Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 11 maja 1999 r.
I PKN 662/98
Nie jest nieważne (nieistniejące) rozwiązanie umowy o pracę bez wypo-
wiedzenia przez podmiot, który po dokonaniu czynności prawnej rozwiązującej
stosunek pracy, utracił ze skutkiem wstecznym umocowanie do działania w
imieniu pracodawcy, jeżeli w postępowaniu sądowym potwierdził on skutecz-
ność rozwiązania umowy o pracę.
Przewodniczący: SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski,
Zbigniew Myszka (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 11 maja 1999 r. sprawy z powództwa
Bożeny M. przeciwko Przedsiębiorstwu Obsługi Sanitarnej Spółka z o.o. w S. o przy-
wrócenie do pracy, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 14 lipca 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wyro-
kiem z dnia 14 lipca 1998 r. oddalił apelacje obu stron od wyroku Sądu Rejonowego-
Sądu Pracy w Sosnowcu z dnia 17 kwietnia 1998 r. [...] zasądzającego od pozwane-
go Przedsiębiorstwa Obsługi Sanitarnej Sp. z o.o. w S. na rzecz powódki Bożeny M.
odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wy-
powiedzenia, którego podstawą był zarzut prowadzenia działalności konkurencyjnej
w stosunku do pozwanego pracodawcy. Rozpoznając tę sprawę po raz pierwszy Sąd
Rejonowy wyrokiem z dnia 20 czerwca 1997 r. ustalił, że między stronami istnieje
nadal stosunek pracy powstały na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 1
kwietnia 1994 r., gdyż nie został rozwiązany przez nieuprawnione działanie Prezesa
Zarządu strony pozwanej, który nie objął skutecznie funkcji kierownika zakładu pracy.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy, wskutek uchylenia tego orzeczenia przez Sąd
2
drugiej instancji - Sąd Rejonowy nie potwierdził prowadzenia działalności konkuren-
cyjnej przez powódkę, a zatem nie było podstaw do rozwiązania z nią umowy o
pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 KP. Równocześnie ustalił, iż strona pozwana aktual-
nie nie prowadzi działalności gospodarczej związanej z zatrudnianiem pracowników,
przeto nie było możliwe uwzględnienie roszczenia o przywrócenie do pracy, w kon-
sekwencji czego zasądził na rzecz powódki odszkodowanie. Prawidłowość tego
orzeczenia potwierdził Sąd drugiej instancji, który oddalił apelacje obu stron.
W kasacji powódki podniesiono zarzut obrazy prawa materialnego - art. 56 KP
- przez arbitralne przyjęcie, iż brak było możliwości przywrócenia powódki do pracy u
strony pozwanej, która w dalszym ciągu prowadzi działalność gospodarczą i może
zatrudniać powódkę, a nadto obrazę art. 195, 198 i 201 Kodeksu handlowego - przez
przyjęcie skuteczności rozwiązania z powódką umowy o pracę przez Prezesa
Zarządu pozwanej Jana D., który nie objął funkcji kierowniczej, a przeto nie mógł
skutecznie rozwiązać stosunku pracy z powódką. Kasacja ta zawiera także zarzut
naruszenia przepisów prawa procesowego - art. 189 i 233 KPC przez brak ustalenia,
że stosunek pracy powódki trwa w dalszym ciągu, ponieważ nie został skutecznie
rozwiązany przez podmiot umocowany do działania w imieniu pozwanej, a nadto
naruszenie art. 86 w związku z art. 379 pkt 2 KPC - przez niezbadanie umocowania
pełnomocnika strony pozwanej, który działał w oparciu o pełnomocnictwo udzielone
przez osoby nieuprawnione, nie będące Zarządem pozwanej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest nieuzasadniona. Najdalej idący zarzut nieważności postępowania
oparty jakoby na niezbadaniu umocowania pełnomocnika strony pozwanej jest bez-
podstawny, albowiem pełnomocnik ten działał na podstawie pełnomocnictwa dwóch
członków Zarządu pozwanej Spółki, którzy są ujawnieni w rejestrze sądowym.
