IV CKN 1181/00
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Postanowienie z dnia 22 sierpnia 2000 r., IV CKN 1181/00
Kasacja zawierająca uzasadnienie, które nie ma związku z podniesionymi
podstawami kasacyjnymi i przytoczonymi w ich ramach zarzutami ani nie
obejmuje jakiejkolwiek argumentacji jurydycznej, podlega odrzuceniu.
Przewodniczący: Sędzia SN Jacek Gudowski (sprawozdawca)
Sędziowie SN: Bronisław Czech, Tadeusz Żyznowski
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2000 r. na posiedzeniu
niejawnym sprawy z wniosku Edwarda W. z udziałem Marioli M.-P. i Marka S. o
pozbawienie władzy rodzicielskiej, na skutek kasacji uczestnika Marka S. od
postanowienia Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 23 listopada 1999 r.,
postanowił odrzucić kasację.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 23 listopada 1999 r. Sąd Okręgowy w Toruniu oddalił
zażalenie uczestnika Marka S. na postanowienie tego Sądu z dnia 27 sierpnia
1999 r. odrzucające apelację od postanowienia z dnia 31 marca 1999 r. w
przedmiocie pozbawienia uczestnika i Marioli M.-P. władzy rodzicielskiej nad
małoletnią córką Natalią S. Przyczyną odrzucenia apelacji było niedołączenie przez
uczestnika jej dwóch odpisów.
Od postanowienia Sądu drugiej instancji uczestnik wniósł kasację,
stwierdzając, że jej podstawę "stanowi art. 3931
pkt 2, a konkretnie przepisy art. 5 i
379 pkt 5 k.p.c.".
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3933
k.p.c. w brzmieniu sprzed 1 lipca 2000 r. kasacja – oprócz
wymagań stawianych pismom procesowym (art. 126 i nast. k.p.c.) – powinna także
spełniać wysokie wymagania stawiane jej jako środkowi odwoławczemu,
kierowanemu do Sądu Najwyższego, naczelnego organu sądowego w
Rzeczypospolitej Polskiej; spełnienie tych wymagań sprawia, że środek
odwoławczy wnoszony przez stronę przybiera cechy kasacji. Wymagania, o jakich
mowa, to oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, złożenie wniosku o jego uchylenie
lub zmianę w całości lub w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych oraz ich
uzasadnienie.
Prima facie, kasacja złożona przez uczestnika, sporządzona i podpisana przez
jego pełnomocnika, spełnia wszystkie powyższe wymagania, także w zakresie
przytoczenia uzasadnienia podniesionej podstawy kasacyjnej, w ramach której
zarzucono obrazę art. 5 i 379 pkt 5 k.p.c. W kasacji znalazła się bowiem
wyodrębniona typograficznie część zatytułowana „uzasadnienie”, w której skarżący
przedstawił swoje poglądy na temat sprawy, starając się zarazem przekonać do
nich Sąd Najwyższy. Rzecz jednak w tym, że uzasadnienie odbiega od zarzutów
wypełniających podniesioną w kasacji podstawę, stanowiąc zbiór luźnych refleksji
na różne tematy, dalekich od argumentacji jurydycznej, często nawiązujących
polemicznie do ustaleń stanu faktycznego oraz wyrażających przewidywania co do
skutków, jakie mogłoby wywrzeć zaskarżone postanowienie w życiu prywatnym
skarżącego, gdyby nie zostało uchylone. Autor kasacji, oceniając rozpoznawaną
sprawę jako „oryginalną i dość ciekawą” albo jako „ważną i poważną”, odwołując się
do paremii łacińskich, a także opisując we fragmentach przebieg dotychczasowego
postępowania, nie sformułował w uzasadnieniu żadnego argumentu prawnego,
który mógłby służyć wykazaniu naruszenia przez Sąd drugiej instancji przepisów
postępowania, przytoczonych na wstępie kasacji, nie mówiąc już o wpływie, jaki to
domniemane naruszenie mogłoby mieć na wynik sprawy.
Należy podkreślić, że choć przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie
określają nawet minimum warunków formalnych, jakim powinno odpowiadać
uzasadnienie kasacji, to jednak jest oczywiste, iż jako wypowiedź mająca na celu
wykazanie trafności (słuszności) zarzutów postawionych w ramach podniesionej
podstawy kasacyjnej, uzasadnienie musi przede wszystkim zawierać argumenty
zmierzające do „usprawiedliwienia” (verbum legis: art. 39312
k.p.c.) tej podstawy.
