Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 15 grudnia 1999 r.
II UKN 678/99
Zawinione uchybienie ustawowego terminu do wniesienia odwołania od
decyzji organu rentowego przez pełnomocnika procesowego wywołuje nieko-
rzystne skutki dla reprezentowanej strony (art. 91 KPC w związku z art. 95 § 2
KC).
Przewodniczący: SSN Teresa Romer, Sędziowie SN: Beata Gudowska,
Zbigniew Myszka (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 1999 r. na posiedzeniu
niejawnym sprawy z wniosku Beaty Ż. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w R. o jednorazowe odszkodowanie, na skutek kasacji wniosko-
dawczyni od postanowienia Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 lipca 1999 r.
[...]
p o s t a n o w i ł:
o d d a l i ć kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach posta-
nowieniem dnia 28 lipca 1999 r. oddalił zażalenie ubezpieczonej Beaty Ż. na posta-
nowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach-
Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku z dnia 21 kwietnia 1999 r. [...], odrzucające jej
spóźnione odwołanie od decyzji organu rentowego odmawiającej jej przyznania
prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu następstw wypadku w drodze do
pracy. W sprawie tej ustalono, że ubezpieczona otrzymała decyzję organu rentowego
24 listopada 1998 r., a jej pełnomocnik złożył odwołanie dopiero w dniu 28 grudnia
1998 r., tj. po upływie terminu określonego w art. 4779
§ 1 KPC. Sąd pierwszej ins-
tancji wskazał, że wprawdzie jest faktem powszechnie znanym, że niektóre urzędy
2
pocztowe w dniu 24 grudnia pracują w skróconym czasie pracy, ale nie było przesz-
kód do złożenia w tym dniu odwołania bezpośrednio w sądzie, którego biuro podaw-
cze było czynne do godziny 1530
. Stanowisko takie podzielił Sąd Apelacyjny, który
uznał, że pełnomocnik będący radcą prawnym powinien być zorientowany o sposo-
bie i terminie wniesienia odwołania.
W kasacji pełnomocnik ubezpieczonej podniósł zarzut naruszenia „art. 4799
§
3 KPC przez przyjęcie, iż przekroczenie terminu do wniesienia odwołania nie nastą-
piło z przyczyn niezależnych od odwołującej się – co ma istotny wpływ na wynik
sprawy”, argumentując, że nie zachował miesięcznego terminu do wniesienia odwo-
łania, który upływał w dniu 24 grudnia 1998 r., ponieważ w tym dniu urząd pocztowy
w miejscu zamieszkania ubezpieczonej i jej pełnomocnika był czynny jedynie do go-
dziny 1300
, a dni 25-27 grudnia 1998 r. były ustawowo wolne od pracy . W takich
okolicznościach sprawy ubezpieczona nie może ponosić ujemnych skutków proce-
sowych spowodowanych dowolnym ustaleniem czasu pracy w dniu 24 grudnia 1998
r. przez instytucję użytku publicznego, jaką jest urząd pocztowy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest środkiem przysługującym stronie wyłącznie od wyroku lub posta-
nowienia, wydanych przez sąd drugiej instancji i kończących postępowanie w spra-
wie (art. 392 § 1 KPC), w konsekwencji powinna być oparta na podstawach kasacyj-
nych określonych w art. 3931
KPC, tj. na naruszeniu przepisów prawa materialnego
lub procesowego przez sąd drugiej instancji. Tymczasem rozpatrywana skarga ka-
sacyjna zawierała wyłącznie zarzut naruszenia art. 4779
§ 3 KPC, będącego normą
stosowaną tylko przez sąd pierwszej instancji, która przewiduje obowiązek tego sądu
odrzucenia odwołania wniesionego po upływie miesięcznego terminu od doręczenia
odpisu decyzji rentowej, chyba że przekroczenie terminu nie było nadmierne i nastą-
piło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Z istoty tego przepisu wynika, że
sąd drugiej instancji nie orzeka na podstawie jego dyspozycji, a jedynie weryfikuje
prawidłowość zastosowania tej normy proceduralnej przez sąd pierwszej instancji. W
konsekwencji chybione było wskazanie przez skarżącego jako podstawy kasacyjnej
zarzutu naruszenia przepisu postępowania cywilnego stosowanego przez sąd
pierwszej instancji bez połączenia go z zarzutem naruszenia przepisów postępowa-
nia przez sąd drugiej instancji.
3
W tej sytuacji Sąd Najwyższy jedynie uznał, że zgodnie z art. 165 § 2 KPC
równoznaczne z wniesieniem pisma procesowego jest oddanie go w polskim urzę-
dzie pocztowym, co oznaczałoby zachowanie procesowego terminu do wniesienia
odwołania w razie skutecznego złożenia go w jakimkolwiek z polskich urzędów
pocztowych, których nie brakuje w aglomeracji śląskiej. W rozpoznawanej sprawie
oczywiście niewystarczające było ograniczenie się pełnomocnika ubezpieczonej do
próby oddania odwołania w urzędzie pocztowym w miejscu zamieszkania strony i jej
pełnomocnika, który - podejmując się procesowej reprezentacji strony - był zobowią-
zany do zachowania wszelkich dostępnych i koniecznych działań dla terminowego
dokonania tej czynności procesowej w imieniu i za ubezpieczoną. Zawinione uchy-
bienie ustawowego terminu do wniesienia odwołania przez pełnomocnika proceso-
wego wywołuje niekorzystne skutki prawne dla reprezentowanej przezeń strony pro-
cesowej, albowiem czynności dokonane przez pełnomocnika w granicach umoco-
wania pociągają za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego (art. 91 KPC w
związku z art. 95 § 2 KC).
Mając powyższe na uwadze kasacja podlegała oddaleniu na podstawie art.
39312
KPC.
========================================