Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 28 czerwca 2000 r.
III RN 191/99
Podatnik może zmniejszyć podatek należny o kwotę podatku naliczone-
go związaną ze sprzedażą opodatkowaną (art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 8 stycz-
nia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, Dz.U. Nr
11, poz. 50 ze zm.).
Przewodniczący: SSN Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Andrzej Wasilewski, Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Waldemara
Grudzieckiego, po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2000 r. sprawy ze skargi [...] Fa-
bryki Kabli Spółki Akcyjnej w K. na decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 3 grudnia
1997 r. [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiąc grudzień 1996
roku, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Na-
czelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Krakowie z dnia 25
marca 1999 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i oddalił skargę.
U z a s a d n i e n i e
Minister Sprawiedliwości w sprawie ze skargi [...] Fabryki Kabli S.A. w K. na
decyzję Izby Skarbowej w K. z dnia 3 grudnia 1997 r. w przedmiocie podatku od to-
warów i usług za grudzień 1996 r. wniósł rewizję nadzwyczajną od wyroku Naczelne-
go Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Krakowie z dnia 25 marca
1999 r. [...]. Zaskarżonym wyrokiem uchylono tę decyzję Izby Skarbowej (utrzymują-
cą w mocy decyzję organu pierwszej instancji) i decyzję organu pierwszej instancji
oraz orzeczono o kosztach postępowania na rzecz strony skarżącej. Organy podat-
kowe przyjęły, iż skarżący bezpodstawnie obniżył podatek należny za grudzień 1996
r. o podatek naliczony. Ustalono, że w dniu 25 września 1996 r. została zawarta
umowa pomiędzy skarżącym a Zakładem Energetycznym K. SA w sprawie wspólnej
2
realizacji inwestycji energetycznej. Zgodnie z umową skarżący zobowiązał się do
sfinansowania z własnych środków kosztów budowy I odcinka linii kablowej, pokrycia
wynagrodzenia Zakładu Energetycznego K. SA z tytułu pełnienia funkcji inwestora
zastępczego i nieodpłatnego przekazania na rzecz Zakładu Energetycznego K. SA
sfinansowanego przez siebie odcinka kabla. W decyzji zajęto stanowisko, że skarżą-
cy nieprawidłowo zaliczył sfinansowany przez siebie odcinek linii kablowej do skład-
ników majątku w grudniu 1996 r., gdyż korzystanie z niej jest uwarunkowane nieod-
płatnym przeniesieniem jej własności na Zakład Energetyczny. Niespełnienie tego
warunku uniemożliwia zaliczenie jej do składników majątku trwałego [...] Fabryki Kab-
li SA, a tym samym uniemożliwia dokonywanie odpisów amortyzacyjnych i zaliczenie
ich do kosztów uzyskania przychodów. Urządzenia energetyczne, z chwilą podłącze-
nia do sieci, stają się własnością zakładów energetycznych. Wybudowany odcinek
linii energetycznej przekazano Zakładowi Energetycznemu w dniu 27 lutego 1997 r.
W związku z tym, że skarżący nie mógł zaliczyć tej linii do środków trwałych, to tym
samym został pozbawiony prawa do odliczenia kwot podatku naliczonego zawartego
w fakturach zakupu wymienionych urządzeń, zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy z
dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym
(Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) w związku z art. 2 ust. 2 pkt 1 i 2 ust. 3 tej ustawy.
Zakres prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony określa
także art. 19 ust. 3 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem podatnikowi przysługuje
prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany ze sprzedażą
opodatkowaną, czyli sprzedażą będącą przedmiotem opodatkowania. Poza zakre-
sem prawa do obniżenia podatku należnego znajduje się więc sytuacja, gdy podatnik
nabywa towary, w których cenę wliczony jest podatek, a następnie te towary przez-
nacza do wytworzenia lub odsprzedaży towarów nie stanowiących przedmiotu opo-
datkowania. Zarówno zdaniem skarżącego, jak i organu kontroli taką czynnością było
nieodpłatne przekazanie na majątek Zakładu Energetycznego K. SA sfinansowanego
przez skarżącego odcinka linii kablowej.
