II UKN 211/99
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Korekty wprowadzone przez SAOS:
Zmiana nazwy izby Sądu Najwyższego z "Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych" na "Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych".
Automatyczne korekty wprowadzone przez system SAOS w czasie importu orzeczenia z zewnętrznego systemu
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Pełny tekst orzeczenia
Wyrok z dnia 23 listopada 1999 r.
II UKN 211/99
Nie jest czynem niedozwolonym uzasadniającym odpowiedzialność
odszkodowawczą pracodawcy według art. 415 KC zatrudnienie nauczyciela w
godzinach ponadwymiarowych w wymiarze zgodnym z art. 35 ustawy z dnia 26
stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 56, poz.
357 ze zm.).
Przewodniczący: SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Zbigniew Myszka, Maria Tyszel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 1999 r. sprawy z po-
wództwa Reginy K. przeciwko Publicznej Szkole Podstawowej [...] w W. o rentę uzu-
pełniającą, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 8 grudnia 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 1998 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Wałbrzy-
chu oddalił powództwo Reginy K. skierowane przeciwko Publicznej Szkole Podsta-
wowej [...] w W. o rentę uzupełniającą, po ustaleniu następującego stanu faktyczne-
go. Powódka była pracownikiem pozwanej w okresie od 1 września 1991 r. do 27
czerwca 1996 r. , będąc zatrudniona w charakterze nauczyciela geografii. Z dniem 1
sierpnia 1995 r. rozpoznano u niej chorobę zawodową (przerostowe zapalenie strun
głosowych), co spowodowało zaliczenie jej do III grupy inwalidów. W ocenie Sądu,
powódka otrzymała należne świadczenia przewidziane w ustawie z dnia 12 czerwca
1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jedno-
lity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.), zaś nie ma prawa do renty uzupeł-
niającej od pracodawcy, nie można bowiem przypisać mu odpowiedzialności cywilnej
z art. 415 KC z powodu braku winy. Odpowiedzialności tej nie rodzi zatrudnianie po-
2
wódki, za jej zgodą, w godzinach ponadwymiarowych, było to bowiem zgodne z pra-
wem. Stanowisko to podzielił Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych we Wrocławiu, który oddalił apelację powódki (wyrok z dnia 8 grudnia 1998 r.
[...]).
W kasacji od tego wyroku zarzucającej niewłaściwe zastosowanie prawa ma-
terialnego – art. 415 KC – powódka wniosła o jego zmianę i uwzględnienie powódz-
twa, albo uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. W ocenie
skarżącej, błąd Sądu Wojewódzkiego polegał „na zaprzeczeniu związku, jaki zacho-
dzi pomiędzy prawidłowo ustalonymi w procesie faktami a hipotezą normy prawnej
wyznaczonej art. 415 KC”.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Dochodzona przez powódkę renta uzupełniająca przewidziana w art. 444 § 2
KC, stanowi roszczenie niezależne od przysługujących z ustawy wypadkowej z dnia
12 czerwca 1975 r. Fakt, że świadczenia wypadkowe jako należne zostały wypłaco-
ne, nie przesądza istnienia odpowiedzialności pracodawcy z przepisów Kodeksu cy-
wilnego. Powołany jako podstawa kasacji art. 415 KC stanowi, że każdy, kto ze
swojej winy wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Aby
czyn sprawcy pociągał za sobą odpowiedzialność cywilną musi nosić cechy bez-
prawności (od strony przedmiotowej) i być zawiniony (od strony podmiotowej). Jeżeli
czyn nie jest bezprawny, a więc nie jest niezgodny z obowiązującym porządkiem
prawnym, nie można mówić o odpowiedzialności. Upatrywanie deliktu po stronie pra-
codawcy i jego związku z wystąpieniem u powódki choroby zawodowej, z zatrudnie-
niem jej – jako nauczyciela – w godzinach ponadwymiarowych w wymiarze zgodnym
z prawem, jest całkowicie nieuzasadnione. Zatrudnianie w ten sposób nie jest praw-
nie zakazane, nie ma więc cech bezprawności i nie może rodzić odpowiedzialności
po stronie pracodawcy, pomijając nawet, że zatrudnianie w tych godzinach odbywało
się nie tylko za zgodą powódki, ale wręcz na jej prośbę.
Okoliczności te, ustalone w toku postępowania przed Sądem Wojewódzkim,
nie zostały w kasacji podważone, a więc są one wiążące dla Sądu Najwyższego roz-
poznającego kasację (art. 39315
KPC).
