Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 9 listopada 2001 r.
III RN 149/00
W wypadku, gdy rodzice (opiekunowie prawni) dziecka objętego obo-
wiązkiem szkolnym dokonali dobrowolnie wyboru odpłatnego trybu realizacji
tego obowiązku w niepublicznej szkole podstawowej, a następnie nie wywią-
zują się wobec szkoły niepublicznej z przyjętego na siebie obowiązku opłaty
kosztów nauki świadczonej na rzecz ich dziecka (tzw. czesnego), dyrektor
szkoły niepublicznej nie jest związany ograniczeniem ustawowym wynikającym
z art. 39 ust. 2a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (jednolity
tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 ze zm.) i może podjąć decyzję o skreśleniu
dziecka z listy uczniów szkoły (art. 84 ust. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty).
Jest jednakże obowiązany poinformować o tym dyrektora szkoły publicznej, w
której obwodzie dziecko mieszka, w celu umożliwienia skutecznego sprawo-
wania kontroli dopełnienia przez rodziców zapewnienia dalszej realizacji obo-
wiązku szkolnego dziecka (art. 16 ust. 6 w związku z art. 19 ust. 1 i art. 18 ust. 1
ustawy o systemie oświaty).
Przewodniczący SSN Andrzej Wasilewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Jerzy Kwaśniewski, Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, z udziałem Prokuratora Prokuratury Krajowej, po rozpoznaniu
w dniu 9 listopada 2001 r. sprawy ze skargi Bogusława W. działającego na rzecz i w
imieniu małoletniej Aleksandry W. na decyzję Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9
lipca 1999 r. [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie
skreślenia małoletniej z listy uczniów szkoły podstawowej, na skutek rewizji nadzwy-
czajnej Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego [...] od wyroku Naczelnego
Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2000 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i oddalił skargę.
U z a s a d n i e n i e
2
Dyrektor Niepublicznej Szkoły Podstawowej [...] w W. decyzją z dnia 6 lutego
1997 r. skreślił z listy uczniów tej szkoły małoletnią Aleksandrę W., ponieważ jej
przedstawiciele ustawowi, pomimo przyjętych na siebie zobowiązań umownych, nie
uiszczali ani czesnego, ani też innych opłat wynikających z umowy, na podstawie
której ich córka uczęszczała do tej szkoły. W wyniku odwołania od powyższej decyzji,
wniesionego przez – działającego w imieniu małoletniej uczennicy Aleksandry W. -
Bolesława W., Kurator Oświaty w W. decyzją z dnia 18 marca 1997 r. utrzymał w
mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Kurator Oświaty w
W. stwierdził, że nauka w ośmioklasowej szkole podstawowej jest obowiązkowa, a
dziecko ten obowiązek realizuje poprzez uczęszczanie bądź do szkoły publicznej,
bądź też do szkoły niepublicznej, która posiada uprawnienia szkoły publicznej. Przy
czym, wyboru rodzaju szkoły dokonują autonomicznie rodzice lub opiekunowie
dziecka, którzy ponoszą z tego tytułu stosowne konsekwencje, w tym między innymi
obowiązek ponoszenia opłat w wypadku wyboru szkoły niepublicznej.
Bolesław W., reprezentujący małoletnią Aleksandrę W., wystąpił do Ministra
Edukacji Narodowej o uchylenie lub o stwierdzenie nieważności powyższej decyzji
Kuratora Oświaty w W. z dnia 18 marca 1997 r. W uzasadnieniu swego żądania Bo-
gusław W.: po pierwsze - zarzucił, że decyzja ta została wydana z naruszeniem
przepisów o właściwości, w tym art. 39 ust. 2a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 ze zm.), bowiem
decyzja dyrektora szkoły o skreśleniu ucznia z listy uczniów nie może dotyczyć
ucznia objętego obowiązkiem szkolnym; oraz po drugie – zarzucił także, że w spra-
wie niniejszej dyrektor szkoły w ogóle nie miał kompetencji do wydania decyzji admi-
nistracyjnej. Minister Edukacji Narodowej decyzją z dnia 26 listopada 1998 r. odmó-
wił stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji Kuratora Oświaty w W. W uzasad-
nieniu swego rozstrzygnięcia Minister Edukacji Narodowej stwierdził, że z art. 39 ust.
