Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 16 marca 1999 r.
II UKN 520/98
Podstawa kasacji oparta na zarzucie naruszenia art. 382 KPC może być
uznana za usprawiedliwioną, gdy sąd drugiej instancji pominął materiał zebra-
ny w postępowaniu w pierwszej instancji, albo - uzupełniwszy postępowanie
dowodowe we własnym zakresie - nie wziął pod uwagę jego wyników.
Przewodniczący: SSN Andrzej Kijowski, Sędziowie SN: Beata Gudowska
(sprawozdawca), Stefania Szymańska.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 16 marca 1999 r. sprawy z wniosku
Andrzeja R. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w R. o jed-
norazowe odszkodowanie i rentę inwalidzką z tytułu wypadku przy pracy, na skutek
kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30
czerwca 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Decyzjami z dnia 30 kwietnia 1997 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Od-
dział w R. odmówił wnioskodawcy Andrzejowi R. przyznania prawa do jednorazowe-
go odszkodowania oraz do renty inwalidzkiej twierdząc, że opisane przy wniosku
zdarzenie z dnia 8 maja 1996 r. nie miało cech wypadku przy pracy.
Sąd Wojewódzki w Warszawie wyrokiem z dnia 24 lutego 1998 r. uznał sporne
zdarzenie za wypadek w pojęciu art. 6 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadcze-
niach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z
1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.) i w tej części zmienił zaskarżoną decyzję. Równo-
cześnie jednak - na zasadzie w art. 8 ust. 2 tej ustawy - oddalił zawarte w odwołaniu
żądanie przyznania świadczeń z tego tytułu, bowiem stwierdził, że wnioskodawca,
będąc w stanie nietrzeźwości, przyczynił się w znacznym stopniu do zaistnienia wy-
padku.
2
Sąd Apelacyjny w Warszawie podzielił ustalenia Sądu pierwszej instancji, z
których wynikało, że w dniu 8 maja 1996 r., około godz. 1900
, znaleziono wniosko-
dawcę z widocznymi obrażeniami głowy, leżącego na klatce schodowej w bloku przy
ul. B. Mimo, że poszkodowany nie potrafił w pamięci odtworzyć przyczyny zajścia,
Sąd drugiej instancji, za Sądem Wojewódzkim, uznał doznane przez niego obrażenia
za wywołany przyczyną zewnętrzną skutek wypadku pozostającego w związku z
pracą. Związek ten przyjął na podstawie opisu zdarzeń dokonanego przez samego
wnioskodawcę. Pominął, że w krótkim czasie po wypadku wnioskodawca nie miał
żadnej świadomości co do miejsca zdarzenia i przypuszczał, że doznał wypadku na
dworcu kolejowym, ale przyjął za wiarygodne późniejsze relacje o działaniu na pole-
cenie pracodawcy. Ustalił zatem, że wnioskodawca, zatrudniony w zakładzie ''Z.''
Przetwórstwo i Obrót Metalami i Kamieniami Szlachetnymi Marka B. w P., poszukiwał
- nie mając dokładnego adresu - domu Marka M., aby wezwać go do zgłoszenia się
w firmie, a upadł na schodach w trakcie odwiedzania okolicznych domów. Nie dał
jednak Sąd drugiej instancji wiary tym relacjom wnioskodawcy w procesie, które do-
tyczyły spożywania przed wypadkiem alkoholu i wbrew nim oparł swe ustalenia na
podstawie materiału zebranego przez Komisariat Policji w P. [...]. Wnioskodawca
przyznał wówczas, że w czasie wypadku był pod wpływem alkoholu, lecz nie pamię-
tał kiedy, z kim i gdzie go wypił. Zeznania te były zgodne ze spostrzeżeniami lekarza
pogotowia ratunkowego opisującego stan poszkodowanego jako osoby z zachowa-
nym kontaktem słownym, mówiącej bardzo niewyraźnie i bełkotliwie, toteż - podzie-
lając ocenę dowodów zebranych przed Sądem pierwszej instancji - Sąd Apelacyjny w
Warszawie wyrokiem z dnia 30 czerwca 1998 r. apelację wnioskodawcy oddalił.
