Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 2 grudnia 1998 r.
III RN 90/98
Podstawą rewizji nadzwyczajnej nie może być zarzut naruszenia poglą-
dów doktryny lub stanowiska orzecznictwa.
Przewodniczący SSN: Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Andrzej Wasilewski, Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 1998 r. sprawy ze skargi
Czesławy T. na decyzję Wojewody T. z dnia 9 października 1997 r. [...] w przedmio-
cie odmowy przyznania zapomogi pieniężnej w kwocie 3.000 zł, na skutek rewizji
nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich [...] od wyroku Naczelnego Sądu Ad-
ministracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 6 stycznia 1998 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Rzeszowie do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Rzecznik Praw Obywatelskich w sprawie ze skargi Czesławy T. na decyzję
Wojewody T. z dnia 9 października 1997 r. dotyczącej odmowy przyznania zapomogi
pieniężnej w kwocie 3.000 zł wniósł rewizję nadzwyczajną od wyroku Naczelnego
Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie z dnia 6 stycznia
1998 r. [...] Wyrokowi temu zarzucił rażące naruszenie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 17
lipca 1997 r. o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków
powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. (Dz.U. Nr 80, poz. 491 ze zm.) przez
zawężającą interpretację tego przepisu i art. 21 ustawy o Naczelnym Sądzie
Administracyjnym oraz art. 7 i 8 KPA w związku z art. 59 ustawy o NSA poprzez nie-
wyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia
sprawy. Z ustaleń faktycznych wynika, iż organy pomocy społecznej odmówiły przyz-
nania spornej zapomogi z tej przyczyny, iż według protokołu wizji lokalnej, sporzą-
2
dzonego przez uprawnioną komisję, „woda była tylko w kotłowni, na podłogach nie
było żadnych uszkodzeń (wypaczeń), tylko w pokoju i kuchni są nieliczne pęknięcia
na ścianie”. Stanowisko tych organów zaakceptował NSA w zaskarżonym wyroku.
Rzecznik kwestionuje ten pogląd podnosząc, iż zapomoga przysługuje w razie strat
w gospodarstwie domowym w wyniku zalania mieszkań, a to ostatnie pojęcie nie jest
jednoznaczne. Powołał się na definicję „samodzielnego lokalu mieszkalnego”, przez
który należy rozumieć wydzieloną trwałymi ścianami w obrębie budynku izbę lub zes-
pół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, który wraz z pomieszczeniami po-
mocniczymi służy zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych, a także budynek
mieszkalny, w którym znajduje się tylko jeden lokal (dom jednorodzinny) oraz lokal
stanowiący odrębną nieruchomość (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o naj-
mie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, Dz.U. Nr 105, poz. 509 ze
zm.). Rzecznik stwierdził także, iż wszelkie wątpliwości co do treści norm prawnych
należy tłumaczyć na korzyść obywateli, co jego zdaniem, wynika z orzecznictwa i
doktryny (nie powołano jednakże w tym zakresie żadnych materiałów źródłowych).
Naruszenie art. 7 KPA polega – zdaniem wnoszącego rewizję nadzwyczajną – na
niewyjaśnieniu stanu faktycznego sprawy, albowiem skarżąca otrzymała w grudniu
1997 r. jednorazowy zasiłek z pomocy społecznej w kwocie 400 zł na pokrycie
kosztów związanych z osuszaniem budynku, a w uzasadnieniu tej decyzji stwierdzo-
no, że w wyniku postępowania wyjaśniającego ustalono, iż jej mieszkanie (dom)
ucierpiało podczas lipcowej powodzi i wymaga dosuszania. Wyrażono w rewizji nad-
zwyczajnej pogląd, iż zaniechanie wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego
rażąco narusza wyrażoną w art. 8 KPA zasadę pogłębiania zaufania obywateli do
organów Państwa.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona z dwóch powodów.
Po pierwsze, należy zauważyć, że art. 1 ust. 1 w związku z ust. 2 ustawy z
dnia 17 lipca 1997 r. przyznaje zapomogę pieniężną w zryczałtowanej wysokości
(3.000 zł) niezależnie od rozmiaru szkód poczynionych przez powódź na skutek za-
lania mieszkania. Wynika stąd, iż jednym poszkodowanym zapomoga pokryje tylko
część szkód, a dla innych - mniej poszkodowanych - będzie źródłem korzyści. Tak
jednak zadecydowano w ustawie, przypuszczalnie z uwagi na szybkość i prostotę
3
postępowania. Należy zatem rozważyć (przy ponownym rozpoznawaniu sprawy) czy
wspominane w protokole oględzin nieliczne pęknięcia na ścianach w pokoju i kuchni
są związane z powodzią. Wydaje się to prawdopodobne, ponieważ kotłownia, w od-
niesieniu do której stwierdzono zalanie powodzią, znajduje się między pomieszcze-
niami mieszkalnymi i na tym samym poziomie. Po wtóre należy wyjaśnić
sprzeczność między decyzją odmawiającą przyznania zapomogi w wysokości 3.000
zł (jako że nie było zalania mieszkania) i decyzją przyznającą zasiłek z pomocy
społecznej w kwocie 400 zł, w której uzasadnieniu stwierdzono, że jest on przyznany
dlatego, iż mieszkanie (dom) ucierpiało podczas powodzi w lipcu 1997 r. i wymaga
osuszania. Oznacza to rażące naruszenie art. 7 i 8 KPA i uzasadnia tym samym
uwzględnienie rewizji nadzwyczajnej. Pozostałe zarzuty rewizji nadzwyczajnej są
wątpliwe lub nieuzasadnione. Kotłownia nie jest częścią mieszkania - czego nie
kwestionuje rewizja nadzwyczajna - lecz przynależnością do niego. Twierdzi się w
rewizji nadzwyczajnej, iż można przypuszczać, że z powodu zalania kotłowni
skarżąca nabyła prawo do zapomogi pieniężnej, gdyż według doktryny i orzecznictwa
wszelkie wątpliwości co do treści norm prawnych należy tłumaczyć na korzyść
obywatela. Jest to zbyt wątłe uzasadnienie, ponieważ tylko rażące naruszenie prawa
może uzasadniać uwzględnienie rewizji nadzwyczajnej. Podstawą do uchylenia lub
zmiany orzeczenia NSA nie mogą więc być wątpliwości wnoszącego rewizję
nadzwyczajną lub poglądy orzecznictwa i doktryny (które nie zostały w rewizji
nadzwyczajnej wskazane).
Z tych względów na podstawie art. 393
13
KPC w związku z art. 10 ustawy z
dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz.U. Nr 43,
poz. 189 ze zm.) orzeczono jak w sentencji.
========================================