Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 6 czerwca 2002 r.
III RN 89/01
Zgłaszającym towar do odprawy celnej i odpowiedzialnym z tytułu długu
celnego w przywozie jest podmiot reprezentowany przez agencję celną będącą
przedstawicielem bezpośrednim importera. W takim przypadku nie ma zasto-
sowania art. 258 § 1 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. Kodeks celny (Dz.U. Nr 23,
poz. 117 ze zm.).
Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Józef Iwulski,
Andrzej Wróbel (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 czerwca 2002 r.
sprawy ze skargi Andrzeja M. prowadzącego Firmę Usługowo-Handlową „P.” w G. na
decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł w W. z dnia 26 stycznia 2000 r. [...] w przed-
miocie wymiaru cła, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od
wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego w Warszawie-Ośrodka Zamiejscowego
w Poznaniu z dnia 10 sierpnia 2000 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Admi-
nistracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Dyrektor Urzędu Celnego w R. w dniu 28 września 1999 r. wydał na podstawie
art. 65 § 6 Kodeksu celnego nakaz płatniczy długu celnego wzywający firmę Handlo-
wo-Usługową „P." w G. do zapłaty kwoty 40.404,10 zł z tytułu długu celnego oraz
kwoty 12.122,60 zł z tytułu odsetek.
W odwołaniu od tego nakazu strona zarzuciła sprzeczność istotnych ustaleń z
zebranym w sprawie materiałem dowodowym, naruszenie przepisów art. 121 § 1,
122 i 125 Ordynacji podatkowej, naruszenie prawa materialnego przez błędną wy-
kładnię art. 258 Kodeksu celnego, niezastosowanie art. 231 § 1 pkt 1 i 242 Kodeksu
celnego oraz niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych mających istotne
2
znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Strona odwołująca się podniosła w szczegól-
ności, że zgłoszenia celnego sprowadzonego z zagranicy paliwa dokonała, na pod-
stawie pełnomocnictwa do przedstawicielstwa bezpośredniego, Agencji Celnej „O.",
na rachunek której przekazano środki finansowe tytułem przedpłaty na należności
celne i podatkowe wynikające z odpraw tych towarów. Agencja nie uiściła jednak
należności celnych i podatkowych, o czym Urząd Celny poinformował „P." po kilku
miesiącach. Naruszono przy tym art. 231 § 1 pkt 1, art. 242 § 1 i art. 258 § 1 Kodek-
su celnego i nie dochodzono od Agencji Celnej bezzwłocznego zaspokojenia długu
celnego ze złożonego zabezpieczenia. Opieszałość organu celnego przejawiła się
też w zwłoce w udzieleniu „P." odpowiedzi na jego pismo z 25 marca 1999 r. Nadto
odwołujący się stwierdził, że stroną postępowania powinna być „O.” Agencja Celna, a
nie „P.". Dług celny powstał bowiem z wyłącznej winy tej Agencji, która nie dopełniła
obowiązku wynikającego z art. 258 § 1 Kodeksu celnego.
Prezes Głównego Urzędu Ceł decyzją z dnia 26 stycznia 2000 r. uchylił za-
skarżoną decyzję - nakaz zapłaty - w części dotyczącej wezwania do zapłaty odsetek
za zwłokę od nieuiszczonych kwot długu celnego oraz podatku i w tej części umorzył
postępowanie wobec firmy „P."; w pozostałej części zaskarżoną decyzję - nakaz za-
płaty - utrzymał w mocy.
W ocenie Prezesa Głównego Urzędu Ceł, wobec niedopełnienia przez Agen-
cję Celną „O." zleconych jej przez stronę czynności dotyczących uiszczenia należno-
ści celnych oraz innych opłat, co miało zasadniczy wpływ na powstanie obowiązku
zapłaty odsetek za zwłokę od kwot długu celnego i obliczonych podatków, brak jest
podstaw prawnych do obciążenia firmy „P." tymi odsetkami. Mogą one być docho-
dzone jedynie od Agencji Celnej „O.", która posiadała też środki przekazane przez
„P." na pokrycie tych należności.
