Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 4 października 2000 r.
I PKN 57/00
Z art. 231
KP nie wynika zakaz wypowiedzenia umowy o pracę przez pra-
codawcę będącego w trakcie likwidacji, którego zadania przejmuje inny pod-
miot.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Katarzyna Gonera, Walerian Sanetra.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 4 października 2000 r. sprawy z po-
wództwa Cezarego R. przeciwko Urzędowi Kontroli Skarbowej w P. o przywrócenie
do pracy, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 15 października 1999 r. [...]
o d d a l i ł kasację i nie obciążył powoda kosztami postępowania kasacyjne-
go.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Koninie wyrokiem z dnia 10 czerwca 1999 r. od-
dalił powództwo Cezarego R. o przywrócenie do pracy. Pozew wytoczył on przeciw-
ko Urzędowi Kontroli Skarbowej w P., a Sąd dopozwał do udziału w sprawie pełno-
mocnika Ministra Finansów – Romana A., który jest jednocześnie Dyrektorem
Urzędu Kontroli Skarbowej w P.
Sąd Rejonowy ustalił, że powód zatrudniony był w Urzędzie Kontroli Skarbo-
wej w K. od 1983 r. Umowa o pracę została rozwiązana 21 sierpnia 1998 r., a wyro-
kiem Sądu Rejonowego w Koninie z 24 lutego 1999 r. powód został przywrócony do
pracy i powrócił do Urzędu będącego już w likwidacji z powodu reformy administra-
cyjnej kraju. Na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 1998
r. w sprawie określenia siedzib i terytorialnego zasięgu Urzędów Kontroli Skarbowej
(Dz.U. Nr 153, poz. 995) nastąpiła likwidacja Urzędów Kontroli Skarbowej w K., K., L.
i w P., w miejsce których powstały ośrodki zamiejscowe zreorganizowanego Urzędu
2
Kontroli Skarbowej w P. Osobą odpowiedzialną za reformy na terenie W. ustanowio-
no Romana A., dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w P. Pełnomocnictwo udzielone
mu przez Ministra Finansów obejmowało, między innymi, likwidację Urzędu Kontroli
Skarbowej w K. i zorganizowanie tam ośrodka zamiejscowego Urzędu Kontroli Skar-
bowej w P., a w związku z tym umocowanie do występowania w sprawach organiza-
cyjnych i pracowniczych. Pozwany nie był zobligowany do zatrudnienia wszystkich
dotychczasowych pracowników w Urzędzie Kontroli Skarbowej w P. i ośrodkach za-
miejscowych. W związku z koniecznością redukcji etatów w ośrodkach zamiejsco-
wych, pozwany rozwiązał z powodem 1 kwietnia 1999 r. umowę o pracę z zachowa-
niem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia określonego na podstawie art. 361
§
1 KP. Jako przyczyny podano reformę administracyjną kraju i likwidację Urzędu Kon-
troli Skarbowej w K. W związku z reformą, z 877 pracowników zatrudnionych w
Urzędzie Kontroli Skarbowej w P. i likwidowanych Urzędach pozostało 824, pracują-
cych w P. i ośrodkach zamiejscowych. Sąd Rejonowy uznał, że Roman A. miał
prawo do wypowiadania umów o pracę w związku koniecznością redukcji etatów w
ośrodkach zamiejscowych. Podana przyczyna w postaci likwidacji Urzędu w K.
uznana została za dostateczną.
Wyrok ten zaskarżył powód, a Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych w Poznaniu oddalił jego apelację wyrokiem z dnia 15 października 1999 r.
W uzasadnieniu tego wyroku podniesiono, że w lutym 1999 r., kiedy to powód został
przywrócony do pracy, nie istniał już Urząd Kontroli Skarbowej w K. w poprzedniej
postaci, a jedynie jako ośrodek zamiejscowy. Powód nie był już zatem pracownikiem
Urzędu Kontroli Skarbowej w K., nie stał się też pracownikiem Urzędu Kontroli Skar-
bowej w P. na skutek przejęcia zakładu pracy w trybie art. 231
KP, skoro nie pozo-
stawał w stosunku pracy w dniu 1 stycznia 1999 r. Ponieważ powód zgłosił gotowość
do pracy 31 marca 1999 r., to dopiero wówczas było możliwe doręczenie mu pisma
rozwiązującego umowę o pracę z powodu likwidacji Urzędu Kontroli Skarbowej w K.
Pismo to, podpisane przez pełnomocnika Ministra Finansów Romana A. doręczone
zostało powodowi 1 kwietnia 1999 r. Roman A. był upoważniony do dokonania wy-
powiedzenia, co wynikało z treści pełnomocnictwa, a poza tym nie było innej osoby,
która mogłaby złożyć takie oświadczenie. Natomiast Urząd Kontroli Skarbowej w P.
nie był nigdy legitymowany biernie w tej sprawie, ponieważ nie był nigdy pracodawcą
powoda, nie stał się nim też na podstawie art. 231
KP.