Izba Skarbowa w K., po rozpoznaniu odwołania skarżącego od decyzji Ins-
pektora Kontroli Skarbowej, decyzją z dnia 3 grudnia 1997 r. utrzymała zaskarżoną
decyzję w mocy. W uzasadnieniu decyzji wskazano na dwie okoliczności, które
uniemożliwiają odliczenie od podatku należnego podatku naliczonego. Zgodnie z art.
20 ust. 2 ustawy , podatnik może zmniejszyć podatek należny o kwotę podatku nali-
czonego, związaną ze sprzedażą opodatkowaną. Spółce nie przysługiwało prawo do
3
takiego odliczenia, bowiem podatek naliczony nie był związany ze sprzedażą opodat-
kowaną w rozumieniu czynności wyczerpująco wymienionych w art. 2 ustawy. Skoro
nie można obniżyć podatku należnego o podatek naliczony związany ze sprzedażą
zwolnioną od podatku, to tym bardziej nie można takiego obniżenia zastosować przy
nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą nieopodatkowaną. Druga okolicz-
ność związana jest z faktem niezaliczenia wybudowanej linii energetycznej do środ-
ków trwałych podlegających amortyzacji.
Naczelny Sąd Administracyjny uchylając decyzje podatkowe uznał, że wybu-
dowaną linię energetyczną należało zaliczyć do środków trwałych co skutkowało bra-
kiem podstaw do wyłączenia zastosowania art. 25 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od
towarów i usług.
W rewizji nadzwyczajnej zarzucono temu wyrokowi rażące naruszenie art. 22
ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym
(Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) w związku z art. 20 ust. 2 ustawy o podatku od towa-
rów i usług oraz o podatku akcyzowym i wniesiono o jego uchylenie oraz oddalenie
skargi.
Podniesiono, że jedną z przesłanek umożliwiających skorzystanie z prawa do
odliczenia podatku naliczonego (art. 19 ust. 1 ustawy) jest związek ze sprzedażą
opodatkowaną (art. 20 ust. 2 ustawy). Rozpoznając tę sprawę Sąd nie uwzględnił
faktu, że po dwóch miesiącach od momentu zaliczenia linii energetycznej do środków
trwałych została ona nieodpłatnie przekazana Zakładowi Energetycznemu. Wydanie
towaru (linii energetycznej) w wykonaniu umowy nieodpłatnego przekazania, jako
czynność pozostająca poza zakresem przedmiotowym tej ustawy, nie rodzi powsta-
nia obowiązku podatkowego. W konsekwencji Spółka nie mogła skorzystać z przy-
wileju jakim jest prawo do pomniejszenia podatku należnego o naliczony.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona.
Zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępo-
wania cywilnego ... (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) Sąd Najwyższy rozpoznaje rewi-
zje nadzwyczajne stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu kasacyjnym. Wyni-
ka stąd, iż Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach kasacji, a z urzędu bierze
pod uwagę tylko nieważność postępowania (art. 39311
KPC). Wnoszący rewizję nad-
4
zwyczajną nie zarzuca, że linia energetyczna została błędnie uznana przez Naczelny
Sąd Administracyjny za środek trwały. Sąd Najwyższy jest zatem w tym zakresie
związany oceną Naczelnego Sądu Administracyjnego. Trafnie jednakże podniesiono
w rewizji nadzwyczajnej zarzut naruszenia art. 20 ust. 2 ustawy o podatku od
towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Według tego przepisu podatnik może
zmniejszyć podatek należny o kwotę podatku naliczonego, związaną ze sprzedażą
opodatkowaną. Nieodpłatne przekazanie odcinka linii energetycznej, budowanej w
ramach wspólnej inwestycji z Zakładem Energetycznym w K., na rzecz tego Zakładu,
nie jest sprzedażą towarów w rozumieniu art. 4 pkt 8 tej ustawy. Skarżący nie mógł
zatem skorzystać z przewidzianego w art. 19 ust. 1 prawa do obniżenia kwoty podat-
ku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.
Z tych względów na podstawie art. 39315
§ 1 KPC w związku z art. 10 ustawy
z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego ... (Dz.U. Nr 43,
poz. 189 ze zm.) orzeczono jak w sentencji.
========================================