2a ustawy o systemie oświaty istotnie wynika, iż uczeń objęty obowiązkiem szkolnym
nie może zostać skreślony przez dyrektora szkoły z listy uczniów, a jedynie na wnio-
sek tego dyrektora może zostać przeniesiony do innej szkoły decyzją wydaną przez
kuratora oświaty. Jednakże regulacja ta nie dotyczy niepublicznych szkół podstawo-
wych, bowiem art. 39 ust. 2a umieszczony został w rozdziale ustawy zatytułowanym
„Zarządzanie szkołami i placówkami publicznymi”. Tymczasem, skreślenie ucznia z
listy uczniów niepublicznej szkoły podstawowej następuje w drodze decyzji organu
kierującego taką szkołą, a organem odwoławczym od takiej decyzji jest kurator
3
oświaty. Minister Edukacji Narodowej stwierdził równocześnie, że w § 28 statutu Nie-
publicznej Szkoły Podstawowej [...] w W. określone zostały przypadki, w których
uczeń szkoły może zostać skreślony z listy uczniów, przy czym statut ten przesądza,
iż skreślenia dokonuje dyrektor szkoły na podstawie uchwały rady pedagogicznej.
Następnie, w wyniku ponownego rozpoznania niniejszej sprawy, Minister Edukacji
Narodowej decyzją z dnia 9 lipca 1999 r. utrzymał w mocy swoją poprzednią decyzję
z dnia 26 listopada 1998 r.
W wyniku skargi Bogusława W., Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
wyrokiem z dnia 15 lutego 2000 r. [...] uchylił zaskarżoną decyzję Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 9 lipca 1999 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 26 listopada 1998 r. W uzasadnieniu tego wyroku Naczelny Sąd
Administracyjny stwierdził, że: po pierwsze, art. 39 ust. 2a ustawy o systemie
oświaty, który dotyczy uczniów objętych obowiązkiem szkolnym, ogranicza upraw-
nienia dyrektora szkoły w kwestii skreślania tych uczniów z listy uczniów szkoły, przy
czym ograniczenie to dotyczy zarówno szkół publicznych, jak i szkół niepublicznych,
które korzystają z uprawnień szkół publicznych. Sąd stanął przy tym na stanowisku,
że ograniczenie, o którym mowa w art. 39 ust. 2a ustawy o systemie oświaty, obej-
muje uczniów, a nie rodzaje szkół. Do szkół odnosi się bowiem art. 39 ust. 2 ustawy
o systemie oświaty. Po drugie, skoro szkole niepublicznej, utworzonej zgodnie z art.
82 ust. 1 – ust. 3 ustawy o systemie oświaty, przysługują uprawnienia szkoły publicz-
nej w dniu rozpoczęcia działalności (art. 85 ustawy o systemie oświaty), to oznacza
to, że szkoła niepubliczna ma również uprawnienia do występowania z wnioskiem
(uzasadnionym przepisami szkoły) do kuratora oświaty o przeniesienie ucznia tej
szkoły objętego obowiązkiem szkolnym do innej szkoły. Po trzecie, art. 84 ustawy o
systemie oświaty, zgodnie z którym szkoła lub placówka niepubliczna działa na pod-
stawie statutu, opiera się na założeniu, że statut szkoły nie może być sprzeczny z
ustawą o systemie oświaty. Tymczasem, jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny
w uzasadnieniu swego wyroku: „Statut szkoły, do której uczęszczała skarżąca w § 28
uprawnia dyrektora szkoły do skreślenia ucznia z listy szkoły w określonych przypad-
kach. Przepis § 28 statutu pozostaje w sprzeczności z treścią art. 39 ust. 2a w odnie-
sieniu do uczniów objętych obowiązkiem szkolnym, a przecież akt niższego rzędu nie
może być sprzeczny z aktem wyższego rzędu”.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie pismem z dnia 20
września 2000 r. [...] wniósł rewizję nadzwyczajną od powyższego wyroku Naczelne-
4
go Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2000 r. [...], w której za-
rzucił temu wyrokowi rażące naruszenie art. 39 ust. 2 i 2a ustawy o systemie oświaty,
art. 156 § 1 pkt 2 KPA oraz art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja
1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), a w
konsekwencji wniósł na podstawie art. 57 ust. 2 ustawy o NSA o uchylenie zaskar-
