Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 22 lipca 1999 r.
I PKN 273/99
Rozpoznając wniosek o przywrócenie terminu (art. 168 § 1 KPC), sąd w
celu dokonania oceny, czy uchybienie terminu nastąpiło z winy strony, powi-
nien brać pod uwagę wszystkie ustalone w sprawie okoliczności.
Przewodniczący: SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Andrzej
Wasilewski (sprawozdawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 lipca
1999 r. sprawy z powództwa Józefa L. przeciwko Zarządowi Portu G. Spółce Akcyj-
nej w G. o zapłatę, na skutek kasacji powoda od postanowienia Sądu Apelacyjnego
w Gdańsku z dnia 4 marca 1999 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
u c h y l i ć zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Apelacyj-
nemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku postano-
wieniem z dnia 4 marca 1999 r. [...] oddalił zażalenie powoda - Józefa L. na posta-
nowienie Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w
Gdyni z dnia 17 grudnia 1998 r. [...] o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia
apelacji od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 17 kwietnia 1998 r. w
sprawie przeciwko Zarządowi Portu G. S.A. w G. o zapłatę. W uzasadnieniu tego
postanowienia Sąd Apelacyjny w Gdańsku w pełni podzielił ustalenia dokonane
wcześniej przez Sąd Wojewódzki w Gdańsku w kwestii zawinionego uchybienia
przez powoda terminowi do wniesienia apelacji i stwierdził w szczególności, że wys-
łany na adres powoda odpis wyroku Sądu Wojewódzkiego z dnia 17 kwietnia 1998 r.
wraz z uzasadnieniem, z uwagi na nieobecność powoda i jego domowników, nie
2
mógł zostać doręczony w dniu 28 lipca 1998 r., a w tej sytuacji doręczyciel pozosta-
wił tę przesyłkę (zgodnie z dyspozycja §10 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 15 grudnia 1970 r. w sprawie doręczania pism sądowych przez pocztę - Dz.U.
Nr 31, poz. 266) w Urzędzie Pocztowym G., o czym równocześnie powiadomił adre-
sata, pozostawiając w jego skrzynce pocztowej stosowne awizo (art. 139 §1 KPC);
powtórnie przesyłka ta była awizowana przez doręczyciela po siedmiu dniach, tj. w
dniu 4 sierpnia 1998 r. Jednakże z uwagi na to, że w dniu 4 sierpnia 1998 r. upływał
pierwszy siedmiodniowy termin do podjęcia przez powoda awizowanej przesyłki w
Urzędzie Pocztowym (§ 10 ust. 3 w.w. rozporządzenia), a następnie - wobec jej nie-
podjęcia - przesyłka ta została odesłana przez Pocztę do nadawcy, czyli do Sądu
Wojewódzkiego. Sąd ten pozostawił nie podjęty przez powoda odpis wyroku wraz z
uzasadnieniem w aktach sprawy ze skutkiem jego doręczenia powodowi w dniu 4
sierpnia 1998 r. Natomiast, gdy w dniu 26 października 1998 r. powód ponownie
wniósł o wydanie mu wyroku wraz z uzasadnieniem, podnosząc, że dotychczas nie
został powiadomiony o przesłaniu na jego adres oczekiwanej przesyłki, w tym sa-
mym dniu wydano mu odpis prawomocnego wyroku wraz z uzasadnieniem. Wów-
czas pismem z dnia 2 listopada 1998 r., złożonym w Biurze Podawczym Sądu, po-
wód wystąpił z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji, argumen-
tując w nim, że do dnia 26 października 1998 r. bezskutecznie oczekiwał na dorę-
czenie przez Sąd przedmiotowego wyroku wraz z uzasadnieniem, jakkolwiek już
wcześniej (w maju i w czerwcu 1998 r.) z własnej inicjatywy zasięgał w Sekretariacie
Sądu Wojewódzkiego w Gdyni informacji w tej sprawie i wówczas dowiedział się, że
uzasadnienie tego wyroku nie zostało jeszcze sporządzone, a akta sprawy zostały
przekazane do Sądu Apelacyjnego w Gdańsku; w rezultacie po 20 czerwca 1998 r.