Nie może także podlegać dyskusji, że – ze względu na charakter kasacji, środka
odwoławczego spełniającego funkcję kontrolną legalności orzeczeń sądów drugiej
instancji, kończących postępowanie w sprawie – uzasadnienie kasacji powinno
skupiać się na argumentach ściśle jurydycznych, dalekich od roztrząsania stanu
faktycznego oraz przeprowadzonych dowodów, a także od rozważań i ocen, nie
mających związku z postawionymi zarzutami.
Z tych przyczyn zawartej w kasacji wypowiedzi, określonej jako
„uzasadnienie”, nie można – na skutek braku argumentacji jurydycznej oraz braku
związku z istotą podniesionej podstawy kasacyjnej i przytoczonych w jej ramach
zarzutów – uznać za uzasadnienie w rozumieniu art. 3933
k.p.c. W takiej sytuacji
nie może być zatem mowy „bezzasadności uzasadnienia”, a więc o braku
„usprawiedliwionych” podstaw, lecz chodzi o brak konstrukcyjny kasacji, odbierający
jej cechy tego środka odwoławczego, w związku z czym podlega ona odrzuceniu
bez wzywania do uzupełnienia (por. także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
6 listopada 1996 r., II UKN 12/96, OSNAPUS 1997, nr 10, poz.173, postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 16 października 1997 r., II CKN 404/97, OSNC 1998, nr
4, poz. 59 oraz uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30
kwietnia 1938 r., C .III. 319/37, Zb.Urz. 1938, poz. 303).
Należy w końcu podkreślić, że w sytuacji gdy kasacja podlega odrzuceniu,
Sąd Najwyższy jest zwolniony do rozważania z urzędu nieważności postępowania
jako ewentualnej przesłanki uchylenia zaskarżonego orzeczenia (skarżący, obok
art. 5 k.p.c., wskazał na art. 379 pkt 5 k.p.c.), gdyż przepis art. 39311
k.p.c. ma
zastosowanie tylko w wypadku przystąpienia do rozpoznawania kasacji, co zależy
od skutecznego jej wniesienia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11
marca 1997 r., III CKN 13/97, OSNC 1997, nr 8, poz. 114).
W konsekwencji Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 3938
§ 1 w brzmieniu
sprzed dnia 1 lipca 2000 r. w związku z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o
zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego ... (Dz.U. Nr 48, poz. 554), jak w
sentencji.
Kasacja zawierająca uzasadnienie, które nie ma związku z podniesionymi
podstawami kasacyjnymi i przytoczonymi w ich ramach zarzutami ani nie
obejmuje jakiejkolwiek argumentacji jurydycznej, podlega odrzuceniu.
Przewodniczący: Sędzia SN Jacek Gudowski (sprawozdawca)
Sędziowie SN: Bronisław Czech, Tadeusz Żyznowski
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2000 r. na posiedzeniu
niejawnym sprawy z wniosku Edwarda W. z udziałem Marioli M.-P. i Marka S. o
pozbawienie władzy rodzicielskiej, na skutek kasacji uczestnika Marka S. od
postanowienia Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 23 listopada 1999 r.,
postanowił odrzucić kasację.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 23 listopada 1999 r. Sąd Okręgowy w Toruniu oddalił
zażalenie uczestnika Marka S. na postanowienie tego Sądu z dnia 27 sierpnia
1999 r. odrzucające apelację od postanowienia z dnia 31 marca 1999 r. w
przedmiocie pozbawienia uczestnika i Marioli M.-P. władzy rodzicielskiej nad
małoletnią córką Natalią S. Przyczyną odrzucenia apelacji było niedołączenie przez
uczestnika jej dwóch odpisów.
Od postanowienia Sądu drugiej instancji uczestnik wniósł kasację,
stwierdzając, że jej podstawę "stanowi art. 3931
pkt 2, a konkretnie przepisy art. 5 i
379 pkt 5 k.p.c.".
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3933
k.p.c. w brzmieniu sprzed 1 lipca 2000 r. kasacja – oprócz
wymagań stawianych pismom procesowym (art. 126 i nast. k.p.c.) – powinna także
spełniać wysokie wymagania stawiane jej jako środkowi odwoławczemu,
kierowanemu do Sądu Najwyższego, naczelnego organu sądowego w
Rzeczypospolitej Polskiej; spełnienie tych wymagań sprawia, że środek
odwoławczy wnoszony przez stronę przybiera cechy kasacji. Wymagania, o jakich
mowa, to oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, złożenie wniosku o jego uchylenie
lub zmianę w całości lub w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych oraz ich
uzasadnienie.
