Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 20 czerwca 2001 r.
I PKN 477/00
Pracownikowi samorządowemu zatrudnionemu w ramach stosunku
pracy z wyboru, który w czasie trwania zatrudnienia stał się niezdolny do pracy
z powodu choroby i pobierał zasiłek chorobowy, a bezpośrednio potem prze-
szedł na rentę inwalidzką, przysługuje prawo do jednorazowej odprawy na
podstawie art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samo-
rządowych (Dz.U. Nr 21, poz. 124 ze zm.) w związku z art. 28 ustawy z dnia 16
września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214
ze zm.).
Przewodniczący SSN Katarzyna Gonera, Sędziowie SN: Józef Iwulski,
Andrzej Wasilewski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2001 r. sprawy z po-
wództwa Anny K. przeciwko Urzędowi Miejskiemu w D. - Burmistrzowi Miasta D. o
odprawę rentową, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego
w Rzeszowie z dnia 10 lutego 2000 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Przemyślu wyrokiem
z dnia 17 listopada 1999 r. [...], w sprawie z powództwa Anny K. przeciwko Urzędowi
Miejskiemu w D. - Burmistrzowi Miasta D. o odprawę rentową, zasądził od strony po-
zwanej na rzecz powódki tytułem odprawy rentowej kwotę 16.751, 60 zł, stanowiącą
różnicę między należną powódce odprawą rentową w kwocie 26.761, 60 zł a wypła-
coną jej odprawą z tytułu upływu kadencji zarządu gminy w kwocie 10.000 zł. W uza-
sadnieniu tego wyroku Sąd Okręgowy stwierdził, że powódka była w okresie od dnia
16 czerwca 1995 r. do dnia 30 października 1998 r. burmistrzem miasta D. oraz że w
okresie od dnia 29 października 1998 r. do dnia 26 kwietnia 1999 r. z powodu nie-
2
zdolności do pracy przebywała na zwolnieniu lekarskim i otrzymywała zasiłek choro-
bowy wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w P. Natomiast od
dnia 27 kwietnia 1999 r. powódka otrzymuje rentę z tytułu niezdolności do pracy,
która została jej przyznana na podstawie decyzji organu rentowego z dnia 11
czerwca 1999 r. Sąd Okręgowy ustalił również, że w związku z upływem kadencji na
stanowisku burmistrza powódka otrzymała odprawę w wysokości trzymiesięcznego
wynagrodzenia za pracę na podstawie art. 14a ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 22 marca
1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 21, poz. 124 ze zm.) w kwocie 10
tysięcy zł. Sąd Okręgowy stwierdził przy tym, że istota sporu w rozpoznawanej spra-
wie sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy powódka ma prawo do odprawy
rentowej. Mając jednak na uwadze art. 21 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządo-
wych w związku z art. 28 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracowni-
kach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214 ze zm.), Sąd ten stanął na sta-
nowisku, że pomimo iż „stosunek pracy powódki ustał z upływem kadencji w dniu 30
października 1998 r., to nabyła ona prawo do spornej odprawy, bowiem na rentę
przeszła po wyczerpaniu nieprzerwanego okresu zasiłkowego, który rozpoczął się
jeszcze w czasie trwania zatrudnienia”. W apelacji od powyższego wyroku Sądu
Okręgowego strona pozwana zarzuciła, że wyrok ten narusza art. 21 ust. 1 ustawy o
pracownikach samorządowych w związku z art. 28 ust. 1 pkt. 3 ustawy o pracowni-
kach urzędów państwowych oraz § 8 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9
lipca 1990 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (jednolity tekst:
Dz.U. z 1993 r. Nr 111, poz. 493 ze zm.), bowiem nietrafnie przyjmuje, że powódka
nabyła prawo do jednorazowej odprawy pieniężnej po przejściu na rentę inwalidzką,
a ponadto narusza także art. 4772
KPC przez zastosowanie tego przepisu do powód-
ki. W uzasadnieniu apelacji strona pozwana wywiodła natomiast, że stosunek pracy
powódki nie uległ rozwiązaniu w związku z jej przejściem na rentę z tytułu niezdolno-
ści do pracy, ale wygasł w związku z upływem kadencji, a wobec tego ma ona jedy-
nie prawo do odprawy w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia (zgodnie z art.
14a ust. 1 i ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych), natomiast nie ma prawa
do odprawy rentowej.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie wyro-
kiem z dnia 10 lutego 2000 r. [...] oddalił apelację. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd
Apelacyjny w pełni podzielił dokonaną przez Sąd Okręgowy w Przemyślu ocenę
prawną dotyczącą zasadności roszczeń powódki i zwracając uwagę na to, że po-
3
wódka jeszcze przed rozwiązaniem umowy o pracę korzystała z zasiłku chorobowe-
go, jej okres zasiłkowy trwał nadal także po rozwiązaniu umowy o pracę, a bezpo-
średnio po wyczerpaniu okresu zasiłkowego powódka otrzymała rentę z tytułu nie-
zdolności do pracy. W takiej sytuacji, stosownie do powołanej w tym kontekście
przez Sąd Apelacyjny uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1989 r. (III PZP
19/89), pracownik nie traci uprawnień do odprawy, gdyż w istocie rzeczy przechodzi
na rentę inwalidzką w sposób bezpośredni po ustaniu zatrudnienia.