W pozostałym zakresie organ celny drugiej instancji uznał nakaz zapłaty za
uzasadniony. Urząd Celny w R. zwrócił się bowiem do Towarzystwa Ubezpieczeń i
Reasekuracji „G." S.A., w którym ubezpieczona była Agencja, z wezwaniem do za-
płaty należności celnych i podatkowych wraz z odsetkami. Towarzystwo „G." nie
kwestionowało obowiązku zapłaty, jednakże jej nie dokonało. W tym stanie rzeczy
uzasadnione było wystawienie nakazu płatniczego na firmę „P.". Organ celny miał
prawo i obowiązek dochodzenia długu celnego od dłużnika. Dług celny, w myśl art. 3
§ 1 pkt 2 Kodeksu celnego, powstał z mocy prawa, z dniem przyjęcia zgłoszenia cel-
nego (art. 209 Kodeksu celnego). Zgłaszającym jest zaś osoba, która dokonuje zgło-
3
szenia celnego we własnym imieniu i na swoją rzecz, we własnym imieniu i na cudzą
rzecz albo osoba, w której imieniu dokonuje się zgłoszenia celnego. Stanowi o tym
art. 3 pkt 23 Kodeksu celnego. W niniejszej sprawie agencja celna występowała jako
przedstawiciel bezpośredni w rozumieniu art. 253 § 1 pkt 1 Kodeksu celnego, a więc
dokonywała czynności w imieniu i na rzecz osoby biorącej udział w obrocie towaro-
wym z zagranicą. W tym stanie rzeczy zgłaszającym była firma „P.", wobec czego,
zgodnie z art. 65 § 6 Kodeksu celnego, organ celny zasadnie wystawił nakaz zapłaty.
Decyzję tę Andrzej M. - właściciel firmy „P."- zaskarżył do Naczelnego Sądu
Administracyjnego wnosząc o jej uchylenie w części utrzymującej w mocy nakaz za-
płaty. Zaskarżonej decyzji skarżący zarzucił w szczególności naruszenie prawa ma-
terialnego, tj. art. 258 § 1 Kodeksu celnego, niezastosowanie środków prawnych
przewidzianych w art. 231 § 1 pkt 1 i art. 242 Kodeksu celnego, naruszenie art. 121 §
1, 122 i 125 Ordynacji podatkowej i niewyjaśnienie wszystkich istotnych dla rozstrzy-
gnięcia sprawy okoliczności faktycznych.
Organ odwoławczy w odpowiedzi na skargę, wnosząc o jej oddalenie, pod-
trzymał swoje dotychczasowe stanowisko.
Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Poznaniu wyrokiem z
dnia 10 sierpnia 2000 r. [...] uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję
dyrektora Urzędu Celnego w R. z dnia 28 września 1999 r. W ocenie Sądu skarga
zasługuje na uwzględnienie. Jak wynika z JDA SAD [...] firma „P." była odbiorcą
sprowadzonego w dniu 29 października 1998 r. oraz 2 grudnia 1998 r. oleju opało-
wego. Towar ten każdorazowo zgłaszała do odprawy celnej jako importer firma „O."
Agencja Celna. Agencja ta w rubrykach 9 JDA SAD figuruje jako podmiot odpowie-
dzialny za sprawy finansowe. Na podstawie umowy zlecenia dla agencji celnej zobo-
wiązała się ona do dokonywania na rzecz „P." odpraw celnych w procedurze do-
puszczania do obrotu i do uregulowania należności celnych od sprowadzonego towa-
ru, po uprzednim wpłaceniu stosownych kwot. Na poczet należności celnych i podat-
kowych do dnia 26 października 1998 r. „P." przekazał tej Agencji 40.000 zł. Sąd
uznał, że - uwzględniając treść przepisu art. 253 § 1 pkt 1 i § 2 pkt 1 Kodeksu celne-
go - „O." Agencja Celna była przedstawicielem bezpośrednim firmy „P.", a ponadto
obowiązana była zgodnie z umową i art. 256 § 1 Kodeksu celnego jako agencja
celna, do dokonywania przed organami celnymi wszelkich czynności przewidzianych
przepisami prawa celnego. Agencja Celna „O." działała na podstawie koncesji na
prowadzenie agencji celnej. Kodeks celny w Dziale II zawiera regulację prawną doty-
4
czącą działania agencji celnych, przyznając im szczególne uprawnienia i nakładając
obowiązki w postępowaniu celnym. Ustawodawca, dopuszczając istnienie agencji
celnych, miał także na względzie interes podmiotów gospodarczych dokonujących
obrotu z zagranicą, co wynika między innymi z przepisu art. 253 Kodeksu celnego. W
ocenie Sądu, działanie agencji celnych w określonym w Kodeksie celnym zakresie
zastępuje działanie bezpośrednie wspomnianych podmiotów gospodarczych w toku
odprawy celnej. Z mocy przepisu art. 258 § 1 Kodeksu celnego, agencja celna
(osoba posiadająca koncesję na prowadzenie agencji celnej) ponosi pełną odpowie-
dzialność majątkową wobec organów celnych za pokrycie kwot długów celnych lub
innych opłat, jakie powstały na skutek nieprawidłowego lub nieterminowego dokona-
nia albo niewykonania czynności, do których została upoważniona. W celu zapew-
nienia realizacji tej odpowiedzialności osoby posiadającej koncesję na prowadzenie
agencji celnej, ustawodawca przewidział w art. 258 § 3 Kodeksu celnego wymóg zło-
żenia przez nią kaucji gwarancyjnej na zabezpieczenie roszczeń organów celnych, o
których mowa w § 1.
