Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 22 kwietnia 1999 r.
II UKN 587/98
W przypadku, gdy dokumentacja lekarska została udostępniona biegłym,
którzy ocenili ją w opinii sporządzonej na żądanie sądu, a z kolei opinia ta zos-
tała poddana ocenie sądu w granicach art. 233 §1 KPC, nie można czynić są-
dowi drugiej instancji zarzutu, że pominął dokumentację lekarską w ocenie do-
wodów.
Przewodniczący: SSN Maria Tyszel, Sędziowie SN: Andrzej Kijowski (spra-
wozdawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 1999 r. sprawy z wniosku
Zbigniewa Ż. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w G. o
podwyższenie renty i wypłatę zwiększonego jednorazowego odszkodowania, na
skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 16
lipca 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w G. decyzją z dnia 25 lipca 1997 r.
odmówił wnioskodawcy Zbigniewowi Ż. zwiększenia odszkodowania z uwagi na brak
pogorszenia stanu zdrowia co najmniej o 10%. Natomiast decyzją z dnia 7 sierpnia
1997 r. organ rentowy odmówił zmiany wysokości renty inwalidzkiej, ponieważ Wo-
jewódzka Komisja Lekarska zaliczyła wnioskodawcę nadal do trzeciej grupy inwali-
dów z ogólnego stanu zdrowia i do trzeciej w związku z wypadkiem w drodze z pracy.
Sąd Wojewódzki w Gdańsku-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzi-
bą w Gdyni wyrokiem z dnia 7 sierpnia 1997 r. [...] oddalił odwołanie wnioskodawcy
od powyższych decyzji. W uzasadnieniu wyroku Sąd podał, że dnia 26 lutego 1994 r.
wnioskodawca, wracając z pracy do domu, uległ wypadkowi doznając urazu kolana
prawej nogi.
2
Na skutek odwołania skarżącego od decyzji ZUS-Oddział w G., odmawiającej
prawa do renty w związku z wypadkiem w drodze z pracy do domu oraz decyzji w
sprawie ustalenia 4% uszczerbku na zdrowiu – Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych przyznał odszkodowanie za dalsze 6% doznanego trwałego
uszczerbku na zdrowiu – razem za 10%. Od 25 listopada 1994 r. do 11 listopada
1995 r. wnioskodawca pobierał świadczenie rehabilitacyjne.
Decyzją z dnia 12 marca 1996 r. zostało wnioskodawcy od dnia 11 listopada
1995 r., tj. od zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, przyznane
prawo do renty inwalidzkiej III grupy inwalidów w związku z wypadkiem.
Dnia 13 marca 1997 r. wnioskodawca wniósł o zmianę grupy inwalidzkiej, jak
również o ustalenie zwiększenia uszczerbku na zdrowiu.
Obwodowa i Wojewódzka Komisja Lekarska zaliczyły wnioskodawcę do trze-
ciej grupy inwalidów w związku z wypadkiem. Ustalono także 10% stałego
uszczerbku na zdrowiu wskutek urazu prawego stawu kolanowego. Celem ustalenia,
czy wnioskodawca z uwagi na stan zdrowia jest całkowicie niezdolny do pracy w
związku z wypadkiem w drodze z pracy w dniu 26 kwietnia 1994 r. oraz jaki jest ak-
tualny procent uszczerbku na zdrowiu – Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy
sądowych specjalistów: ortopedy-rehabilitanta oraz neurologa, którzy stwierdzili, iż w
następstwie wypadku wnioskodawca doznał 10% trwałego uszczerbku na zdrowiu i
uszczerbek ten nie uległ zwiększeniu.
Na rozprawie skarżący złożył dodatkową dokumentację lekarską, którą
przedstawiono biegłym. Biegli podtrzymali swoją wcześniejszą opinię, w której uznali,
iż zmiany chorobowe stwierdzone u skarżącego ograniczają jego zdolność do pracy,
nie są jednak nasilone w takim stopniu, by stanowiły przyczynę całkowitej niezdolno-
ści do pracy.
Zdaniem Sądu – opinia biegłych jest kompetentna, rzeczowa i przekonywują-
co uzasadniona, stanowiąc dowód aktualnego stanu zdrowia wnioskodawcy.
Zgodnie z ustawą z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypad-
ków przy pracy i chorób zawodowych odszkodowanie ulega proporcjonalnemu
zwiększeniu, jeżeli stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu będący następstwem
wypadku... ulegnie zwiększeniu co najmniej o 10% w stosunku do tego, który był
podstawą przyznania odszkodowania (art. 11 ust. 1).
