Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 1 grudnia 1999 r.
I PKN 422/99
Naruszenie przez pracodawcę przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę
bez wypowiedzenia z winy pracownika przez niedostateczne sprecyzowanie
jego przyczyny, jeżeli było nią niewykonywanie poleceń przełożonych i wyni-
kająca stąd sytuacja konfliktowa, może powodować uznanie przywrócenia do
pracy za niecelowe lub niemożliwe (art. 56 § 2 w związku z art. 45 § 2 KP).
Przewodniczący: SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Walerian Sanetra, Jadwiga Skibińska-Adamowicz.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 1 grudnia 1999 r. sprawy z powództwa
Ewy G. przeciwko Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w T. o przywrócenie do pracy i
zapłatę, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Tarnobrzegu z dnia 29 kwietnia 1999 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 20 stycznia 1999 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Tarnobrzegu
przywrócił powódkę Ewę G. do pracy w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w T.
uznając, iż niestosowanie się przez powódkę do poleceń przełożonych i nieprzes-
trzeganie regulaminu Biblioteki nie miało charakteru ciężkiego naruszenia obowiąz-
ków pracowniczych, uzasadniającego rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedze-
nia.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Tarnobrzegu wyro-
kiem z dnia 29 kwietnia 1999 r. zmienił wskutek apelacji pozwanej powyższy wyrok w
ten sposób, iż w miejsce przywrócenia powódki do pracy zasądził na jej rzecz odsz-
kodowanie. Sąd drugiej instancji uznał bowiem, że w postępowaniu powódki można
doszukać się przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z jej winy,
jednakże rozwiązania takiego dokonano z naruszeniem przepisów prawa, ponieważ
2
w piśmie rozwiązującym umowę o pracę przyczyna ta nie została dostatecznie spre-
cyzowana, co uzasadnia uwzględnienie powództwa, jednakże nie w postaci przywró-
cenia do pracy, które nie byłoby celowe, a w postaci zasądzenia odszkodowania.
Kasacja powódki zarzuca wyrokowi Sądu drugiej instancji naruszenie art. 39
KP i art. 217 i 233 KPC.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Kasacja jest nieuzasadniona. Zarówno Sąd pierwszej, jak i drugiej instancji
uznały, że z powódką rozwiązano umowę o pracę z naruszeniem przepisów o roz-
wiązywaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Wprawdzie pracownikowi przysłu-
guje w takim przypadku roszczenie o przywrócenie do pracy albo o odszkodowanie
(art. 56 § 1 KP), jednakże w świetle § 2 tego przepisu – przepisy art. 45 § 2 i 3 KP
stosuje się odpowiednio, a przepis art. 45 § 2 KP upoważnia sąd pracy do nie-
uwzględnienia żądania pracownika przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, iż uwzględ-
nienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy
orzeka o odszkodowaniu. [...] Z ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika ponad
wszelką wątpliwość, że powódka nie wykonała polecenia dyrektora WBP, potwier-
dzonego na piśmie w dniu 26 października 1998 r., dotyczącego spakowania księgo-
zbioru i dokumentów oraz przygotowania Filii [...] do przeprowadzki, co Sąd ten uznał
za naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego. Ustalenia tego nie zakwes-
tionował Sąd drugiej instancji, który uznał, że sprzecznie z przepisami o rozwiązywa-
niu umów o pracę bez wypowiedzenia wskazana przyczyna nie została dostatecznie
wyartykułowana w piśmie rozwiązującym stosunek pracy i to uchybienie formalne
czyni roszczenie powódki słusznym co do zasady, jednak z uwagi na istniejący mię-
dzy stronami konflikt, zaspokojenie roszczenia powinno nastąpić przez zasądzenie
odszkodowania, a nie przez przywrócenie do pracy.
Sąd Najwyższy podziela stanowisko Sądu drugiej instancji i nie dopatruje się
naruszenia przy dokonaniu takich ustaleń przepisów postępowania. Sąd ten bowiem
przeanalizował obowiązujący w Bibliotece regulamin pracy oraz zakres czynności i
na ich tle trafnie ocenił, iż powódka kwestionowała polecenia przełożonych, a nawet
sama ich pouczała, dokonując na piśmie z dnia 26 października 1998 r. własnych
adnotacji. Antagonizm pomiędzy powódką a dyrektor WBP uwidacznia się też z do-
wodu z przesłuchania stron [...]. Trafnie zatem Sąd drugiej instancji stwierdził niece-
3
lowość dalszego zatrudnienia powódki. Rozumowanie tego Sądu pozbawione jest
błędu i nie dopuścił się on naruszenia wskazanych w kasacji przepisów postępowa-
nia. Całkowicie zaś chybiony jest zarzut kasacji naruszenia przepisu art. 39 KP.
Przepis ten chroni bowiem pracowników, którym brakuje nie więcej niż 2 lata do
osiągnięcia wieku emerytalnego (jeżeli okres zatrudnienia umożliwia uzyskanie
prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku), ale wyłącznie przed wypowiedze-
niem, a nie przed rozwiązaniem stosunku pracy, zaś powódce nie wypowiedziano
umowy o pracę. Natomiast okoliczność, iż posiada ona staż pracy umożliwiający na-
bycie prawa do emerytury z osiągnięciem wieku emerytalnego (28 grudnia 1999 r.),
przemawia za niecelowością przywrócenia do pracy na stosunkowo krótki okres i w
warunkach konfliktu powódki z przełożoną.
Sąd Najwyższy nie znalazł zatem usprawiedliwionych podstaw do uwzględ-
nienia kasacji i w oparciu o art. 39312
KPC orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================