieniem z dnia 4
kwietnia 1997 r. [...] odrzucił skargę Gertrudy W. z dnia 22 listopada 1995 r. na de-
cyzję Wojewody S. z dnia 23 października 1995 r. w przedmiocie odmowy uchylenia
czynności materialnotechnicznej wymeldowania jej z lokalu mieszkalnego, uzasad-
niając to rozstrzygnięcie tym, że Gertruda W., pomimo wezwania jej pod rygorem
odrzucenia skargi do uzupełnienia w terminie 7 dni braku formalnego skargi, poprzez
podpisanie skargi lub nadesłania pełnomocnictwa dla jej ojca - Jana W., celem
umożliwienia reprezentowania skarżącej przed Sądem, ani nie podpisała skargi, ani
też nie nadesłała wymaganego pełnomocnictwa dla Jana W. W dniu 15 kwietnia
1997 r. Jan W. skierował do Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejs-
cowego w Szczecinie wniosek o przywrócenie terminu, w którego uzasadnieniu
stwierdził między innymi, iż nie rozumie treści pisma Sądu z dnia 23 stycznia 1997 r.
zawierającego wezwanie Gertrudy W. do podpisania lub nadesłania pełnomocnictwa
dla ojca - Jana W. W szczególności Jan W. zwrócił uwagę, że w piśmie tym nie wy-
jaśniono, jaką skargę ma podpisać jego córka - Gertruda W., dlatego córka podpi-
sała nowe pismo z dnia 28 stycznia 1998 r. „o rozszerzenie skargi” i równocześnie
dołączyła do niego pełnomocnictwo z tej daty wraz z wnioskiem o przywrócenie ter-
minu. Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Szczecinie, postano-
wieniem z dnia 8 października 1997 r. [...] wydanym na podstawie art. 27 ust. 2
ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74,
poz. 368 ze zm.) oddalił wniosek Getrudy W. o przywrócenie terminu do wniesienia
skargi. W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd podniósł w szczególności, że nade-
słane pismo z dnia 28 stycznia 1997 r., podpisane przez Gertrudę W., nie stanowiło
wykonania zarządzenia Sądu i nie miało bezpośredniego związku z treścią zaskar-
3
żonej decyzji. Tymczasem, zdaniem Sądu, zarządzenie Sądu był jednoznaczne, a
więc brak jest podstaw dla przyjęcia, iż jego treść mogła być źle zrozumiana przez
stronę skarżącą. Ponadto Sąd stwierdził, że zarządzenie to było skierowane nie do
Jana W., który w tym czasie nie dysponował wymaganym pełnomocnictwem, lecz do
Gertrudy W. jako strony postępowania, a ona na zarządzenie to w ogóle nie zarea-
gowała.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie pismem z dnia 3
lipca 1998 r. [...] złożył rewizję nadzwyczajną od postanowienia Naczelnego Sądu
Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Szczecinie z dnia 8 października 1997
r. [...] zarzucając mu rażące naruszenie prawa przez obrazę art. 2 i art. 45 ust. 1
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz.
483) w zakresie dotyczącym prawa obywateli do sądu, art. 35 ust. 3 ustawy o Na-
czelnym Sądzie Administracyjnym oraz art. 87 § 1 KPC w związku z art. 59 ustawy o
NSA i w konsekwencji na podstawie art. 57 ust. 2 ustawy o NSA wniósł o uchylenie
zaskarżonego postanowienia oraz o przywrócenie terminu do wniesienia skargi lub o
przekazanie sprawy z wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi do po-
nownego rozpoznania Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu - Ośrodkowi Zamiejs-
cowemu w Szczecinie. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podniesiono w szcze-
gólności, iż stwierdzenie Sądu, że Jan W. nie był uprawniony do wniesienia skargi na
decyzję wydaną w postępowaniu, którego stroną była Gertruda W., było bezzasadne.
W aktach sprawy administracyjnej [...] znajduje się bowiem wystawione w dniu 30
czerwca 1995 r. przez Gertrudę W. pełnomocnictwo dla Jana W. do załatwiania
wszelkich spraw związanych z jej zameldowaniem i wymeldowaniem w S. Przy czym,
biorąc pod uwagę orzecznictwo Sądu Najwyższego (postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 27 września 1989 r., III ARN 29/89 - OSP 1990 nr 11-12 poz.