Sąd uznał, że skoro Agencja Celna „O." zgodnie z pełnomocnictwem udzielo-
nym jej w umowie przez firmę „P." oraz w myśl art. 256 § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu celnego
dokonała zgłoszenia sprowadzonego towaru i powinna uiścić od niego należności
celne przywozowe oraz inne opłaty, a obowiązku tego nie wykonała w części doty-
czącej uregulowania przekazanych jej przez stronę skarżącą należności, to organy
celne powinny zastosować przepis art. 258 § 1 Kodeksu celnego. „Pełną odpowie-
dzialność majątkową" za pokrycie długu celnego związanego ze sprowadzeniem
przez „P." oleju opałowego powinna ponieść wspomniana Agencja Celna „O.". We-
dług Sądu nie ulega bowiem wątpliwości, że Agencja „O." nie wywiązała się z czyn-
ności, do których została powołana, między innymi z tej, o której mowa w art. 256 § 1
pkt 3 Kodeksu celnego, co skutkuje zastosowanie szczególnej regulacji prawnej, sta-
nowiącej wyjątek od reguły odpowiedzialności dłużnika za dług celny, przewidzianej
w art. 258 § 1 Kodeksu celnego. W rozpatrywanej sprawie organy celne pominęły
regulację szczególną (art. 258 § 1), odnosząc niewykonanie przez Agencję „O."
obowiązku uiszczenia należności celnych i podatkowych do kwestii zwolnienia strony
skarżącej z obowiązku zapłaty odsetek, co przemawia za brakiem konsekwencji or-
ganów celnych w zakresie stosowania tego przepisu.
Sąd podkreślił ponadto, że z punktu widzenia strony nie jest istotną kwestia
uregulowania przez organy celne sprawy zabezpieczenia w celu gwarancji pokrycia
5
przez Agencję Celną „O." kwot długu celnego (art. 258 § 3 Kodeksu celnego) i wybór
(art. 199 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu celnego) zamiast depozytu w gotówce gwarancji
udzielonej przez powiązane personalnie z właścicielem tej agencji Towarzystwo
Ubezpieczeń i Reasekuracji „G.", co spowodowało trudności w uzyskaniu zapłaty
wspomnianego długu od zobowiązanego podmiotu.
Minister Sprawiedliwości w rewizji nadzwyczajnej od powyższego wyroku za-
rzucił rażące naruszenie art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995
r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) w związku z
art. 209 § 1 pkt 1 i § 2 i art. 258 § 1 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. Kodeks celny
(Dz.U. Nr 23, poz. 117 ze zm.) i na podstawie art. 57 ust. 2 ustawy o Naczelnym Są-
dzie Administracyjnym wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie skargi.
