Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 8 lipca 1999 r.
II UKN 27/99
W sprawie o wcześniejszą emeryturę na podstawie § 1 rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 25 marca 1997 r. w sprawie zasad wcześniejszego prze-
chodzenia na emeryturę pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn doty-
czących zakładu pracy (Dz.U. Nr 29, poz. 159) sąd nie ma obowiązku badania
czy wskazana przez pracodawcę przyczyna rozwiązania z pracownikiem
umowy o pracę istniała w rzeczywistości, jeżeli zostanie ustalone, że nie wys-
tąpiły okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 1 i 2 oraz art. 10 ust.1 ustawy z
dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownika-
mi stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie
niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.).
Przewodniczący: SSN Maria Tyszel, Sędziowie: SN Stefania Szymańska, SA
Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 1999 r. sprawy z wniosku Mi-
kołaja J. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w B. o zalicze-
nie okresu zatrudnienia i wcześniejszą emeryturę, na skutek kasacji wnioskodawcy
od wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 listopada 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Decyzją z dnia 31 grudnia 1997 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział
w B. odmówił przyznania wnioskodawcy Mikołajowi J. prawa do wcześniejszej eme-
rytury wobec braku wymaganego okresu zatrudnienia.
Po rozpoznaniu odwołania wnioskodawcy od tej decyzji, Sąd Wojewódzki-Sąd
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku wyrokiem z dnia 30 czerwca 1998
r. [...] oddalił odwołanie w przedmiocie żądania wcześniejszej emerytury. Sąd uznał,
że wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków wymaganych przepisem § 1 roz-
2
porządzenia Rady Ministrów z dnia 25 marca 1997 r. sprawie zasad wcześniejszego
przechodzenia na emeryturę pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczą-
cych zakładów pracy (Dz.U. Nr 29, poz. 159). Wprawdzie po doliczeniu dodatkowych
okresów składkowych wnioskodawca ma wymagany 40-letni okres zatrudnienia, jed-
nak nie spełnił warunku rozwiązania z nim umowy o pracę z przyczyn dotyczących
zakładu pracy. Zapis w świadectwie pracy wystawionym przez PPHU „K.” w K. oka-
zał się nieprawdziwy, a faktyczną przyczyną rozwiązania z wnioskodawcą stosunku
pracy był brak jego wystarczających umiejętności.
Apelacja wnioskodawcy od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu
Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku z dnia 18 listo-
pada 1998 r. [...]. Sąd Apelacyjny uznał za prawidłowe ustalenia Sądu Wojewódzkie-
go oparte na zeznaniach pracodawcy wnioskodawcy - świadka Krzysztofa D., z któ-
rych wynika, że rozwiązanie z wnioskodawcą stosunku pracy nie nastąpiło z przy-
czyn określonych w ustawie z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach roz-
wiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy
oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.), lecz z powo-
du nieprzydatności wnioskodawcy do pracy.
Wyrok ten zaskarżył kasacją wnioskodawca, wskazując jako podstawę kasacji
naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 233 KPC przez dowolną i dokonaną
bez wszechstronnego rozważenia ocenę zeznań świadka Krzysztofa D. Świadek ten
zeznał, że wnioskodawca był pracownikiem nieopłacalnym, co prowadzi do wniosku,
że przyczyny ekonomiczne legły u podstaw rozwiązania stosunku pracy. Ogólnikowe
stwierdzenie pracodawcy, że wnioskodawca nie posiadał odpowiednich umiejętności,
nie jest dowodem wiarygodnym. Świadek powinien być przesłuchany ponownie, w
celu wyjaśnienia rzeczywistych przyczyn rozwiązania stosunku pracy. W związku z
tymi zarzutami wnioskodawca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest nieuzasadniona. Jednym z warunków wymaganych do uzyskania
prawa do wcześniejszej emerytury na podstawie przepisu § 1 rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 25 marca 1997 r. w sprawie zasad wcześniejszego przechodzenia
na emeryturę pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów
3
pracy (Dz.U. Nr 29, poz.159) jest rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy w oko-
licznościach określonych w art. 1 ust.1 i 2 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia
1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z
przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1990
r. Nr 4, poz. 19 ze zm.).Okoliczności określone w tych przepisach to zmniejszenie
zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych lub w związku ze zmianami organizacyjnymi,
produkcyjnymi albo technologicznymi. O zmniejszeniu zatrudnienia z przyczyn eko-
nomicznych można mówić wówczas, gdy pracodawca nie ma środków na zatrudnia-
nie dotychczasowej ilości pracowników. Nie jest przyczyną ekonomiczną w rozumie-
niu przepisu art. 1 ust. 1 powołanej ustawy rezygnacja z zatrudnienia pracownika,
który nie odpowiada oczekiwaniom pracodawcy. Stwierdzenie pracodawcy, że wnios-
kodawca był pracownikiem nieopłacalnym oznacza, że pracodawca nie zamierzał
przeznaczać posiadanych środków na nieefektywnego - jego zdaniem - pracownika,
nie oznacza natomiast konieczności zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn ekono-
micznych.
Ustalenia obu Sądów, że nie było przyczyn ekonomicznych ani też innych wy-
mienionych w powołanym przepisie okoliczności uzasadniających zmniejszenie za-
trudnienia, nie są w kasacji kwestionowane. Nie zarzuca się bowiem, że wniosko-
dawca powoływał dowody na istnienie takich okoliczności i dowody takie nie zostały
przeprowadzone lub zostały niewłaściwie ocenione.
Zarzut naruszenia art. 233 § 1 KPC sprowadza się do tego, że Sąd Apelacyjny
bezkrytycznie przyjął wskazaną przez pracodawcę przyczynę rozwiązania umowy o
pracę bez rozważenia kwestii posiadanych przez wnioskodawcę kwalifikacji.
Zarzut taki nie może być uwzględniony. W sprawie o wcześniejszą emeryturę
sąd nie ma obowiązku badania, czy wskazana przez pracodawcę przyczyna rozwią-
zania z pracownikiem umowy o pracę istniała w rzeczywistości, jeżeli zostanie usta-
lone, że nie wystąpiły okoliczności określone w art. 1 ust 1 i 2 i art. 10 ust. 1 ustawy z
dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami
stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Rozwiązanie z pracowni-
kiem umowy o pracę bez uzasadnionej przyczyny może być podstawą roszczeń tego
pracownika w stosunku do pracodawcy, nie ma natomiast wpływu na ocenę zasad-
ności żądania przyznania wcześniejszej emerytury. Zaniechanie oceny okoliczności
dotyczących kwalifikacji i umiejętności wnioskodawcy, które to okoliczności nie są dla
rozstrzygnięcia sprawy istotne, nie stanowi naruszenia art. 233 KPC.
4
Z tych przyczyn kasacja, jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw, pod-
lega oddaleniu z mocy art. 39312
KPC
========================================