Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 23 listopada 1999 r.
II UZ 132/99
Strona nie może skutecznie kwestionować dokonanej przez sąd kwalifi-
kacji środka zaskarżenia alternatywnie oznaczonego w piśmie procesowym,
jeżeli wybrany środek prawny odpowiadał warunkom jego dopuszczalności.
Przewodniczący: SSN Teresa Romer, Sędziowie SN: Jerzy Kuźniar, Barbara
Wagner (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 1999 r. na posiedzeniu
niejawnym sprawy z wniosku Leszka G. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w Ż. o wysokość świadczenia, na skutek zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 lipca1999 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
o d d a l i ć zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowieniem z dnia 30 lipca 1999 r. [...] odrzucił
nazwaną „zażaleniem” kasację Leszka G. od postanowienia tego Sądu z dnia 24
maja 1999 r., odrzucającego zażalenie na postanowienie z dnia 23 września 1998 r.
odrzucające wniosek z dnia 31 lipca 1998 r. o wznowienie postępowania zakończo-
nego wyrokiem z dnia 2 czerwca 1998 r. [...].
Leszek G. zaskarżył to postanowienie zażaleniem, twierdząc, że jego skarga o
wznowienie postępowania z dnia 31 lipca 1998 r. była „w istocie” kasacją od wyroku
wydanego w sprawie [...]. Sąd tak winien był ją zakwalifikować i jako kasację rozpoz-
nać.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
2
Leszek G. wniósł w dniu 31 lipca 1998 r. skargę o wznowienie postępowania
zakończonego wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 czerwca 1998 r. [...],
odrzuconą, wobec braku ustawowych podstaw wznowienia, postanowieniem tego
Sądu z dnia 23 września 1998 r. Postanowieniem z dnia 24 maja 1999 r. Sąd odrzu-
cił zażalenie z dnia 14 października 1998 r. na powyższe postanowienie. Z kolei
także i to ostatnie orzeczenie Leszek G. zaskarżył zażaleniem w dniu 8 czerwca
1999 r. W „piśmie wyjaśniającym” z dnia 29 czerwca 1999 r. skarżący podał, że za-
żalenie z dnia 8 czerwca 1999 r. jest „w istocie” kasacją od postanowienia z dnia 24
maja 1999 r. Sąd więc zakwalifikował ów środek zaskarżenia zgodnie z intencją
skarżącego i postanowieniem z dnia 30 lipca 1999 r. odrzucił kasację jako prawnie
niedopuszczalną na podstawie art. 3932
KPC. W zażaleniu na to postanowienie Le-
szek G. twierdził, że skarga o wznowienie postępowania z dnia 31 lipca 1998 r. była
„w istocie” kasacją od wyroku z dnia 2 czerwca 1998 r. i Sąd błędnie rozpoznał ją
jako inny środek prawny.
Sąd drugiej instancji w uzasadnieniu postanowienia z dnia 24 maja 1999 r.
trafnie podniósł, że prawo nie przewiduje alternatywnych środków zaskarżenia tego
samego orzeczenia, a skarga o wznowienie postępowania i kasacja wzajemnie się
wykluczają. Są one bowiem różnymi instytucjami procesowymi, niezależnymi od sie-
bie, odmiennie unormowanymi co do ich dopuszczalności.
Żądanie wznowienia postępowania może dotyczyć tylko postępowania zakoń-
czonego prawomocnym wyrokiem (art. 399 KPC); kasacja przysługuje od kończą-
cych postępowanie w sprawie orzeczeń wydanych przez sąd drugiej instancji (art.