W ocenie Ministra Sprawiedliwości wyrok Naczelnego Sądu Administracyjne-
go zapadł z rażącym naruszeniem wskazanych przepisów prawa. W myśl art. 3 pkt
23 Kodeksu celnego, zgłaszającym jest osoba, która dokonuje zgłoszenia celnego
we własnym imieniu i na swoją rzecz, we własnym imieniu i na cudzą rzecz albo
osoba, w której imieniu dokonuje się zgłoszenia celnego. Przyjęcie zgłoszenia celne-
go powoduje z mocy prawa objęcie towaru procedurą celną oraz określenie kwoty
wynikającej z długu celnego, chyba że w sprawie zostanie wydana decyzja rozstrzy-
gająca inaczej o przeznaczeniu celnym towaru lub o kwocie wynikającej z długu cel-
nego (art. 65 § 3 Kodeksu celnego). Dług celny powstaje z chwilą przyjęcia zgłosze-
nia celnego, a dłużnikiem jest zgłaszający (art. 209 § 2 i 3 Kodeksu celnego). Organ
celny wydaje nakaz zapłaty długu celnego, który nie został uiszczony w całości lub w
części, po przyjęciu zgłoszenia celnego. Nakaz zapłaty stanowi podstawę do wy-
stawienia tytułu wykonawczego w rozumieniu przepisów o postępowaniu egzekucyj-
nym w administracji (art. 65 § 6 Kodeksu celnego). Czynności przewidziane w prze-
pisach prawa celnego może wykonywać agencja celna, działająca na podstawie
koncesji wydanej przez Prezesa Głównego Urzędu Ceł. Przepisy Kodeksu celnego
(art. 253 § 1) przewidują też możliwość ustanowienia dwojakiego rodzaju przedsta-
wicielstwa w sprawach celnych, tj. przedstawicielstwa pośredniego i bezpośredniego.
W ocenie Ministra Sprawiedliwości, przedstawicielstwo bezpośrednie polega
na tym, że przedstawiciel działa w imieniu i na rzecz innej osoby. W przypadku
przedstawiciela pośredniego, przedstawiciel działa we własnym imieniu, lecz na
rzecz innej osoby. Zakres odpowiedzialności przedstawiciela pośredniego jest szer-
szy, gdyż działa on wprawdzie na rzecz mocodawcy, ale we własnym imieniu. W
6
konsekwencji przedstawiciel pośredni jest jednocześnie zgłaszającym towar. Tym
samym racjonalne jest, że w wypadku przedstawicielstwa pośredniego, o którym
mowa w art. 253 § 1 pkt 2, dłużnikiem jest również osoba, na rzecz której składane
jest zgłoszenie celne (art. 209 § 3 Kodeksu celnego). Nie ma natomiast potrzeby ta-
kiej regulacji w odniesieniu od przedstawiciela bezpośredniego, ponieważ działa on
zarówno w imieniu, jak i na rzecz osoby reprezentowanej. Z kolei brak takiego ure-
gulowania w stosunku do przedstawicielstwa pośredniego mógłby spowodować, że
powstanie długu celnego nie obciążałoby osoby, na rzecz której składane jest zgło-
szenie celne. W przypadku agencji celnych, przepisy ustawy dopuszczają obie formy
przedstawicielstwa, przy czym agencje celne mają „wyłączność", gdy chodzi o wy-
stępowanie w charakterze przedstawiciela pośredniego.
Mając na uwadze treść art. 253 § 1 pkt 1 Kodeksu celnego, Minister Sprawie-
dliwości przyjął, że agencja celna jako przedstawiciel bezpośredni, a z taką sytuacją
mamy do czynienia w sprawie, działa w imieniu i na rzecz osoby swojego mocodaw-
cy. W takim przypadku, zgłaszającym, a zarazem dłużnikiem jest osoba, która upo-
ważniła agencję do wykonywania określonych czynności związanych z obrotem to-
warowym z zagranicą. Agencja celna występująca jako przedstawiciel bezpośredni,
zawsze dokonuje czynności w imieniu i na rzecz osoby reprezentowanej (art. 253 § 1
pkt 1 Kodeksu celnego) i tym samym nie jest zgłaszającym, ani w konsekwencji
dłużnikiem. Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umoco-
wania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego (art. 254 § 1 Ko-
deksu celnego).Reprezentowanie przez agencję celną osoby dokonującej obrotu to-
warowego z zagranicą wiąże się z odpowiedzialnością za należności celne ciążące
na sprowadzanych towarach. Zgodnie z art. 242 § 1 Kodeksu celnego w sytuacji, gdy
zgłoszenia towaru dokonuje agencja celna i składa zabezpieczenie na pokrycie
kwoty wynikającej z długu celnego, w razie nie uiszczenia tej kwoty, organ celny bez
konieczności wszczynania postępowania egzekucyjnego, pokrywa ją w pierwszej
kolejności ze złożonego zabezpieczenia. Jeżeli natomiast okaże się, że wyegzekwo-
wanie kwoty należności celnych z zabezpieczenia złożonego przez agencję celną
jest niemożliwe, organ celny dochodzi tej kwoty bezpośrednio od dłużnika, tj. osoby
w imieniu i na rzecz której działa agencja celna. Minister Sprawiedliwości uważa za-
tem, że nie można uznać za zasadne stanowiska, iż w przypadku nieuiszczenia na-
leżności celnych (bez względu na przyczynę), cała odpowiedzialność spoczywa na
agencji celnej - zaś dłużnik, tj. osoba, w imieniu której działa agencja, zostanie zwol-
7
niony z tej odpowiedzialności. W ten sposób mogłoby dojść do sytuacji, że nikt nie
uiściłby należności celnych.