Sąd Najwyższy nie podzielił również zarzutu nieskuteczności oświadczenia
woli o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę, złożonego przez Jana D., którego nie-
zgodny z prawem wybór na stanowisko Prezesa Zarządu pozwanej Spółki został w
okresie rozpoznawania przedmiotowej sprawy stwierdzony w innym postępowaniu, w
którym prawomocne orzeczenie ustaliło, że uchwała Walnego Zgromadzenia pozwa-
nej w tym przedmiocie nie została powzięta. Tymczasem jednostronna czynność
prawna podjęta w imieniu pracodawcy jest dotknięta sankcją nieważności tylko wów-
3
czas, gdyby była dokonana przez podmiot działający z oczywistym brakiem umoco-
wania, którego kompetencja do dokonania określonej czynności prawnej nie została
potwierdzona lub była jednoznacznie wyłączona z mocy regulacji ustawowych (por.
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1998 r., I PKN 58/98, OSNAPiUS 1999
nr 8, poz. 280). Oznacza to, że sankcja nieważności rozwiązania stosunku pracy na-
leży do wyjątków w prawie pracy, co powoduje, że - co do zasady - sankcji wadli-
wych lub niezgodnych z przepisami prawa pracy czynności prawnych, które prowa-
dzą do rozwiązania umowy o pracę, należy poszukiwać w regulacjach prawa pracy
normujących skutki prawne ustania stosunku pracy dokonanego z naruszeniem
przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę (art. 45 i 56 KP). Wynika to z podstawo-
wego założenia normatywnego przyjętego w Kodeksie pracy, że skutki prawne czyn-
ności prawnych rozwiązujących stosunki pracy nie mogą być ocenione bez koniecz-
nego i terminowego ich zaskarżenia w trybie sądowego postępowania procesowego.
Z tych przyczyn stanowisko skarżącego, uznające za nieważne lub nieistniejące roz-
wiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przed podmiot, który po dokonaniu
czynności rozwiązującej stosunek pracy utracił ex tunc umocowanie do działania w
imieniu pracodawcy, nie może być zaakceptowane na gruncie prawa pracy, zwłasz-
cza że pracodawca swoimi zachowaniami procesowymi potwierdził skuteczność
podjętej w jego imieniu czynności prawnej, która doprowadziła do rozwiązania sto-
sunku pracy.
Bezzasadny jest również zarzut naruszenia art. 56 KP przez - jakoby arbitral-
ne - ustalenie braku możliwości przywrócenia powódki do pracy na poprzednich wa-
runkach. W tym zakresie terminowo złożona kasacja z dnia 31 sierpnia 1998 r. (data
wpływu) formułowała jedynie zarzuty oparte na naruszeniu art. 189 i 233 KPC. Na-
tomiast dalsze zarzuty procesowe zawarte w kolejnej skardze kasacyjnej złożonej w
dniu 2 października 1998 r., tj. po upływie terminu do wniesienia kasacji, wykraczały
poza dopuszczalne uprawnienie do przytaczania nowego uzasadnienia podstaw ka-
sacyjnych (art. 39311
zdanie drugie KPC). Z wiążących Sąd Najwyższy ustaleń stanu
faktycznego wynika, że aktualnie pozwana Spółka nie prowadzi działalności usługo-
wej, na którą nie uzyskała wymaganych zezwoleń, nie zatrudnia pracowników, poza
Prezesem Zarządu, i utrzymuje się wyłącznie z dzierżawy nieruchomości. W takich
okolicznościach ocena niemożliwości przywrócenia powódki do pracy na poprzed-
nich warunkach nie mogła być skutecznie zakwestionowana przez zarzut naruszenia
art. 233 KPC czy zupełnie chybiony zarzut naruszenia art. 189 KPC.
4
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił kasację na podstawie art.
39312
KPC.
========================================