392 § 1 KPC). Podstawy wznowienia są skonkretyzowane (art. art. 401, 403 KPC);
podstawy kasacji zostały sformułowane ogólnie w art. 3931
KPC, a do ich konkrety-
zacji skarżący jest zobowiązany ad causam. Żądanie wznowienia może być zgłoszo-
ne przez stronę osobiście; do osobistego wniesienia kasacji strona jest uprawniona
tylko w przypadkach wskazanych w art. 3932
§ 2 KPC. Kasację wnosi się w jednoli-
tym terminie miesięcznym od dnia doręczenia skarżącemu orzeczenia (art. 3934
KPC) ; skargę o wznowienie postępowania - w terminie trzech miesięcy liczonym a
tempore scentiae (art. 407 KPC ). Do wznowienia postępowania właściwy jest sąd,
który wydał zaskarżony wyrok lub który ostatnio orzekał co do istoty sprawy (art. 405
KPC); do rozpoznania kasacji – Sąd Najwyższy ( art. 392 § 1 KPC). Inna jest wresz-
cie treść skargi o wznowienie postępowania (art. 409 KPC), inna kasacji (art. 3933
KPC ). Oba te środki zaskarżenia powinny czynić jednak zadość wymaganiom prze-
3
pisanym dla pism procesowych, w tym zawierać oznaczenie rodzaju pisma (art. 126
§1 pkt 2 KPC w związku z art. 3933
oraz art. 126 § 1 pkt 2 KPC w związku z art. 187
§ 1 KPC i art. 409 KPC).
Sąd nie ma obowiązku dokonywania z urzędu korekty wskazanego przez
stronę rodzaju pisma procesowego. Nie ma też obowiązku traktowania pisma proce-
sowego oznaczającego alternatywnie jego rodzaj jako równocześnie kilku różnych
rodzajowo pism procesowych i rozpoznawania każdego z nich z osobna. Pozosta-
wienie Sądowi swobody wyboru rodzaju pisma oznaczonego alternatywnie prowadzi
do związania strony dokonanym wyborem w takim znaczeniu, że zasadniczo nie
może go ona skutecznie kwestionować. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy
Sąd prawidłowo zakwalifikował pismo procesowe Leszka G. z dnia 31 lipca 1998 r.
jako skargę o wznowienie postępowania i rozpoznał je we właściwym trybie.
Twierdzenie Leszka G., że jego wniosek o wznowienie postępowania w spra-
wie [...] był kasacją od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 czerwca 1998 r.,
nie może stanowić usprawiedliwionej podstawy uchylenia lub zmiany zaskarżonego
zażaleniem postanowienia z dnia 30 lipca 1999 r. Podniesiona okoliczność nie ma
bowiem znaczenia dla zasadności rozstrzygnięcia zawartego w tym postanowieniu,
którego przedmiotem jest odrzucenie osobistej kasacji od innego, niż wyrok z dnia 2
czerwca 1998 r., orzeczenia – postanowienia odrzucającego zażalenie na odrzuce-
nie skargi o wznowienie postępowania. Kasacja, jak ustalił Sąd drugiej instancji, od
wyroku z dnia 2 czerwca 1998 r. [...] nie została wniesiona. Ustalenia tego skarżący
do dnia 6 sierpnia 1999 r., a więc przez ponad rok, nie kwestionował.
Gdyby jednak nawet uznać za zasadne twierdzenie skarżącego, że jego wnio-
sek o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej wyrokiem z dnia 2 czerwca
1998 r. był w istocie kasacją od tego wyroku, kasację tę należałoby odrzucić przy-
najmniej z dwóch przyczyn. Po pierwsze, ze względu na osobiste jej wniesienie po-
mimo przymusu adwokackiego (art. 3932
KPC); po drugie – z powodu przekroczenia
terminu do wniesienia tego rodzaju środka zaskarżenia (wyrok w sprawie [...] został
doręczony Leszkowi G. 30 czerwca 1998 r., pismo procesowe będące według niego
kasacją wpłynęło do Sądu 31 lipca 1998 r.). Jeżeli tej „kasacji”, prawnie niedopusz-
czalnej, nie odrzuciłby wówczas Sąd drugiej instancji, co w kontekście uzasadnienia
postanowienia z dnia 24 maja 1999 r. nie jest prawdopodobne, podlegałaby ona od-
rzuceniu przez Sąd Najwyższy na podstawie art. 3938
§ 1 KPC.
4
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy, stosownie do art. 385 KPC w
związku z art. 397 § 2 KPC i art. 39319
KPC, orzekł jak w sentencji.
========================================