Prima facie, kasacja złożona przez uczestnika, sporządzona i podpisana przez
jego pełnomocnika, spełnia wszystkie powyższe wymagania, także w zakresie
przytoczenia uzasadnienia podniesionej podstawy kasacyjnej, w ramach której
zarzucono obrazę art. 5 i 379 pkt 5 k.p.c. W kasacji znalazła się bowiem
wyodrębniona typograficznie część zatytułowana „uzasadnienie”, w której skarżący
przedstawił swoje poglądy na temat sprawy, starając się zarazem przekonać do
nich Sąd Najwyższy. Rzecz jednak w tym, że uzasadnienie odbiega od zarzutów
wypełniających podniesioną w kasacji podstawę, stanowiąc zbiór luźnych refleksji
na różne tematy, dalekich od argumentacji jurydycznej, często nawiązujących
polemicznie do ustaleń stanu faktycznego oraz wyrażających przewidywania co do
skutków, jakie mogłoby wywrzeć zaskarżone postanowienie w życiu prywatnym
skarżącego, gdyby nie zostało uchylone. Autor kasacji, oceniając rozpoznawaną
sprawę jako „oryginalną i dość ciekawą” albo jako „ważną i poważną”, odwołując się
do paremii łacińskich, a także opisując we fragmentach przebieg dotychczasowego
postępowania, nie sformułował w uzasadnieniu żadnego argumentu prawnego,
który mógłby służyć wykazaniu naruszenia przez Sąd drugiej instancji przepisów
postępowania, przytoczonych na wstępie kasacji, nie mówiąc już o wpływie, jaki to
domniemane naruszenie mogłoby mieć na wynik sprawy.
Należy podkreślić, że choć przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie
określają nawet minimum warunków formalnych, jakim powinno odpowiadać
uzasadnienie kasacji, to jednak jest oczywiste, iż jako wypowiedź mająca na celu
wykazanie trafności (słuszności) zarzutów postawionych w ramach podniesionej
podstawy kasacyjnej, uzasadnienie musi przede wszystkim zawierać argumenty
zmierzające do „usprawiedliwienia” (verbum legis: art. 39312
k.p.c.) tej podstawy.
Nie może także podlegać dyskusji, że – ze względu na charakter kasacji, środka
odwoławczego spełniającego funkcję kontrolną legalności orzeczeń sądów drugiej
instancji, kończących postępowanie w sprawie – uzasadnienie kasacji powinno
skupiać się na argumentach ściśle jurydycznych, dalekich od roztrząsania stanu
faktycznego oraz przeprowadzonych dowodów, a także od rozważań i ocen, nie
mających związku z postawionymi zarzutami.
Z tych przyczyn zawartej w kasacji wypowiedzi, określonej jako
„uzasadnienie”, nie można – na skutek braku argumentacji jurydycznej oraz braku
związku z istotą podniesionej podstawy kasacyjnej i przytoczonych w jej ramach
zarzutów – uznać za uzasadnienie w rozumieniu art. 3933
k.p.c. W takiej sytuacji
nie może być zatem mowy „bezzasadności uzasadnienia”, a więc o braku
„usprawiedliwionych” podstaw, lecz chodzi o brak konstrukcyjny kasacji, odbierający
jej cechy tego środka odwoławczego, w związku z czym podlega ona odrzuceniu
bez wzywania do uzupełnienia (por. także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
6 listopada 1996 r., II UKN 12/96, OSNAPUS 1997, nr 10, poz.173, postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 16 października 1997 r., II CKN 404/97, OSNC 1998, nr
4, poz. 59 oraz uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30
kwietnia 1938 r., C .III. 319/37, Zb.Urz. 1938, poz. 303).
Należy w końcu podkreślić, że w sytuacji gdy kasacja podlega odrzuceniu,
Sąd Najwyższy jest zwolniony do rozważania z urzędu nieważności postępowania
jako ewentualnej przesłanki uchylenia zaskarżonego orzeczenia (skarżący, obok
art. 5 k.p.c., wskazał na art. 379 pkt 5 k.p.c.), gdyż przepis art. 39311
k.p.c. ma
zastosowanie tylko w wypadku przystąpienia do rozpoznawania kasacji, co zależy
od skutecznego jej wniesienia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11
marca 1997 r., III CKN 13/97, OSNC 1997, nr 8, poz. 114).
W konsekwencji Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 3938
§ 1 w brzmieniu
sprzed dnia 1 lipca 2000 r. w związku z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o
zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego ... (Dz.U. Nr 48, poz. 554), jak w
sentencji.