żonego wyroku i o oddalenie skargi. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podnie-
siono w szczególności, że: po pierwsze, z art. 16 ust. 5 ustawy o systemie oświaty
wynika, iż obowiązek szkolny, o którym mowa w art. 15 ust. 2 i ust. 3 tej ustawy,
spełnia się poprzez uczęszczanie ucznia do szkoły podstawowej publicznej lub nie-
publicznej, jeżeli posiada ona uprawnienia szkoły publicznej. Po drugie, prawa i obo-
wiązki uczniów szkół publicznych, w tym także przypadki, w których uczeń może zo-
stać skreślony z listy uczniów szkoły, określa statut szkoły (art. 60 ust. 1 pkt 7 ustawy
o systemie oświaty). Natomiast zarządzanie szkołami i placówkami publicznymi ure-
gulowane jest w rozdziale 3. ustawy o systemie oświaty, w którym art. 39 ust. 2
przewiduje możliwość skreślenia ucznia z listy uczniów w przypadkach określonych
w statucie szkoły, co jednak – z mocy art. 39 ust. 2a ustawy o systemie oświaty – nie
dotyczy ucznia objętego obowiązkiem szkolnym, bowiem w uzasadnionych wypad-
kach uczeń ten może być przez kuratora oświaty przeniesiony do innej szkoły. Po
trzecie, z kolei, do uczniów szkół niepublicznych, w tym także do uczniów szkół nie-
publicznych objętych obowiązkiem szkolnym, stosuje się przepisy rozdziału 8 ustawy
o systemie oświaty – zatytułowanego „Szkoły i placówki niepubliczne”. Zgodnie z art.
84 ustawy o systemie oświaty, szkoła niepubliczna działa na podstawie statutu na-
danego przez osobę prowadzącą. Statut ten powinien określać również prawa i
obowiązki uczniów szkoły, w tym także przypadki, w których uczeń może zostać
skreślony z listy uczniów szkoły niepublicznej. Po czwarte, z porównania powyższych
regulacji prawnych wynika, że objęty obowiązkiem szkolnym uczeń szkoły publicznej
nie może być skreślony z listy uczniów, lecz tylko może zostać przeniesiony do innej
szkoły. Zasada ta nie dotyczy natomiast objętego obowiązkiem szkolnym ucznia
szkoły niepublicznej, która posiada uprawnienia szkoły publicznej, bowiem w roz-
dziale 8 ustawy o systemie oświaty brak jest odesłania w tym względzie do art. 39
ust. 2a ustawy o systemie oświaty (odmiennie aniżeli w wypadku tzw. nadzoru peda-
gogicznego, skoro art. 89 tej ustawy wyraźnie nakazuje w tym zakresie stosowanie
art. 33 ustawy o systemie oświaty). W rewizji nadzwyczajnej wyprowadzony został
stąd wniosek, że: „statut szkoły niepublicznej określa przypadki, w których uczeń ta-
5
kiej szkoły może zostać skreślony z listy uczniów, niezależnie od tego, czy podlega
on obowiązkowi szkolnemu (...)”, bowiem „(...) jedną z istotnych różnic między oma-
wianymi szkołami jest odpłatność za nauczanie w szkole niepublicznej, co z kolei
należy do materii, która powinna być uregulowana w statucie szkoły (art. 84 ust. 1 pkt
6 i 7 ustawy)”. Równocześnie w rewizji nadzwyczajnej podkreślono, że art. 16 ust. 6
ustawy o systemie oświaty nakłada na dyrektora szkoły niepublicznej, który przyjął
dziecko do tej szkoły, obowiązek powiadomienia o tym fakcie dyrektora szkoły pub-
licznej, w której obwodzie dziecko to mieszka oraz obowiązek informowania o speł-
nianiu przez to dziecko obowiązku szkolnego. Stąd też w rewizji nadzwyczajnej wy-
prowadzony został wniosek, że: „w razie skreślenia ucznia podlegającego obowiąz-
kowi szkolnemu z listy uczniów szkoły niepublicznej, dyrektor tej szkoły zawiadamia
o tym fakcie dyrektora szkoły publicznej, do którego od tej pory należy kontrolowanie,
czy ten uczeń spełnia obowiązek szkolny”. Po piąte, na gruncie orzecznictwa sądo-
wego utrwalony jest natomiast pogląd prawny co do tego, że skreślenie ucznia z listy
uczniów szkoły niepublicznej następuje w drodze decyzji administracyjnej podjętej na
podstawie statutu tej szkoły (por. w tej kwestii: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18
października 1995 r., sygn. III AZP 28/95 – OSNAPiUS z 1996 r. nr 11, poz. 149).