Gdy więc jedyny zarzut kasacji – naruszenie art. 415 KC przez jego niewłaś-
ciwe niezastosowanie – nie jest trafny wobec braku bezprawności w działaniu praco-
3
dawcy, kasacja nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu po myśli art.
39312
KPC.
========================================
II UKN 211/99
Nie jest czynem niedozwolonym uzasadniającym odpowiedzialność
odszkodowawczą pracodawcy według art. 415 KC zatrudnienie nauczyciela w
godzinach ponadwymiarowych w wymiarze zgodnym z art. 35 ustawy z dnia 26
stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 56, poz.
357 ze zm.).
Przewodniczący: SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Zbigniew Myszka, Maria Tyszel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 1999 r. sprawy z po-
wództwa Reginy K. przeciwko Publicznej Szkole Podstawowej [...] w W. o rentę uzu-
pełniającą, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 8 grudnia 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 1998 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Wałbrzy-
chu oddalił powództwo Reginy K. skierowane przeciwko Publicznej Szkole Podsta-
wowej [...] w W. o rentę uzupełniającą, po ustaleniu następującego stanu faktyczne-
go. Powódka była pracownikiem pozwanej w okresie od 1 września 1991 r. do 27
czerwca 1996 r. , będąc zatrudniona w charakterze nauczyciela geografii. Z dniem 1
sierpnia 1995 r. rozpoznano u niej chorobę zawodową (przerostowe zapalenie strun
głosowych), co spowodowało zaliczenie jej do III grupy inwalidów. W ocenie Sądu,
powódka otrzymała należne świadczenia przewidziane w ustawie z dnia 12 czerwca
1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jedno-
lity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.), zaś nie ma prawa do renty uzupeł-
niającej od pracodawcy, nie można bowiem przypisać mu odpowiedzialności cywilnej
z art. 415 KC z powodu braku winy. Odpowiedzialności tej nie rodzi zatrudnianie po-
2
wódki, za jej zgodą, w godzinach ponadwymiarowych, było to bowiem zgodne z pra-
wem. Stanowisko to podzielił Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych we Wrocławiu, który oddalił apelację powódki (wyrok z dnia 8 grudnia 1998 r.
[...]).
W kasacji od tego wyroku zarzucającej niewłaściwe zastosowanie prawa ma-
terialnego – art. 415 KC – powódka wniosła o jego zmianę i uwzględnienie powódz-
twa, albo uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. W ocenie
skarżącej, błąd Sądu Wojewódzkiego polegał „na zaprzeczeniu związku, jaki zacho-
dzi pomiędzy prawidłowo ustalonymi w procesie faktami a hipotezą normy prawnej
wyznaczonej art. 415 KC”.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Dochodzona przez powódkę renta uzupełniająca przewidziana w art. 444 § 2
KC, stanowi roszczenie niezależne od przysługujących z ustawy wypadkowej z dnia
12 czerwca 1975 r. Fakt, że świadczenia wypadkowe jako należne zostały wypłaco-
ne, nie przesądza istnienia odpowiedzialności pracodawcy z przepisów Kodeksu cy-
wilnego. Powołany jako podstawa kasacji art. 415 KC stanowi, że każdy, kto ze
swojej winy wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Aby
czyn sprawcy pociągał za sobą odpowiedzialność cywilną musi nosić cechy bez-
prawności (od strony przedmiotowej) i być zawiniony (od strony podmiotowej). Jeżeli
czyn nie jest bezprawny, a więc nie jest niezgodny z obowiązującym porządkiem
prawnym, nie można mówić o odpowiedzialności. Upatrywanie deliktu po stronie pra-
codawcy i jego związku z wystąpieniem u powódki choroby zawodowej, z zatrudnie-
niem jej – jako nauczyciela – w godzinach ponadwymiarowych w wymiarze zgodnym
z prawem, jest całkowicie nieuzasadnione. Zatrudnianie w ten sposób nie jest praw-
nie zakazane, nie ma więc cech bezprawności i nie może rodzić odpowiedzialności
po stronie pracodawcy, pomijając nawet, że zatrudnianie w tych godzinach odbywało
się nie tylko za zgodą powódki, ale wręcz na jej prośbę.
Okoliczności te, ustalone w toku postępowania przed Sądem Wojewódzkim,
nie zostały w kasacji podważone, a więc są one wiążące dla Sądu Najwyższego roz-
poznającego kasację (art. 39315
KPC).
Gdy więc jedyny zarzut kasacji – naruszenie art. 415 KC przez jego niewłaś-
ciwe niezastosowanie – nie jest trafny wobec braku bezprawności w działaniu praco-
3
dawcy, kasacja nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu po myśli art.
39312
KPC.
========================================