W kasacji od powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie strona
pozwana zarzuciła naruszenie art. 21 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych
w związku z art. 28 ust. 1 pkt. 3 ustawy o pracownikach urzędów państwowych oraz
§ 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych,
wobec przyjęcia, że „powódce w związku z wygaśnięciem mandatu burmistrza mia-
sta D. należy się oprócz odprawy pieniężnej z tym związanej, również odprawa ren-
towa”. W uzasadnieniu kasacji strona pozwana wyraziła przekonanie, że w rozpo-
znawanej sprawie „stosunek pracy powódki nie uległ rozwiązaniu w związku z przej-
ściem na rentę inwalidzką z tytułu niezdolności do pracy, ale w związku z wyborem
zarządu nowej kadencji (wygaśnięcie mandatu). Bez znaczenia wydaje się być
stwierdzenie niezdolności do pracy powódki. Kwestią decydującą jest tu przyczyna
wygaśnięcia stosunku pracy. Gdyby z powódką wcześniej, przed wygaśnięciem
mandatu, rozwiązano stosunek pracy w związku przejściem na rentę z tytułu niezdol-
ności do pracy, miałaby ona prawo do odprawy rentowej”. Tymczasem, w danym
wypadku powódka w dniu 29 października 1998 r., a więc na jeden dzień przed
upływem kadencji na stanowisku burmistrza (sprawowanym od dnia 16 czerwca
1995 r.), zachorowała i na zwolnieniu lekarskim przebywała do dnia 26 kwietnia 1999
r., a od dnia 27 kwietnia 1998 r. do dnia 30 czerwca 2002 r. przyznano jej rentę inwa-
lidzką z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, na podstawie decyzji Zakładu Ubez-
pieczeń Społecznych z dnia 11 czerwca 1998 r. Dodatkowo, w uzasadnieniu kasacji
podniesiono, że funkcja odprawy z art. 14a ustawy o pracownikach samorządowych,
którą powódce przyznano oraz odprawy z art. 21 ust. 1 ustawy o pracownikach sa-
morządowych w związku z art. 28 ust. 1 pkt. 3 ustawy o pracownikach urzędów pań-
stwowych są zbliżone, mają one charakter świadczeń dodatkowych i w konsekwen-
cji: „To przemawia przeciwko łączeniu obydwu odpraw”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
4
Kasacja nie jest zasadna. Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się w zasadzie
wraz z wygaśnięciem mandatu (art. 73 § 2 KP), a pracownikowi samorządowemu
zatrudnionemu w ramach stosunku pracy na podstawie wyboru, z którym rozwiązany
został stosunek pracy z upływem kadencji, przysługuje odprawa pieniężna (art. 14a
ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych).
Równocześnie, pracownikowi samorządowemu zatrudnionemu w ramach sto-
sunku pracy z wyboru, który w czasie trwania zatrudnienia stał się niezdolny do pracy
z powodu choroby, przysługuje zasiłek chorobowy (art. 1, art. 2 pkt. 1 oraz art. 5 ust.
1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z tytułu ubezpie-
czenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r.
Nr 30, poz. 143 ze zm. - obowiązującej do dnia 31 sierpnia 1999 r. oraz art. 2 pkt. 1,
art. 4 i art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z
tytułu ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. Nr 60,
poz. 636 ze zm.). W konsekwencji, w sytuacji, gdy bezpośrednio po zakończeniu po-
bierania zasiłku chorobowego pracownik ten przechodzi na rentę inwalidzką, nabywa
on także prawo do jednorazowej odprawy na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o pra-
cownikach samorządowych w związku z art. 28 ustawy o pracownikach urzędów
państwowych oraz § 8 rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników sa-
morządowych.
Skoro więc w rozpoznawanej sprawie niesporne jest, że powódka począwszy
od dnia 29 października 1998 r., czyli jeszcze w czasie trwania jej zatrudnienia na
stanowisku burmistrza miasta D., aż do dnia 26 kwietnia 1999 r. przebywała na zwol-
nieniu lekarskim z powodu niezdolności do pracy i pobierała zasiłek chorobowy, a
bezpośrednio potem - z dniem 27 kwietnia 1999 r., na podstawie decyzji Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w P. z dnia 11 czerwca 1999 r., zaczęła pobie-
rać rentę z tytułu niezdolności do pracy, to oznacza to, iż z chwilą przejścia na tę
rentę nabyła ona prawo do jednorazowej odprawy na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy
o pracownikach samorządowych w związku z art. 28 ust. 1 pkt. 3 ustawy o pracowni-
kach urzędów państwowych oraz § 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wynagradza-
nia pracowników samorządowych. Tym samym, zarzut kasacji, jakoby powódce nie
przysługiwało prawo do odprawy rentowej, okazał się bezzasadny.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39312
KPC
orzekł jak w sentencji.
5
========================================