Dlatego, w opinii rewizji nadzwyczajnej, błędne jest stanowisko, jakoby art. 39 ust. 2a
ustawy o systemie oświaty odnosił się zarówno do uczniów szkół publicznych i nie-
publicznych, które posiadają uprawnienia szkół publicznych. Z tej samej przyczyny
nie jest uzasadniony także pogląd, że „art. 39 ust. 2 ustawy o systemie oświaty
obejmuje również dyrektora szkoły niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej”.
Zawarte w art. 3 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 ustawy o systemie oświaty objaśnienia użytych w
tej ustawie pojęć nie dają podstawy do przyjęcia, że art. 39 ust. 2, a w konsekwencji
także art. 39 ust. 2a tej ustawy, odnoszą się również do dyrektora szkoły niepublicz-
nej. Tymczasem, jak wywiedziono w rewizji nadzwyczajnej, przyjęcie w rozpoznawa-
nej sprawie odmiennej interpretacji dotyczącej zakresu obowiązywania tych przepi-
sów: „doprowadziło w konsekwencji do nieuprawnionej oceny § 28 statutu Niepub-
licznej Szkoły Podstawowej [...] w W.”. Po szóste, ponadto, w rewizji nadzwyczajnej
podniesiono, że: „nawet gdyby przyjąć, iż art. 39 ust. 2 i ust. 2a odnosi się także do
szkół niepublicznych o charakterze szkoły publicznej, to byłaby to tylko jedna z moż-
liwych interpretacji tych przepisów, a to nie jest wystarczające do stwierdzenia nie-
ważności decyzji w oparciu o art. 156 § 1 pkt 2 KPA. Nie może bowiem zachodzić
rażące naruszenie prawa wówczas, gdy dokonany wybór znaczenia normy prawnej,
6
będącej podstawą rozstrzygnięcia, wskazuje na możliwość przyjęcia rozwiązania al-
ternatywnego, a każde z nich mieści się w granicach obowiązującego porządku
prawnego”.
W odpowiedzi na rewizję nadzwyczajną, Bolesław W. - działając w imieniu
małoletniej Aleksandry W. - wniósł o oddalenie rewizji nadzwyczajnej. W uzasadnie-
niu tego wniosku podniesiono w szczególności, że: po pierwsze, skoro w rewizji nad-
zwyczajnej stwierdza się, że w orzecznictwie sądowym utrwalony jest pogląd, wedle
którego „wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego rażąco nie narusza prawa, gdy
na tle tych samych przepisów możliwe jest wyrażanie rozbieżnych poglądów”, to po-
nieważ w niniejszej sprawie ma miejsce taka sytuacja, przeto rewizja nadzwyczajna
powinna zostać oddalona; oraz po drugie, wyrażony został pogląd, że w rozpozna-
wanej sprawie, z uwagi „na datę zdarzenia”, należało podjąć rozstrzygnięcie zgodnie
„z uregulowaniami zawartymi w ustawie z dnia 21 lipca 1995 r. o zmianie ustawy o
systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 101, poz. 504), która we-
szła w życie z dniem 1 stycznia 1996 r. (...) Uwzględniając ten stan prawny podnieść
należy, że art. 39 ust. 2 ustawy nie dotyczył i nie dotyczy dyrektora szkoły podstawo-
wej (...)” – w tym kontekście wskazano także na „stanowisko Senatu w sprawie
ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw”, załą-
czając równocześnie: projekt tej „ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty” wraz
z jej uzasadnieniem i stanowisko Senatu w sprawie tego projektu oraz projekt i uza-
sadnienie „ustawy o systemie oświaty”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rewizja nadzwyczajna jest zasadna. Mając na uwadze stan prawny obowią-
zujący w dacie rozstrzygnięć prawnych podejmowanych w rozpoznawanej sprawie, a
więc zarówno w lutym 1997 r. (w rozpoznawanej sprawie decyzja dyrektora Niepub-