W niniejszej sprawie, jako podstawę odpowiedzialności agencji celnej Sąd
wskazał art. 258 § 1 Kodeksu celnego. Zgodnie z tym przepisem, osoba posiadająca
koncesję na prowadzenie agencji celnej, ponosi pełną odpowiedzialność majątkową
wobec organów celnych, za pokrycie długów celnych lub innych opłat, jakie powstały
na skutek nieprawidłowego lub nieterminowego dokonania albo niewykonania czyn-
ności, do których została upoważniona agencja celna. Jeżeli Agencja Celna „O." - w
ocenie NSA - będąc zobowiązaną na podstawie udzielonego jej pełnomocnictwa, do
uiszczenia należności celnych przywozowych, obowiązku tego nie wykonała, to po-
winna ponosić na podstawie art. 258 § 1 pełną odpowiedzialność majątkową. Tym
samym, według Ministra Sprawiedliwości, należy przyjąć, że Sąd powstanie obo-
wiązku uiszczenia należności celnych wiąże z niewykonaniem obowiązków przez
agencję celną. W ocenie Ministra Sprawiedliwości pogląd ten nie jest trafny. Przepisy
Kodeksu celnego wiążą powstanie długu celnego z przyjęciem przez organ celny
zgłoszenia celnego. Stosownie do wskazanego już art. 65 § 3 Kodeksu celnego,
przyjęcie zgłoszenia celnego powoduje z mocy prawa objęcie towaru procedurą
celną oraz określenie kwoty wynikającej z długu celnego. Odnosząc to stwierdzenie
do niniejszej sprawy Minister Sprawiedliwości przyjął, że dług celny powstał z mocy
prawa, w chwili przyjęcia przez dyrektora Urzędu Celnego w R. zgłoszeń celnych
przedstawionych przez Agencję Celną „O." dokonującą czynności na podstawie
upoważnienia do działania w formie przedstawicielstwa bezpośredniego, udzielonego
jej przez odbiorcę towaru, tj. Firmę „P.". Powstanie długu celnego nie nastąpiło więc
wskutek nieprawidłowego lub nieterminowego dokonania bądź niewykonania przez
Agencję Clną „O." czynności, do których została upoważniona. Tym samym chybiony
jest zarzut, że organy celne pominęły regulację zawartą w art. 258 § 1 Kodeksu
celnego. Powołany przepis nie ma zastosowania, gdy chodzi o ustalenie osoby zo-
bowiązanej do uiszczenia należności celnych.
W ocenie Ministra Sprawiedliwości, fakt niewywiązania się agencji celnej wy-
stępującej w charakterze przedstawiciela bezpośredniego z obowiązków określonych
w umowie zlecenia i upoważnienia, nie może stanowić podstawy do zwolnienia dłuż-
nika - którym w sprawie jest F.P.U. „P." - z obowiązku zapłaty należności celnych.
Firmę „P." i Agencję Celną „O." łączy umowa cywilna. W przypadku niewykonania lub
nienależytego wykonania przez agencję czynności, do której została upoważniona,
8
drugiej stronie umowy przysługuje prawo wystąpienia z roszczeniem do sądu pow-
szechnego. Przewiduje to § 12 umowy z agencją celną. Na drodze tego postępowa-
nia dłużnik, o którym mowa w art. 209 § 3 Kodeksu celnego, będzie mógł dochodzić
zwrotu zapłaconych organom celnym należności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rewizja nadzwyczajna ma usprawiedliwione podstawy. Okoliczności istotne
dla rozstrzygnięcia sprawy są niesporne: agencja celna, zobowiązana na podstawie
umowy zlecenia zawartej z importerem towaru do dokonywania jako jego przedsta-
wiciel bezpośredni odpraw celnych i uiszczania należności celnych, dokonała zgło-
szenia sprowadzonego towaru, jednakże nie uiściła należności celnych przywozo-
wych i innych opłat.
