Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 8 grudnia 1999 r.
II UKN 249/99
Doraźne wykonywanie zleceń na świadczenie usług traktorem przez
kółko rolnicze, które nie zatrudniało traktorzystów w ramach stosunków pracy
wyklucza uwzględnienie tym traktorzystom okresów świadczenia takich usług
do emerytalnego stażu ubezpieczonego.
Przewodniczący: SSN Teresa Romer, Sędziowie SN: Jerzy Kuźniar, Zbigniew
Myszka (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 1999 r. sprawy z wniosku
Stanisława C. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w B. o
wcześniejszą emeryturę, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyj-
nego w Białymstoku z dnia 3 marca 1999 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku wyro-
kiem z dnia 3 marca 1999 r. oddalił apelację wnioskodawcy Stanisława C. od wyroku
Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku z dnia
20 listopada 1998 r. [...], oddalającego odwołanie wnioskodawcy od decyzji organu
rentowego odmawiającej przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury z powo-
du braku wymaganego 40 letniego stażu ubezpieczeniowego. W sprawie tej organ
rentowy uznał za udowodniony okres zatrudnienia w wymiarze 37 lat i 7 dni, odma-
wiając zaliczenia okresu zatrudnienia od 2 grudnia 1959 r. do 24 maja 1962 r. w
Kółku Rolniczym w S., które nie figurowało w ewidencji płatników składek ZUS. Sąd
drugiej instancji potwierdził stanowisko Sądu pierwszej instancji, który nie znalazł
podstaw do zaliczenia wnioskodawcy spornego okresu do wymaganego stażu ubez-
pieczeniowego, wykazując, że Kółko Rolnicze w S. w spornym okresie nie było płat-
nikiem składek na ubezpieczenie społeczne. Nadto wnioskodawca przedstawił jako
2
oryginał sporządzone przez siebie osobiście świadectwo pracy określające sporny
okres jako okres zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, czego nie potwier-
dziły zeznania zawnioskowanych przez niego świadków, którzy nie wiedzieli na jakiej
podstawie wnioskodawca wykonywał w spornym okresie pracę traktorzysty i nie byli
też w stanie określić wymiaru zatrudnienia, a w szczególności czy pracował codzien-
nie i przez ile godzin. Sąd Apelacyjny uznał, że wnioskodawca nie wykazał, iż był
stałym pracownikiem Kółka Rolniczego w S. i wskazał, że w oryginalnym życiorysie
złożonym do akt osobowych BZPB „F.” wnioskodawca nie wskazał spornego okresu
jako wcześniejszego okresu zatrudnienia. Zważywszy, że żaden z przesłuchanych
byłych członków zarządu Kółka Rolniczego nie zawierał z nim umowy o pracę, Sąd
ten doszedł do wniosku, że wnioskodawca mógł wykonywać dorywcze usługi trakto-
rzysty, gdy Kółko pozyskało zlecenia na takie usługi. Zebrany materiał dowodowy nie
dał wystarczających podstaw do ustalenia, że wnioskodawca mógł wykonywać te
usługi stale w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie.
W kasacji wnioskodawcy podniesiono zarzuty naruszenia przepisów postępo-
wania – art. 233 § 1 i 328 § 2 KPC – przez odmowę dania wiary zeznaniom świad-
ków na okoliczność wykonywania zatrudnienia w spornym okresie, art. 378 §1 i 382
KPC – przez całkowite zakwestionowanie faktu tego zatrudnienia oraz art. 244 § 1 i
217 § 1 KPC – przez odmowę uznania za dowód notatki potwierdzającej fakt wypad-
ku drogowego wnioskodawcy w okresie jego zatrudnienia w Kółku Rolniczym w S.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest bezzasadna, albowiem nie potwierdziły się zarzuty naruszenia
prawa procesowego podniesione w kasacji, która nie może opierać się na kwestio-
nowaniu faktów ustalonych w postępowaniu sądowym w sytuacji, gdy nie doszło do
naruszenia granic swobodnej oceny dowodów określonych w art. 233 § 1 KPC (por.
wyrok z dnia 24 stycznia 1997 r., II UKN 60/96, OSNAPiUS 1997 nr 18, poz. 352).
Nie jest usprawiedliwiony zarzut kasacji naruszenia art. 233 § 1 i 328 § 2 KPC, po-
nieważ Sąd Apelacyjny wskazał, że Sąd pierwszej instancji wnikliwie ocenił cały ze-
brany materiał dowodowy i nie pominął zeznań świadka K., trafnie odmawiając uzna-
nia ich wiarygodności z uwagi na fakt, że żaden z przesłuchanych w sprawie świad-
ków nie potwierdził nawiązania w spornym okresie z wnioskodawcą stosunku pracy
w wymiarze co najmniej połowy etatu w Kółku Rolniczym w S., które nie figurowało
3
jako zakład pracy w ewidencji płatników składek na ubezpieczenia społeczne. Wbrew
twierdzeniom skarżącego Sąd drugiej instancji nie zakwestionował przecież „w
ogóle” zatrudnienia w tym Kółku, ale jedynie uznał, iż jednostka ta nie miała statusu
prawnego zakładu pracy zatrudniającego pracowników w ustalonych godzinach
pracy i wykonywała usługi na konkretne zapotrzebowania, ale także, iż nie pracowa-
ła, gdy nie było tych zamówień. Sąd Apelacyjny uznał przecież za słuszne pierwszo-
instancyjne ustalenie, że wnioskodawca mógł dorywczo pracować w Kółku Rolni-
czym, gdy pozyskiwało ono zlecenia na te usługi, dlatego Sąd ten nie naruszył prze-
pisów art. 378 § 1 i 382 KPC, ale trafnie konstatował, że doraźne wykonywanie po-
zyskiwanych zleceń na wykonywanie usług traktorem w Kółku Rolniczym, które nie
miało statusu prawnego pracodawcy i nie zatrudniało traktorzystów w ramach sto-
sunków pracy oraz nie figurowało w ewidencji płatników składek na ubezpieczenia
społeczne wyklucza uwzględnienie okresów świadczenia takich usług do emerytal-
nego stażu ubezpieczeniowego traktorzysty, który te usługi wykonywał (a contrario z
art. 2 ust. 2 pkt 1a ustawy rewaloryzacyjnej). W takich okolicznościach sprawy, bez
istotnego znaczenia dowodowego było spowodowanie przez wnioskodawcę wypadku
drogowego w spornym okresie, w którym nie wykonywał on stałego zatrudnienia w
wymiarze co najmniej połowy obowiązującego czasu pracy. W rozpoznawanej
sprawie w pełni usprawiedliwiona była przezorność w ocenie zebranego materiału
dowodowego i Sądy meriti skutecznie zdyskwalifikowały załączone do akt emerytal-
nych jako oryginalne, a spreparowane przez wnioskodawcę świadectwo pracy oraz
ujawniły, że w życiorysie sporządzonym przez niego w 1967 r. nie wspominał on o
spornym zatrudnieniu. W tej sytuacji zarzuty kasacyjne okazały się bezpodstawne już
z tej tylko przyczyny, że skarżący zaprezentował jedynie własną ocenę dowodów
odmiennie od oceny sądów meriti, która mieściła się w granicach sędziowskiej oceny
dowodów z art. 233 § 1 KPC (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 1997
r., I PKN 55/96, OSNAPiUS 1997 nr 16, poz. 290).
Mając powyższe na uwadze kasacja podlegała oddaleniu na podstawie art.
39312
KPC.
========================================