licznej Szkoły Podstawowej [...] w W. o skreśleniu uczennicy - Aleksandry W. z listy
uczniów tej Szkoły została podjęta w dniu 6 lutego 1997 r.), jak i marcu 1997 r. (w
dniu 18 marca 1997 r. Kurator Oświaty w W. utrzymał w mocy powyższą decyzję), w
listopadzie 1998 r. (w dniu 26 listopada 1998 r. Minister Edukacji Narodowej odmówił
stwierdzenia nieważności wcześniej wydanych decyzji w rozpoznawanej sprawie)
oraz w lipcu 1999 r. (w dniu 9 lipca 1999 r. Minister Edukacji Narodowej utrzymał w
mocy swą poprzednią decyzję w powyższej sprawie z dnia 26 listopada 1998 r.), a
7
także w lutym 2000 r. (w dniu 15 lutego 2000 r. Naczelny Sąd Administracyjny w
Warszawie wydał wyrok w rozpoznawanej sprawie, który jest przedmiotem rewizji
nadzwyczajnej) i aktualnie nadal, należy stwierdzić, co następuje:
W Rzeczpospolitej Polskiej nauka w zakresie szkoły podstawowej jest obo-
wiązkowa (art. 70 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 15 ust. 2 ustawy o systemie
oświaty), przy czym każdemu przysługuje prawo do bezpłatnego realizowania obo-
wiązku szkolnego w szkole publicznej (art. 70 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji RP
oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie oświaty). Rodzice (oraz prawni opiekuno-
wie – art. 3 ust. 1 pkt 10 ustawy o systemie oświaty) dziecka podlegającego obo-
wiązkowi szkolnemu w zakresie szkoły podstawowej są odpowiedzialni za prawidło-
we wywiązywanie się ich dziecka z tego obowiązku (art. 18 ustawy o systemie
oświaty) i mają oni równocześnie konstytucyjnie zagwarantowaną wolność wyboru
dla swego dziecka szkoły innej niż publiczna (art. 70 ust. 3 zdanie pierwsze Konsty-
tucji RP). Dlatego obok publicznych szkół podstawowych, w polskim systemie
oświaty mogą działać również niepubliczne szkoły podstawowe, którym przysługują
uprawnienia szkoły publicznej (art. 82 – art. 90, a w szczególności art. 85 ustawy o
systemie oświaty). W celu zapewnienia skutecznego egzekwowania obowiązku
szkolnego, na podstawie art. 16 ust. 6 ustawy o systemie oświaty, pomieszczonego
w rozdziale 2. tej ustawy, zatytułowanym „Wychowanie przedszkolne i obowiązek
szkolny”, dyrektor niepublicznej szkoły podstawowej „jest obowiązany powiadomić o
przyjęciu dziecka dyrektora szkoły publicznej, w której obwodzie dziecko mieszka,
oraz informować o spełnianiu przez dziecko obowiązku szkolnego”, natomiast art. 19
ust. 1 ustawy o systemie oświaty stanowi, że: „Dyrektor szkoły podstawowej publicz-
nej sprawuje kontrolę spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci zamieszkujące w
obwodzie tej szkoły (...)”.
Równocześnie ustawa o systemie oświaty odrębnie reguluje: z jednej strony –
zasady „zarządzania szkołami i placówkami publicznymi” (rozdział 3 ustawy o sys-
temie oświaty, art. 21 - art. 44) oraz „organizację kształcenia, wychowanie i opiekę w
szkołach i placówkach publicznych” (rozdział 5 ustawy o systemie oświaty, art. 58 -
art. 76), a z drugiej strony – zasady tworzenia i działania „szkół i placówek niepub-
licznych” (rozdział 8 ustawy o systemie oświaty, art. 82 - art. 90). I tak, w szczegól-
ności w odniesieniu do szkół publicznych art. 39 ust. 2 ustawy o systemie oświaty
stanowi, że: „dyrektor szkoły może, w drodze decyzji, skreślić ucznia z listy uczniów
w przypadkach określonych w statucie szkoły”, jednakże równocześnie w art. 39 ust.