W rozpoznawanej sprawie sporna jest kwestia powstania długu celnego. Na-
czelny Sąd Administracyjny, wskazując jako podstawę odpowiedzialności agencji
celnej przepis art. 258 § 1 Kodeksu celnego, przyjął, że w przedstawionym wyżej
stanie faktycznym, dług celny powstał z chwilą niewykonania czynności, do których
została upoważniona (zobowiązana) agencja celna, a mianowicie z chwilą nieuisz-
czenia opłat i należności celnych. Pogląd ten rażąco narusza przepis art. 209 § 1 pkt
1 i § 2 Kodeksu celnego, który jednoznacznie określa przypadek i chwilę powstania
długu celnego. Zgodnie z tym przepisem dług celny w przywozie powstaje w wypad-
ku dopuszczenia do obrotu towaru podlegającego należnościom celnym przywozo-
wym, zaś chwilą powstania długu celnego jest chwila przyjęcia zgłoszenia celnego.
Stosownie zaś do treści przepisu art. 65 § 3 Kodeksu celnego, przyjęcie zgłoszenia
celnego powoduje z mocy prawa objęcie towaru procedurą celną oraz określenie
kwoty wynikającej z długu celnego. Z powyższych przepisów wynika jednoznacznie,
że powstanie długu celnego należy wiązać z przyjęciem przez organ celny zgłosze-
nia celnego dokonanego przez agencję celną działającą jako przedstawiciel bezpo-
średni, nie zaś z chwilą niewykonania przez tę agencję obowiązku uiszczenia należ-
ności celnych. W związku z tym trafny jest pogląd Ministra Sprawiedliwości, że w
rozpoznawanej sprawie dług celny powstał z mocy prawa z chwilą przyjęcia zgło-
szenia celnego dokonanego przez agencję celną. Pogląd ten wspiera dodatkowo
treść przepisu art. 3 § 1 pkt 1 Kodeksu celnego, który definiuje dług celny jako po-
wstałe z mocy prawa zobowiązanie do uiszczenia należności celnych przywozowych
9
(dług celny w przywozie) lub należności wywozowych (dług celny w wywozie) odno-
szące się do towarów.
Dalszą kwestią sporną jest zagadnienie, czy odpowiedzialność za powstały
dług celny ponosi agencja celna, która dokonała zgłoszenia celnego, czy odpowie-
dzialność ta ciąży na importerze, w którego imieniu i na rzecz którego działała agen-
cja celna. W rozpoznawanej sprawie jest niesporne, że agencja celna dokonując
zgłoszenia celnego działała jako przedstawiciel bezpośredni w rozumieniu art. 253 §
1 pkt 1 Kodeksu celnego. Zgodnie z istotą przedstawicielstwa bezpośredniego agen-
cja celna działała w imieniu i na rzecz osoby reprezentowanej, a tym samym czyn-
ność zgłoszenia dokonana w granicach umocowania (umowa zlecenia) pociąga za
sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. W rozpoznawanej sprawie oznacza
to, że zgłaszającym ( w znaczeniu prawnym) i zarazem dłużnikiem ( art. 209 § 3 zda-
nie pierwsze Kodeksu celnego) nie jest agencja celna, lecz podmiot przez nią repre-
zentowany.
Z powyższego stanu prawnego wynika jednoznacznie, że w sprawie nie ma
zastosowania przepis art. 258 § 1 Kodeksu celnego, ponieważ dług celny powstał z
mocy prawa w chwili przyjęcia zgłoszenia celnego, które faktycznie zostało dokonane
przez agencję celną, jednakże ze skutkiem bezpośrednio dla reprezentowanego, zaś
agencja celna w sensie ścisłym nie ponosi odpowiedzialności za powstanie tego
długu, lecz jedynie za jego nieuiszczenie w terminie.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================