Wnioskodawca wniósł kasację od tego wyroku. Opierając wniosek o jego
zmianę i orzeczenie co do istoty sprawy przez uwzględnienie powództwa, ewentual-
nie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, wskazał na
naruszenie prawa materialnego - art. 8 ust. 2 ustawy, ''jego niewłaściwe zastosowa-
nie przez przyjęcie, że Andrzej R. był w czasie wypadku w stanie nietrzeźwości, oraz
że przyczynił się w znacznym stopniu do wypadku''. Jako podstawę kasacji przyto-
czył także naruszenie przepisów postępowania - ''art. 382 KPC, powodujące w kon-
sekwencji oddalenie apelacji, jako bezzasadnej na podstawie art. 385 KPC, co mogło
mieć decydujący wpływ na wynik sprawy''.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Kasacja nie ma uzasadnionych podstaw.
Przytoczenie podstawy kasacyjnej z art. 3931
pkt 1 KPC nie godzi się z jej
uzasadnieniem, w którym skarżący - zamiast formułować zarzuty jurydyczne - kon-
centruje się na ustaleniach faktycznych poczynionych przez Sąd drugiej instancji.
Wprawdzie oczywiste jest, że właściwe zastosowanie prawa materialnego wymaga
oparcia się na należycie ustalonym stanie faktycznym, jednak usprawiedliwienia
podstawy naruszenia prawa materialnego (art. 3931
KPC) nie stanowi uzasadnienie
kasacji sprowadzające się do zwalczania ustaleń poczynionych przez Sąd drugiej
instancji wyłącznie przy pomocy argumentu opartego na zarzucie nieprzeprowadze-
nia bliżej nieokreślonego postępowania dowodowego. W objętej kasacją sprawie
oznacza to, że nie można wykazać naruszenia przepisu art. 8 ustawy z dnia 12
czerwca 1975 r. przez zarzucenie Sądowi drugiej instancji dokonania ustaleń fak-
tycznych wypełniających hipotezę tego przepisu.
Taki zarzut może wiązać się tylko z kasacją opartą na podstawie naruszenia
przepisów postępowania, przy czym, jeżeli druga podstawa kasacyjna opiera się - jak
w rozpoznawanej sprawie - wyłącznie na naruszeniu przepisu art. 382 KPC., to mog-
łaby być usprawiedliwiona tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał, że Sąd drugiej
instancji pominął materiał zebrany w postępowaniu przed pierwszą instancją albo że
- uzupełniwszy postępowanie dowodowe we własnym zakresie - nie wziął pod uwagę
jego wyników.
Kontrola kasacyjna wykazuje tymczasem, że podstawą orzekania przez Sąd
drugiej instancji były wszystkie dowody przeprowadzone w sprawie, zebrane uprzed-
nio w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, a Sąd Apelacyjny własnego materiału nie
gromadził. Nie miał zresztą obowiązku, ani potrzeby prowadzenia nowych dowodów,
gdyż materiał dowodowy zebrany w dotychczasowym postępowaniu był pełny, a
wnioski o przeprowadzenie dalszych dowodów - przy uwzględnieniu wymagań art.
381 KPC - nie były stawiane. W konsekwencji Sąd drugiej instancji wydał swe orze-
czenie po ponownym zbadaniu całej sprawy i rozważeniu wyników postępowania
przed Sądem Wojewódzkim, a z zebranego materiału skorzystał w ten sposób, że
nadał decydujące znaczenie ustaleniom poczynionym na podstawie akt dochodzenia
oraz dowodom przeprowadzonym w pierwszej instancji, dla których zadeklarował
pełną aprobatę. Ustalenia te stały się następnie właściwą i kompletną podstawą fak-
tyczną rozstrzygnięcia, co spowodowało oddalenie apelacji.
4
Skoro więc uzasadnienie pierwszej podstawy kasacyjnej polega na nieporo-
zumieniu, zaś wytknięcie naruszenia art. 382 w związku z art. 387 KPC okazało się
chybione, nie znajdująca usprawiedliwienia kasacja ulega oddaleniu na podstawie
art. 39312
KPC.
========================================