8
2a ustawa o systemie oświaty zastrzega także, że: „przepis ust. 2 nie dotyczy ucznia
objętego obowiązkiem szkolnym. W uzasadnionych przypadkach uczeń ten, na
wniosek dyrektora szkoły, może zostać przeniesiony przez kuratora oświaty do innej
szkoły”. Jest to rozwiązanie ustawowe, które ma umożliwić organom szkoły publicz-
nej, w sytuacjach tego wymagających, wyłączenie z grona uczniów danej szkoły
określonego dziecka (art. 60 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 39 ust. 2 ustawy o systemie
oświaty), bez równoczesnego naruszenia przysługującej mu konstytucyjnej i usta-
wowej zarazem gwarancji do bezpłatnego realizowania obowiązku szkolnego w
szkole publicznej (art. 39 ust. 2a w związku z art. 70 ust. 2 zdanie pierwsze Konsty-
tucji RP oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie oświaty). Natomiast w wypadku,
gdy w wyniku dokonanego przez rodziców dziecka swobodnego wyboru odpłatnego
trybu realizacji obowiązku szkolnego w niepublicznej szkole podstawowej, spełnione
zostaną określone w statucie szkoły niepublicznej przesłanki prawne uzasadniające
skreślenie dziecka z listy uczniów tej szkoły, np. wobec niewywiązywania się rodzi-
ców – opiekunów prawnych dziecka z obowiązku opłacania tzw. czesnego (art. 84
ust. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty), dyrektor niepublicznej szkoły podstawowej
nie jest związany ograniczeniem ustawowym wynikającym z art. 39 ust. 2a ustawy o
systemie oświaty, bowiem – z przyczyn wyżej wskazanych – dotyczy ono wyłącznie
analogicznych decyzji podejmowanych przez dyrektora szkoły publicznej. Jednakże,
podejmując na podstawie statutu szkoły decyzję o skreśleniu ucznia objętego obo-
wiązkiem szkolnym z listy uczniów szkoły niepublicznej, dyrektor szkoły niepublicznej
obowiązany jest równocześnie poinformować o tym fakcie dyrektora szkoły publicz-
nej, w której obwodzie ten uczeń mieszka, a to w celu umożliwienia temu organowi
skutecznej kontroli dopełnienia przez rodziców ucznia obowiązku zapewnienia dal-
szej realizacji obowiązku szkolnego (art. 16 ust 6 w związku z art. 84 ust. 2 pkt 5 oraz
art. 19 ust. 1 w związku z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie oświaty).
W rozpoznawanej sprawie jest poza sporem, że Aleksandra W., uczennica
objęta obowiązkiem szkolnym, nie korzystała z przysługującego jej prawa do nieod-
płatnej nauki w szkole publicznej, lecz uczęszczała do Niepublicznej Szkoły Podsta-
wowej [...] w W. Ponieważ jednak jej opiekunowie prawni – rodzice nie wywiązywali
się z przyjętego na siebie dobrowolnie obowiązku uiszczania opłat (czesnego) z ty-
tułu korzystania ze świadczonej przez wybraną przez nich szkołę niepubliczną usługi
nauczania ich córki, dyrektor Niepublicznej Szkoły Podstawowej [...] w W., zgodnie z
dyspozycją art. 84 ust. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty, działając w oparciu o § 28
9
statutu obowiązującego w tej szkole, podjął decyzję o skreśleniu uczennicy – Alek-
sandry W. z listy uczniów szkoły. W tej sytuacji, podniesiony przez opiekuna prawne-
go uczennicy – Bolesława W., który nota bene nie kwestionuje zasadności samej
przyczyny skreślenia jego córki z listy uczniów, zarzut sprzeczności tej decyzji z dys-
pozycją art. 39 ust. 2a ustawy o systemie oświaty był całkowicie bezzasadny, bo-
wiem opierał się na zasadniczo błędnej interpretacji przepisów ustawy o systemie
oświaty, którą nietrafnie uznał za prawidłową Naczelny Sąd Administracyjny w za-
skarżonym rewizją nadzwyczajną wyroku. Z tych samych przyczyn nie jest również
trafna w kontekście rozpoznawanej sprawy, zarówno – przytoczona w końcowej czę-
ści uzasadnienia rewizji nadzwyczajnej – argumentacja odwołująca się do możliwej i
równoprawnej dwojakiej interpretacji art. 39 ust. 2 i ust. 2a w związku z art. 84 ust. 2
pkt 5 ustawy o systemie oświaty, która zakłada, że w niniejszej sprawie nie miało
miejsca „rażące naruszenie prawa”, jak i nawiązujący do niej analogiczny zarzut
podniesiony w odpowiedzi na rewizję nadzwyczajną.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39315
w
związku z art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania
cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i
Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego,
ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) orzekł jak w sentencji.
========================================