Od tego wyroku powód wniósł kasację, zaskarżając go w całości i podnosząc
3
zarzut naruszenia art. 231
KP poprzez przyjęcie, że pozwany Urząd Kontroli Skarbo-
wej w P. - Ośrodek Zamiejscowy w K. nigdy nie był pracodawcą powoda, a tym sa-
mym nie doszło do zatrudnienia powoda u pozwanego z mocy prawa. Na tej podsta-
wie wniósł o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi Okręgowemu w Poznaniu przy uwzględnieniu kosztów postępowania. W
uzasadnieniu kasacji podniesiono ponadto, że Sąd Okręgowy nie odniósł się do
zgłoszonej przez powoda kwestii, czy strona pozwana wskazując jako przyczynę wy-
powiedzenia reformę administracyjną i likwidację Urzędu Kontroli Skarbowej w P.
wypełniła obowiązek z art. 30 § 4 KP.
Urząd Kontroli Skarbowej w P., w którego imieniu działał (udzielił pełnomoc-
nictwa w zakresie postępowania kasacyjnego) Roman A., wniósł o oddalenie kasacji
i zasądzenie kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
W rozpoznawanej sprawie wystąpiły szczególne okoliczności, wynikające
stąd, że powód nie był pracownikiem Urzędu Kontroli Skarbowej w K. 1 stycznia
1999 r., kiedy to weszły w życie ustawy reformujące administrację publiczną. Nowa
organizacja administracji publicznej spowodowała konieczność dostosowania do niej
organizacji, obszarów działania i siedzib urzędów kontroli skarbowej. Zadanie to
powierzone zostało Ministrowi Finansów (art. 22 ustawy z dnia 13 października 1998
r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, Dz.U. Nr
133, poz. 872 ze zm.). Dostosowanie było pewnym procesem, polegającym, między
innymi, na reorganizacji jednych urzędów (w jej trakcie tworzono też ośrodki zamiej-
scowe) i na likwidacji innych. W dacie przywrócenia powoda do pracy Urząd Kontroli
Skarbowej w K. istniał, lecz był w stanie likwidacji. Wynika to z § 2 ust. 3 rozporzą-
dzenia Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 1998 r. w sprawie określenia siedzib i te-
rytorialnego zasięgu działania urzędów kontroli skarbowej (Dz.U. Nr 153, poz. 995),
które to rozporządzenie zostało wydane na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 28
września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz.U. Nr 100, poz. 442 ze zm., obecnie jedno-
lity tekst: Dz.U. z 1999 r. Nr 54, poz. 572 ze zm.) i na podstawie art. 22 ustawy z dnia
13 października 1998 r. W przepisie owym jest mowa o tym, że likwidację przepro-
wadzą specjalnie ustanowieni pełnomocnicy. Przeprowadzający likwidację pełno-
mocnik Ministra Finansów dokonał wypowiedzenia umowy o pracę łączącej Urząd z
4
powodem. Powód stał się pracownikiem likwidowanego Urzędu na skutek przywró-
cenia go do pracy i zgłoszenia gotowości niezwłocznego podjęcia pracy (art. 45 § 1
w związku z art. 48 § 1 KP). Podniesiony w kasacji zarzut naruszenia art. 23 1
KP nie
może być uznany za zasadny. Przepis ten nie był bowiem stosowany do rozpoznania
roszczenia powoda i nie miał zastosowania do stanu faktycznego sprawy.
Rozważanie, czy Ośrodek Zamiejscowy w K. Urzędu Kontroli Skarbowej w P. przejął
zadania zlikwidowanego Urzędu, a w związku z tym, czy nastąpiło przejście zakładu
pracy na innego pracodawcę, jest bezprzedmiotowe. Z normy zawartej w art. 231
KP
nie wynika bowiem zakaz dokonania wypowiedzenia umowy o pracę przez dotych-
czasowego ani też przez nowego pracodawcę. Do czasu zlikwidowania, niewątpliwie
pracodawcą powoda był Urząd Kontroli Skarbowej w K. i pełnomocnik przepro-
wadzający likwidację dokonał wypowiedzenia. Pozostawało zatem jedynie do rozwa-
żenia, czy wykonał on obowiązek ciążący na pracodawcy wskazania pracownikowi
przyczyny wypowiedzenia (art. 30 § 4 KP). Do naruszenia tego przepisu doszłoby,
gdyby przyczyna nie została w ogóle wskazana, bądź gdyby wskazana została w
sposób nadmiernie ogólnikowy, niezrozumiały dla adresata, albo też wówczas gdyby
wskazana przyczyna była pozorna. Tak jednakże nie stało się w rozpoznawanej
sprawie. Reforma administracyjna kraju i likwidacja Urzędu Kontroli Skarbowej w K.
wskazane powodowi, łącznie ujmowane i rozumiane, są dostatecznie jasne i
zrozumiałe, nic nie świadczy też o tym, by pracodawca miał na względzie inny powód
wypowiedzenia. Inną jest kwestią, czy wskazane przyczyny mogły uzasadniać
dokonane powodowi wypowiedzenie. Kwestia ta jednak nie mogła być w ogóle roz-
ważana przez Sąd Najwyższy wobec niepodniesienia uprawniającego do takich roz-
ważań zarzutu naruszenia prawa w zaskarżonym wyroku. Sąd Najwyższy rozpoznaje
sprawę jedynie w granicach kasacji, z urzędu biorąc pod rozwagę tylko nieważność
postępowania (art. 39311
KPC).
Kasacja jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw, podlegała zatem od-
daleniu (art. 39312
KPC). O kosztach orzeczono na podstawie art. 102 KPC.
========================================