375) należy przyjąć, że w przedmiotowej sprawie ustanowienie jako pełnomocnika w
postępowaniu administracyjnym własnego ojca daje pełnomocnikowi również umo-
cowanie do działania w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.
Okoliczność ta tłumaczy dlaczego Jan W. nie mógł zrozumieć celu i znaczenia wez-
wań Sądu dotyczących przedstawienia pełnomocnictwa córki - Gertrudy W. Ponadto
w rewizji nadzwyczajnej zwraca się uwagę, że nieprawidłowa jest również ocena
Sądu dotycząca podpisanego przez Gertrudę W. pisma z dnia 28 stycznia 1997 r.,
które wpłynęło niezwłocznie po wydaniu zarządzenia przez Sąd i w którym Gertruda
W. potwierdzała skargę złożoną w dniu 22 listopada 1995 r. w jej imieniu przez ojca -
4
Jana W. Zarówno z treści, jak i ze wskazanej w tym piśmie sygnatury akt
jednoznacznie wynika bowiem, że pismo to nawiązywało do uprzednio złożonej
skargi. Wreszcie w rewizji nadzwyczajnej podnosi się także, że w rezultacie
uwzględnienia rewizji nadzwyczajnej od zaskarżonego nią postanowienia Sądu z
dnia 8 października 1997 r., skarżącej przywrócone zostanie tym samym prawo do
sądu, pomimo odrzucenia skargi wcześniejszym postanowieniem tego Sądu z dnia 4
kwietnia 1997 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona.
Jest poza sporem, że w aktach administracyjnych rozpoznawanej sprawy [...]
znajduje się wystawione przez Gertrudę W. w dniu 30 czerwca 1995 r. pełnomoc-
nictwo dla jej ojca - Jana W. do załatwiania wszelkich spraw związanych z jej zamel-
dowaniem i wymeldowaniem w S. Równocześnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 września 1989 r., III ARN 29/89, OSP z
1990 r. nr 11-12, poz. 375) przyjmuje się, że ustanowiony przez stronę w postępowa-
niu administracyjnym na podstawie art. 32 KPA pełnomocnik, którym w danym wy-
padku był ustanowiony przez Gertrudę W. jej ojciec - Jan W., korzysta z przyznane-
go mu umocowania do działania w imieniu strony w tej samej sprawie także w postę-
powaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (art. 59 ustawy z dnia 11 maja
1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym - Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm. w
związku z art. 32 KPA oraz art. 87 § 1 KPC), czego w danym wypadku Sąd nie wziął
pod uwagę. Dlatego właśnie, jak słusznie zwrócono uwagę w rewizji nadzwyczajnej,
dla Jana W. nie było zrozumiałe zarządzenie Sądu wzywające do podpisania skargi
przez jego córkę - Gertrudę W. lub do nadesłania pełnomocnictwa dla jej ojca - Jana
W. Co więcej, trafnie podniesiono też w rewizji nadzwyczajnej, że w wykonaniu za-
rządzenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, strona - Gertruda W. już w toku pos-
tępowania przed tym Sądem potwierdziła wniesioną w jej imieniu przez jej ojca -
Jana W. w dniu 22 listopada 1995 r. skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego,
co wynika wyraźnie z treści jej pisma z dnia 28 stycznia 1997 r., określonego jako
„wniosek o rozszerzenie mojej skargi”. Oznacza to, że błędne jest stanowisko Na-
czelnego Sądu Administracyjnego, jakoby: „Pismo to nie miało związku ze skargą i
dotyczyło kwestii nie związanych bezpośrednio z treścią zaskarżonej decyzji”. Po-
5
wyższe okoliczności wskazują, że postanowienie Naczelnego Sądu Administracyj-
nego o oddaleniu wniosku skarżącego o przywrócenie terminu do wniesienia skargi
(art. 35 ust. 3 ustawy o NSA) rażąco naruszyło prawo.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 236 ust. 2
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz.
483) oraz art. 393
13
§ 1 KPC w związku art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o
zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospo-
litej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępo-
wania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) orzekł, jak w sentencji.
========================================