powód interweniował w swej sprawie w Sądzie Apelacyjnym w Gdańsku, ale tam
poinformowano go, że akta sprawy mają być odesłane do Sądu Wojewódzkiego. W
tej sytuacji powód zaniechał dalszych interwencji. Tymczasem Sąd, rozpoznając
wniosek powoda w sprawie przywrócenia terminu do wniesienia apelacji i oceniając
zachowanie powoda z punktu widzenia warunków prawnych dotyczących dopusz-
czalności przywrócenia terminu dla dokonania czynności procesowej (art. 168 §1
KPC), stwierdził, że skoro powód zamierzał wnieść apelację, to powinien liczyć się z
tym, iż w czasie jego nieobecności w domu (w związku z późniejszym wyjazdem
powoda na 16-dniową pielgrzymkę do C.) może nadejść przesyłka z Sądu i może on
uchybić 14-dniowemu terminowi do wniesienia apelacji. Sąd stanął na stanowisku, że
3
w każdym razie, dokładając należytej dbałości i zapobiegliwości o własne interesy,
powód powinien niezwłocznie po powrocie do domu zasięgnąć informacji w Sądzie w
swej sprawie, w celu zachowania wymaganego terminu do wniesienia apelacji, czego
jednak wówczas nie uczynił, skoro o informacje w swej sprawie zwrócił się do Sądu
dopiero w dniu 26 października 1998 r. W tej sytuacji, mając na uwadze warunki
przywrócenia terminu, o których mowa w art. 168 §1 KPC, Sąd Wojewódzki
stwierdził, że w danym wypadku uchybienie terminu do wniesienia apelacji nastąpiło
w wyniku niedołożenia należytej staranności przez powoda i odrzucił apelację. Sąd
Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu Wojewódzkiego i oddalił zażalenie powoda na
postanowienie o odrzuceniu apelacji. W kasacji od powyższego postanowienia Sądu
Apelacyjnego powód zarzucił naruszenie art. 168 §1 KPC, wobec przyjęcia przez
Sąd Apelacyjny, że powód nie zachował należytej staranności o swoje interesy, do-
puszczając w rezultacie do niezachowania terminu do wniesienia apelacji i równo-
cześnie wniósł o przywrócenie powodowi terminu do wniesienia apelacji. W uzasad-
nieniu kasacji powód stwierdził, że w jego postępowaniu w niniejszej sprawie nie
można dopatrzyć się zarzutu zawinionego uchybienia terminowi do wniesienia ape-
lacji, bowiem skoro uzasadnienie przedmiotowego wyroku zostało sporządzone już w
dniu 28 kwietnia 1998 r. (na co wskazuje Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu zaskarżo-
nego postanowienia) i wiadomo było, iż akta sprawy zostaną przesłane przez Sąd
Wojewódzki do Sądu Apelacyjnego, w związku z zażaleniem powoda dotyczącym
nadania temu wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności, to nic nie stało na
przeszkodzie, aby już wówczas wysłać ten wyrok wraz z uzasadnieniem równocze-
śnie powodowi, tym bardziej że - jak to stwierdził także Sąd Apelacyjny w uzasadnie-
niu swego postanowienia: „jest oczywiste, iż (doręczenie uzasadnienia) powinno
nastąpić w miarę możliwości niezwłocznie”. W kasacji podnosi się również, że: „Po-
wód dbał o swoje interesy, dowiadywał się o uzasadnienie. Jest to w sprawie nie-
sporne. Jego „czujność” została „uśpiona” przez to, że w sprawie nic się nie działo i
była ona w Sądzie Apelacyjnym. W tym stanie rzeczy wyjechał powód na pielgrzym-
kę na 17 dni”. Powód podnosi też, że nie ma żadnego dowodu na to, że awizo doty-
czące tej przesyłki rzeczywiście pozostawiono w jego skrzynce i że dotarło ono do
rąk jego dorosłych domowników. Tak więc, w opinii powoda: „Do niezachowania ter-
minu zawitego doszło w przyczyn obiektywnych, a nie leżących po stronie powoda” i
dlatego kasacja jest uzasadniona.
4
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest zasadna.
Sąd wydaje postanowienie o przywróceniu terminu na wniosek strony, jeżeli
strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez własnej winy (art. 168 §1
KPC). Dlatego w rozpoznawanej sprawie należało zważyć, że w toku postępowania:
po pierwsze - nie została zakwestionowana wiarygodność przedstawionych przez
powoda informacji o staraniach, jakie podejmował on w okresie maja i czerwca 1998
r., zarówno w Sądzie Wojewódzkim w Gdyni, jak i w Sądzie Apelacyjnym w Gdańs-
ku, w celu przyspieszenia doręczenia mu przedmiotowego wyroku wraz z uzasadnie-
niem; po drugie - z ustaleń dokonanych w toku postępowania przez Sąd Apelacyjny
wynika jednoznacznie, że uzasadnienie przedmiotowego wyroku Sądu Wojewódz-
kiego z dnia 17 kwietnia 1998 r. było sporządzone już w dniu 28 kwietnia 1998 r.,
pomimo to jednak nie zostało ono wówczas powodowi doręczone; przeciwnie, kiedy
powód zabiegał o jego doręczenie w miesiącu maju i czerwcu 1998 r., to w Sekreta-
riacie Sądu Wojewódzkiego błędnie - jak się okazało - poinformowano go, że uza-
sadnienie wyroku jeszcze nie jest gotowe; oraz po trzecie - w aktach sprawy brak jest
dowodu na to, że oba awiza przesłanej powodowi przez Sąd Wojewódzki w dniu 28
lipca 1998 r. przesyłki, zawierającej przedmiotowy wyrok wraz z uzasadnieniem, rze-
czywiście dotarły do adresata lub do jego domowników. W tej sytuacji, zarzut sfor-
mułowany pod adresem powoda w uzasadnieniu postanowienia Sądu Wojewódzkie-
go w Gdyni oddalającym wniosek o przywrócenie terminu, który następnie podzielił
także Sąd Apelacyjny w Gdańsku, że w danym wypadku powód nienależycie dbał o
swoje interesy i tym samym zawinił uchybienie terminu, okazał się nieuzasadniony.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39313
§ 1 i
3938
§2 KPC orzekł jak w sentencji.
========================================