Skarżący uzyskał w 1995 r. odszkodowanie z tytułu doznanego uszczerbku w
wysokości łącznej 10%. Obecnie Komisja Lekarska, jak i biegli sądowi – nie stwier-
3
dzili zwiększenia procentu uszczerbku na zdrowiu – tak więc nie zachodzą przesłanki
wymienione w tym przepisie. Nie ma także podstaw do podwyższenia renty inwalidz-
kiej, gdyż Sąd nie ustalił, aby nastąpiły zmiany w zakresie stopnia niezdolności do
pracy – wnioskodawca nadal został zakwalifikowany w związku z stwierdzonymi
schorzeniami (dysfunkcjami) jako częściowo niezdolny do pracy.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 16 lipca 1998 r. [...] oddalił apela-
cję wnioskodawcy. W ocenie Sądu, apelacja sprowadza się do polemiki z zasadni-
czym dowodem przeprowadzonym w sprawie, a mianowicie dowodem z opinii bieg-
łych sądowych z zakresu medycyny, na którym to dowodzie oparł się Sąd Woje-
wódzki, dokonując zasadniczych dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń. Sąd Wojewódz-
ki dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności
opinii biegłych sądowych, nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów, zakreś-
lonych przepisami art. 233 § 1 KPC. Sąd Apelacyjny stwierdził, że Sąd starał się
uzyskać od biegłych opinię możliwie wszechstronną, o czym wymownie świadczy
fakt, iż po złożeniu przez wnioskodawcę dodatkowych zdjęć rtg kręgosłupa, Sąd za-
żądał od biegłych dodatkowo opinii uzupełniającej. Biegli sądowi, określając stopień
inwalidztwa wnioskodawcy, mieli na uwadze schorzenia kręgosłupa, o czym wymow-
nie świadczy fakt, że w rozpoznaniu w opinii, jako schorzenie pierwsze, a więc za-
sadnicze, podali schorzenie kręgosłupa. Także treść opinii uzupełniającej dotyczy
przede wszystkim schorzeń kręgosłupa lędźwiowego. Podniesione przez wniosko-
dawcę okoliczności, w szczególności związane z cierpieniami będącymi następs-
twem występujących u niego schorzeń, mieli biegli na uwadze uznając, iż jest w
stopniu znacznym ograniczony w możliwości wykonywania prac fizycznych, w tym
oczywiście i w charakterze spawacza, w jakim to charakterze pracował przez okres
ponad 10 lat. Tym niemniej schorzenia wnioskodawcy i związane z nimi cierpienia
nie czynią go, w ocenie Sądu, całkowicie niezdolnym do jakiegokolwiek zatrudnienia,
co biegli sądowi zaznaczyli w opinii, stwierdzając, że jest on zdolny do prac nie wy-
magających stania i chodzenia po nierównym terenie. Również wywody apelacji w
zakresie stwierdzenia u wnioskodawcy nadal 10% uszczerbku na zdrowiu na skutek
wypadku, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie dają podstaw do uwzględnienia apelacji,
gdyż wnioskodawca poza gołosłowną sugestią, że w następstwie wypadku doznał
nie tylko urazu prawego kolana, ale również urazu kręgosłupa, nie przedstawił żad-
nych dowodów, które by potwierdzały uraz kręgosłupa w następstwie wypadku w
1994 r. lub bezpośredni związek między wypadkiem a obecnymi schorzeniami krę-
4
gosłupa. Podkreślić należy, że trzy lata temu, tj. na początku 1995 r., kiedy to wnios-
kodawca był po raz pierwszy badany przez biegłych sądowych w sprawie Sądu Wo-
jewódzkiego w Gdańsku [...] biegli sądowi – ortopeda i neurolog nie stwierdzili u
niego schorzeń kręgosłupa, a w badaniu przedmiotowym stwierdzili, że kręgosłup
jest ruchomy i niebolesny.
Powyższy wyrok zaskarżył kasacją wnioskodawca, który zarzucił temu wyro-
kowi:
1) naruszenie prawa materialnego, tj. ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadcze-
niach pieniężnych z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 1983 r.
Nr 30, poz. 144 ze zm.) przez niewłaściwe zastosowanie art. 11 ust. 1 tejże ustawy i
uznanie, że w sytuacji, kiedy u wnioskodawcy nie nastąpiło zwiększenie trwałego
uszczerbku na zdrowiu co najmniej o 10%, brak podstaw do uwzględnienia po-
wództwa dotyczącego ustalenia, iż stan zdrowia wnioskodawcy pogorszył się w stop-
niu uzasadniającym podwyższenie renty wypadkowej oraz ustalenie, że w związku z
pogorszeniem stanu zdrowia wnioskodawca nie jest uprawniony do otrzymania więk-
szego odszkodowania niż już wypłacone za 10% uszczerbek na zdrowiu,
2) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1, 328 § 2 i 382 Kodeksu postę-
powania cywilnego, w następstwie czego nastąpiło negatywne rozstrzygnięcie dla
wnioskodawcy, ponieważ Sąd rozstrzygnięcie swoje oparł wyłącznie na opinii bieg-
łych lekarzy, pomijając inne dowody zebrane w sprawie, co świadczy o przekroczeniu
granic swobodnej oceny dowodów.
Wskazując na powyższe podstawy wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w
całości oraz poprzedzającego go wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych z siedzibą w Gdyni z dnia 8 stycznia 1998 r. [...] i przekazanie
sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o
należnych wnioskodawcy kosztach postępowania.
Kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw.
Nie jest trafny zarzut naruszenia przepisu art. 382 KPC stanowiącego, że sąd
drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierw-
szej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Wbrew sugestiom skarżącego, Sąd
Apelacyjny w Gdańsku starannie rozważył zebrany przez Sąd pierwszej instancji
materiał dowodowy i dokonując oceny zgromadzonych dowodów podzielił pogląd
prawny tego Sądu, że z opinii biegłych sądowych i złożonej na rozprawie dokumen-
tacji lekarskiej, którą przedstawiono biegłym, wynika jednoznacznie, iż schorzenia
5
wnioskodawcy nie czynią go całkowicie niezdolnym do jakiegokolwiek zatrudnienia,
zaś uszczerbek na zdrowiu będący następstwem wypadku nie uległ zwiększeniu. W
postępowaniu apelacyjnym skarżący przedłożył kserokopie kart leczenia szpitalnego,
opinii neurochirurga oraz badań lekarskich, które zostały ocenione przez Sąd jako nie
dające podstaw do uwzględnienia apelacji, gdyż nie potwierdzały zdaniem Sądu
urazu kręgosłupa w następstwie wypadku, jakiemu skarżący uległ w 1994 r. lub bez-
pośredniego związku między wypadkiem a obecnymi schorzeniami kręgosłupa.
Nie jest usprawiedliwiony zarzut naruszenia art. 233 § 1 KPC, bowiem Sąd
Apelacyjny rozważył zebrany w sprawie materiał dowodowy wszechstronnie i -
wbrew twierdzeniom skarżącego - nie pominął dokumentacji lekarskiej dotyczącej
przebiegu leczenia i schorzeń skarżącego, skoro dokumentacja ta została przedsta-
wiona biegłym, którzy uwzględnili ją w opinii lekarskiej, zaś opinia ta została następ-
nie poddana prawidłowej ocenie przez Sądy obu instancji. Wbrew zarzutom skarżą-
cego, Sąd Apelacyjny rozważył także, czy występujące obecnie u wnioskodawcy
schorzenia kręgosłupa są następstwem wypadku, stwierdzając w tym zakresie, że
biegli sądowi, określając stopień inwalidztwa wnioskodawcy, mieli na uwadze te
schorzenia, co wynika jednoznacznie z przedłożonej opinii lekarskiej.
Nie jest trafny zarzut naruszenia art. 328 § 2 KPC, bowiem uzasadnienie zas-
karżonego wyroku w pełni odpowiada wymaganiom określonym w tym przepisie.
Pogląd skarżącego, że naruszenie powyższego przepisu polega na pominięciu przez
Sąd Apelacyjny dokumentacji lekarskiej, nie jest prawidłowy. Sąd drugiej instancji
uzasadniając wiarygodność i moc dowodową opinii biegłych nie był bowiem obowią-
zany do konfrontowania dokumentacji lekarskiej, z treścią tej opinii, skoro dokumen-
tacja ta została przedstawiona biegłym, którzy uwzględnili ją w opinii, a Sąd w grani-
cach wyznaczonych przepisem art. 233 § 1 KPC uznał tę opinię za wiarygodną i na
jej podstawie poczynił ustalenia istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.
Skoro skarżący nie podważył skutecznie ustaleń dokonanych przez Sąd dru-
giej instancji, to nie mogą się ostać zarzuty naruszenia wskazanych w kasacji przepi-
sach prawa materialnego, które Sąd zastosował do prawidłowo ustalonej podstawy
faktycznej zaskarżonego wyroku.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================